Morgunblaðið - 16.04.1931, Page 6
6
k0 RtíUNBLADiB
mundi fljótt greiðast úr öllum
vandræðum.
Eitt dæmi úr annari átt vil jeg
þó nefna: Óbreyttur daglaunamað-
ur hjer í bæ varð þess var í fyrra
að fjehirðir heimilisins var oft
ráðafár er reikningar komu;
bauðst hann til ótilkvaddur, að
Jána Elliheimilinu sparif je, er hann
liafði dregið saman í mörg ár,
samtals 4000 krónur, og kom það
í góðar þarfir. Mjer kemur oft í
Jmg er jeg mæti þeim manni síðan
að hann hafi gert meira til að
koma upp húsinu en við, sem al-
menningur nefnir oftar.
En væru margir honum Jíkir, þ
þ.yrfti heimilið ekki að sýna nein-
vm vanskil.
Væntanlega er það ölluni full-
Jamnugt, að eHiheimilið er sjálfs-
eignarstoínun með öllu óviðkom-
;:ndi eignum eða eignaleysi stjórn-
enda þess, og að vjer höfum aldrei
! >kið neitt fyrir okkar ómak, og
höfum þó orðið að halda mörg
hundruð fundi alls, vegna þess-
arar stofnunar. Fjehirðir einn felrk
; íðustu árin lítilsháttar þóknun og
nú nokkurn veginn kaup síðan
liann gerðist ráðsmaður stóra heim
ilisins. En flestir aðrir mundu þó
hafa viljað fá meira fyrir svo
vandasamt verk.
Er það því í engu hagnaðar-
skvni fyrir sjálfa oss, er vjer mæl-
umst til að bæjarmenn styðji heim
ilið, eða biðjum AJJringi um fjár-
styrk.
í erindi, sem vjer sendum Al-
þingi. bentum vjer á f leið til að
styrkja heimiljð til að greiða að-
lcaííandi skuldir frá byggingar-
kostnaðinum, sem jafnframt yrði
lekjuauki fyrir ríkissjóð. Hún var
sú, að gefin væru út í vor eða
sumar 4 „hjálparfrímerki“ svo
r.efnd, og fengi ríkissjóður helm-
ing ágóðans af sölu ]>eirra en elli-
heimilið hinn helminginn. Vjer
hiifðum áður gert ráðstafanir til
að maður kunnugur frímerkjasölu
erlendis, hafði kynt sjer útgáfu og
: ölu slíkra „hjálparfrímerkja“ í
vmsum Jöndum og trygt sjer ágæt
sambönd vtra til þess að ta er-
lenda frímerkjakaupmenn til að
kaupa þessi frímerki, svo að þau
yrðu engin skattur nje byrði fyrir
ísland heldur hrein tekjulind. Og
mætti síðan aUnað hvort ár gefa
út svipuð frímerki til stuðnings
einhverju líknarstarfi og til ágóða
fyrir ríkissjóð.
Yonandi er að stjórn og þing
taki þeirri málaleitun vel.
Vegna þess að sumir alþingis-
menn töluðu svo í fyrra sem þetta
dliheimili yrði fyrir Reykvíkinga
eina, dvölin var hlyti að verða svo
dýr að önnur sveitarfjelög mundu
ekkert nota það, tel jeg rjett að
geta þessa að lokum:
Á nýja elJiheimilið hafa fluttst
dðan í septémber f. á. rúmir 100
reglulegir vistmenn. En „vist-
menn“ köllum við einu nafni gam-
nlt fólk fult yfir sjötugt, og sjúk-
Onga þót.t yngri sjeu, sem gefið
or með. — Nokkrir vistmanna hafa
dáið, en altaf eru nýir að bætast
’-ið í staðinn.
Af þessum rúmum 100 vistmönn-
um hafa um 40 verið á framfæri
Reykjavíkurbæjar en um 20 á
framfæri annara, sveitarfjelaga
víðs vegar um land, og sumir
]æirra hafa beinlínis verið sendir
til vor af sveitinni. Hinir, rúmir
40, gefa ýmist með sjer sjálfir eða
njóta fjárhagsstuðnings frá ætt-
mgjum sínum, og þeir eru sömu-
í iðis víðsvegar aðkomnir og mun
ineiri hluti þeirra alls ekki „eiga
sveit“ í Reykjavík þótt margir
þeirra hafi dvalist hjer í bæ síðan
eir urðu sextugir.
Alþingismönnum er velkomið að
kynna sjer vistmannaskrána hjá
táðsmanni heimilisins, svo að þeir
ve-ti alveg gengið úr skugga um
vað mörg sveitarfjelög eru þegar
:rin að nota heimilið. Og munu
hó karlæg gamalmenni koma
'tiklu víðar að jafnskjótt og heim-
ilið fær full rjettindi sjúkrahúsa.
