Morgunblaðið - 18.10.1931, Qupperneq 7

sumra skólanna er yfirleitt ófull-
nægjancli og má eigi lengi við svo
bciið standa. Sa'mskólahugmyndin
þarf að komast í framkvæmd í ein-
liverri mynd, svo skólar þeir, sem
nú eru á hrakningi geti eflst og
dafnað í nýtísku húsnæði-og stutt
hver annan.
— Verslunarskóli íslands hefir
lengi búið við mjög ljeleg húsa-
kynni .En í sumar var ráðist í að
kaupa honum gott húsnæði, svo nú
er honum borgið. Hefir verslunar-
stjett Reykjavíkur sýnt- mikla rækt
arsemi við skólann og myndarskap
með húskaupum þeim. — Einn
skóli er víst ekki tekinn til starfa,
svo kunnugt sje — það er skóli
Jóns Sivertsen. Jón hefir, sem
kunnugt er um skeið verið skóla-
stjóri Vers'lunarskóla íslands. For-
stöðumenn Verslunarskólans ósk-
uðu að breyta ])ar um stjórnanda
og fyrirkomulag um leið og breytt
var um húsnæði. En þá hljóp ein-
hver fítonsandi í Jón Sivertsen og
er mælt að hann hafi fengið eitt-
hvað af þeirri andagift úr vitum
landsstjórnarinnar, sem hafði ætl-
að að telja Jóni trú um, að hann
ætfi einhvern einkarjett á Verslun-
arskólanum. Hefir heyrst að lands-
stjórnin hafi gefið Jóni ádrátt um
ríkisstyrk handa sínum skóla. En
er til kom saknað-i Jón kennara og
nemenda. Nú er eftir að vita hvort
landsstjórnin launar Jóni með rík-
i.-styrk, fyrir að hafa ekki skóla.
Stjórnarherrarnir þrír eru nú
allir með tölu heima, og ber ekki
mikið á þeim. 'Úr litlu að spila,
þessa stundina að sögn. Tómahljóð
i ríkissjóðnum. Þeir geta þá haft
ofan af fyrir sjer ineð því að hlusta
á ,,verkin tala“ um bruðl, óhófs-
eyðslu og vitleysu undanfarinna
ára.
Ekki er lanclsreikningurinn fyrir
árið 1930 enn fullgerður, þrátt
f}’rir hið nýja mót sem hann nú er
steyptur í, og hefir heyrst að við
hann sitji þrír menn æfðir og
reikningsglöggir, og hafi ekki tek.
ist að koma honum saman enn. Er
eftir því best-a útUt fju-ir, að telúst
liafi að gera reikninginn svo flók-
inn að útilokað sje að almenningur
geti botnað neitt- í honum.
Hjer um daginn kom Jónas Jóns
son heim með einu af skipum Sam-
einaða fjelagsins, — Síðan Danir
gerðu hann að hálfnafna Odds af
Skaganum, siglir Jónas að eins
'með dönskum skipum.
Hann hafði verið um tíma í Sví-
þjóð, en fjekk ekkert úr ríkissjóði
fyrir þá ferð. að ]iví er Tíminn
sagði, nema ferðakostnaðinn.
Heimalningsliáttur og barnaskap
ui þeirra Framsóknarmanna kom
ákaflega greinilega í ljós í sam-
bancU við þessa Svíþjóðarför.
Eins og kunnugt er, hefir Fram-
sóknarstjórnin hvað eft-ir annað
gert, þjóðinni stórkostlega smán
með því að sýna fulltrúum er-
lendra þjóða fullkomna ókurteisi.
Við alþingishátíðarhöldin í fyrra
kom fávigka íáðherranna i því, er
að mannasiðum laut að lítilli sök,
vegna þess. að þeir viðurkendu þá
fáfræði sína og voru aðrir menn
fengnir þeim til leiðbeiningar. En
bæði fyr og síðar hafa stjórnar-
herrar Framsóknar sýnt að þeir
ekki kynnu sig, og með því gert
þjóðinni hneisu.
