Morgunblaðið - 27.03.1935, Blaðsíða 6

I
MORGUN BLAÐIÐ
Miðvikudaginn 27. mars 1S
langvarandi og fyrirsjáanlegur
reksturshalli þjakar þenna arð-
mesta atvinnuveg þjóðarinnar.
tJr honum hefir verið soginn
mergur og blóð á þessu 8 ára
„viðreisnar“-tímabili umbóta-
mannanna.
Skuldir þjóðarinnar við *át-
lönd eru fast að 100 miljónum
króna. Útgjöld ríkissjóðsins eru
ár eftir ár 16—17 miljónir
króna og komust eitt árið í
nærri 22 miljónir.
Útgjöld bæjar og sveitarfje-
laga hafa farið hrað-vaxandi
og munu vera orðin 5—6 mil-
jónir á ári. Fátækra-framfæri
er víða að verða óviðráðanlegt.
Sum sveitarfjelög hafa komist
á ríkið að miklu leyti og mörg
önnur liggja við þroti. Umbæt-
ur í peninga-stofnunum, í versl
unarháttum, í launamálum o. fl.
eru alþjóð kunnar. Þær er ó-
þarfi að rekja. Á þessu tíma-
bili hafa þó engin alvarleg harð
indi borið að höndum. Engir
hafísar, ekki drepsóttir, ekki
hættuleg eldgos. Þeir sem stjórn
að hafa landinu og þeir sem
fylgt hafa bera höfuð-á-
byrgðina á núverandi ástandi.
Þeir sem vilja hafa það svona,
þeir sem telja reynsluna góða
og þeir sem vilja halda áfram
sömu leiðir og útfæra „viðreisn
ar“-stefnuna til hins ítrasta,
þeir fylgja náttúrlega áfram
Framsóknar- og Alþýðu-sam-
bandinu.'Þeir elga að gera það.
Þáð er við þeirra hæfi og í
samræmi við þekkingu þeirra
og vitsmuni. Allir aðrir lands-
ins íbúar eiga að fylkja sjer
um Sjálfstæðisflokkinn. í þeirra
augum er gengi þess flokks og
gengi þjððarinnar á komandi
árum eitt og hið sama. Þar með
er ekki sagt að.sá flokkur sje
gallalaus. Það þarf hann sann-
arlega eigi að vera þó honum
sje margfalt betur treystandi en
hinum. En gallana þarf að sníða
burt eftir föngum og kerfis-
binda starfsemi flokksins á þá
lei'ð að allir þeir menn, hvaða
stjett sem þeir fylla, sem vilja
gera ítrustu tilraunir til að
þjóðin glati ekki fjárhagslegu
og stjórnmálalegu frelsi, fylgi
með og vinni gegn þeim óheilla-
öflum sem mestu hafa ráðið að
undanfömu.
Þá mun úr rætast og þess er
þörf.
Jón Pálmason.
Sigurður Jftuasson.
Frh, af 4. síðu.
Sig. Jónasson sem-
ur við Sig. Jónas-
son.
I 3. gr. reglugerðarinnar um
raftækja einkasöluna er svo
fyrir mælt, að birgðir af vör-
um þeim, sem koma undir einka
söluna og fyrirliggjandi eru
hjá i 'ildsölum " ,ún’ 1935,
taki raítfc^vjaeiiikasalan í um-
boðssölu, ef samningar takast
um verð.
Eins og áður er getið, ligg-
ur Raftækjav r.dun íslands
með mikið af alls konar lítt-
seljanlegum vörum.
Verður það því hlutskifti Sig-
urðar Jónassonar forstjóra Raf
tækjaverslunar ísl. að semja
við hinn sama S. J. forstjóra
Raftækjaeinkasölu ríkisins, um
þær vörur, þegar Raftækja-
einkasalan opnar, þ. 1. júní
næstkomandi.
Má nærri geta hvernig þeir
samningar takast!
Ferillinn.
