Morgunblaðið - 20.03.1932, Blaðsíða 3

M O R G V N B.LAÐIÐ
S
«1
*
%
B
•
*
JRotigœtfekifóð
Útget.: H.f. Arrakur, R»yk3aTlk.
Kltatjörar: Jön ZJartanason.
Valtýr Stafánaaon.
illtatjörn og afrrelöala:
Anaturatrntl 8. — Slml (00.
Aoclý’atnirastjörl: K. Hafbars.
^.UKlj'alnjfaakrlfatofa:
Auaturatraetl 17. — Sfml 700.
liatmaalaaar:
Jðn Kjártatnaaon nr. 741.
Valtýr Stefánaaon nr. 1110.
H. Hafbem nr. 770.
Aakrlf tasjald:
Innanlanda kr. 1.00 A mánnOL
Utanlands kr. 1.60 4. aaánuOl,
f lauaasölu 10 aura aintaklS.
10 anra mad Uaabök.
A að sökkua atuinnuuegunum
enn ðýpra í kuiksynöið?
Stjórnin heimtar um tveggja miljóna
króíia nýjar álögur á þjóöina, En út>
gjðld ríktssjóðs mega ekkert lækka.
Friðarsamnsngar
Japana og1 Kínverja.
Shanghai 18. mars.
United Press. FB.
Fundur var haldinn hjer á
bresku aðalræðismannsskrifstof-
unni í dag, til þess að ræða um
■ friðarskilmálana. Viðstaddir voru:
Franski ræðismaðurinn ’Wilden,
Shigemitsu og Quotachi. Fundur-
ánn stóð yfir í 2 klst. en sam-
komulag náðist ekki um skilmál-
ana. Framhaldsfundur á að hefj-
-ast kl. 4 í dag og horfurnar taldar
góðar fyrir, að samkomulag náist
á þeim fundi nm friðarskilmála.
Wilden sagði að fyrri fundinum
loknum: „Góðra frjetta er að
vænta. Samningaumleitunum nm
friðarskilmála er langt komið.“
Shigemitsu sagði: „Öllu miðar vel
áfram“. Qoutachi sagði loks: „Við
erum eklri langt frá því að ná
samkomulagi1 ‘.
Shanghai 19. mars.
United Press. FB.
Að afloknum seinni fundinum
um friðarskilmálana var tilkynt,
að samningatilrauhirnar hefði geng
ið að óskum. Friðarskilmálarnir
verða eigi birtir að svo stöddu og
eigi fyr en stjórnirnar í Tokio og
Nanldng hafa haft þá til athng-
unar.
Samkv. áreiðanlegum heimild-
um er þó haldið, að báðir aðilar
hafi fallist á að hætta ófriðnum.
Kínverjar hafa lieitið að hefja eigi
sókn á hendnr Japönum og Jap-
anar að draga sig í hlje til for-
rjettindasvæðis síns.
Tokio 19. mars. FB.
(B. W. S.)
Japanska stjórnin á við
mikla fjárhags- og stjórnmála-
•erfiðleika að stríða nú, og er
foúist við, ,að Inukai-stjórnin
ssegi af sjer í næstu viku. Saionji
prins, einn hinna kunnustu
eldri stjórnmálamanna í land-
inu hefir haft stöðugt samband
við leiðtoga flokkanna undan-
farinn mánuð. -— Kostnaður
.Japana af hernaðinum í Man-
:s.júríu og Shanghai nemur
4.700.000 sterlingspunda og er
farið fram á, að þingið fallist
á þessi hernaðarútgjöld.
Watkins, hinn breski landkönn-
uður, sem var í Grænlandi í fyrra,
til þess að rannsalca þar veðurskil-
ýrði og aðra staðhætti er snerta
væntanL|egar flugsamgöngur nm
Grænland, kom nýlega til Hafnar.
Hann ljet blaðamenn hafa þar eft-
ir sjer, að hann téldi ógerlegt, að
halda uppi flugferðum um Græn-
tand, að vetri til ;að minsta kosti
yrði það svo dýrt, að það svaraði
eklíi kostnaði.
