Morgunblaðið - 07.02.1934, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
flðllaraflelag fslands
stofnað I gær.
Tilgangur fjelagsins er að vinna að því
að líkbrensla komist á, og nái almennri
útbreiðslu á íslandL
Fjelagið leitist við að ná tilgangi sínum
með því:
a) að útbreiða þekkingu um líkbrenslu-
mál með hverju móti sem hentugt
þykir,
b) að vinna að því að komið verði upp
bálstofum í Reykjavík og annars-
staðar á Islandi, eftir því sem ástæður
mæla með,
c) að veita aðstoð og leiðbeiningu um bál-
farir og bálstofur,
d) að vinna að því að almenningur eigi
kost á bálförum, mun ódýrari, en nú
tíðkast við jarðarfarir.
e) að koma upp tryggingardeild, þar sem
fjelagsmenn gegn iðgjöldum geti trygt
sjer greiðslu bálfararkostnaðar, að
þeim látnum.
Tildrög þessarar fjelagsstofn- menningar og náttúrufræðilegs
unar eru þau, að fyrir nokkru skilnings, því að menn sjá, að
boðuðu þeir Gunnlaugur Claes- það er engin ræktarsemi við
sen læknir og Sveinn Björnsson látna ástvini, að hola líkömum
sendiherra til fundar með sjer þeirra niður í mold, þar sem þeir
sjö menn, sem þeir vissu, að voru eru tugi ára að rotna. Og svo er
fyl&jandi líkbrenslumálinu, og á einnig hitt, að í borgum er í raun
þeim fundi var samþykt að inni engin grafhelgi. Kirkjugörð
stofna hjer bálfararfjelag og ' unum er breytt ýmist í bygging-
berjast fyrir því, að bálstofa arlóðir eða skemtigarða. Kirkju-
Tilgangur f jelagsins.
En þótt svona langt sje komið,
veitir ekki af því að bæjarstjóm
Endurskoðendur voru kosnir:
Eggert Claessen hrm. og Harald
ur Árnason kaupm. Til vara:
viti það, að ríkur vilji er meðal Magnús Matthíasson stórkaup-
bæjarbúa um það, að bálstofan
komist sem fyrst upp, og í því
skyni á að stofna þetta fjelag.
Vjer höfum hugsað oss það sem
landsfjelag, með deildum úti um
land. Á Akureyri á málið marga
góða fylgismenn og í ísafirði er
nú svo komið, að kirkjugarður-
inn er út grafinn og verður
naumast stækkaður.
Það er vitanlegt, að ef byggja
skal kapellu, sem rúmar fjölda
fólks, við hliðina á bálstofunni,
þá verður kostnaður mikill. En
kapella er óþörf, því að það má
bera líkin fyrst í kirkju, eins og
nú er gert áður en jarðað er. Og
það er trú vor, að bálfarir geti
orðið hjer mikið ódýrari heldur
maður.
Kirkjnkvöld.
I kvöld gefst okkur Reykvík-
ingum kostur á hljómleikum og
erindi í Dómkirkjunni. Hefir
kirkjunefndin gengist fyrir sam-
komunni og efnt svo til hennar,
að ekki hefir verið betur í annan
tíma. Mega þeir, sem koma, því
vænta sjer ánægjustundar.
Magnús prófessor Jónsson ætlar
að flytja erindi, sem hann nefnir:
Minningar frá Wittenberg, en þar
var hann staddur sumarið 1932.
Mun hann segja frá því helsta,
kæmist upp sem fyrst.
garðarnir eru afar dýrir og oft
Á þessum fundi lagði Sveinn ógerningur að stækka þá, og það
Björnsson fram frumvarp til er hinn mikli kostur við bálstof-
laga fyrir þetta fjelag, og fól! ur, að þær gera þá þarflausa.
fundurinn þeim Gunnl. Claessen !
og Ágúst Jósefssyni heilbrigðis-! Saga málsins hjer á landi.
fulltrúa að athuga frumvarpið J Það voru þeir læknarnir Stein-
og boða síðan til stofnfundar. ; grímur Matthíasson og Guðm.
Stofnfundurinn var síðan hald ' Björnson, sem fyrstir hreyfðu,
inn í Kaupþingssalnum í gær-1 líkbrenslumálinu hjer á landi (í
dag.