Það er ekki nema eðlilegt,
að þessi óforsvaranlega ráð-
stöfun ríkisstjómarinnar, að
fela Sigurði Jónassyni fram-
kvæmdastjtóra raftækjaeinka-
sölunnar, komi undaralega fyr-
ir sjónir þeirra manna, sem ó-
kunnir eru forsögu þessara
mála. Og jafnvel þeim, sem
eru dálítið kunnugir í hinum
pólitísku fjáraflaherbúðum S.J.
& Co., og hafa haft tækifæri
til að fylgjast með fjáraflaplön
um þessa útvalda alþýðuleið-
toga undanfarin ár, kemur
þessi ráðstöfun mjög á óvart,
— ekki vegna þess, að nokkur
maður eftist um auragræðgi
og jrfirgang S. J., heldur vegna
þess, að engum hefir komið til
hugar, að nokkur ríkisstjórn
mundi nokkurn tíma láta hafa
sig til að framkvæma slíkt
hneyksli.
Sigurður Jónasson er löngu
landskunnur, bæði sem sjálf-
boðaliði í liði socialista og sem
forstöðumaður Tóbakseinkasölu
ríkisins. Þessi foringi hinna
„fátækustu í landinu“, — þessi
fyrverandi socialistasprauta og
núverandi Tímabolsi, hefir,
þrátt fyrir mikið og óeigin-
gj arnt starf (!), einskæra trú-
mensku(!) og eftirtektarverðan
meinlætalifnað(!) bæði hjer
heima, — og eins er hann
hefir verið erlendis, — auðg-
ast svo ríflega, að hann er al-
ment talinn með allra tekju-
hæstu og auðugustu mönnum
hjer á landi. — En mikið vill
meira!
Engar^breytíngar
á mjólkurlögunum.
Framhald af bls. 3.
unartillögu“ í þessu máli fyrir
1. maí. í þeirri „miðlunartil-
lögu“ yrði lagt til, að framleið-
endur fengju í sínar hendur
meirihlutann í stjórn Samsöl-
unnar.
Mjólkursölunefnd myndi aft-
ur á móti sitja áfram til þess
að leysa úr þrætum framleið-
enda, sem aldrei gætu komið
sjer saman! Mjólkurverðlags-
nefnd mun einnig eiga að sitja
áfram, svo eftir 1. maí verða
þessar virðulegu nefndir senni-
lega þrjár! Bændur eiga að
borga brúsann, sbr. frumvarp
stjóraarinnar í efri deild!
Of hlægilegur.
Nýr gamanleikari, Gene Lock
hart, er nú farinn að leika í
Hollywood. Hann er svo skemti-
legur og hlægilegur, að það þyk-
ir nóg um. Við kvikmyndatökur
á myndum hans verður oft hvað
eftir annað að hætta í miðju kafi
af því að samleikendur hans eru
alveg að ævrast í hlátri að hon-
um.
,Kristnar konur‘
Það voru ummæli í smágrein
um leikhúsið, í Vísi á laugar-
daginn var, sem vöktu athygli
mína og koma mjer til þess að
gera við þau smávegis athuga-
semd.
Greinarhöf. fer þar nokkrum
orðum um frú Pargetter, kven-
skass.ð í sjónleiknum Nönnu,
er sýndur hefir verið hjer að
undanfömu, við furðulega litla
aðsókn, með því að leikurinn
er að ýmsu leyti athyglisverð-
ur. Vera má að hann falli ekki
í geð fjöldans af því að hann
gefur ekki tilefni til hláturs,
en því betur sýnir hann hin al-
varlegu blæbrigði lífsins, mót-
uð af hugarþeli og hugarstríði
einstaklinganna.
Frú P. lætur sem hún sje
kristilega hugsandi kona, hefir
Guðsorð á vörunum, en afneit-
ar því með daglegri hegðun
sinni og breytni við hina um-
komulausu og fátæku frænku
manns hennar, þó hún hræsn-
ist við að taka hana á heimili
sitt, til þess að láta fólkið sjá
„góðgerðasemina". Þessi unga
stúlka (Nanna) hefir orðið fyr-
ir óvenjulega sárum harmi, —
hefir verið svift góðum föður
með dómi, er síðar kemur í
Ijós að var ranglega upp kveð-
inn, eigi að síður brigslar frú
P. henni látlaust um verknað-
inn, sem glámskygn og ranglát
yfirvöld dæmdu föður stúlkunn
ar — saklausan — fyrir. Alúð
hennar og blíðlyndi, vísar hin
harðlynda kona jafnan á bug
með þjösnaskap og fúkyrðum
og gerir henni alla þá skap-
raun sem illar og óheflaðar
hvatir blása henni í brjóst.
