Morgunblaðið - 23.06.1935, Blaðsíða 5

Sunnudaginn 23. júní 1935.
M®R6¥MBLA0IB
Reykj a víkurbrj ef.
22. júní.
Tíðarfarið.
Hjer í Reykjavík og ná-
-grenni hafa verið meiri þurkar
.á þessu vori en menn eiga að
venjast. I apríl var úrfelli hjer
aðeins Ya af meðalúrfelli 10
millimetrar, því meðallag þess
mánaðar er 61 mm. í maí var
úrfellið 18 mm. meðalúrkoma
þess mánaðar er hjer 49 mm.
I júní, fram til 20., hafði hjer
varla komið dropi úr lofti, úr-
ielli aðeins einn dag, svo að
mælt yrði i/2 nim. Meðalúrfelli
í júní er hjer 48 mm. En í
fyrradag brá til sunnanáttar
með úrkomu nokkurri.
Síðan hvítasunnuhretið skall
•á, laugardaginn fyrir hvíta-
sunnu og þangað til nú síðustu
daga, mun gróðri hafa farið
mjög lítið fram um land alt,
þangað til nú síðustu dag. Sums
staðar hefir gróður alveg stað-
ið í stað, ýmist vegna kulda,
æða óvenjulegra þurka.
Sigurður Þórarinsson.
Það er ætíð gleðiefni hið
mesta, er efnilegir menn bæt-
ast í hinn fámenna hóp ís-
lenskra náttúrufræðinga. Einn
slíkra manna er Sigurður Þór-
arinsson.
Hann er langt kominn að
ljúka námi við háskólann í
Stokkhólmi. Hann er tvímæla-
laust vísindamannsefni. Hann
kom hingað heim í fyrrasumar
og gerði þá meðal annars víð-
tækar athuganir viðvíkjandi
jarðskjálftunum í Svarfaðar-
dal og Hrísey. Jarðfræði er
aðalnámsgrein hans.
Eitt af viðfangsefnum þeim
er hann hefir valið sjer, er
rannsóknir á mýrum. Hefir hann
ritað um það efni grein í ,,Nátt-
úrufræðinginn“, þar sem hann
lýsir m .a. hvaða aðferðir eru
notaðar til þess að lesa margt
úr mýrajarðveginum um gróð-
urfar og loftslag fyrr á tímum.
Er þess að vænta að Sigurði
auðnist að vinna að þeim rann-
sóknum hjer á landi. Því vafa-
laust er á þann hátt hægt að
fá vitneskju um hvaða breyt-
ingum loftslag hefir hjer tekið
gegnum aldirnar.
Fyrir rjettan skilning á sögu
þjóðarinnar, atvinnuvegum
hennar og menningarlífi er það
hin mesta nauðsyn að geta
gert sjer rjetta grein fyrir
því, hvaða veðráttubreytingar
kunna að hafa hjer orðið, síð-
an land bygðist.
Nú er eftir að sjá, hvað Alþingi
gerir við þessar tillögur um fækk-
un presta. Það er sennilegast að
launamálanefnd sje ekki ósannur
spegill a£ Alþingi í þessu máli.
— Nú, og svo er þetta rjett-
lætt með því, að kirkjan blátt
áfram styrkist við þetta, prest-
arnir verði betri fyrir iauna-
uppbótina o. s. frv. Það er því
rjett að búast við því, að á hausti
komanda samþykki Alþingi lög,
sem eyðiieggja aðstöðu hinnar
ísl. kirkju mjög hraparlega. Það
verður gert í nafni kristindóms-
«g kirkjuvináttunnar.
Framhald.
Eskíf jarSar-„byltingin“.
Uppþot kommúnista á Eski-
firði, sem sagt hefir verið frá
hjer í blaðinu, er nú um garð
gengin, að því er fregn hremir
að austan.
Hreppsnefndin þar sagði af
sjer um daginn, sem kunnugt
er, en kommúnistar þar kusu
10 manna ,,bjargráða“-nefnd.
