Morgunblaðið - 21.03.1934, Blaðsíða 6

6
MORGUN BLAÐIÐ
Húsgagnavinnu-
stofa
Stefáns og Ólafs.
Ertim fluttír af Skóla-
vörðtjsttg 29 á Vestar-
göttt 3. (Liverpooí).
Bókin.
„Sfikun í heimatiúsum"
Eftir Helgn Signrðardóttir.
Nýkomin út í annari útgáfn, ank-
in og endurbætt.
Fæst hjá öllnm bóksölum.
Gjörið svo vel
og lítið inn til mín, ef þið þnrfið
að láta gera við yðar stoppuðu
húsgögn.
4 tegundir af Dívönum eru á
lager á staðnum.
Bý til ný húsgögn úr nýju, hlýju,
góðu stoppi.
Vönduð vinna. Sanngjamt verð.
Virðingarfylst.
Kristján Kristjánsson
Skólabrú 2
(hús Ólafs Þorsteinssonar, læknis)
Samkvæmiskjólar
úr
Crepe-satin
Velour-transparant, •
Taft- og Silkiflauel,
aðeins fá stykki
mmm
Aastarstrætí 12. Uppi
Opíð 2-7.
Feitisrótin reið í hlað,
rösk og mótað enni,
ketilsótinn kom þá að
karl á móti henni.
Þetta
Suðusúkkulaði
er appáhald allra
húsmæðra.
manna, embættismanna og bur-
geisa. Þeir bændur sem honum
fylgja sjeu landráðamenn í
sinni eigin stjett o. s. frv. Bænda
flokksmenn nota þau orð minna
í blaði sínu enn sem komið er,
en á fundum og í persónulegum
viðtölum nota þeir þau allra
manna mest. Lítur fullkomlega
út fyrir að þeir breyti eigi vana
sínum í rógi um Sjálfstæðis-
menn, þó þeir hafi skift umnafn.
Þó gera þeir undantekningu um
þá þingmenn sem þeir breiða út
að ætli að ganga í þeirra flokk.
Annars er það einkum þrent
sem þessir menn telja undir-
stöðu þess að ailir bændur Is-
lands eigi að fylgja þeim:
1. Að þeir sjeu hinn sanni
bændaflokkur og allir bændur
eigi að fylgjast að í pólitík. —
Mynda einn stjettarflokk til að
vernda sig fyrir yfirgangi ann-
ara stjetta og berjast fyrir sín-
um málum.
2. Að þeir hafi altaf verð í
Framsóknarflokknum, þeir hafi
fylgt umbótamálum hans, barist
við íhaldið o. s. frv.
B. Að þeir sjeu á móti ,Jónasi‘
og jafnaðarmönnum.
Vita allir við hvern Jónas er
átt.
Öll þessi atriði og ýms smærri
eru þannig, að vert er að gera
sjer grein fyrir þeim og hversu
mikil ástæða sje fyrir bændur
að skifta um flokk þeirra vegna.
Að það sjeu sje:rlega sterk
meðmæli með stjórnmálamönn-
um, að hafa fram að þessu starf-
að í Framsóknarflokknum, en
vera á móti foringja hans Jón-
asi og vilja nú koma hvoru
tveggja í hina pólitísku gröf, er
dálítið mótsagnakent, og ekki
laust við að gefa tilefni til að
efasemdir vakni um einlægni,
um rökfimi og rjetta hugsun. —
Lítur út fyrir að þeir menn beri
helst til mikið traust til þess að
kjósendurnir risti grunt, ef þeir
eiga að gleypa slík meðmæli.
En annars er þetta neðan við það
að rökræðu sje þörf.
Hitt er flóknara mál, og kref-
ur meiri umhugsunar, að það sje
sjálfsagt að allir bændur á Is-
landi hópist undir merki þessara
manna, af því þeir einir sjeu vin-
ir bænda, af því allir bændur
þurfi að vera í einum pólitískum
flokki til að vernda sína hags-
muni. I því sambandi kemur
margt til athugunar og er þess
engin von að geta gert því efni
full skil í stuttri blaðagrein, en
nokkur atriði er þó vert að
minna á og biðja landsmenn að
athuga.Af tali og skrifum ýmsra
manna er helst svo að sjá, að við
bændur sjeum alveg einstakar
persónur innan þjóðfjelagsins.
Okkar hagsmunir sjeu alveg sjer
stakir í sinni röð og frá okkar
sjónarmiði beri að meta stjórn-
málamenn fyrst og fremst eftir
afstöðu til bænda.
Greindir menn vita, þó að
þetta sje hinn herfilegasti mis-
skilningur. Bændur eru engin
sjerstök manntegund, þó þeir
sjeu fjölmenn stjett og eigi örð-
ugt uppdráttar. Bænda vináttan
sem mest er hrópað um og gum-
að af út um sveitir landsins er
mest og nær eingöngu fólgin í
því, að gera kröfur um ýmsa
styrki frá ríkinu, bændum til
handa.Margir slíkir styrkir hafa
á undanförnum árum verið veitt
ir með samþykki allra stjórn-
málaflokka og aldrei hefir verið
eins mikið af þeim veitt eins og
síðustu 7 árin. Fyrir því hefir
verið mælt af miklum fjálgleik
og sífeldur samanburður gerður
um það, hverjir væri einlægastir
í því að styrkja bændur.
