Morgunblaðið - 26.02.1933, Síða 6

6
MORGUNBLAf)IP
Nam.
Tveir nemeudur geta komist að í (vjelaverkstæði
Hamars í Hafnarfirði (17 ára eða eldri).
H. Sandholt.
Vesturbrú 4 — Hafnarfirði.
Tilkynning.
Hjer eftir verður eigi afgreitt ómengað eða ljett-
mengað iðnaðaráfengi, nema fyrir liggi skrifleg beiðni
frá hlutaðeigandi iðnaðannanni í hvert sinn.
Reykjavík, 24. febr. 1933.
Áfengisverslnn rikisius.
Trjesmiðafjelag Reykjavíkur.
Nefncl sú, sem kosin var til að athuga skiftingu
fjelagsins, boðai' alla skipasmiði og húsgagnasmiði, —
sveina, — á fund í Baðstofunni, mánudag 27. b- m. kl.
8i/, síðd.
Til umræðu: Deildarskifting fjelagsins.
NEFNDIN.
Tnnnnr,
ódýrt beint frá útlöndum.
Lýsistunnur, tvær stæröir, Hrognatunnur
Eggeri Kristjánsson & Co.
Sími 1400 (3 línur).
því. er í lanclbúnaðinn hefiv verið
ldgt.
En hjer hefir, sem kunnugt er,
að ákaflega miklu leyti verið unn-
i<5 í blindni, fje lagt í ýmiskonar
umbætur, er kallaðar bafa verið
því nafni, án þess reiknað hafi
verið hvaða arð umbæturnar gefa
bvaða vexti stofnfjeð ber eða get-
nr borið.
Og svo kemur sá dagur, að vext-
ír 35—40 sknldamiljóna leggjast
eins og mara á atvinnurekstur
bænda.
Gengið.
t fyrnefndri grein Páls Jóns-
sonar er á það minst, að Bretar
bafi tekið því illa, er Danir með
valdboði lækkuðu gengi sitl, um
leið og þeir settu lög um baun
gegn verkfölkan. Háfa breskir
fjármálamenn litið svo á, að með
því að lækka gengið, hafi Dan-
ir gert tilraun til að gera sjer
samkeppnina auðveldári en ætlað
ysr, við breska framleiðendur á
breskum markaði, og því verði nú
að bverfa frá þeim samningsgrund
velli er áður var gerður til við-
skiftasámnings milli þjóðanna.
Þeir sem hjer kunna að líta
býru auga til gengislækkunar ís-
Iensku krónunnar verða því að
taka þessa afstöðu Englendingá
með í reikninginn.
Sendinefnd er nú komiu frá
Dónum til Englands, til að reyna.
að binda enda á viðskiftasamn-
ing þeirra á milli.
Nýjung.
Vilmundiu' Jónsson landlæknir
hefir nýlega gefið skýrslu um álit
sitt á ónytjungsbætti lækna og fá-
nýt-i læknisfræðinnav yfirleitt.
Til þess að gera alþjóð manna
skiljanlega litilsvirðing sína á
starfsemi læknanna, Kkir hann
þeim við veðurfræðingana; segir,
að eins og það sje hlutverk veður-
fræðinganna að segjð fyrir um
veður, eins kunni læknarnir að
geta borið kens) á sjúkdómana, en
eins og veðurfræðingarnir geti
ekki haft áhrif á veðrið, geti lækn
arnir engin ábrif haft, á mein-
semdir manna.
Þó dregur landlæknir úr þessum
fullyrðingum og gefur læknnnum
þann vitnisburð, að í 10% sjúk-
dómstilfella, sjeu þeir ábrifameiri
a sjiíkdómana, en veðui*fræðingar
iá vindáttir og veður.
Ef læknar landsins telja grein
landlæknis á annað borð svara-
verða, verður fróðlegt að heyi’a
unrlirtektir þeirra ttndir ádrepu
þessa.
Ókunnugir geta fnrðað gig á,
að Vilmundur Jónsson skuli hafa
lagt út á læknisfræðisbrautina, þar
sem bann að hans dómi í 9 tilfell-
í nm af 10, er dæmdur til að vera
; úrræðalaus og einkis megnugur,
| nema hvað ba.nn þá getur talað út
í loftið.
Eða ber að skoða skrif og um-
mæli landlæknisins sem vott um
það, að þegar starf hans á ein-
bvern hátt snertir deilumál þjóð-
arinnar, þá snúist þessi forystu-
maður læknastjettarinnar eins og
vindhani á bæjarbust eftir hinum
pólitíska goluþyt í það og það
skiftið, og þaðan stafi samtíking
hans við veðráttuna.
Eysteinn skattstjóri.
