Morgunblaðið - 29.10.1933, Qupperneq 8

MORGUNBLAÐIÐ
og

Íííírnlísr!-^ &■■
|llll Uitkii imi.
öll blöð (Framsóknar)-flokksins
e::::: ''inist í dcjblað með tvöfaldri
vikuútgáíu-".
Laugardaginn 28. október birt-
ist svohljóðandi grein í Framsókn:
„Að gefnu tilefni lýsir utgáfu-
stjórnin yfir því, að engin ákvörð-
un hefir verið tekin um að blaðið
leggist niður, eða verði sameinað
öðrum blöðum, og ber mömram,:^ hafa af hendi leyst á síð.
í 3- tölubl. ,Ægis‘ 1932, skrif-
aði jeg grein undir nafninu: ,Hvar
á jeg að leggja lóðina mína?-‘ -—
Lýsti jeg þar starfi því, sem Norð-
hjer eftir sem hingað til að snúa
s.jer til skrifstofu (afgreiðslu)
. blaðsins í Búnaðarf jelagshúsinu
um alt er blaðinu við kemur.
Utgáfustjórn Framsóknar“.
Tilefnið er sýnilega ritstjórnar-
greinin fyrir viku síðan, þar sem
ritstjórinn gerir riáð fyrir, að
blaðið leggist niður um áramót.
Hver skyldi vita betur, ritstjór-
inn eða útgáfustjórnin ?
2 kr. veltan.
Jwnnia Pjetnrsit.:
Frú Margrjet Símonard., Freyjug. 34
Signhild Jónsen, Vífilstöðum
Anna Fjetursd., Hverfisg. 72
Sfra Sigrarjón GuíjónNnon,! Saurbœ:
Síra Jón Auðuns, Hafnarfirði
Forsteinn Ö. Stephensen, Faufásv. 4
í>orv. Blöndal, cand. med. Skálholtsst. 2
Jön Fftilsson, SpftalaKtiir 7:
PTafliði Bjarnason, Baufásv. 5
Olgeir Sigurðsson, Lcifsg. 22
Hannes Ólafsson, Njálsg. 75
ísak Jönsson, Hverfi.sg. 112:
Magnús Sigurbergsson, yfirk. Keflav.
Björn Forláksson, Njálsg. 1
Sveinn Jónsson, Sog’amýri 46
Matthfas Kristjánsson, Ve«turg. 52A:
Ari B. Antonss., verkstj. Bræðrab. 8
Gunnar Einarss., vjelstj., Skólav. 27*
EinarArason, Laugav. 159
SigPiín GuÖimimlsdóttir, Hafnarfiröi:
Gunnl. Kristmundss. kennari
Bjarni M.. Jónsson, kennari
Dagbjartur Jónsson, kennari
Lða Hafnsclóttir, Vesturg. 36B:
Edda Einarsd., Krosshúsum Grindav.
Gaukur Fórhallsson, Ásvallag. 18
Hlöðver Einarsson, Vesturg. 36B
Hlöííver Einarsson, \ estnrg. 36 B:
Auður Einarsd., Vesturg. 36B
Fríða Forgilsd., sama stað
Símon Hehk, vngri,* Vesturg. 40
F ríi Hagnh. Magni'iscl., HafnarfirÖi:
Frú Guðrún Jósefsd., Hverfisg. 90
Frk. Marta Andrósd., c.o. Baby
Frú Jóhanna Sæberg, Hafnarfirði
Jöhnnua Stefánsdóttlr, Sólhergl:
Frk. Margrét Ólafsd., Samtr. ísl. tog.
Frú Ragnheiður Jónasd., Ægisg. 26
Frú Forbjörg Skjaldberg, Laugav. 58
Páliní Jónsson, llergliörugötn <37:
Matthías Sveinbjörnss., Bergþ. 31
Geir Sigurðsson, Bergst.str. 9
Ólafur Jónsson, Garðastr. 25
Mnrteinn Steindórsson, Tjam. 53:
Vilhjálmur í>orsteinss., stýrim. Laug. 38
Steindór Jóhanness., verslm. Óðinsg. 25
Björgvin Stefánsson, Fálkag. 9
Guðrfður Gísladötttr, Tjani. 3 B:
Friðfinnur Gíslason, Nýlendug. 21
Gísli Fórðarson, Sellandsst. 30
Ingvar Kolbeinsson. sama stað
Magiiíís Porsteinsson, Holtsgötu 1-:
Frú í>orbjörg Skjalaberg, Laugav'. 50
. — Sesselja Clausen, Vonarstr. 12
Bjarni Eggertsson, Grettisg. 74
Jónas Ryvintlsson, Sjafnargötu 7:
Jónas Magnússon, Stardal
Guðm. Jónass., kyndari á Símastöðinni
Finnbogi Eyjólfsson, Nýja bílastöðin
Hafliöi Jönssou, Langavegi 82:
Kristinn Eyjólfssoh, símam.
