Morgunblaðið - 07.10.1930, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
I. Brynjólfsson & Kvaran.
Kaupið aðeins
Vaek
niðursuðuglös,
því að þau hafa reynst
tryggust til geymslu á
öllum mat.
Akra
orðlð
ð smiðrlfkinu sem
bier borðið.
Nýkomið:
Vínber,
Appelsínur,
Perur,
Tomatar
Epli,
Sítrónur.
Versi. Foss.
Laugaveg 12.
Sími 2031.
I
fyrir hendi til góðs búskapar og
menningar í sveitum. Það er mikið
rætt, ritað og aðhafst í skólamál-
unum nú á tímum, en það heyrist
eiginlega ekki neitt um lcjarna
nálsins: Menningarstefnu skól-
anna. Það er lögð áhersla á, að
þeir sjeu á haganlegum stöðúm, til
hitunar með laugum — sem er út
af fyrir sig gott — að þeir sjeu
reisulega bygðir. eigi vegleg mál-
verlt o. s. frv. Bn meginþættir
skólalífsins eru bóknám og skemt-
anir. Nxi er það viðurkent að mann
gildi nemanda eftir skólaveruna
hefir ekki vaxið vegna skemtana
eða bóknáms eingöngu um námstím-
ann, heldur vex það við að nem-
andinn hafi styrkt vilja siun til
dáða og fengið þekkingu á verð-
mætum þeim, sem helst mega
lijálpa honum til að verða góður
borgari í þjóðfjelaginu. Á minum
æskuárum var jeg nemandi við lýð
liáskóla í Noregi. Skóla-aginn var
strangur. Burtrekstrarsök var látin
gilda fyrir minsta brot á reglum
skólans, nema sá brotlegi auðmýkti
sig og bæði fyrirgefningar í viður-
vist allra kennara og nemenda skól
ans. Þeir sem það gerðu fengu
fulla uppreisn, en þeir sem fóru
og ekki gátu lítillækkað sig, töp-
uðu áliti. Þungamiðja skólans var
þessi: Þú átt að vera góður maður,
þú átt að elska landið þitt, þú átt
að lielga því krafta þína og vinna
að því, sem helst hentar fyrir land
og lýð, þú átt að rækta, Verklegt
nám var við skólann og bókleg
fræðsla um landbúnað. Til þess að
Iiafa áhrif á hugsunarhátt netir-
enda, var mjög tíðkað að segja æfi
sögur bestu manna. Alþýðlegir
fræðimenn komu þar oft og fluttu
erindi við skólann. Stemningin við
skólann var oft svo rík, að stúlk-
urnar grjetu og við karlmennirnir
bryntum músum. Nemendur stigu
á stokk og strengdu heit um margs
konar dáðverk, er þeir skyldu
vinna. „Maður horfðu þjer næril.
Þessi áhrif er kjarni skólSmálanna.
Hitt er til engra bóta að þyrla þar
upp t. d. guðspekishugarórum, þar
sem blindur leiðir blindan eða
öðru því um líku. Jeg hefi margoft
heimsótt stærri sveitaskóla lijer og
flutt við þá erindi, en ekki getað
fundið að þar væri ríkjandi sá
ákveðni þjóðernisandi, sem jeg áð-
ur gat um að gag[ntekið hefði nem-
endurna við skólann í Noregi. Eigi
skólar þessir að ala upp góða ís-
lendinga, verða þeir fyrst og
fremst að glæða ást nemendanna á
landi og þjóð.
Hann lýsir mismunandi að-
ferðum ungra manna á þessa
leið:
Jgg þekti mann sem xmgur rjeðst
liáseti á togara. Eftir átta ára
starf við þetta átti hann 20 þús-
undir í reiðum peningum. Þá gerð-
ist hann atvinurekandi og gifti sig.
Með þessari upphæð hefði hann vel
getað reist sjer snoturt nýbýli í
sveit. Þessi piltur átti samverka-
mann sem hafði sömu aðstöðu til
að græða sínar 20 þúsundir, en
hafði látið þær fara jafnóðum og
hann reitti þær inn. Varð því að
biðja um lán fyrir mat að borða,
er hann var vinnulaus um tíma,
eftir þessa átta ára góðu atvinnu.
Jafnvel þótt aðstaðan fyrir unga
menn sje hvergi eins góð til að
græða peninga á vinnu sinni eins
og að vera fastamaður á togara,
eru tækifærin til þess hjer á landi
mikil og við alla vinnu. Bræður
þeirra hafa gerst „baslarar“ á
sljettunum í Canada, gerst þar ein-
setumenn, unnið látlaust til að
geta búið sig undir að geta mynd-
að heimili á nýbýlinu. Sveitamenn
lijer heima hafa aldrei fórnað sjer
fyrir þessa fögru hugsjón neitt líkt
því sem þessir bræður þeirra liafa
gert. Lausamönnunum — það er
einhleypir menn — er innanhand-
ar að afla sjer fjár til undirstöðu
búskapar, ef þá langar til að verða
bændur, eignast trú á landið og
hafa huga á að verða nýtir borgar-
ar í þjóðfjelaginu. „Viljinn dregur
Iiálft hlass‘!. Mannskrafturinn fær
Brúnn hestur
hvarf úr Selásgirðingunni við El-
liðaárnar nú um mánaðamótin. —
Mark biti fr. h., biti a. v. Þeir,
sem kynni að verða varið við áð-
urnefndan hest, eru vinsamlega
beðnir að gera aðvart í síma 1420.
G. Helgason,
Hafnarstræti 19.
Það sem
eftir er af vetrarkápum, selst mjög
ódýrt. Og sokka fáið þjer hvergi
betri en í
TísknMðin,
Grundarstíg 2.