Enlendii' sendimenn og tignir
gestir sem hingað hafa komið hafa
t. d. dögum og vikum saman orðið
að bíða eftir því að stjórnin inti
af hencli kurteisisskyldur sínar, og
hafa sumir horfið heim til sín, áður
en tekist hefir að vekja landsstjórn
ina til meðvitundar um að þeim
bar skylda til þess að sýna mönn-
um þessum kurteist viðmót.
Hvað eftir annað hefir það kom-
ið í Ijós, að þeir Tímamenn geta
ekki gert sjer grein fyrir því, að
þegai' stjórnarvöld sýna fulltrúum
erlendra þjóða ókurteisi, þá er það
í siðmenningarlöndum skoðað svo,
sem ókurteisin beinist ekki til full'-
trúanna persónulega, heldur til
þjóðar þeirrar sem í hlut á. Full-
trúar og sendimenn taka það ekki
i tiJ sín, heldur eins og ókurteisinni
sje beint til þjóðar þeirra.
Alveg er það eins, þegar hinum
erlendu mönnum er hingað koma
er sýnd alúð og gestrisni, þá telja
þeir sem því viðmóti sje beint til
þ.ióðar sinnar.
Þessi einföldu sannindi hafa
ekki náð inn úr steingerfðum haus-
lcúpum Tímamanna.
Þegar Svíar tóku vel og höfð-
iuglega á móti Jónasi Jónssyni,
sem íslenskum dómsmálaráðherra,
um daginn, þá hjeldu hinir ein-
földu Tímamenn að hinir gestrisnu
Svíar væm að hylla Jónas og hans
„háttvirtu persónu", en aðgættu
ekki, að hjer var verið að gegna
kurteisisreglum eftir að ríkiserfingi
Svía var í fyrra gestur íslendinga.
Það kom vitanlega alveg út á eitt,
livers konar dáti dómsmálaráðherr-
ann var, er til Svíþjóðar kom,
hann var fulltrúi hinnar íslensku
þ.jóðar á sænskri grund, og fjekk
þær viðtökur sem Svíum fanst
hæfa íslensku þ.jóðinni. Jafnvel þó
„hálfnafninn" af Skaganum hefði
komið í dómsmálaráðherragerfi til
útlanda hefði honum verið vel
tekið, er svo stóð á.
Þetta eiga Tímamenn enn eftir
að læra — eins og svo margt ann-
að, sem inngróin heimskan dylur
sjónum þeirra.
Forframaður frá góðnm viðtök-
um Svíanna, ljet Jónas „sterki“
það boð út ganga, að hann ætl-
aði framvegis að gefa ríkissjóðn-
um einhvern hluta af launum
sínum.
Skyldu ekki einhyerjar Tíma-
sálir komast við af slíkri rausn
og 'hugulsemi ?
Maður, sem hefir ráðherralaun
og auk þess frítt húsnæði, ljós
og hita, fríar ferðir um landið í
ríkisbílnum, meðfram ströndum á
varðskipum, fær utanlandsferðir
greiddar samkvæmt reikningi, er
mikinn hluta ársins á ferðalögum,
fær góðar tekjur af skólabóka-
útgáfu, og hefir reynt að svíkjast
um að greiða skatt af þeim tekj-
um; maður, sem hefir heila her-
sveit í kringum sig af alís konar
fólki og trantaralýð, sem liann ár
eftir ár hefir alið á ríkisfje, hann
tekur sig til, nú þegar ríkissjóð-
ur er tæmdur, atvinnuvegir slig-
aðir af sköttum, 'ríkið sökkvandi
í skuldafen og atvinnulevsi að
leggjast eins og mara á þjóðina,
og lætur blása í lúðra fyrir sjer
og segja frá því, að nú hafi hann
efni á að gefa hinum íslenska rík-
issjóði nokkur hundruð krónur.