Það gegnir furðu, að Hriflungar
sknli enn í dag láta þetta verk-
fæii sitt, Eysteinn Jónsson skatt-
stjóra, taka þátt í opinberum um-
ræðum, því aldrei talar hann svo
eða ritar opinberlega að hann ekki
geri annað hvort flokki sínum
tjón eða sjálfum sjer skömm.
Eftirminnilegur er verðlagsút-
reikningur hans í fyrra, þar sem
hann varð til þess að sanna öllum
landslýð, að verðlag kaupfjelag-
j anna í landinu væri síst hagkvæm-
ara en verðlag hinnar margrægðu
kaupmannaverslunar.
Eftir útvarpsnmræðnrnar á dög-
unnm Skrifar liann grein í Tím-
ann, þav sem hann, skattstjórinn
jsjálfur, heldur því fram, að npp-
bæðir þær, sem notaðar eru til áð
horga skuldir, megi reikna sem
tap(!)
Þetta segir hann til að afsaka
málæði sitt og vitleysu í útvarp-
inu, er hann talaði um greiðslu-
hafla Reykjavíkurbæjar, sem hann
taldi um miljón hærri en skulda-
aukningu — og talaði þá um
greiðsluhallann í því skyni að láta
hlustendur halda, að skuldir bsgj-
arins hefðu hækkað að því skapi.
Merkilegt að flokksmönnum
skattstjórans skuli elcki takast að
lcenna honum þá reglu, sem honum
er allra manna gullvægust — að
þegja.
í Svíþjóð.
Kommúnisti einn danskur, Lar-
sen að nafni, er nýlega var kos-
inn á ríkisþing Dana, brá sjer nm
daginn yfir Eyrarsund til Svi-
bjóðar.
Er þangað kom hjelt liann upp-
teknum hætti og prjedikaði ,,bless-
un kommúnismans". Svíum þótti
binn danski þingmaður óvelkom-
inn og óþarfur gestur. Var mað-
.urinn tekinn fastur, og dönskum
vfirvöldum gert aðvart um, að
hann hefði verið settur inn.
Síðan var Larsen skilað heim
yfir sundið, raeð þeim skilaboð-
um, að Svíar kærðu sig ekki um
endurheimsóknir af því tægi.
En hjer eru kommúnistaspraut-
urnar í innilegum þingum, og jafn
vel samvinnu við fyrverandi dóms
máJaráðherra þjóðarinnar.
Á næturþeli.
Pyrst nú fyrir nokkrum clögum
hefir blaðið fengið áreiðanlega vit
r eskju um samband Jónasar Jóns-
sonar og kommúnista í undirbún-
ingnum undir bardagann 9 nóvem
ber síðastliðinn.
Nóttina áður lijeldu .kommúnist-
ar undirbúningsfund, og lögðu
ráðin á um árásina á lögreglulið
bæjarins. Jónas JónssOn var ekki
á þeim fundi. En seúdimaður hans.
sem blaðið hirðir ékki um að
nafngreina, fór um nóttina rak-
leitt af fundiuum og niðnr í Sam-
bnndshús.
Fundur.
Nokkrum dögum fyrir þingsetn-
ingu boðaði Jónas Jónsson til
flokksfundar við Ölfusárbrú. Á
fundinn komu 7 —- sjö —, og af
þeim voru þrír frá Laugai’vatni.
Þingmenn kjördæmisins áttu leið
um á fundarstaðnum um það leyti
er Jónas hjelt. fundiun við áttunda
maun. En ekki hirtu þeir um að
„prýða hópinn“.
Mniif Guðindsson
fyrv, hjeraðslæknir áttræður.
Hann er ejsti læknir landsius,
og varð áttræður þ. 23. þ. m. Hann
liefir þjónað víðlendum sveitahjer
uðum í yfir 40 ár, og myndu þó
fæstir æt.la að hann væri svo mjög
við aldur, síst þeim, sem spjalla
við hann í góðu tómi.
Guðmundi lækni hefir verið
margt vel gefið. Karlmeuni hefir
hann verið og þolað stritið, eins
og raun her vitni um. Þá hafði
hann ætíð á sjer almenningsorð
sem læknir, skaraði fram úr sam-
tíðarmönnum sínum í sumum grein
um og var þar á ofan dvengskap-
armtaður í hvívetna. Var því ekki
að undra þó hann væri vel látinn.
