Morgunblaðið - 04.09.1932, Blaðsíða 2

2
MQRGUNB LA ÐIÐ
Rtuinnubcetur
og útuegir.
Frá umræSum á bæjar-
stjórnarfundi.
1 gær var lijer í blaoinu skýrt
frá samþyktum þeim, sem gerðar
voru á síðasta bæjarstjórnarfundi,
vegna atvinnuleysisins í bænum.
Þar var og sagt frá því, að A-
gúst -Jósefsson hefði hafið máls á'
því, að bestu atvinnubæturnar
væru þær, að koma fiskiflotanum
á veiðar.
Ástandið í bænum.
Kjartan Ólafsson bæjarfulltrúi,
er í atvinnubótanefnd. Hann hefir
því mjög náin kynni af vandræð-
um manna vegna atvinnuleysisins.
Hann Sagði frá þessari viðkynn-
irigu, sinni m. a.:
—■' Til atvinnubótanefndarinnar
hafa alls leitað 1320 atvinnulausir
menn. Telja má að af þeim h‘afi
um 90 komi.st á síldveiðar. Eftir
þessu ættu að hafa verið yfir 12(Í0
menn atvinnulausir hjér í bænum
nú undanfarið.
Bæjarstjórn hefir stofnað til
vinnu fyrir 200 manns. Jeg get,
segir Kj. 01. fært átakanlega sorg-
leg rök fyrir því, hve mjög marga
vanhagar um atvinnu,> til þess að
geta- sjeð sjer og sínum farborða.
Atvinnubótavinnan er 6 klst
dag. Margir f jölskyldumenn
þyrftu á því að halda að hafa
þessa atvinnu altaf. En vegna
þess hve margir atvinnulausir kom
ast ekki að, höfum við orðið að
skifta vinnunni milli manna, o
eru það einir 6 menn, sem altaf
Iiafa haft vinnu hjá okkur síðan
atvinnubótavinnan byrjaði.
Við látum vitamega fjölskyldu-
mennina sitja fyrir. Einhleypir
menn fá ekki vinnu í atvinnubóta-
vinnunni. En margir þeirra hafa
ekkert fyrir sig að leggja, vegna
langvarandi atvinnuleysis. Þeir eru
þá sem ómagar hjá foreldrum og
skyldfólki, og hafa verið mánuðum
saman. Bæjarstjórnin samþykti
ar jafnaðarmanna að bæjarstjórn
gangi að því, með alvöru og at-
orku, að því að uppfylla þessa
slcyldu sína“.
í annari ræðu komst sami ræðu-
maður þannig að orði:
„Besti fjársjóður bæjarins er að
bæjarmenn sjeu hraustir menn og
sjálfbjarga, færir um, að sjá um
sig sjálfir“. Þetta er það dýrmæt-
asta fyrir bæjarfjelagið í nútíð og
framtíð.
Skyldu það ekki vera allmargir
menn innan sósíalistaflolrksins, er
sjá, að þetta er leiðin út úr at-
vinnuleysinu.
Skyldi ekki vera kominn tími
til þess, að menn af öllum flokk-
um taki höndum saman um þessa
lausn málsins!
Fiölshyldan fliúgandl
komin til Grænlands.
Frá áheyrendabekkjum.
Mjög er það þess vert, að at-
huga ummæli fulltrúa sósíalista
um atvinnuleysið og atvinnumálin,
eins og þau komu frarn á þessum
fundi.
Fyrst eru þá ummæli Kjartans
Ölafssonar. Hann lýsir ástandinu,
eins og það kemur honum fyrir
sjónir. Hann sjer manna best hve
alvarlegt það er. Og honum er Hann og fjölskyldan voru þar
fyrra, að láta einhleypum mönnum
ekki í tje atvinnubótavinnu. Var
talið ódýrara að fæða þá á sveit.
Þessir menn hafa ekki komið sjer
að því að segja sig til sveitar,
hafa heldur tekið þann kostinn,
að liggja uppi á heimilum og fá
þar fæði. En þegar þrengist um í
bænum og atvinnuleysið verður
meira og meira, geta heimilin 'ekki
lengur fætt þessa lausamenn.