Skírni 1905 og 1913). Sveinn
Gunnl. Claessen tók fyrstur til Björnsson bar fram á Alþingi
máls og mælti nokkuð á þessa
leið:
1915 frumvarp til laga um lík-
brenslu; var það samþykt og síð-
— Líkbrensla er eins gamall an staðfest, og eigum vjer því
siðuij og sögur ná, en það var frjálsleg líkbrenslulög síðan, en
ekki fyrr en þýski verkfræðing-! bálstofuna hefir vantað.
urinn Siemens fann upp lík- j 1929 flutti jeg erindi um bál-
brensluofninn, að bálfarir fóru 1 stofur, o£ síðan gáfum við G.
að verða alsiða. Forgönguna um Björnson landlæknir út bækl-
bálfarir hafa germönsku þjóð- ing um þálfarir og jarðarfarir.
irnar, Þjóðverjar og Norður- Árið 1930 skipaði bæjarstjórn
landamenn. I Þýskalandi er nú ' Reykjavíkur nefnd, eftir tillögu
öflugt landsfjelag, „Volksfeuer, Þórðar Sveinssonar læknis, ,til
Bestattungsverein“, sem vinnur j þess að gera tillögur um bál-
að því, að greftran sje hætt ogjstofu, og voru kosnir í nefndina
öll lík brend. Hefir því orðiðlEinar Arnórsson, Ágúst Jósefs-
mikið ágengt. í Hamborg er t. d. | son og síra Bjarni Jónsson. —
brent um 40 % af öllum líkum | Nefndin lagði til, að bálstofa
og í sumum þýskum borgum alt ytði bygð í gamla kirkjugarðin-1
en jarðarfarir, með öllu því fá-|sem honum bar fyrir augu 1 bor^
nýta prjáli, sem þeim fylgja, þar'1UU1’ eins húsi Lúthers ^arði
sem stundum má svo að orði jog Hallarkirkjmmi, þar sem gröf
kveða, að brauðið sje tekið frá hans er' Hefir stnndin hjá gröf
munni barnanna til þess að tolla orðið flestum ógleyman-
í tískunni um viðhöfn við jarðar- ieg’ sem bata sbiiið °£ metlð starf
farir. Það er ekki von, að ein- hins mikia P°stula trúarhetju,
staklingar geti afnumið þennan er ^agnus Jónsson áreiðanlega
ósið, en sterkur fjelagsskapur elnn 1 tölu þeirra manna, eins og
ætti að geta gert það, og skapað bók hans nm Lúther sýnir.
ódýrari útfararvenjur en nú eru.! La syngJa Þeir einsöngva Pjet-
Það er eftirtektarvert, að ár- nr J°nsson óperusöngvari og síra
ið sem leið voru 19 lík flutt hjeð 6arðar Þorsteinsson, og verður
an til Kaupmannahafnar til ekki annað sagt um kirkjunefnd-
brenslu. Með öllum þeim kostn- ina en hún hafi verið vönd í
aði, sem því fylgdi, varð þetta þó vali a söngmönnunum.
ódýrara heldur en ef líkin hefði Bnn mnn söngflokkur kirkjunn-
verið grafin hjer (um 570 kr. að ar syngja nokkur lög undir stjórn
meðaltali), og þó er þar í falið organleikarans, Sigfúsar Einars-
flutningsgjald til Hafnar, 150 sonar, og þarf ekki heldur að efa,
krónur (það er eins og fargjald að sá söngur verði ágætur.
Fundur verður haldinn í
Baðstofu fjelagsins á morg-
un, fimtudag 8. þ. mán. kk
814 síðd.
Fundarefni:
Tilhögun á útgáfu tíma-
i'itsins.
Kosin tímaritsnefnd. Er-
indi frá Karlakór Iðnaðar-
manna. Tillögur til laga-
breytinga.
STJóRNnr
u r
á fyrsta farrými með öllum þæg-
indum!)
Loks má minna á það, að þeir,
sem koma í Dómkirkjuna í kvöld,
Það er ætlun vor, að þetta: styrkja kirkjunefndina í starfi
fjelag komist í samband við er-Jhennar að því að prýða kirkjuna
lend líkbrenslufjelög, er stundir og sýna henni þakklæti sitt, meðal
líða. Norrænu fjelögin hafa sam annars fyrir blómreitinn, sem hún
band sín á milli, og svo er til al- hefir grætt við kirkjuvegginn.
þjóðasamband bálfarafjelaga
og hefir það skrifstofu í Hels-
ingborg í Svíþjóð.
Vjer ætlumst líka til þess, að
fjelagið komi upp trygginga-
deild, eins og önnur fjelög. Þær
deildir eru þannig, að menn
kaupa sjer tryggingu fyrir því
að þeir verði brendir, ættingjum
sínum að kostnaðarlausu, og i
greiða vist iðgjald fyrir þá trygg
ingu. Er oft ljett með því útfar-
aráhyggjum af fátækum heimil-
um, þegar heimilisfaðirinn fel!-
ur frá.
Vjer vitum það af reynslunni,
að bálstofur hafa hvergi komist
upp nema fyrir atbeina og for-
göngu fjelagsskapar, og þess
vegna teljum vjer nauðsyn á því,
að slíkur fjelagsskapur sje stofn
aður hjer.
Á. G.
Tooari
rekst á ísjaka,
að 70%.
Bálfjelögin í Danmörku og
Svíþjóð áttu nú nýlega 50 ára
afmæli, svo að það getur varla
talist að rasa fyrir ráð fram
um og að bærinn tæki kirkju-
garðsmálin að sjer. En síðan
gekk hvorki nje rak um málið.