Þó læknislistinni hafi fleygt á-
,fram á síðari árum, þá er eins og
fæstir ungu læknamir geti alls
kostar farið í fötin gömlu mann-
anna, Þeim óx ekki í augum að
gegna miklu stærri lijeruðum en
nú gerast. Þar á ofan voru þeir
allajafna hmraðshöfðingjar og
bjuggu stórhúi. Guðm. læknir bjó
•lengi miklu búi í Gaugardælum og
farnaðist vel, þó hann gæfi sjer
líka tíma til laxveiða og veiðifara
því liann var ágætur veiðimaður
og skytta. Hann hefir hlotið að
hafa margt um að hugsa á þeim
dogum.
Guðmundur Iæknir er einkenni-
legur gáfumaður, hefir lesið öll
ógrynni, ágætur í tungumálum,
ekki síst fornmálunum og ensku,
sem hai\n talar reiprennandi. Það
mun þó flestum hvað minnisstæð-
ast, hve einltennilega hann sýnist
hugsa og tala oft og einatt. Alt í
einu þýtur bann samhengislaust
yfir í fjarskyldnstu umtalsefni,
svo að samtalið verður alt sundur
slitið. þó hann segi eitthvart gull-
korn um hvert atriði. Hann hefir
því fengið orð fyrir að vera ein-
kennilega viðutan (distræt), og
nokkuð kann að vera til í því. Þó
mun oftar liggja þannig í þessu,
að þyki honum samræðan um eitt-
bvert efni lítt. skeratileg, þá stekk
ur hann alt í einu frá því yfir í
alt aunað og reynir hvort þá gangi
betur, og stundum hvað eftir anu-
að. Þegar Guðm. læknir verður aUt
í einu viðutan, þá hefir maður
sjálfur staðið sig illa í viðræðunnit
Læknisstarfinu fylgja margs-
ko.nar hætt.ur og læknar verða
sjaldnast mjög gamlir. Aðeins einn
íslenskur læknir mun hafa komist
yfir áttrætt. G uðmundur er manna
líklegastur að bæta við sig að
minsta kosti einnm áratugnum enu
og halda sínu andlega atgervi.
G.
Hý skipategunö.
„Archfonnship“.
8ir Joseph Isherwood heitir
breskur maður og hefir hann ný-
lega fundið upp nýtt lag á skip-
um, og taka hin nýju skip fram
öllum öðrum skipum, sem smíðuð
hafa verið og eru þeim mjög frA
brugðin í laginu. Enn hefir þó
ekki frjettst nema á skotspónum í
hverju þetta er fólgið, því að Sir
Joseph fer afar dult með uppfinn-
ingu sína, vegna þess að hann hef-
ir ekki fengið einkaleyfi á henni.
Eu hann hefir þegar látið byrja á
smíði þi’iggja skipa. af þessari gerð
og ætlaði að eiga. þau sjálfur.Eiga
þan að vera tilbúin eftir sex mán-
uði. En svo mikla trú hafa menn á
skipunum, að Sir Joseph helst
ekki á þeim, og seldi hann þau
því öll, áður en kjölurinn var
lagður að þeim. En svo ætlar
hanu að láta smíða önnur þrjú
skip fyrir sig, þegar smíði þessara
er lokið. Skip þessi eru 7000 smál.
hvért. Ef þau eiga að sigla 11%
mílu á klukkustund þá eyða þau
21 smál. á sólarhring; með 10
mílna ferð eyða þau 16 smál. og
með 9 mílna ferð aðeins 12 smál.
Eftir því sem heyrst liefir er stafn
skipanna líkastur þorskhans í lag-
ir.u. aftari hlutinn líkist mest aft-
ari hlúta á laxi, en um miðþikið
er skipið fráhrugðnast öðrum skip
um, því að þar er það líkast tunnu
og vegna þess rúmar það hlutfalls
lega méira heldur en önnur skip.
Sir Joseph segir, að menn hafi yf-
irleitt altof ki-aftmiklar vjelar í
skipunum á móts við smálestatal.
Þessi skip hans eiga að spara 15%
af kolum miðað við hraða ]ieirra
og annara skipa, og þó bera þau
tiltölulega miklu meira. Þetta er
n.iðað við hin nýjustu og bestu
skip. Munurinn verður miklu
meiri ef miðað er við skip, sem
smíðuð voru á stríðsárunum, eða
fyrir stríð. Lloyds kallar þessi
nýju skip „Archformship“ og hef
ir þau í sjerstökum flokki þégar
þar að kemur.
Kanslaralaun Hitlers.
Hitler ætlar ekki að hirða kansl-
aralaun sín, lieldur hefir hann á-
kveðið að verja þeim til styrktar'
hágstöddum ættingjum lögreglu-
þjóna og varnarliðsmanna, sem
skotnlr hafa verið í óspektununi
að undanförnu.
Til Strandarkirkju Prá í. P.
4 kr. Gamalt áheit frá ónefndum
5 krónur.
/