- Verður þess vonandi ekki langí
■ð bíða, þar sem húsnæðið er betra
'g aðhjúkrun ekki lakari en í flest-
"i sjúkrahúsum vorum, en hins
vegar hið mesta mannúðarverk að
stuðla að því að karlæg gamal-
menni geti komist þangað, sem öll
aðhlynning er miklu betri en oft-
'st er unt að veita í heimahúspm
•i efnalitlum lieimilum.
Vjar biðjum ekki um þau rjett-
‘ idi vegnn heimilisins; sjúkra-
h”í! hjer í bæ mundu ekki telja
próðaveg að t.aka sjúklinga fyrir
100 kr. meðgjöf á mánuði. — En
’ itt er það, að vjer viljum stuðla
-'ð því ,að þau gamalmenni, sem
bágast eiga af heilsuleysi og mis-
‘s.fnri aðbúð, gætu komist á heim-
41lð án bess að það vrði of þung
bvrði fyrir fátæk sveitarfjelög.
Blessunaróskir gamalmenna hafa
mfnan verið taldar giftusam-
h'srar og því þori jeg hiklaust. að
æla með því að elliheimilið fái
k'iVrahúsriett.indi. og ..hjálparfrí-
- .-„1.-;“ frá beim sem völdin hafa.
pp- ,.sumargjafir“ stórar eða smáar
‘■''á, mörgum lesendanna núna í
vor.
Risrurbjörn A. Oíslason.
F’yrir 10 þús. árum.
Hún: Flýttu þjer góði. Það er
einmitt svona skinn, sem mig hefir
altaf langað til að eignast.
— Við erum nú 2632 metra yfir
sjávarmál.
— Er það mælt um flóð eða
fjöru ?
Þeir byygja sjðlfir
i Stokkhólmi.
í flestum útlendum borgum
eru byggingarnar eitthverl
mesta nauðsynjamálið. Fólkic
streymir til bæjanna, hvað sem
hver segir, og einhvernvegim
verður það að fá þak yfir höf-
uðið. Jafnframt hefir bygginga-
kóstnaður hækkað stórum oí
íúsaleiga, aðallega af því aí
alt vinnukaup hefir stigið mjög.
í aliri þessari dýrtíð hafa
menn aðallega leitað tveggja
ráða, til þess að kljúfa bygg
ngakostnað. Annað er það
að gera íbúðina sem alír;
minsta, og er það hin mesta
furða hve mönnum hefir tekis':
. ð ,,láta lítið laglega fara“
Hitt úrræðið er að vinna sjálf-
m* meira eSa minna aS bygg
’ngunni.
Jeg hefi áður sagt frá því í
Mbl. hversu fjöldi húsa var
bygður í Björgvin, á þann háti
að bærinn lagði lóðina tií með
góðum kjörum og bygði timb-
urhús á henni svo að það var
íokhelt, Eigandinn væn*anlegi
smíðaði svo alt að innan, lagði
gólf, þiljaði og málaði, en bær-
inn lagði til vanan eftirlits-
mann, sem lelðbeindi viðvan
ingúm. Hann lagði og til alt
tfni og seldi það ódýrt.
Víða hefir þetta úrræði ver-
io notað og komið að góðu
gagni. Þannig hafa nýlega ver-
ð bygð 200 hús í Stokkhólmi
rneð þessu lagi. Hvert hús er
íyrir sig og fylgir dálítill garð-
ur hverju húsi. Stærðin er; 3
i rbergi og eldhús. Gluggar
hnrðir o. fl. eru af föstum stærð
;nn (standavd) og verða þó ó-
ö.ýrari. Eærinn lagði alt bygg-
Ingarefni til með stórkaupa-
verði, Ijet æfða menn hafa eft-
: 'iit með húsagerðitmi og út
iði ait fje til bygginganna
n bað.yar aftur lá ,,:ð ganga til
þes: að borga efni og annað
m með þurxti. Hinsvegar
bygðu þeír, sem húsin áttu að
á, alt sem þeir gátu af hsndi
leyst. Þannig hafði t. d. skó-
smiður einn grafið grunninn
og þurkað og steypt allan kjall-
arann. í heimild minni er evki
nánar frá því sagt hve mikið
menn hafa unnið sjálfir að
byggingunum, en hinsvegar,
sagt, að þetta hafi gefist ve! og
Hvennagullið.
Ohatellerault að jeg hefði getað
faðmað hann fyrir það.
— Þjer sjáið nú, Castelroux, að
öll von mín byggist á yður, sagði
jeg.
Það er aðeins lítil von, herra
minn, stundi hann upp.