1933 gerði ÁgÚ3t Jósefsson fyr-
irspurn um það á bæjar-
þótt vjer íslendingar stofnum nú j stjórnarfundi, hvað málinu liði,
slíkt fjelag. í Danmörku eru nú ; og endurnýjaði þá bæjarstjórn
9 bálstofur og jafnmargar í Sví- ^ áskorun til borgarstjóra um að
b:óð, en þar er nú verið að und-i láta gera áætlun um bygging j
’>búa byggingu 25 bálstofa í við-, bálstofu. Nokkuru síðar urðu
bót. Sá, sem ötulast hefir barist j borgarstjóraskifti, og Jón Þor-
fvrir bálfaramálinu í Svíþjóð, er I láksson borgarstjóri hefir nú val
sóknarpresturinn í Uleá, bæ með ið bálstofunni stað fyrir sunnan
11 þús. íbúum, og þar er nú ný-; kirkjugarðinn, og hefir falið
>'-a komin bálstofa. ! verkfræðing að gera teikningar
Bálfararsiðunum vex stöðugt' að bálstofu og kostnaðaráætlun
fylgi erlendis, vegna aukinnar um byggingu hennar.
Að lokinni ræðu G. Claessens
var samþykt að stofna fjelagið.
Fjelagar geta allir orðið, full-
orðnir og börn, og atkvæðisrjett
og kjörgengi hafa allir, sem eru
18 ára eða eldri. Arstillag er 3
kr. fyrir hvern mann.
I stjórn voru kosnir: Gunnl.
Claessen læknir, Benedikt Grön-
dal verkfræðingur, Ágúst Jósefs inu
son heilbrigðisfulltrúi, Björn Ól-
afsson stórkaupmaður og Gunn-
ar Einarsson prentsmiðjustjðri.
Til vara: Magnús Kjaran stðr-
kaupm. og Snæbjöm Jónsson
bóksali.
ísafirði 6. febr. FÚ.
Enski togarinn „Night Hawk“
til ísafjarðar í morgun,
vegna þess að hann hafði rekist á
ísjaka út af Kögri. Yið árekstur-
inn hafði brotnað gat á skipið, og
var allmikill sjór í skipinu er það
kom til ísafjarðar, og var því
rent upp í fjöru. Skipsmenn segja
ísbreiðu mikla út af Kögri. Fjórir
aðrir enskir togarar voru þar, en
ekki vita menn annað en að allir
hafi sloppið óskemdir.
Annar enskur botnvörpungur,
,,Wellbeck“ frá Grimsby liggur
nú á ísafirði með bilaða vindu.
Bátar af ísafirði sneru aftur í
nótt vegna ísa.
Edínborgarútsöltinnar í
dag, míðvíktidag 7. febr..
I miðtiarfsm&tiiii:
ófrosið dilkakjöt, saltkjöt..
hangikjöt. Reykt bjúgu, miðdags-
pylsur, kjötfars, nýlagað daglega..
Það besta, að allra dómi, seira
reynt hafa.
Ue slun
Sveins lðh8en8S08sr.
BergstsBastræti 15. 8ími 2091,
700 nSmðmenn farast.
Berlin, 6. febr. FÚ.
1 kolanám’ í Che Kiang hjerað-
iu í Kína varð nýlega ógurleg
námusprenging, og fórust 700
námumenn.
Snjóflóð í ítaliu
veldur manntjóni.
Berlin, 6. febr. FÚ.
Tvö snjóflóð fjellu í Appenína-
fjöllum í ítalíu í gær og sópaði
annað þeirra burtu nokkrum hluta
af þorpi einu, og fórust þar 8
manns, en fjöldi manna varð hús-
næðislaus. Annað snjóflóðið fjell
yfir kofa í fjöllunum sem 15
verkamenn höfðu leitað sjer at-
hvarfs í. Herlið hefir verið sent á
vettvang til þess að grafa eftir
verkamönnunum, en ekki er þó
talið líklegt að þeir sjeu á lífi.
ísland er væntanlegt hingað
snemma í dag. Hefir skipinu seink
að vegna veðurs.
Vðros9nlnoin f Leipzig.
Lækkuð fargjöld og
dvalarkostnaður.
Yörusýningin mikla í Leipzig
stendur yfir dagana 4.—11. mars.
Ríkisjárnbrautirnar þýsku hafa á-
kveðið, að fyrir útlendinga, sem.
sækja vörusýninguna skuli far-
gjöld með járnbrautunum lækka
um þriðjung, og eins er útlendum
gestum gefinn kostur á sama af-
slætti á fargjöldum, ef þeir vilja
ferðast hringferð um Þýskaland.
Dvalarkostnaður í Leipzig verð-
u’- líka mikið minni en áður hefir
verið, eða verið lækkaður um
37i/2%. j]ins manns herbergi kostai
2.70—6.00 mörk á sólarhring og
rúm í tveggja manna herbergi
2.50>—5.00 mörk.