Ýmsir styrkirnir hafa verið
góðir og nauðsynlegir og eigi
nema gott eitt um að segja, þar
sem eftir sjást hagnýt verk sem
koma að gagni í nútíð og fram-
tíð. En hv'ernig er nú háttað
hag og horfum fyrir bændastjett
inni og sveitafólkinu eftir þetta
7 ára Framsóknar tímabil. Þann-
ig að aldrei hefir fólkið hópast
meir úr sveitunum en á þessu
tímabili.
Fjöldi bænda þeirra, sem eftir
eru líta með vonleysi fram á
veginn og vilja losna við búskap-
inn hvenær sem færi gefst, enda
hefir rækilega verið unnið að
því óbeinlínis að draga úr þeim
kjarkinn. Fyrir 7 árum voru
jarðir í háu verði og eftirspurn-
in áköf, en nú eru jarðir aug-
lýstar til sölu í tugatali og mjög
örðugt að selja. Þetta er sú
reynsla, sem er óbrigðul sönnun
fyrir því að eitthvað hafi nú
verið bogið við bænda vináttuna
í reyndinni þrátt fyrir alla styrki
og þrátt fyrir öll völd Framsókn-
ar höfðingjanna og þar á meðal
eigi síst þeirra, sem stofnað hafa
,,BændafIokkinn“. — En hvað
skyldi hafa verið að? Vitanlega
fyrst og fremst það að þjóðfje-
lfginu í heild hefir verið illa
stjórnað. Verslunar pólitík,
styrkja pólitík, og alls konar ytri
gyllingar, hafa verið undirstaða
þess stjórnarfars sem þjóðin hef
i rbúið við. Þeir sem reka þvílíka
stjórnmálastarfsemi, jafnvel þó
þeir vilji hafa kontant verslun
eins og Bændaflokkurinn nú,
þeir verða alt af og æfinlega
falskir í vináttunni við bændur
og alla aðra þegna þjóðfjelags-
ins. Þeir eru manna ólíklegastir
til að taka rjettum tökum á þeim
viðfangsefnum, sem mesta þýð-
ingu hafa og þjóðina alla varðar.
Vinátt uvið bændur er fyrst og
fremst að finna hjá þeim stjórn-
málamönnum, sem hafa mesta
þekkingu, sem hafa yfirsýn yfir
þjóðlífið alt, sem vilja vinna að
því að öllum þegnum þjóðfje-
lagsins líði vel án tillits til bú-
staða og stjetta og sem leggja
fram alla sína krafta til að vinna
að því að þjóðin öll geti verið
f járhagslega sterk og gæði lands
ins notuð á rjettan hátt. Þeir ein-
ir stjórnmálamenn sem þannig
hugsa eru heiðarlegir og drengi-
legir í sínu starfi. Þeir kaupa
sjer eigi fylgi með ónauðsynlegri
f járeyðslu og þeir einir eiga skil-
ið alþjóðar traust. Það leiðir og
af sjálfu sjer að allir slíkir menn
hljóta að leggja sig fram um að
gera landbúnaðinum í heild sinni
gagn án tillits til einstakra
bænda sem þeim fylgja, því þeir
eru vinir allrar þjóðarinnar. Nú
veit það hvert mannsbarn sem
nokkuð veit að landbúnaðurinn
er annar aðalatvinnuvegur þjóð-
arinnar og sá þeirra sem þjóðin I
hefir lengst á lifað. Hitt er og
vitað að hann er tryggari ef að-:
eins tekst að stunda hann rjett.,
Á vegum hans eru lítt takmörk- J
uð skilyrði til að framleiða vör-
Dranmar
Hermanns Iðnassonar
Þegar Hermann heitinn Jónasson frá Þing-
eyrum gaf út dj^uma sína, vakti bókin afarmikla
athygli, enda eru sumir draumarnir stórmerki-
legir og prýðilega ritaðir. Bókin er nú nærri upp-
seld, og því síðustu forvöð að ná í hana.
Nokkur eintök eru til í bókaverslunum hjer
í bænum.
ur sem hægt er að lifa á, og það
er undirstaða þess að fólkinu
geti liðið vel. Nú er það svo að
það er undirstaða þess að land-
búnaður og önnur framleiðsla
gapgi vel, að reksturinn beri sig
vel, því aðeins er um aðlaðandi
lífsstarf að ræða fyrir uppvax-
andi fólk og því aðeins má gera
ráð fyrir að þeir sem annars eiga
úrkosta sjeu kyrrir eða laðist að
en hverfi eigi frá. Allir heiðar-
legir stjórnmálamenn hljóta því
að sjálfsögðu að hafa einlægan
vilja á því, að finna ráð til þessa
hvaða flokki og hvaða stjett,
sem þeir annars tilheyra. Menn
getur greint á um ráðin og um
það stendur jafnan hörð deila
hver þau sjeu best, en að svo
miklu leyti sem bændur sjálfir
gætu komið sjer saman um þau
í sínum allsherjar atvinnufje-
lagsskap búnaðarfjelagsskapn-
um, þá mundi enginn stjórn-
málaflokkur í landinu leyfa sjer
að snúast í gegn.