— Nei, það þarf það alls ekki
ð vera. Ráðsmaður minn, Roden-
ard, ásamt tæpum tuttugu af þjón-
um mínum, hljóta að vera ein-
hvers staðar á leiðinni hjeðan og
til París. Látið leita að þeim og
við skulum biðja til guðs að þeir
finnist í tæka tíð.
— Jeg skal sjá um það, herra
minn, verið viss um það svaraði
hann hátíðlega. Jeg verð þó að
biðja yður að treysta ekki of mikið
á þetta. Það er á valdi Chateller-
ault að gera það fljótt það sem
Fyrir2iggjandi:
Kjðt í 1/1 og 1/2 aósnm.
Kæfa í 1/1 - 1/2 —
Fiskabollur í 1/1 - 1/2 —
Eggeri Krisljánssoii &. Co.
HEMPEL’S
SKIBSFARVEH.
Besta málningin á botnvörpunga
. og mótorbáta.
Birgðir hjá umboðsmanni vorum:
Einari 0. Malmberg, Reyk|arík,
Rakstur með ROTBART-rakvjela-
blaði fullnægir kröfum hinna
lcröfuhörðustu. Það er heimsins
besta rakvjelablaðið.
Notið við það slípivjelina
„OPTATUS TANK«
1 lieildsölu hjá Vald. Thaulow, Kaupmannahöfn. Biðjið
kaupmann yðar um Rcxtb art-blöð og Optatus Tank.
að í ráði sje að b/ggja miklu
rnelra á þennan hátt.
Mörgum mundi þykja þac
ko3takjör, ef bærinn hjer
ilvík., iegði mönnum til lóð
uppdrátt, alt b^ggingarfjeð
efni og nauðsynlegar leiðbeín
ingar við vinnuna. Hitt má ve
vera að fjárhagur hans leyf
það elcki, með öllum þein?
siraum af fólki, sem flytur
úngað.
G. H.
Rithöíundur látinn.
NRP. 14. apríl FB.
Sophus Aars, rithöfundur,
Ijest á laugai*dag. (Sophus
Munk Aars var fæddur 1841.
Af bókum hans má neina: ,,I
:;koven“, „Skovinteriörer“,
„Her og der“, „Onkel Jakob og
andre dyr“, Fortellinger om
jagt og fiske“.)
M ert þreyti,
dauf og döpur í skapi. Þetta
er vissulega í sambandi við
slit tauganna. Sellur líkamans
þarfnast endurnýjunar. — Þú
þarft strax að byrja að nota
Fersól. Þá færðu nýjan lífs-
kraft, sem endurlífgar líkams-
starfsemina.
Fersól herðir taugarnar,
styrkir hjartað og eykur lík-
amlegan kraft og lífsmagn.
Fæst í flestum lyfjabúðum og
Laugavegs Apóteki.
hann ætlar að gera pg þjer getið
verið sannfærður um, að hann bíð-
nr ekki boðanna, að láta dæma
yður, einkum eftir þetta, kom fyr-
ir í kvöld.
—• Samt sem áður fáum við þó
Iveggja daga frest og þá daga
megið þjer ekki liggja á liði yðar,
vinur minn.
é
- Þjer getið treyst mjer fylli-
lcga, sagði hann.
— Og fyr en málið er útkljáð,
'gði jeg, megið þjer ekki minn-
a::t á þetta við nokkra. lifandi
veru.
Þessa nótt svaf jeg í draugaleg-
um og rökum fangaklefa í dyfli^s-
nnni í Toulouse, án þess að hafa
minstu vonarglætu til að halda
uppi í mjer hugrekki mínu allar
þessar þjáningarfullu, andvöku-
næturstundir.
Óstjómleg reiði gagntók mig er
jeg hugsaði um hve vonlaus björg-
un mín væri. Það veit liamingjan,
að það þurfti engan Castelroux til
að biðja mig að gera mjer ekki of
bjartar vonir um að takast myndi
að i'iuna Rodenard nógu snemma
til að b.jarga lífi mínu.
Hugsanir mínar um Roxalönnu
voru þær einustu sem voru mjer
nokkur huggun. — ímyndunarafl
mitt særði fram úr hinu drunga-
iega myrkri fangaklefans, hið
fagra stúlkuandlit hennar og mjer
ftinst eins og lýsa sjer meðaumkun
með mjer í því og óumræðileg
sorg yfir því sem skeð diafði og
yfir hlutdeild þeirri sem hún átti
í því.
Að hún elskaði mig, um það var
ieg ekki í nokkrum vafa og jeg
sór með s.jálfum mjer, að mjér
skyldi takast að sigrast á henni,
ef mjer auðnaðist að lifa, þrátt
fyrir allar þær tálmanir, sem jeg
liafði sjálfur sett í veg fyrir mig-