Morgunblaðið - 18.06.1933, Blaðsíða 5

Reykjavíkurbrief.
17. júní.
Veðrið
(vikuna 11.—17. júní.)
Framan af vikunni var því nær
óslitin S og V-átt lijer á landi
eg rigningasamt mjög um vestur-
hluta landsins, en oft þurt og
vel hlýtt austan lands. Á mánu-
dag Ijetti þó til um stundarsakir
á Vesturlandi.
Á föstudag brá loks til N-áttar
vegna, lægðar sem færðist austur
fyrir landið. Br nú vindur yfir-
1-eitt allhvass N um alt land og
sumstaðar hvassviðri (veðurhæðin
5—8 AÚndstig). Hefir mjög kólnað
í veðri, svo snjó hefir fest niður
undir sjó á norðanverðum Vest-
fjörðum.
í Reykjavík varð hitinn mestur
12.6 og lægstur 4.4 (aðfaranótt
laugardags). Úrkoman var sam-
tf.ls 12 mm.
Hafís.
Skeyti harst Veðurstofunni í
gærkvöldi, þar sem skýrt er frá
að norskt skip (ss. Kirkholm) hafi
©rðið að hætta veiðum 15. þ. m.
um 42 sjóm. norður' af Straum-
nesi vegna hafíss. — Isinn var
að sjá þjettastur í nörðaustri.
Frá útgerðinni.
Það mátti ekki seinna vera að
þurkur kæmi hjer sunnanlands til
þess að eitthvað gæti fullþornað
af fiski þeim sem verið hefir í
verkun. Fiskútflutningur hafði
tafist svo vegna sífeldra óþurka,
að nærri lá, að íslenskir útflytj-
endur hefðu orðið af markaði, ef
töfin hefði orðið lengri. Nú strax
eftir 2—3 daga fiskþurk verða
4-5 fiskifarmar tit, til útflutnings,
enda skip \dð hendina er fiskinn
taka jafnóðum og hann fullverk-
ast. —
Á Sámsstöðum.
Með ári hverju færir Klemens
Kristjánsson út ræktun sínna í
korn- og fræræktarstöðinni að Mið
Sámsstöðum í Fljótshlíð. 1 fyrra-
haust fekk hann 40 tunnur af
hyggi og 65 tunnur af höfrum,
e naf fullþroskuðu grasfræði um
400 kg. Af því vorn 160 kg. af
túnvingulsfræi, spíraði af því 98%,
120 kg. af vallarsveifgrasfræi
(spirun 67—70%) og 80 kg. af
mjiikfaxfræi (Bromus mollis)
(spírun 88%).
Mest af kórni sínu selur Klem-
ens til útsæðis, og þá helst í nær-
sveitir. Kornakur hans í fyrra 1414
dagslátta, en er nú 16 dagslátt-
ur. Með míverandi verðlagi á út-
sæðiskorni, er enginn efi á, að
kornrækt hans borgar sig. Þreski-
áhöld hefir Klemens góð. En iítið
sem ekkert hafir hann malað til
manneldis.
Gísli Johnsen konstill fekk 150
kg. af höfrum Klemensar í fyrra
haust og sendi myllu einni á
Jaðri í Noregi. Fengu hafrarnir
þann vitnisburð þar, að þeir væri
ágætir í haframjöl til manneldis.
Samyrkjan
að Seljalandi.
Samyrk ju,fj elag V estur-Eyfell-
inga hefir ,í vor sáð byggi og
höfrum í 10 dagsláttu altur sinn
að Seljalandi. Meðal forgöngu-
manna þess fjelagsskapar, er Sig-
mundur Þorgilsson kennari, hinn
ötulasti framfaramaður. Er þetta
hinn mesti útbreiðsluárangur enn
sem komið er, af ræktunartilrunn-
um Klemensar. Og þó er þetta
okki nema millispor. Þarna hafa
bændur slegið sjer saman um ak-
uryrkju án þess að gera hana að
heimilisiðju sinni. Takist vel með
samyrkju þessa, en á því ætti
enginn efi að vera, er næsta sporið
það, að bændur undir Eyjafjöll-
um fái hver sinn akurreit. Þeir
þurfa að samlaga sig um þreski-
vjelar og myllu. Ætti það að vera
auðgert í þjettbýlinu.