Halldór Sveinsson, símam.
Krístinn Jónsson, símam.
Guðrún Guöjónsdöttir, Ránargötn 21:
Frk Málmhildur Magnúsd., Lykkju
Daníel Magnöss., bóndi, Tindstöðum
ólafur Evjólfsson, bóndi, Saurbæ
Theódöra Svelnsdóttir, I*ingh. 24:
Síra Einar Guðnason, Reykholti
Kr. Stefánsson, skólastj. sama stað
I>órir Steinþórsson, kennari sania stað
Ásta Jónsdöttir, Bnelirali.st. 23 A:
Frú Ágústa Jónsd. Brekkust. 11
— Rannveig Sigurðard. Borgarholti
Frk Halldóra Ingíbjartsd., Versl. Snót
Jön Pór'öarson, Sjafnargötn 6:
Margrjet Jakobsd. t»6rsg. 29
Gyða Halldórsd. Sjafnarg. 6
Vilborg Sigurðard., Fjölnisv. 2
Guðm. Finnhogason, Laugavegi 71:
Árni Gunnlaugsson, Laugav. 71
Árni Stefánsson, bíív.g.m , Hverf. 92
Fríðsteinn Helgason, sama stað
Marfa Einarsd., e.o. Hifrst. Steindórs:
Frú Ásrún Sigurðard., Öldug. 14
Sig. S. Grímsson, Framnesv. 42
Sigurður Bjarnason, Öldug. 14
Unn Gutfmnndsdóttlr, Venturgötu 28i
Katrín Pálsd., Hverfisg 56
Sigurþór Sigurðsson, Ásv. 10
Óskar Sigurðsson, Öldug. 5
n.stu árum við ,Lófót‘, til þess að
finna kjörhita þorsksins, þar á
miðunum, en kjörhiti einhverrar
dýrategundar er það hitastig
nefnt, sem tegnndin unir best við.
Við rannsóknir Norðmanna kom
það í ljós, að lítið sem ekkert var
um fisk þar sem sjávarhitinn var
meiri en 6 stig (eelsius) eða minni
en 4 stig. Alls staðar var afli
bestur þar sem liitinn var 4—6
stig, og yfirleitt allra bestur við
ó stiga Iiita, að öllu öðru jöfnu.
f 5. tölubl. Ægis 1933 skrifaði
jeg aðra grein.: ,Iívaða hiti er ýs-
(unni hentasturf, og gat þar um
rannsóknir Kanadamanna á
þessu sviði. Einnig Kanadamemf
eru komnir inn á sömu braut á
þessu sviði eins og Norðmenn, að
því er virðist með góðum árangri,
og fleiri og fleiri þjóðir koma í
kjölfar þeirra.
Með undurkrafti ryðja hin hag-
rænu vísindi atvinnuvegunum
braut, og velta úr vegi þeirra
grettistökum þekkingarleysis og
vankunnáttu- Og enda þótt margir
hafi enn þá horn í síðu vísindanna
og »telji þau standa reynslu al-
mennings langt að baki, þá er
það þó sannast að segja, að starf
1 vísindamannsins er ekkert annað
en skipulögð reynslusöfnun. Og
eftir því, sem starfið er betur
skipulagt, eftir því verða færri
gloppur í reynsln-heildinni, og
eftir því skapast fyr og betur sú
hjegiljulausa reynsla, sem hægt er
að byggja heila.r greinar atvinnu-
'rekstursins á, og laga þær eftir.
Oft og einatt hefi jeg minst
þess, í ræðum og ritum, hvílík
nauðsyn bæri til þess fyrir okkur
íslendinga, að rannsaka, sem allra
fyrst. liitastig það, sem þorskur-
inn hjer við ísland unir best. —-
TTvað eftir annað hefi jeg bent ó,
að tala þeirra daga, er renna þarf
blint í sjóinn, er að mikln leyti
okkur sjálfum i sjálfsvald sett.
•Teg trúi því fastlega, að fiskirann-
sóknir, sem teknar eru föstum
tökum, geti unnið útveginum ó-
metanlegt gagn, enda hefir starf
mitt hjer, og sú litla reynsla, sem
þegar er fengin, eindregið styrkt
mig í þeirri trú.
Jeg get útvegað djúphitamæla,
svo einfalda að gerð, að hvert
barn getur notað, og eigi dýrari
en ca. 100 kr. hver. Vil jeg hjef
nota tækifærið, til ]>ess að skora
hvert það útgerðarfjelag, sem
víðsýnum leiðtogum á að fagna,
að þau kaupi slíka mæla á eitt eða
fleiri af skipum sínnm, og noti þá
í samráði við mig. Fyrir mig sjálf-
an er þetta mikið áhngamál, enda
þó jeg beri ekkert úr býtum fyrir
árangur þann, sem hægt er að ná,
oy þótt nýir liðir rannsóknanna
auki starf mitt. Hver siá skip-
stjóri, sem djúpmæli fengi í hend-
ur, myndi síst mega án hans vera,
eftir að sýndur væri sameiginleg-
ui árangnr allra þeirra, sem tækju
þátt í rannsóknunum.