Er Kjartan Ólafsson hafði lýst
ástandinu, lögðu þeir flokksbræð-
ur hans, St. Jóh. St. og Ólafur
Friðriksson, orð í belg.
Sagði Ólafur, að fjölskyldurnar
sem fæddu hina atvinnulausu
lausamenn „tækju á sínar herðar
skyldur bæjarfjelagsins“. Ljet Ól-
afur það fyllilega í Ijós, að foreldr-
nm t. d. bæri ekki skylda til að
sjá bömum sínum farborða, það
væri bæjarfjelagsins, að sjá hinu
unga lausafólki fyrir atvinnu eða
fæði.
Stefán Jóh. Stefánsson t.ók í
sama streng.
Hann sagði m. a.:
„Nú, þegar það er algerður
skortur fyrir hendi að fá atvinnu
hjá einkafyrirtækjum, þá er það
skylda bæjarfjelagsins að bæta úr
þessu og sjá hinum atvinnulausu
Hiöwnum borgii, Það er krafa ekk-
trúandi til að segja rjett frá. Að
því leyti er Kjartan frábrugðinn
flokksbræðrum sínum.
En hann á það sammerkt þeim,
sumum að hann getur ekki bent á
aðra leið út úr vandræðunum en
aukna atvinnubótavinnu. Eða a. m.
k. hann bendir ekki á annað.
Stefán Jóhann segir. Einkafyrir-
tæki geta ekki starfað, þar er enga
atvinnu að fá. Þess vegna verður
bærinn að sjá mönnum fyrir vinnu.
En þá spyrja bæjarmenn Stefán
og þá fjelaga hans, sem hugsa og
tala eins og hann.
Iívernig stendur á því, að enga
atvinnu er að fá hjá einkafyrir-
tækjum í bænum ?
Þeirri spurningu er svo auð-
svarað, að jafnvel Stefán Jóhann
getur svarað henni — ef hann vill.
Atvinnuleysið stafar fyrst og
fremst af því, að sósíalistabroddar
bæjarins hafa spent kaupgjald
manna svo hátt, að afrakstur
vinnunnar, fiskafurðir t. d. geta
ekki með núverandi verðlagi end-
urgoldið vinnulaunin.
Höfundar atvinnuleysisins eru
sósíalistabroddamir sjálfir.
En ráðið sem þeir svo sjá, til
þess að bæta vandræði manna, er
það, að sefja 350 menn í atvinnu-
bótadutl, þegar, eftir því sem þeir
segja sjálfir 1200 eru atvinnulaus-
ir. Og þessir 350 menn eiga að fá
kaup með þeim hætti, að bærinn á
að taka lán. En það lán eiga svo
atvinnurekendur bæjarins að
reiða. Með öðrum orðum. Með lán
tökum þessum er verið að gera at-
vinnufyrirtækjum bæjarins ennþá
erfiðara fyrir enn áður, til þess að
geta komist aftur í viðunandi liorf,
svo þeir menn, sem aldrei fá bæj-
arvinnuna, geti fengið atvinnu þar.
Með sjálfsþóttans tólgarbrosi tal
ar svo sósíalistaforinginn Stefán
lóhann um það, að dýrmætasti
fjársjóður bæjarins sje að bæjar-
mönnurn lærist að sjá fyrir sjer
sjálfir(!)
Þetta segir hann um leið og
hann vinnur beint að því, að drepa
niður alt sjálfstætt atvinnulíf
aæjarmanna, og gera Reykjavíkur
bæ að ráðlausu ómagahæli.
Ólafur Friðriksson neitar að for-
eldrar eigi að sjá fyrir börnum
sinum.
En þá rís upp maður úr hóp
sósíalistanna sjálfra, Ágiíst Jó-
sefsson, og segir í fám orðum, að
sjer finnist rjettara að stofna til
leirra allsherjar atvinnubóta, að
sjá aðalatvinnuvegi bæjarmanna
— útgerðinni farboria.
Hopedale 3. sept.
United Prett. F.B.
Huthinsons fjölskyldan er
lögð af stað áleiðis til Godt-
haab í Grænlandi.
Hutchinson var kominn til
Godthaab í Grænlandi um kl.