Skógr æktarf j elag
íslands.
Nýlega er komið út fyrsta árs-
rit Skógræktarfjelags Islands. —
Þar eru hvatningargreinar eftir
Sig. Sigurðsson búnaðarmálastjóra,
Magga Júl. Magnús lækni og
IJákon Bjarnason skógræktarfræð-
ing. Þar er skýrt frá framkvæmd
um og fyrirætlunum hins unga
fjelags. Er þess að vænta að þekk-
ing og áhugi haldist svo í hendur
í stjórn þessa fjelags, að það
íreti sjeð skógræktarmálum lands-
ins borgið.
1 grein sinni nefnir Sigurður
árangurinn af trjárækt fyrri ára,
m. a. 6 metra háu birkitrjen, 7
metra leskitrjen og 8 metra reyni-
ti-jen á Akureyri og sýnir fram á,
að síst eru skilvrði lakari hjer
sunnanlands. Hákon Bjarnason
bendir á, hve mikils megi vænta
af ræktun trjátegunda, sem enn
hafa ekki verið reyndar lijer á
landi, og Maggi Júl. Magnús segir
frá fjárhag fjelagsins og hinni
nýju trjáræktarstöð í Fossvogi.
Reykjavíkurbær gaf landið — 30
dagsláttur, Og nú er Hákon byrj-
aður að vinna að því, að þarna
verði miðstöð sunnlenskrar trjá-
ræktar.
B æ j ar staðaskógur.
Kofoed Hansen skógræktar-
stjóri hefir ekki alls fyrir löngu
bent á það í blaðagrein, að perla
íslenskra skóga, Bæjarstaðaskóg-
ur væri í hættu staddur, vegna
vanhirðu og átroðnings. í grein
er Ásgeir L. Jónsson vatnsvirkja-
fræðingur ritar í ársrit Skógrækt-
arfjelagsins, segir hann frá komu
sinni í skóginn, að skógurinn sje í
yfirvofandi hættu vegna upp-
blásturs — sandgári frá norðri
stefnir á skóginn miðjann, og er
þegar farinn að fella trje.
Sýnir Ásgeir fram á, að hjer
þurfi bráðra aðgerða við, girðing-
ar og sandgræðslu. Girðingin vrði
tæpir 2 kílómetrar á lengd. Svo
lítið er ummál þessa helgireits
hins íslenska gróðurríkis. Fje til
verndar skóginum þarf að fást á
þessu ári.
Ásgeir varar í grein sinni við
beim barnalega sið skemtiferða-
fólks, að rista nafnstafi sína á
börk trjáa. Slíkar rispur í börk-
inn geta orðið fögrum og viða-
miklum trjám að aldurtila.
Frá Háskólanum.
Með stuttu millibili gerast nú
stórir viðburðir á sviði íslenskrar
bókmentasögu. útkoma hins stór-
merka formála Sigurðar Nordal
við Egilssögu og hina nýju forn-.
ritaútgáfu og doktorsritgerð og
doktorsvörn Einars Ól. Sveinsson-
ai um Njálu, uppruna hennar,
liöfund o. fl.
Ollum íslendingum er það hið
mesta ánægjuefni, er svo vel sann-
ast sem hjer, að Háskóli íslands
er sú menningarmiðstöð, sem
hann þarf að vera og til var ætl-
ast í upphafi. Hjer við Háskóla
íslánds eiga að þróast verðmæt-
ustu og gildustu bókmentir til
varðveislu og viðgangs íslenskra
fræða. Til þess að svo geti orðið,
þarf Báskólinn að vera augasteinn
þjóðarinnar, og þeim möxjnum vel
borgið er við hann starfa.
Meðan skilningur manna á þjóð-
menningarstarfi Háskólans er ekki
gleggri en svo; að sömu laun eru
veitt fræðimönnum söm þar starfa
og flöskuþvottamönnum Áfengis-
verslunar ríkisins, er ekki hægt
að segja, að framtíð íslenskra
fræðastarfa sje trygð og metin
em skyldi.