I>að er von mín, að ]>essi grein
beri tilætlaðan árangur. Jeg skal
])á ekki láta mitt eftir liggja. Að
sjálfsögðu er jeg reiðnbúinn til
|-\pc;q o , . -Cr* n i 1 n « L im. < > • ■ ^
ingar, sem óskað verðm-. ekki síst
ef jeg get glætt skilning manna
á því, að hvaða marki stefna skal
til þess að afla • sjer bagnýtrar
þekkingar og nota bana. Á þann
hátt sparast fje og tími, og við
verðum færari í samkepninni við
aðrar þjóðir.
Reykjavík, 23. okt. 1933.
Árni Friðriksson.
Óperuhljómleikar
Pjeturs Jónssonar.
Söngvinum þessa bæjar gefst
alveg óvenjulegt tækifæri til þess
að kynnast ýmsum glæsilegustu
lilutverkunum í óperum nútím-
ans með því að sækja óperuhljóm-
leika Pjeturs Jónssonar. Og það
er mjög ánægjulegt fyrir hina fjöl
mörgn, sem aldrei liafa átt þess
kost, að hlusta á óperu, að vita,
að þessi söngvari hefir verið í
fremstu röð hjá söngmentuðustu
þ.jóð heimsins rúmlega 20 ár. Þótt
alt skorti annars, sem heyrir til
óperu, þá geta menn þó treyst
því, að flutningur söngverkanna
er á þá leið, að hann hefir stað-
ist gagnrýni og hlotið lof og við-
urkenningu meðal þeirra, sem
einna hæstar kröfur gera í þessum
efnum.
Hljómleikarnir á fimtudags-
kvöldið hófust með hinni glæsi-
legu aríu „Ihr Wagnenpaar' úr
óperunni Hugenotten-eftir Meyer-
beer- Aría þessi er mjög erfið,
liggur hátt, fer jafnvel upp á b,
og gerir1 óvenjulegar kröfur til
söngvara, sem fyrst og fremst er
Wagnerssöngvari. En Pjetur leysti
þetta hlutverk mjög vel af hendi.
Einna tilkomumest mun áheyr-
endum þó li^ifa fundist aría Flor-
estans úr óperunni ”FideIio“ eft-
ir Beethoven. Lagið var borið uppi
af stórkostlegum dramatískum
krafti, og geta rnenn hugsað sjer
hvað Pjetur hefir verið aðsóps-
mikill' í þessu hlutverki, þegar 80
manna hljómsveit ljek nndir og
allur búnaður og umhverfi, svo
sem best má, verða á leiksviði.
Hjer er ekki rúm til að rek.ja
hin einstöku viðfangsefni. — En
söngvinum skal bent á það í
fullri alvöru, að þeir eiga ekki
að Mta. ónotað hið sjaldgæfa tæki-
færi sem hjer gefst til þess að
kynnast ýmsum af fegurstu scing-
perlunum úr fegnrstu óperum
heimsins. Næstu óperuhljómleikar
Pjeturs eru 9. nóvemher:þá syng-
ui hann hlutverk eftir Verdi og
Ri.chard Wagner. En á Wagners-
hlutverkum vann Pjetur frægð
sína.
Emil Thoroddsen leikur undir á
þessum hljóiijleikum, og er varla
kostur á öðrum færari til þess.
T)es.
Facista afmæli.
London, 28. okt. F.Ú.
í Ítalíu var í dag haldin 11
ára minningarhátíð hinnar
miklu. kröfugöngu Facista til
Rómar. Konungur tók í fyrsta
sinni í dag þátt í þessum hátíða
höldum, og gengu 16.000 upp-
gjafa hermenn fyrir hann.
Óetrðirnar
í GyiSaiagalandi.
London, 28. okt. F.Ú.
Óeirðunum í Palestínu heldur
áfram, og færast þær í aukana
í dag. Alvarlegar skærur hafa
orðið í Haifa, þar sem múgur
rjeðist á lögreglu- og járnbraut-
arstöðvarnar. Einn af upphlaups
mönnum var drepinn, en tveir
breskir lögregluþjónar særðust
alvarlega.
Arabiska allsherjarverkfallið
í Haifa stendur enn yfir, og
nokkurra borgarhluta er í dag
gætt af vopnaðri lögreglu.