I.
Sumir fjárglægramenn ern svo
gerspiltir, að þeir hika ekki við að
Ijúga sjer út fje, þótt þeir viti að
nýtt fjármagn í þeirra höndum
verði að eins til þess að stækka
gjaldþrotið, sem óumflýjanlegt er.
Líkt er komið fyrir ríkisstjórn-
inni okkar.
Hver maður með heilbrigðri
skynsemi hlýtur að sjá, að verði
haldið áfram á þeirri sömu brant
í fjármálum, sem farin hefir verið
undanfarin fjögur ár, verður af-
leiðingin óhjákvæmilega sú, að vjer
endum skeiðið með alls herjar rík-
isgjaldþroti.
Þenna sánnléika virðist ríkis-
stjórnin ékki skilja enn þá: Hún
krefst þess af sínum flokksmönn-
um á Alþingi, að ekki verði í einu
nje neiiiu haggað við hinu stór-
félda útgjaldabákni fíkissjóðs, en
í þess stað lagðar nýjar álögur á
þjóðina, sem nema um tveim miljón
um króna.
II.
Aðalmálgagn Aftnrhaldsins, Tím
inn, virðist hafa eitthvert hngboð
nm það, að Sjálfstæðismenn á
þingi muni ekki verða sjerlega gin-
keyptir fyrir þessum nýju skatta-
böðorðum stjórnarinnar. Notar
blaðið tækifsérið til að minna 4
það sem gefðist á AHþingi 1924,
þégar alt var að sökkva í höiid-
um fyrri Frámsóknarstjórnarinnar,
er. fyrir einbeitta forgöngu Jóus
Þorlákssonar tókst að bjarga fíkis-
sjóði upp úr feninu.
Það er rjett, að á þinginu 1924
voru nýjar álögur lagðar á þjóð-
ina. En hvernig var þeim nýju
sköttnm varið? Yar þeim varið
til þess, að hlaða nýjnm byrðnm á
ríkissjóðinn? Eða var þeim varið
til þess að Ijetta á byrðunum? —
Nokkrar tölur sýna þetta þest.
Heildartekjur ríkissjóðs kjör-
tímabilið 1924—1927, urðu 53.4
milj. króna ,eða að meðaltali á ári
13.3 milj. kr. Af þessum tekjum
var varið 8.4 milj. kr. til skulda-
greiðslu og sjóðsaukningar. Til
annara útgjalda fóru HVi milj.
kr. að meðaltali á ári.
Hver varð svo árangnr þessarar
fjármálastefnu? Nokkrar tölur
sýna þetta.
Árið 1924, þegar viðreisnarstarf-
ið hófst, námu vaxtagreiðslur rík-
issjóðs 1.2 milj. króna. Þegar Sjálf
stæðismenn skiluðu af sjer í hend-
ur stjórnar Tryggva Þórhallssonar
síðla árs 1927, voru vextir af skuld
um ríkissjóðs komnir niðnr í 700
þús. kr. Þarna hafði tekist að spara
á einum útgjaldalið um x/2 Jttilj-
kr. á ári. Þar við bætist afborg-
anir. Á þeim lið hafði einnig tekist
að spara yfir y2 milj. kr. á ári,
vegna hinnar stórfeldu lækkunar á
skuldum ríkissjóðs.
En lítum nú stundarkorn á,
livernig stjórn Tr. Þórhallssonar
liefir farið að.
Heildartekjur ríkissjóðs á kjör-
tímabilinu 1928—1931 hafa numið
ca. 62.6 milj. kr., eða að meðaltali
á ári 17.4 milj. króha. Þetta eru
4.1 milj. kr. hærri tekjur árlega,
eh næsta kjörtímabii á undan.
Ætla mætti, að með þessúm gíf-
urlegu tekjum hefði verið unt að
verjast nýjum lántökum, hallda á-
fram að minka gömlu skuldirnar
og stefna að skuldlausum ríkis-
búskap.