Uppeldismál.
Á fundi stjettarfjelags barna-
kennara hjer um daginn hóf einn
af barnakennurum bæjarins máls
á því, að hefja skyldi allsherjar
andspyrnu kennara gegn allri við-
leitni til þess að hafa pólitísk á-
hrif á börnin í skólum bæjarins.
Er ekki nema gott til þess að
vita, að kennarar skuli nú snúast
svo í þessu mál, einkum þegar það
eru menn úr flokki sósíalista og
Ilriflunga, því þessir flokkar hafa
leynt og ljóst, sem kunnugt er,
unnið að því á undanförnum árum,
að læða pólitískum kenningum sín-
um inn í skóiana.
Nú hafa þeir snúið yið blaðinu.
Ástæða sinnaskiftanna er sú, að
beir eru orðnir vondaufir um ár-
angur fyrir sitt leyti.
Treysta verður þó varlega lieil-
indum þeirra í þvi efni. Málshefj-
andi á fyrnefndum kennarafundi
mun vera í hinum vafasama fje-
lagsskap, er nefnist A. S. Y. (Al-
bjóðasamhj'álp verkamanna). Fje-
lagsskapur sá gefur út fjölritað
blað sem ætlað er börnum. í því
eru greinar, sem skrifaðar eru í
nafni 8—12 ára barna. Eitt barn
10 ára segist ætla að „berjast
eegn fjendum sovjetríkjanna“. —
Blaðið er væmið lof um kommiin-
ista og svívirðilegar stjettahaturs-
greinar, sem óþrosltuðum börnum
er ætlað að gleypa við.
Belgaumsmálið.
Merkisatburður í rjettarfars-
sögu þjóðarinnar verður sýknu-
dómur sá, sem kveðinn var upp í
Hæstarjetti yfir skipstjóranum á
Belgaum, Aðalsteini Pálssyni, nii
í vikunni. í forsendum dómsins
eí’ sundurgreidd bin margöfna
flækja af fjarstæðum og innbyrð-
is ósamrýmanlegum staðhæfingum,
er skráðar voru í bækur varð-
skipsins Ægis í sambandi við töku
Belgaums vestur af pndverðarnesi.
1 skipsbókunum miá heita að
engu beri saman. — Á einum
stað t. d. sagt að varðskipið hafi
lagt af stað nokkru eftir að það
átti, samkA’æmt annari bókun, að
hafa farið fram hjá Öndverðar-
nesi. Og aflestur hornamælinganna
allur innbyrðis ósamkynja, svo
að mælingarnar á fjarlægðinni til
lands levsast upp í vi’tleysu. En
þegar „sigurvíman“ rennur af j
skipherranum byrjar krábullið í
bókunum, með tölubreytingar,
sem þó aldrei geta samræmst eða
gert sannsýnilegar hinar uppruna-
legu vitleysur, er þar voru skráðar.
Eftir lestur dómsins skilja menn
ennþá betur en áðpr hve sam-
valdir menn þeir eru Einar M.
Einarsson fyrverandi skipherra og
Jónas Jónsson, og hina öfundar-
blöndnu lotningu sem Jónas Jóns-
son hefir borið fyrir Einari.
SjáiS hvaS
hin yndislega
RENÉE ADORÉE
segir :
AS halda við æskuútliti sínu
er mest undir því komiS a'ö rækja
vel hörund sitt. Þessvegna notum
viö Lux Handsápuna. Þessi hvíta
ilmandi sápa, heldur hörundinu sljettu
og silki-mjúku."
HANDSAPAN
Fegur
ÐARMEÐAL
FILM-
STJARNANNA
Ummhyggjan fyrir hörundinu,
er þaÖ fyrsta, sem leikkonan
hefi í huga, til pess að viöhalda
fegurÖ sinni, pví hiÖ næma auga
ljósmyndavjelarinnar sjer og
stækkar hverja misfellu. , Þess-
vegna nota pær Lux Handsá-
puna. HiÖ iimandi löður hennar
heldur hörundinu mjúku og
fögru. Því ekki að taka pær til
fyrirmyndar og nota
einnig þessa úrvals
sápu ?