Samt þykist hún vera allra
besta kona, vitanlega er hún
það ekki og því síður er hún
kristin kona.
En svo ber greinarhöfundur
Englendinga fyrir því, að
„svona sjeu allar kristnar kon-
ur þar í l^ndi“, og þessi um-
mæli eru það sem jeg get ekki
látið ómótmælt, því jeg tel það
fjarstæðu að tileinka Englend-
ingum alment þvílíkan dóm um
kristnar konur á meðal ensku
þjóðarinnar.
Epska þjóðin er yfirleitt við-
urkend fyrir trúrækni og al-
vörugefni, og hún gerir áreið-
anlega hæfilegan greinarmun á
trú og vantrú, án þess að kveða
upp rangláta áfellisdóma yfir
kristnum konum þjóðarinnar.
Hitt er annað mál að á með-
al ensku þjóðarinnar eru sjálf-
sagt fleiri eða færri vantrúar-
gasprarar, — þeir eru alstaðar
til, — sem telja alla trú hræsni
og kristindóminn hjegiljú eða
þá hættulega kenningu. Þeim
mönnum þykir það auðvitað
fengur að færa ,,líkur“ fyrir
máli sínu, með því að benda á
konukindur eins og frú P. og
þeir segja hispurslaust að svona
sjeu þær allar ,,ensku“ konurn-
ar! Þesskonar sleggjudómar
kveða oft við, einnig vor á með-
al, af vörum slíkra manna.
, Sjónleikurinn Nanna er hörð
ádeila á hverskonar hræsni.
Nekt spiltrar og sjúkrar manns
sálar kemur þar átakanlega í
Svaðilfarir strandmann
af franska skipinu
„Lieutenant Boyeu“
og viðtökurnar í Meðallanc
Strandmennirnir af franska
skipinu „Lieutenant Boyeu“, sem
strandaði á Meðallandsfjöru fyrir
nokkru, komu hingað til bæjarins
á föstudagskvöldið var, og fóru
utan með „Dettifossi“ í fyrra-
kvöld.
Þegar þeir komu hingað, voru
hjer fyrir tvö skip frá sama bæ
í Frakklandi — Gravelines —: og
áttu strandmennirnir þar vinum
og ættingjum að fagna — sumir
bræðrum sínum — og varð nú
heldur en ekki fagnaðarfundur.
Höfðu allir frá mörgu að segja, og
þó helst strandmennirnir, og hefir
maður, sem hlustaði á tal þeirra
skýrt Morgunblaðinu svb frá því:
Þegar skipið strandaði.
„Lieutenant Boyeu“ lagði á stað
frá Frakklandi 18. febrúar og ætl-
aði skipið að stunda veiðar hjer
við land. Komst það upp undir
Eystrahorn 28. febrúar, en gat
ekkert aðhafst vegna storma.
Hinn 11. mars vap skipið á leið
frá Ingólfshöfða að Dyrhólaey.
Fekk það þá á sig versta veður,
svo mikið stórviðri, að ekki varð
við neitt ráðið. Síðan strandaði
skipið á Meðallandsfjöru, eins og
áður hefir verið frá sagt.
Þegar eftir að skipið strandaði
lagðist það á hliðina gegnt sjó ög
tók þilfarið þá að brotna. Einn
maður fleygði sjer til sunds og
hugðist ná landi, en hann rak
meðfram skipinu og drultnaði þar.
Þá var björgunarbátnum skotið
fyrir borð og fóru 6 menn í hann
og höfðu með sjer línu. En hún
slitnaði og bátnum hvolfdi í
lendingu. Druknuðu þar 2 menn,
en 4 komust á land. Lögðu þeir
þegar á stað til þess að leita hjálp-
•ar, og var þó ekki á vísan að róa
hvert hennar skyldi leita.