Þetta sem þegar er sagt, er
nægilegt til að sýna að stjettar-
flokkur bænda í íslenskri pólitík
á engan rjett á sjer. Bændur eru
í minni hluta meðal þjóðarinnar
og þeir eiga og verða að koma
sínum málum fram og öllum öðr
um þjóðmálum með samvinnu
við aðrar stjettir en ekki baráttu
við þær. Því síður á sá flokkur
rjett á sjer sem nú er stofnaður,
þar sem tilvera hans er örþrifa-
ráð pólitískra afbrotamanna, er
sáu að þeir voru að falla í stjórn-
málagröfina. Til þess eru litlar
líkur að þeir verði frekar hjer
eftir en hingað til vaxnir því
vandastarfi að rjetta hag þjóð-
arinnar. Ef stjettarflokkur
bænda ætti rjett á sjer og væri
eðlileg leið, þá væri jafn eðlilegt
og sjálfsagt að allar aðrar stjett-
ir stofnuðu flokk og berðust hver
við aðra eða versluðu um hags-
muni sína. Þá yrðu 20—30
stjórnmálaflokkar og þá væri
verkið fullkomnað að Alþingi
væri hin eina kauphöll í landinu.
Pólitíkin yrði stjettastríð, þar
sem hver hrifsaði það er hönd á
festi og alt stefndi til upplausn-
ar. Slíkt hlyti, fyr eða síðar, að
enda með byltingu þar sem sá
sterkasti tæki völdin og vernd-
aði þau með oddi og egg.
Stjórnmálastarfsemi okkar
lands á að byggjast og verður’að
byggjast á alt öðru en stjetta-
baráttu á komandi árum. Á-
greiningur um stjórnmálastefnu
er hinn eini rjetti grundvöllur og
bændur okkar lands eru af eðli-
| legum ástæðum háðir sama lög-
j máli og aðrir menn að þeir hafa
Jmismunandi skoðanir á stjórn-
j málastefnum.Sjereignastefna og
atvinnufrelsi annars vegar, en
ameignarstefna og ríkisrekstrar
hins vegar eru þær stjórnmála-
stefnur sem fyrst og fremst
skifta mönnum í flokka í þessu
Jandi. Það skýrir til muna línur
í því efni, að Framsóknarflokk-
urinn gefur það hreint ^ipp, að
hann sje og ætli sjer að vera í
bandalagi við Alþýðuflokkinn
um þau efni sem mestu varða.
Næstu kosningar eiga að skera
úr um það hvort það bandalag
j eða Sjálfstæðisflokkurinn á að
fá meiri hluta á Alþingi. Allir
! þeir sem vinna að því, að rugla
j þá baráttu, rugla málum, og
rugla stefnum eru mjög óþarfir
menn, hvort sem þeir kalla sig
Kommúnista Nazista eða Bænda
flokksmenn. Þeir vinna að því
að lama þingræðisvald þjóðar-
innar og skapa það óstand sem
ríkti á síðasta þingi að enga
þingræðislega stjórn sje hægt að
mynda. Það þarf þjóðin að
skilja.
ðlavía M. Guðmundsson
75 ára.
Frú Ólavía María Guðmunds-
son er fædd 21. mars 1858, og
er af sænskum ættum. Til ís-
lands kom hún fyrir 52 árum
(1882) ásamt manni sínum,
Guðlaugi Guðmundssyni sýslu-
manni í Skaftafellssýslum og síð
ar bæjarfógeta á Akureyri. All-
an þenna tíma hefir hún verið
hjer á landi, og síðustu árin
mest hjer í Reykjavík hjá dætr-
um sínum, frú Karólínu konu
Jóhannesar hótelstjóra Jósefs-
sonar, og Kristínu hjeraðslækn-
isfrú. Frú Guðmundsson er ís-
lensk í anda, tápkona og skör-
ungur mikill, fríð sýnum, fyndin
og fjörug í tali og mesta trygða-
tröll.
„Frúin á Klaustri", svo sem
títt var að kalla hana austur í
Skaftafellssýslu, er enn ern og
Ijett í lund og alt annað en elli-
móð, þótt aldurinn sje nú orð-
inn þetta hár og þó að hún hafi
um áratugi staðið fyrir stórbúi á
mannmörgu og gestkvæmu höfð
ingjasetri. Gestrisni hennar og
rausnar minnast nú margir forn-
kunningjar þeirra hjóna, og
biðja frúnni blessunar og vel-
farnaðar jafnan.
Einn af mörgum.