LEVER BROTHERS LlMTTED, PORT SUNLIGHT, ENGLAND
X-LTS 232-50 IC
Því það hefði vissulega átt við
mann eins og Jónas Jónsson að
þurfa ekki að liáta sjer nægja að
bera fram ósannindi sín í blöðum
bg á mannfundum, en hann hefði
blátt áfram, sem valdsmaður í ein-
kennisbúningi, getað krotað ósann
indin í þar til gerðar bækur, og
látið síðan dómstóla dæma fjand-
menn sína eftir því kroti, í sektir
og fangelsi.
Orðsendinp
til velgeriatmanna
Slysavarnafielagsins-
Jeg hefi orðið þess var, að
nokltrir vinir og velunnarar Slysa
varnafjelagsins eru óánægðir yfir
birtingu gjafalistanna til fjelags-
ins í Mbl., þeir hafa ekki ætlast
til að nöfn þeirra yrðu birt sem
gefenda. Jeg vil því skýra þetta
með nokkrum oröum.
Þegar fjelaginu fóru að berast
gjafir frá mönnum og konum, í
brjefum og á annan hátt, sem
ekki vildu láta nafns síns .getið
en kölluðu sig aðeins N. N., gömul
kona, bóndi xir Skagafirði o. s.
frv. varö brýn nauðsvn á að aug-
lýsa gjafirnar. í öðru lagi hafa1
nokkrir menn og konur, drengir
og stúlkur tekið lista fyrir fjelag-
ið til þess að safna á fjelögum. Á
þessa lista lætur svo fólk skrifa
sig og þá upphæð sem það hefir
greitt, sem venjulega er 2, 5 og 10
krónur. Flestir af þeim sem ger-
ast fjelagar á þenna hátt, hafa
ekki lesið eða fengið fjelagslögin.
Konur halda t. d. að þær eigi að
greiða sömu upphæð og karlmenn,
2 kr., það sje árstillagiö. En sam-
kvæmt lögum fjelagsins er árs-
tillag fyrir öll ungmeni og konur
1 kr„ en 2 kr. fyrir fullorðna
EGGERT CLAESSEN
hæstar j ettar málaflutningsmaður.
Skrifstofa: Oddfellowhúsið, .
Vonarstræti 10.
(Inngangur tun austurdyr).
Sími 1171. Viðtalstími 10—12 árd.
karlmenn, og 50 kr. æfitillag, og
er það jafnt fyrir alla.
Þegar sjm listarnir berast skrif-
stofunni og hinir nýju fjelagar
eru bókfærðir þar, ltemur mismun-
nrinn fram. Af 2 kr. upphæð, er
kona hefir greitt, er t. d. önnur
krónan færð sem árstillag en hin
á gjafalista. Af 5 kr. upphæð sem
karlmaður hefir borgað, verða 2
kr. færðar sem árstillag, en 3
kr. sem gjöf o.s.frv. Sumir sem
s.já nöfn sín á gjafalistanum vilja
jafnvel ekki kannast við að þeir
hafi gefið fjelaginu neitt.
Jeg get vel skilið að fólki, sem
greiðir svo þúsundum króna skift-
ir í opinber gjöld og tugi eða
hundruð króna til ýmiskonar góð-
gerðastarfsemi, sem hvergi er op-
inberlega getið, finnist það dá-
lítið kyndugt, að siá nafns síns
getið við gjöf til Slysavarnafje-
lags Islands með 1 krónu.
En jeg vil minna á, að litlu
gjöfunum, sem svo eru kallaðar,
getur mikil blessun fylgt eins og
beim stóru og enginn getur fyrir
fram vitað að hvað miklu liði
smáu upphæðirnar kunna að verða.
Tóverksspotti, sem ekki kostar
nema eina krónu, getur orðið til
þess að frelsa mann frá druknun,
en það er ekki lítilsvert að hafa
gefið krónuna sem til þess fer.
Þetta vona jeg að vinir Slysa-
varnafjelagsins vilji muna og mis-
virði ekki þó það komi fyrir, að
nöfn þeirra sjáist á gjafalistanum.
J. E. B.