áorkað ótrúlegum klutum, þegar
einbeittur vilji stendur á bak við
fi amkvæmdirnar.
Höf. skýrir frá starfsemi fje-
lagsins Landnám, og hve nauð-
synlegt það er, að fjelagsskap-
ur þessi aukist og eflist, og
bendir að endingu á, hvað næst
liggi fyrir að gera í nýbýlamál-
inu. Bókinni fylgja nokkrirupp-
drættir af smábýlum eftir Jó-
hann Kristjánsson.
Þeir, sem sinna ræktunar- og
nýbýlamálinu, ættu að lesa
þessa bók Jóns.
Saöunah.
— Elsku mamma, jeg verð að
vera hugrökk. Jeg veit hvað þú
átt erfitt með að segja mjer þetta.
Jeg finn, að jeg get ekki gifst
Ronald, nema jeg segi lionum
sannleikann, og Iáti hann svo á-
kveða sig. Ástin er eigingjörn, en
mjer fanst það glæpur að giftast
heiðvirðum manni og hafa þetta
yfir höfði sjer.
— Mamma, jeg get ekki tafið
lengur í bili. Ronnie er altaf að
bíða eftir mjer, og er orðinn hissa
á, hvað jeg hefi verið lengi. Við
skulum ekki láta á neinu bera,
svo að Ronnie gruni ekki neitt.
Sadunah þrýsti hönd dóttur sinn
ar. Augu hennar voru full af tár-
um.
— Jeg held, að jeg sjái ráð —
sagði Editha í óþvinguðum rómi.
jeg get ekki sagt lionum það
sjálf; jeg mundi skammast mín
fyrir það. Jeg fer hjeðan spemma
á morgun, og þegar jeg er farin
hittirðu Ronnie og segir honum
frá öllu saman.
— Viltu gera þetta fyrir mig,
mamma ?
Sadunah þrýsti hönd dóttur
sinnar, en gat ekki talað vegna
geðshræringar.
— Og ef Ronnie er góður og
tryggur, sem jeg er viss um að
hann er, og ef hann elskar mig
eins mikið og jeg elska hann, þá
mun hann ekki svíkja mig, þrátt
fyrir þessar illu fregnir.
Editlia lagði höfuðið í ltjöltu
móður sinnar. í nokkrar mínútur
ljet hún yfirbugast og fór að
gráta. En hún herti sig upp eftir
nokkur augnablik, þerraði tárin
og reis á fætur..
— Jeg verð að fara út til
Ronnie; annare fer hann að verða
hræddur um að eitthvað óhapp
hafi hent mig.
— Jeg ætla að hátta snemma i
kvöld. Komdu samt inn í svefn-
herbergið mitt og talaðu við mig.
En jeg skal verða dugleg stúlka,
mamma, kvöldið var leiðinlegt.
Þau voru fjörgur saman inni
í setustofu Sadunah : mæðgurnar,
Sandown og Laroche. Sadunah
reyndi að halda uppi samræðum,
en þær urðu mjög slitróttar.
Editha gekk snemma til hvílu.
Laroche og Sandown gengu um
gólf í reykingasalnum. Laroehe
mundi hafa getað lagt þenna
grunlausa keppinaut sinn í gegn,
þar sem hann sat andspænis hon-
um, ef hann hefði verið viss um,
að morðið kæmist ekki upp. — En
liann var mjög stimamjúkur við
hann. Á morgun átti þessi unga
hetja að víkja, en hann að koma
í staðinn.
Sadunah sat inni í dagstofu
sinni í þungum hugsunum. Eftir
skamma stund gekk hún upp í
svefnherbergi sitt. Með samtali gat
hún sagt Ronnie alla málavöxtu,
en af kurteisisástæðum varð hún
að skrifa Wansford lávarði og
láta hann vita af því, að trúlof-
uninni hefði verið slitið.
Það varð dálítið erfitt að skrifa
þetta brjef, því að þótt öi’ugt væri
að Ronnie Ijóstraði engu upp, þá
var öðru máli að gegna um föður
hans, sem var mjög málugur.
Hún skrifaði brjefið og setti á
það frímerki og stakk því síðan
í vasa sinn. Það lá ekki á að setja
það í póst, fyr en hún hafði talað
við Ronnie.
Sadunali byrjaði að hugsa mál
sitt á ný. Skrifarinn hafði borið
hærri hlut í viðskiftum þeirra deg-
inum áður, en nú hugsaði hún ný
ráð. Hún ætlaði að sigra.
1 gær hafði hún látið yfirbug-
ast. En nú hafði hún eignast nýja
hugmynd. Hún var Sadunah, sem
skyldi ryðja öllum hindrunum ur
vegi sínum. Hún hafði boðið Lar-
oche líf sitt til þess að bjarga dótt-
ur sinni.
Hann hafði neitað boðinu. Nú
skyldi hann taka afleiðingunum
af þeirri neitun. Hún gekk niður í
reykingastofuna. Sandown og Lar-
oche voru í þann veginn að
kveðjast.
Sonssa
tni btitu agTpikii Oifsritlwmas,
20 st. pakki
á kr. 1.25.
Bíðjið Uffl:
Einn Þðr
(Þórs-pilsner)
og finnið Mnii
ágæta ölkeim.
Hiðursuðuglös,,
allar stærðir, góð og ódýr.
Versinn
Vald. Ponlsen
Sími 24. Klapparatíg 29.
Gardínnstengnr
úr trje og messing, hringir, húnar
og klemmur, best og ódýrast.
Láðvig Storr,
Sími 333.
Stálspeglar
eru bestu vasaspeglarnir.
Fást í fallegum hulstrum í
Hjúkrunardeilöin
Austurstræti 16.
Súnar 60 og 1060.