En hver hefir útkoman orðið hjá
stjórn Tr. Þórhallssonar ?
Hún hefir orðið sú, að öilum
tckjuniun hefir verið eytt. En þeim
var ekki varið til þess að grynna
á ríkisskuldunum; sknldirnar hafa
vaxið þessi ár um 15 milj. króna.
Útgjöld ríkissjóðs, sein vorn liy
milj. kr. á fyrra kjörtímabili, hafa
í höndum Framsóknarstjórnarinn-
ár hækkað í 18.9 milj. kr. é ári að
meðaltali.
Hver vCíður svo afleiðing þess-
arar fjármálastéfnh?
Hún verður sú, fýrst og fremst,
að árleg vaxtagreiðsla ríkissjóðs
hefir liækkað stórkostlega. Þessi
útgjaldaliður nam, þegar Tr. Þ.
settist við stýrið um 700 þús. kr.,
en nemur nú um iy2 milj. króna
og er 'hærri en nokkru sinni áður.
Hækkunin nemur um 800 þús. kr. á
ári. Þar við bætast árlegar af-
borganir, sem einnig hafa hækkað
vegurinn er lagður í rústir, verður
lítið úr skattþoli þeirra, er í kaup-
stöðunum búa. Þeirra geta stendur
og fellur með sjávarútveginnm.
Nú er svo komið fyrir atvinnu-
vegum landsmanna, að þeir hljóta
að gefast npp, ef ekki verður
ljett á byrði þeirra.
Stjórnin heimtar, að byrðamar
verði ehn þá þyngdar stórkostlega.
Þetta gerir hún — ekki til þess að
bjarga ríkissjðði, því að niður-
skurðarleiðin var þáf áuðveldari —
heldur til þess að feyná að hjafga
ejálfri sjer frá pólitískum hordauða.
Stjórnin hefir á undanförnum ár-
um notað tekjur ríkissjóðs til þess
að koma upp pólitísku málaliði.
Þetta lið hefir Kf stjórnarinnar í
hendi sjer. Ef sú leið yrði nú far-
ir., til þess að bjarga ríkissjóði
frá hruni, að skera niður útgjöldin
í stað þess að hækka skattana, yrði
afleiðingin óhjákvæmilega sú, að
málalið stjórnarinnar fækkaði.
Nú er best að landsmenn svari
,því, hver fyrir sig, hvort farsælla
mundi reynast, að fórna atvinnu-
vegnm þjóðarinnar eða málaliði
stjórnarinnar og stjóminni sjá'lfri.
♦
Þinqtiðindi.
Skattamálin
stórkostlega. Vextir og afborganir hann tæki af dagskrá tvö fyrstu
munu nu nema um 2y2 milj. kr. á málin (verðtoilsfrumvarpið óg
ári; og þó er 12 milj. kr. lánið frá gengisviðaukann). Sagðist hann nú
Þegar þingfundur hófst í Efri
deild í gær, lýsti forseti yfir, að
tekið væri fyrir fyrsta mál á dag-
skrá.
Jón Þorláksson kvaddi sjer þá
hljóðs og sagði, að hann hefði í
nafni Sjálfstæðismanna í deildinni
farið fram á það við forsetá, að
1930 afborghnarlanst énn þá.
Enn er vert að geta þess, að
Sjálfstæðismenn lofuðu þjóðinni
því 1924, þegar nýju skattarnir
voru á lagðir, að þeim skyldi af
ljétt uhdir eins og fjárhagur ríkis-
sjóðs bátnaði. Þetta loforð var
efnt, því á þinginu 1926 voru skatt
éiidurtáka ]>essi nmmæli og vís
aði til ástæðna þeirfa, ér hahh
hafði tjáð forseta.
