Morgunblaðið - 06.04.1934, Side 6

6
MOKGUNBLAÐIÐ
Gióðarhausvjelar - Dieselvjelar
Nýjar bækur!
GarSyrkjustörf
eftir Ingimar Sigurðsson,
garðyrkjumann. Leiðar-
vísir um matjurtarækt. —
Verð kr. 1.75.
Ræktun jarðepla og
jarðepiasjúkdómar
eftir Sigurð Sigurðsson
búnaðarmálastjóra. Verð
50 aura.
Þeir, sem ætla að hugsa
um garðrækt í sumar, ættu
að fá sjer þessi kver, og
nota sjer leiðbeiningar
þær, sem þau veita.
Verðið er svo lágt í sam-
anburði við það gagn, sem
hægt er að hafa af leið-
beiningunum, að það get-
ur ekki annað en marg-
borgað sig að kaupa þau
nú fyrir vorið.
Barna-
gummístfigvjel
Stórt úrval.
Verð frá 2,25.
Hvannbergsbræðnr.
Fuglalræ
handa Canariufuglum,
Selskaps-páfa^aukum
og páfagaukum.
Margar tegundir.
IVýkomið:
Fermingarkjólaefni
frá 3,60 pr. meter.
Kjólasilki í mörgum litum
frá 3,60 pr. meter
fleiri vörur mjög ódýrar.
Nýi Bazarinn
Hafnarstræti 11. Sími 4523.
Nýju „Völund'* vjelamar,
vinum á jeg 'bendi,
ykkur öllum alstaðar,
einnig kveðju sendi.
Mnnið A S.I
Að undanförnu hafa birst tvær
greinar í Morgunbl. um ofan-
g'reint efni, í 66. tölubl. eftir
herra Þorgils Ingvarsson og í 74.
tbl. eftir herra Freygarð Þor-
valdsson. Báðir greinarhöfundar
benda á ólag sem á sjer stað, eða
rjettara afleiðingar af ólagi sem
vera muni, sem sýnir sig sem
feikna kostnað á mótorvjelum,
nú og undanfarið. Af því að
hvorugur greinarhöfundur hefir
að mínu áliti fundið hina dýpri
orsök þessa meins, langar mig
til að skýra málið nokkuð nánar.
Þetta ier svo mikið stórmál, að
það þarf mjög g'óðrar athugun-
ar, og væri ekki lítill fengnr ef
eitthvað mætti takast að draga úr
þessum kostnaði. Jeg er sann-
færður um, að það sje hægt og það
allverulega, eins og síðar mun
sýnt.
Glóðarhausvjelar hafa lengi ver-
ið algengastar hjer á landi, og
voru til skamms tíma eingöngU
notaðar. Gallar þeirra eru þó
miklir fram yfir nýrri gerðir
(Dieselvjelar sbr. síðar). Aðal-
kostirnir eru: ódýrir, og lengi
framap af einfaldastir í meðferð.
Gallarnir: Það þarf að hita glóð-
arhausinn með mótorlampa, en
bæði tekur það tíma og svo fylgir
því eldhætta. Annar ókostnr er
mikil eyðsla á brensluolíu (ea.
30—50% meiri en Diesel). Enn
er einn ókostur og það jafnvel
sá alvarlegasti, að glóðarhaus-
vjelar brenna olíunni illa. Sjer-
staklega þó þegar vjelin vinnur
minna en fult álag (t. d. y2 férð
etc.). Þegar slæm brensla fer"
fram myndast mikið sót, svo að
innri hlutar vjelarinnar óhreinkast
mjög'. Þetta veldur oft alvarleg-
um truflunura.
Dieselvjelar, eru framleiddar alt
frá 7,5 hestöflum og upp í ca.
10000 hestöfl. Þær hafa gersam-
lega sigrað glóðarhausvjelarnar í
samkepninni, þar sem nokkur vjela
menning er. Því þótt þær sjeu
venjulega dýrari, vinst sá munur
fljótlega upp með minni útgjöld-
um til brensluolíu o. fl. Þær
brenna olíunni miklu betnr, svo
þær sóta sig ekki. Það þarf ekki
að hita neinn hlut upp við gang-
setningu. Þær eru eins einfaldar
í meðferð eins og’ hinar. Dieselvjel-
ai eru framleiddar bæði sem fjór
og tvígengisvjelar. Tvígengisvjel-
in er langt um einfaldari að allri
gerð ög starfsmáta, og er að
mörgu leyt.i miklu harðgerðari
heldur en fjórgengisvjelin, sem
með sínum ventlum og' knÖstum
er bæði margbrotnari og við-
kvæmari. Eyðslan er mjög lík
hjá þessum tveim tegundum, nema
ef útkoman gæti verið ögn betri
hjá fjórgengisvjelum. Þess gætir
þó lítið nema við stórar vjelar.