MORGUNBLAÐIÐ
Hvað sem slíkum skrípalátum
'líður, þá er eitt víst, að annar
eins fjármálaglópur eins og Jónas
Jónsson, sem ekki hefir enn get-
að sýnt annað skynbragð á fjár-
munum en, að eyða annara fje, og'
svíkjast undan eigin skattgreiðsl-
um, hann verður ekki annað en
fremur auðvirðdeg „grínfígúra“ í
harmleik núverandi fjármála-
kreppu.
-----«®&-----—
Hokkur orð um íslenska
„listdöma".
íslensk myndlist er að vísu
ékki gömul, en hefir þó óneit-
anlega skapað mörg ágæt verk,
og er komin það langt á veg,
orðinn svo stór þáttur í íslenskri
menningu, að full ástæða er til,
að rætt sje og ritað um hana
með fullri alvöru.
Þetta er það, sem okkur
finst vanta nokkuð á í skrif-
um hinna svokölluðu „listdóm-
ara“ hjer, sem full oft er tæki-
færi til að sjá í blöðum Reykja-
víkur.
Vegna þess, hve list þessa
lands er ung, er smekkur al-
mennings mjög skeikull, en
hins vegar virðist íslendinga ekki
vanta áhuga fyrir myndlist.
Þeir hafa skilyrði til, eftir nokk
urn tima, að geta notið góðrar
listar, svo framarlega sem þeim
verður bent í rjetta átt.
Þeir Islendingar, sem takast
á hendur það ábyrgðarmikla
og erfiða starf að skrifa um
listir, verða því að vera vel
færir, að minsta kosti vita meir
um þetta mál, en fólkið sem
þeir skrifa fyrir. Sjeu þeir starf
inu vaxnir, geta þeir hafið þjóð
ina upp til skilnings á góðri
list, og gert ómetanlegt gagn.
Sjeu þeir aftur á móti fákunn-
andi, draga þeir á nokkrum ár-
um, almenning lengra og lengra
niður í þekkingarleysi og rugl-
ing. — Því miður á þetta síð-
ara við um all-flesta þeirra
manna, er ritað hafa um list
hjer í Reykjavík. — 1 skrifum
þeirra úir og grúir af — vill-
andi umsögnum — meiningar-
lausu hjali og sleggjudómum.
— Þar er t. d. sjaldan eitt orð,
er bent getur fólki á kjarnann
í allri myndandi list. Þeir skrifa
oft langt mál, um hugmyndina,
sem á að vera í einhverri mynd,
en aldrei um sjálft formið.
Það — sjálfur kjarninn í hverju
listaverki — fer algjörlega
fram hjá þessum listdómurum.
Hvers virði er góð hugmynd ef
ekki er fundið lifandi, listrænt
og varanlegt form fyrir hana?
Auðvitað einskis virði. En það
hafa víst ekki þessir herrar
lagt á sig að brjóta heilann
um. Þeir hafa ekki komist svo
langt, sem í gegnum stafróf
listarinnar, en vilja samt kenna
öðrum, og jafnvel þeim sem
árum saman hafa fengist við
listir.
Gott dæmi þessarar skrif-
finsku er grein, sem stóð í Al-
þbl. nú fyrir nokkru, skrifuð
af hr. Guðm. R. Ólafssyni úr
Grindavík, og fjallar um sýn-
ingu Magn. Árnasonar. Fá-
kunnáttan skín svo að segja
7.
Húsgagnatau,
Gólfteppi,
Gólfrenningar,
Gólff i It,
mest úrval í bænum hjá
Jóni Björnssyni & Co.
iMMUNElft®1
SNsJ
Ssí

'&SXSSSS*,
F I LAPENSAR
HÚÐORMAR
ÞesNinn hvimleiðu öhreinlndum, sem
allir vitn atS eru stðrlýti á hverju and-
liti, er lafhægrt at5 ná af sjer metS
BRBN]VISTEINS-MJÓL,KURSAPU Ulndex
læknis. Þvoið yður eins ogr nietS ötSrum
sáputegumlum, en gœtilf Jjess, at5 frot5-
an nái yflr alt andlititS; þej;nr l>jer haf-
ið skolað hnna af, skulutf l>jer bera
frotiuna nftur á raut5u blettina — en
skolið nfi ekki fyr en eftir nokkrnr
mfnfitur. AtJ ðrfáum dðgrum liðnum sjest
greinile^ur bati, og; andlititS vertSur
brátt frfsklegrt og lýtnlnust.