Frá Jerúsalem berast enn
fremur fregnir um alvarlegar
óeirðir. Höfðu yfirvöldin látið
taka þar höndum tvo arabiska
embættismenn. Múgur manna
rjeðist á fangelsið og hleypti
föngunum út. Ráðstafanir hafa
verið gerðar til þess að herlið
yrði á takteinum, ef á þyrftPað
halda.
Ástséðan, sem í veðri er látin
vaka fyrir þessum óeirðum er
aukinn innflutningur Gyðinga
í landið. En skrifstofa sú, er um-
sjón hefir með innflutningi Gyð
inga skýrir svo frá, að 5.500
Gyðingar hafi fengið innflutn-
ingsleyfi síðastliðinn mánuð, og
að viðlíka mannfjölda muni
verða leyfður innflutningur í
næsta mánuði. Þetta er 4 þús-
undum meira en á sama tíma í
fyrra. Þessi aukning er talin
hafa orsakast af betra ástandi
í landinu, með því að engum
sje hleypt inn, nema að trygt
sje, að sæmilega verði sjeð fyr-
ir honum, eða hann fái atvinnu.
Þótt þessi ástæða sje látin í
veðri vaka, telja ýmsir senni-
legra, að hjer sje um undir-
róðursstarfsemi að ræða, sem
eigi rót sína að rekja til brott-
reksturs Gyðinga úr Þýskalandi.
Fallbyssur
flugvjeluui.
Berlín 28. okt. F.Ú.
Vopnaverksmiðjum frönsku
stjórnarinnar hefir nýlega tek-
ist að smíða fallbyssur fyrir
fiugvjelar, og hafa tilraunir
með þær tekist ágætlega. Mun
nú bráðlega verða byrjað að
smíða fallbyssuflugvjelar, og er
það alveg ný tegund flugtækja.
Tilræðið
við Dollfuss.
Vínarborg, 28. október.
Unlted Press. FB.
Rodolf Dertil, sem skaut á
Dollfuss kanslara úr skamm-
byssu þ. 3. okt. s. 1., hefir verið
kærður fyrir morðtilraun. Mál
hans verður dæmt af sjer-
stökum dómstól. Rannsókn er
ekki lokið í málum þei.rra, sem
grunur hvílir á, að verið bafi í
vitorði með honum.
f blöðunum í Vínarborg í
morgun er skýrt frá því, að lög-
reglan hafi gert húsrannsókn
á heimili þýsku prinsanna Rai-
ner og Ernst af Sachsen-Coburg
Gotha í Ashladming. Fanst þar
fer hjeðan þriðjudafí'inn 31.
b. m. í strandferð austur um
<r
lancl. — Tekið verður á móti
vörum á mánudaginn.
Germanfs
býskunámskeið.
Fjelagið ’Germauia“ hefir á-
kveðið að halda námskeið í þýsku
frá 1. nóvember þ. á. til 15. mar.s
1934. Kent verður í tveimur flokk-
um (fvrir byrjendur og þá, sem
lengra eiu komnir). Kenslugjald
25 krónur. Kennari vetður Dr.
Max Keil.
Þeir, sem liafa. í hyggju, að
taka þátt í níámskeiðinu, eru beðn-
ir að mæta í Háskólanum miðviku-
dag þ. 1. nóv. kl. 6 síðd.
Iðkuldalsklðt
Nokkrar hálf-tunnur (75
kerr.) af úrvals spaðsöltuðu
dilkakjöti og’ nokkrar af
geldu fje eru til sölu.
Pöntunum veitt móttaka í
síma 4938 frá kl. 1.
Ódýrt kæfukiðt
í heilum kroppum- Kaupið nú, áð-
ur en það hækkar.
Herðnbreið.
Fríkirkjuveg 7. Sími 4565.
brjef irá bróður Rudolfs Der-
til til Ern.st prins. í brjefinu
þiður hann prinsinn um fjár-
styrk. — Rainer ef farinn til
Þýskalands, en Ernst mun verða
gerður landrækur tafarlaust.
-------—--------—
Fangaheifbáðir
í Austnriki.
Kalundborg, 28. okt. F.Ú.
Austurríska stjórnin hefir nú
sett upp fyrstu fangaherbúðir
sínar með sama sniði og tíðk-
ast í Þýskalandi, og eru þær í
nágrenni við Wien. 80 manns
hafa þegar verið settir þar í
hald, og eru það einkum stu-
dentar frá háskólanum í Wien,
sem staðið hafa fyrir óeirðum
þar, og nokkrir foringjar Naz-
ista frá Steiermark.
Drotningin fór hjeðan kl. 8 f
gærkvöldi til Kaupmaunahafnar.
Meðal farþega voru: Jónas Sveius-
son læknir Geir G. Zoega kaupm.,
Valgeir Skagfjörð cand. theoí.,
Major Beckett og fjöMkvlda, ívar
Þórarinsson o. fl.