Að gefa nánari skýringar á
starísaðferðum glóðarhausvjela og
Dieselvjela eða 2 og 4 g'engisvjel-
um, álit jeg myndi taka of mikið
rúm í blaðagrein. En ef ein-
hver væri, sem vildi fræðast um
þetta nánar, væri mjer sönn á-
nægja að verða við því, og gætu
menn snúið sjer til mín, hvort
heldur brjeflega eða munnlega.
Jeg þykist'með samanburði á
glóðarhansvjelum og Dieselvjel-
'sjeu áberandi miklir. Menn munu
nú spyrja: Er þetta mögulegt ? Því
eru menn ekki fyrir löngu farn-
ir að nota sjer þessar góðu vjel-
ar? Svarið er auðfundið: menn
þektu þær ekki og kyntust ekki
nema vjelum þeim, er þegar voru
komnar. Þetta álít jeg muni vera
aðalorsök þessa óeðlilega mikla
kostnaðar, sem vjelakaup hafa
valdið; óhentugt vjelaval. Þessu
er hægt að kippa í lag, a. m. *k.
að miklu leyti, aðeins ef vjela-
kaupendur vildu nota sjer þá
sjerþekkingu, sem til er á staðn-
um. Það ætti enginn maður að
kaupa sjer vjel, án þess að hafa
kynt sjer rækileg'a áður, um hvað
er að velja. Þetta er nær ómögu-
legt fyrir menn án sjerþekkingar,
og ætti það því að vera sjálf-
sagður hlutur að leita aðstoðar
kunnáttumanns í hvert skifti. Ef
slík aðferð væri höfð við vjela-
kaup og ennfremur farið að ráð-
um hr. Freygarðs Þorvaldsson-
ar (74. tbl. Morgunbl.) um eftir-
litsmann, myndi eftir nokkur ár
líta glæsilegar út öll vjelbátaút-
gerð. Tæknin er á stöðugu fram-
farastigi, en við afskektir. Ilt
væri til þess að vita, ef við g'ætum
ekki notfært okkur framfarirn-
ar jafnóðum og þær koma fram.
Til þess eru vjellærðir menn, að
þeir flytji * nýjungarnar, skýri
mönnum frá þeim og fylgist yfir-
leitt með því sem gerist í þessum
efnum, í umbeiminum.
Reykjavík í mars 1934.
Gunnar Bjamason,
vjelaverkfræðingur.
Brávallagötu 26
Eftirtektavert.
Það lítur út fyrir að myndin,
Gleymdu boðorðin, sem Gamla
Bíó sýndi á dögunum, hafi „farið
allóþyrmilega í taugarnar11 á
Alþýðublaðinu, því í gær, 28.
mars, birtir blaðið grein, sem
niðrar myndinni stórlega. Þar
segir að myndin sje „leifar af því
ljelegasta“ o. s. frv. — „auðvirði-
legasti þvættingur og samansetn-
ing', sem 1 hje^ hefir sjest“, „hund-
leiðinleg frá npphafi til enda“ og
að „engir nema allra heimskustu
grasasnar telji hana nokkurs
virði“. — ó
Á þessum ummælum blaðsins
og raunar fleiri svipuðum, kemur
það berlega í Ijós, að Gleymdu
boðorðin eru ekkert sjerlega vel
sjeð í herbúðum Alþýðublaðsins.
Jeg er að vísu ekki tíður gest-
ur í Bíó; en þegar jeg sá þessa
mynd auglýsta, og þá ekki síst
það, að í henni voru kaflar úr
einni hinni mikilfenglegustu kvik-
mynd, sem hjer hefir sjest.,
Boðorðin tíu, langaði mig' til að
sjá myndina, og í hreinskilni sagt,
Ijek mjer og nokkur hugur á því
að sjá eitthvað frá Rússlandi, því
jeg hafði æði oft heyrt ýmislegt.
þaðan, t. d. í útvarpinu (sbr.
grein í Morgunblaðinu eftir Gísla
Sveinsson, sýslumann, fyrir
skömmu, er hann hafi þakkir
fyrir).
Jeg fór þá í Gamla Bíó. Mjer
þótti myndin ekki „hundleiðin-
leg“. Jeg sá ekki eftir aurunum,
* um, hafa sýnt fram á að yfirburð-
ir hinna síðar nefndu tegunda eins og Alþýðublaðið ' segir að
allir hafi gert er sáu myndina.
Ætla jeg' verði ekki fyrir vikið,
dregin í „grasasna"-dilk Alþýðu-
blaðsins ?
Og hvað sá jeg svo?