I sambnndi vití sápu l>essa ætti a'ð
liota BHENNISTEIIVSMJÓLKUIISMYHSL
(creme) Líndes læknis. Smyrslin eru
borin á liið sýkta hðrund nð kvðldi dngs
og látin vera nlla nöttinn. Þau eru svo
sðtthreinsandi, a'ð l>au eru nfnr-sterkt
metfnl við fflnpensum. Þau eru smyrsl-
in sem allir hafa l>ráð, sem vilja fá
verulegra heilhrigðnn og; hreinan hör-
undslit og; fagrn, bjarta hfið.
Lindes 'æknis
Egta Brennisteinsin ólkur-smyrsl
Egta Brennisteinsmjólkur-sápa.
■V ■>
Fœst 1 apotak-
unum, og öllum
stærrl verslua-
um bæjarlas.
út úr hverri línu. Stóryrðunum
rignir, orðið snillingur, snildar-
verk er hvað eftir annað mis-
notað svo háðung er að.
Hvar í heimi annars staðar
en á íslandi, sjer maður svona
klausu í listdóm:
„Snildarverk eru mörg á
sýningunni í brjóstmyndum og
andlitsmálverkum. Hvort þarf
t. d. nokkur, sem þekkir Jón
Pálsson orgelleikara, að gæta
í sýningarskrána, til þess að
sjá að brjóstmyndin nr. 17 er
af honum“.
Hjer er með öðrum orðum,
list eingöngu dæmd út frá því,
hvað hún eftirlíkir (copierar)
vel fyrirmyndina. Líkist mynd-
in ekki, er hún ótæk, líkist hún
eitthvað er hún snildarverk. Um
byggingu í línum og litum er
ekki spurt — það er aukaatriði
— Ef dæma á list út frá þessum
mælikvarða, hvernig verður þá
t. d. með list liðinna alda, hvern
ig myndi hr. Guðm. R. Ólafs-
son skrifa um Mona Lisa?,
fyrinnyndin er dáin og horfin
fyrir fleiri hundruðum ára,
þar er því ekkert til samanburð
ar hvað líkingu snertir. Þeir
sem sjeð hafa þetta snildarverk
og vita eitthvað um list, sjá að
það lifir, og hefir lifað í gegn-
um liðnar aldir á hinu and-
ríka, dularfulla formi, sem ein-
kennir alla alvarlega og varan-
lega myndlist allra alda.
Það er nú ekki meining okk-
ar, er þetta skrifum, að lasta
sýningu hr. Magn. Árnasonar,
þó margt sje við hana að at-
huga, heldur hitt að leiða fólki
fyrír sjónir, hve dómar hr.
Guðm. R. Ólafssonar og fl.
manna er rita um þessa hluti
eru algerlega út í bláinn, auð-
vitað er hann (Guðm. R. Ól-
afsson) ekki einn í sökinni, t.
d. grein Ragnars Ásgeirssonar
um listsýningarnar hjer í fyrra,
báru vott um algert þekkingar-
leysi, og það sem verra var —
hlutdrægni. —
Að lokum viljum við gera
þá tillögu, að þeir sem þykjast
hafa eitthvað á hjarta um list-
ir, reyni að afla sjer meiri þekk
ingar á aðalatriðum myndandi
listar, bæði eldri og yngri, svo
að þeir sjálfs sín og einkan-
lega almennings vegna, ekki
verði til $ð brjóta það niður,
er bestu listamenn þjóðarinnar
hafa með margra ára striti og
erfiðleikum bygt upp.
Reykjavík, 17. október 1931.
Þrír ungir listamenn.