Þeir, sem eftir voru um borð,
voru nú afar illa staddir; báturinn
ljós þrátt fyrir alt yfirskinið,
og gullið, hinn gamli og nýi
drotnari mannanna, er þar sá
hlekkurinn sem seinast hrekk-
ur. Þetta og fleira sýnir höf-
undurinn, John Masefield, með
handbragði snillingsins; hann
bendir vægðarlaust á fánýti
auðsins andspænis vonbrigðum
og ógnum dauðans. Það er holl
áminning, sem á erindi til allra,
einnig til vor.
Með því að þessi fáu
orð eiga ekki að vera neinn
dómur um meðferð leikenda á
hlutverkum sínum, fer jeg ekk-
ert út í þá sálma, en get hins-
vegar ekki látið vera að minn-
ast á hinn snildarlega leik ung-
frú Arndísar Björnsdóttur
(Nönnu). Á bak við þann leik
er óvenjulega næmur skilning-
ur og lotning fyrir alvöru lífs-
ins, sem jafnan finnur endur-
hljóm í heilbrigðum mannssál-
um. Þess vegna verður „Nanna“
minnistæð þeim er sáu hana.
Guðrún Lárusdóttir.
horfinn, ekkert viðlit að ko
línu í land, brotsjóar gengu j
skipið og þilfarið var óðum
brotna. Sáu skipverjar ekki fr
á annað en að enginn þei
myndi komast lífs af .
Sundmaður gefur sig fram.
Þá gaf sig fram einn af hái
um og bauðst til þess að te
lífi sínu fyrstur allra í tvísj
ef það mætti verða- til þess að í
lagar sínir björguðust.
Yar það húsasmiður, lítt vai
sjóferðum, en hafði ráðist í ve
á þetta skip.
Hann bauðst til þess að frei
■á l andi á sundi. Yar nú bu:
in lína um hann og kastaði ht
sjer því næst fyrir borð. Strar
urinn meðfram landi hreif ha
þegar með sjer og bar hann lang
leiðir meðfram ströndinni. Hu
þá enginn máður um borð að h
um myndi takast að ná landi.
En þetta fór á annan veg. Ha
reyndist afbragðs sundmaður
klauf öldurnar, eða stakk sje:
þær þangað til hann hvarf í br:
garðinn við ströndina.
Þá var hann með !
faðma línu í eftirdra
Hann komst upp í fjöruna,
þá var hann orðinn svo þreyti
og aðþrengdur, að hann hneig ]
niður og lá þar sem dauður
stund. Hugðu skipverjar, s
stóðu úti á skipinu í brimgar?
um, að hann myndi hafa farist.
alt í einu spratt hann upp
og nú hófst björgun
starfið.
Var nú hver af öðrum dregi
í land af skipinu, og margir m
vitundarlausir þegar á land kc
Skipstjórinn fór seinastur al
frá borði, og mátti þá ekki tæpc
standa að hann bjargaðist, ]
að þá mátti svo kalla, að alt ]
farið væri brotið. Ekki vissi sk
stjórinn af sjer frá því að ha
fleygði sjer útbyrðis og þangað
hann vaknaði á Fljótar, bænn
sem skipbrotsmenn voru fy
fluttir til.
Viðtökumar dæmalausar.
Allir skipbrotsmenn luku u
einum munni um það að viðti
urnar í Meðallandi hefði ve:
alaveg dæmalausar. Gátu þeir el
nógsamlega dáðst að því hve m
il alúð sjer hefði verið sýnd,
hvað gestrisnan hefði verið hja
anlega veitt.
Tröllin í Meðallandi.
Strandmönnum varð mjög t
rætt um sVaðilfarir þær, sem þi
hefði lent í á leiðinni hingað
Reykjavíkur og þau ævintýri
þurfa að fara yfir ár í vexti
smærri hestum heldur en þi
höfðu sjeð áður. En tíðræddí
varð þeim þó um það, og þ
wndruðust þeir niest, hvílíkir í
burðamei>n Meðallendingar væ
Sögðu þeir að þetta væri eh