Jeg sá auðvitað það, sem hlýtnr
að ske hvarvetna þar sem boð-
orðum Guðs er gleymt: Guðsorð
virt að vettugi, Guðshús fyrirlitið,
Guðsþjónum misþyrmt. Heimilin
vanrækt, hjónaböndin smánuð,
siðsemi og heiðarleiki fótum troð-
inn eða hafður til athlægis.
Hinsvegar sá jeg „hamingju“
„frjálsu ástanna“, upplausn heim-
ilanna, afnám fjölskyldulífsins,
sem telst haft1 á athafnafrelsi ein-
staklingsins, og loks sálar-angist
og örvænting vonblektrar eigin-
konu, sem hafði það eitt til saka
unnið, að hún var gift og unni
manni sínum einum hugástum.
Sýningin á kveldstund í kirkj-
unni, hrörlegri, niðurníddri af
óvinum Guðs, var átakanleg og
mun mörgum ógleymanleg er á
horfðu. —
Aldraður prestur reikar inn í
kirkjuna sína, sem yfirvöldin
hafa fyrirboðið honum að st.arfa
í framar. Þar hittir hann barna-
hóp, sem með ærslnm og' ólátum
tæta í sundur eintök af biblíunni.
— Og gamli presturinn brýtur
boðorð yfirvaldanna og fer að
segja börnunum sögdr úr biblí-
unni — ágrip af sögn ísraelsþjóð-
arinnar.
Börnin hlýða á mál hans, og
áhorfendur hörfa á myndirnar á
tjaldinu hverja annari átakan-
legri og alvarlegri — afleiðingar
óhlýðni og guðleysis, sem ávalt
verður með svipuðum hætti, hvort
sem þjóðir eða einstaklingar eiga
í hlut.
Þetta er þá í stuttu máli aðal-
drættir myndarinnar, sem Alþýðu-
blaðið sá ástæðu til að sparka í.
Mjer þykir rjett að minna á
þessa mynd, sem holla bendingu
þess hvernig fer þegar mennirnir
hætta að trúa á Guð, og g'leyma
boðorðum hans. Þesskonar bend-
ingar eru hollar, hvaðan sem
þær koma; þjóð vor þarfnast
þeirra engu síður en aðrar þjóðir,
enda skiftir það engu máli hver
þjóðin er, hitt er staðreynd, sem
eigi þýðir að andmæla, að þegar
mennirnir ganga burt af vegum
Guðs og gleyma boðorðum hans,
er þeim glötun búin og ' g'æfu-
leysi.
Hví amast Alþýðublaðið við
þessháttar bendingu? '
29. mars 1934.
Guðrún Lárusdóttir.
Ástfangin; hvað er það?
Sextán ára gömul stúlka,
sendi sænsku blaði nýlega svo-
hljóðandi fyrirspurn. Blaðið
svaraði á þessa leið:
Þetta er slæmur sjúkdómur,
sem, eins.og inflúensa, er mjög
algengur á þessu breiddarstigi
jarðar. Flestir taka sjúkdóminn
einhverntíma á æfinni. Eins og
inflúensu geta menn í ílestum
tilfellum tekið veiki þessa hvað
eftir annað. En ef svo er ekki,
þá er venjan, að sjúkdómurinn
verði ,,kroniskur“. En flestir
komast hjá þessari hættu, og
venjulega er sýkingin hvorki
mjög skæð eða langvarandi. En
sje um væg tilfelli að ræða, er
hætt við að menn sýkist fljót-
lega aftur.
Hvergi eins stórt
úrval af
Búsáhöldum
eins og í
Model 1933 verða seld í þesa-
um mánuði með mjög lágu
verði.
Ornino,
Laugaveg 8. Símí 4661
fcJHi j.Gnvni.'i
SÉöin.
fer hjeðan austur um land,
9, þ. m., kl. 9 síðdegis.
Tekið verður á móti vörum
í dag og fram til hádegis
á morgun.
fer á laugardaginn, 7. þ. m.,
með vörur til Víkur, Skaft-
ásróss og einnig til Vest-
mannaeyja ef rúm leyfir.
Flutningur óskast tilkynt-
ur á föstudag.
Rjúpur
afbragðsgóðar
fást í
Hordals-íshúsl
Sími 3007.
Bránlr Italir
Útungunaregg úr fyrsta
flokks hænum, stofn frá hinu
viðurkenda hænsnabúi, Aage
Frederiksen, Danmörku,
meðaltal á hænu 1932—1933,
201 egg.
Hænurnar í tveimur flokk-
um. Upplýsingar í Reykja-
vík í síma 3287, milli 12 og 1
og eftir kh 7.
Hænsnahiiið
Norður^röf
Kjalarnesi.