Jón Baldvinssón stóð þá uþp, og
lýsti yfir, að hann rinmdi greiða
atkvæði móti háðum þessum mál
um af ástæðura, er hann hefði
áður fram tekið, en ekki kvaðst
arnir lækkaðir um nál. 1 milj. kr. jbænn fara fram á, að málin yrðu
árlega. En stjórn Tr. Þórhallssonar tekin af dagskrá.
var ekki fyr komin í valdastólinn, Fjármálaráðh. kvaddi sjer hljoðs.
er hún hækkaði aftnr skattana ,Sagði að ástæðan fyrir tilmælum
að sama skapi. Þessir þungu skatt- Sjálfstæðismanna í þessu efni værl
ar fengu að standa öll góðærin. sönnu sú, að afstaða þeirra
Engin leið var til þess, að fá skatt- til nefndra mála færi eftir því,
ana lækkaða, þótt tekjnr ríkis- hverja afgreiðslu stjórnarskrár-
sjóðs á kjörtímabilinu hefðn farið xnálið fengi. Ekki kvaðst hann þó
um 17.5 milj. kr. fram úr áætlun geta fallist á, að málin yrði tekin
Hansfélðtli
okkar gúða,
Se’inm við nú ft
kr. 0 85 pr. kg.
fyrlr páskana.
Komlð fyr en seinna.
Nýlenftnvðraverslanin
JES ZIM5EN.
Húsmæðui!
Gleymið
ekki að baka
Álfadrotningarkökur
til páskaxma.
Pakkar með efni
fyrir 20 kökur
fást enh fyrir
1 krónu
í hverri matvörubúð
borgarinnar.
Heildsölubirgðir:
Magnús Th. S. Blöndahl h.f.
Sími 2358.
Gaffalhifar.
fjárlaga.
III.
En nú kemur stjórnin, Ineð sína
mörgu og stóru syndapoka á bak-
inu og heimtar miljóna álögur á
þjóðina, ofan á þær drápsklyfjar
sem fyrir eru.
Hvað segja atvinnurekendur í
landinu um þessar aðfarir?
Hvað segja bændur? Er þeirra
atvinnuvegur þannig stæður nú, að þyrfti e. t. v. ekki fram að fara
hann sje við því húinn, að taka um þau þær umræður, sem annars
miljóna króna skattabyrði á sínar hlytu nú að verða. Væri forseti
herðar? Ef tiL vill ætlar stjórnin hins vegar ófáanlegur til þess að
af dagskrá, því Sjálfstæðismenn
ættu kost þess síðar, að gera við
þau, það sem þeim sýndist, þótt
þau gengi til annarar umræðu og
nefndar.
Jón Þorláksson sagði, að það
væri að sönnn rjett, að Sjálf-
stæðismenn hefðu sama vald á
þessum málum síðar eins og nú,
ef ekkert sjerstakt kæmi fyrir.
En ef þau yrðu tekin af dagskrá,
að reyna að telja hændnm trú um,
að hinir nýju skattar eigi fyrst og
verða við tilmælum sínnm í þessu
efni, hlytu þær nmræðnr að fara
fremst að takast af kaupstaðabú- fram, og síðan að skeika að sköp-
um og sjávarútveginum. En því uðu um afdrif þessara mála.
er til að svara, að ekki verða tekn
ir nýir skattar af þeim, sem ekkert
Fjármálaráðherra lýsti þá yfir
því, að liann mundi sætta sig við
eiga. Ástandið er nú þannig hjé'að tilmæli Sjálfstæðismanna yrðu
sjávarútveginum, að hann rís ekki
undir þeim byrðum, sem á honum
hvíla, hvað þá að hann geti hætt
tekin til greina.
Tók forseti þá málin þegar af
dr.gskrá og lýsti yfir, að þau
nokkru á sig. En þegar sjávarút- mundu ekki tekin fyrir að sinni.
Bftnlr tll ftr ísl. síld.
Taka fram allrl elftrl
dðsasllð.
Sláturfielagið.
Hafið þjer í hyggju, að
Giita y ðnr
þá leggið leið yðar um
Hafnarstræti, í
Edinborg
BÚSÁHÖLD fyrir
þrent í heimili.
aðeins 65 krónur.
Edinborgar búsáhöldin eru
endingarbest og ódýrnst.
Notið íslenzkar yaruf
og; íslenzk skip.