11 árd. í gær (laugardag). —
um kyrt í gær. Ef þau halda
ferðinni áfram, er líklegt að
þau fari í næsta áfanga til
Angmagsalik, ellegar þá alla
leið hingað, ef þau leggja
snemma dags upp frá Godt-
haab.
Cramer gisti í Angmagsalik.
En þegar v. Gronau hefir farið
þessa leið hefir hann farið í’
einum áfanga hjeðan og til
Vestur-Grænlands.
Uerkfallið í Englandi.
Manchester 3. sept.
United Press. F.B.
Atvinnurekendur og verka-
menn í Lanchashire spuna-
verksmiðjunum hafa hafnað
tillögum þriggja þingmanna
frá Manchester um málamiðl-
un. — 150.000 hafa gert verk-
fall í lok fyrstu verkfallsvik-
unnar.
Líflátsdómi breytt í æfilangt
fangelsi.
Berlin, 2. september.
United Press FB.
Á ráðuneytisfundi í Prússlandi
var ákveðið að breyta líflátsdóm-
unum, sem Nazistarnir fimm fengu
á dögunum, í æfilangt fangelsi.
von Papen var í forsæti á ráðu-
neytisfundinum.
Verkfall í Hollandi.
Amsterdam, 2. sept.
United Press FB.
Sjómenn hafa gert verkfall. —
Höfðu þeir nýlega hafnað launa-
lækkun .Tilraimir eru gerðar til
þéss að fá hafnarverkamenn og
flutningsverkamenn til þess að
taka þátt í verkfallinn. Óttast
menn því alvarlegar afleiðingar af
verkfallinu.
Til Odds I Regin.
Athugasemd.
I Lesbók Morgunblaðsins síðast-
liðinn sunnudag er grein um
„Gvend dúllara“, sem þjer svo
nefnið. Svo er að sjá sem þjer vitið
lítið um hann, þó þjer skrifið um
hann, yður furðar á því, að hann
kallaði Tómas á Barkastöðum
,.frænda“ og getið þess til að hann
hafi „talið“ sig í ætt við hann.
Óvanalegt er það ekki að systra-
synir „telja sig“ vera frændur,
þeir voru báðir systursynir Tóm-
asar Sæmundssonar. Ekki heldur
vitið þjer deili á því hvers vegna
minutur
erniÉqilegur tírru
ti/þess aðbÚQ
1H braqðqóðan
bætiefriagraut
terena Bygggrjdmim
P'æst í y4 kg. % kg. 1 kg. pk.
Notið þessa ódýru og
hollu fæðutegund.
MðlverMlng
mín í Pósthússtræti 7. — Opin tU 11.
september, frá kl. 10—9 daglega. —
Oreta Björasson.
Berjaferðir í dag:
Til ÞlngvaUa, Ranðhóla
og Hafnarfjarðarhrami,
frá Biireiðastfið Sieiudörs.
Nýtt!
Hinar heiusfrægn
GILLETTE rafcvjelar og MSð
ásamt sápum, eru nú komnar á markaðinn aftur
KWOWNTMEf
Til þess að kynna sem flestum þessar ágætu
vörur, þá verða nokkur hundruð vjelar gefnar í
kaupbæti næstu daga — þannig, að hver sá, er
kaupir eina Gillette raksápu 2,25 virði og þrjú
Gillette rakblöð 55 a. virði hvert, — fær í kaup-
bæi eina Gillette rakvjel af nýjustu gerð.
hann varð svo eirðarlaus og festi
hvergi yndi. 17 ára gamall tók
hann slæma taugaveiki, og varð
aldrei sarnur maðnr upp frá því.
Foreklrar mínir, Þórarinn Áma-
son og íngunn Magnúsdóttir, sem
bjuggu á Stóra-Hrauni á Eyrar-
bakka fyrir 65 árum, tóku
haun-tíl sín; nokkru síðar andaðis-t
faðir minn og ,sá móðir mín sjer
þá ekki fært að bæta honum ofan
á. þa r sem litlar voru eignir, en 8
börn. Við bróðurbörnin hans þekt-
um hann ekki 'að öðru en heiðar-
leik og góðvild til allra, hann
dváldist oft lengur eða skemur á
heimilum okkar.
Reykjavík, 31. ágúst 1932.
Þóra Þórarinsdóttir,
Ægisgötu 26.