Þessi nefnd efndi síðan til
hreppsnefndarkosningar á ó-
löglegan hátt.
Meðan þessi umbrot stóðu
yfir, var Magnús Gíslason sýslu
maður hjer syðra.
En er hann kom heim kall-
aði hann fyrri hreppsnefnd á
fund, og kom því til vegar, að
hún tæki að sjer að annast um
hreppsnefndarkosningu á lög-
legan hátt. Sú kosning á fram
að fara 3. júlí. 3 listar eru
komnir fram til þessarar kosn-
ingar, einn frá Sjálfstæðismönn
um, annar frá sósíalistum (og
Framsókn), en sá þriðji frá
kommúnistum.
Síðan þessu fór fram hefir
hvorki „bjargráða“-nefndin,
nje skrípa-hreppsnefnd komm-
únista látið á sjer bæra.
Afturgöngur.
í umræðum sem orðið hafa
í blöðum síðustu daga um
framkvæmd innflutningshaft-
anna hafa Tímamenn gefið
mjög mikilsverða játningu.
Hún kom að vísu engum á
óvart. En það er þægilegra að
eiga orðastað við þá pilta eftir
að þeir hafa svo greinilega
skýrt fyrir þjóðinni hver er
stefna þeirra í verslunarmálum.
Undanfarin ár hafa kaup-
fjelög ekki þrifist hjer í bæn-
um í samkepni við frjálsa versl-
un. Hvert fjelagið af öðru hefir
lognast út af við lítinn orðstír,
sem kunnugt er.
En í skjóli innflutningshaft-
anna hugsar Tímadýtið sjer að
geta komið ár sinni fyrir borð.
Og þá er gripið til alveg ná-
kvæmlega sömu aðferða, og
hjer voru notaðar á hinum
svörtustu einokunartímum, það
er einokunarverslunin aftur-
gengin, er landsfólkinu var
skift niður í verslunarumdæmi,
og enginn mátti versla nema í
einni ákveðinni búð. Landslýð-
urinn var einskonar leigukú-
gildi verslananna.
AðferSin 1935.
Aðferð Tímasósíalista árið
1935 er þessi:
í kaupfjelögum er ákveðinn
fjöldi manna. Kaupfjelögin
eiga að fá innflutningsleyfi fyr-
ir þeim vörum sem sá mann-
fjöldi þarf. Vörur handa því
fólki mega aðrir ekki versla
með!
Þá er öll samkepni útilokuð
— þessi ólukkans samkepni,
sem er eitur í beinum þeirra
kaupfjelagsmanna. Vörurnar
eiga ekki að fást annars staðar
en í kaupfjelagsbúðunum. Þá
gildir einu hvað þær kosta. Þá
þarf ekki að vanda innkaupin.
Þá er runnin upp ný blómaöld
einokunarinnar, ófrelsisins og
haftanna.
Það vantar lítið annað upp
á, að „gamla lagið“ sje komið
á í algleymingi sínum — nema
þetta, að enn er það ekki kom-
ið til framkvæmda, að menn
sem komnir eru í kaupfjelags-
dilkana, en kunna að seilast til
að versla þar sem þeim hentar
betur í það og það sinnið, verði
hýddir við staur fyrir vikið.
St jórnmálafundirnir.
Fjöldi stjórnmálafunda hef-
ir verið haldinn þessa viku,
flestir í Húnavatns-, Skaga-
fjarðar- og Eyjafjarðarsýslum.
I dag er formaður Sjálfstæð-
isflokksins Ólafur Thors á
fundi, er hann boðaði til á
Siglufirði. En auk þess eru
fjórir fundir í Þingeyjar-
sýslu í dag. Og fundir í Isa-
fjarðarsýslu, er Sjálfstæðis-
flokkurinn boðaði til, eru ný-
byrjaðir með fundi á ísafirði
í fyrradag. Bændaflokkurinn
hefin boðað til funda í Austur-
Skaftafellssýslu. Og nokkrir
af stjórnmálamönnum þeim,
sem verið hafa á fundum noi'ð
anlands halda áfi'am til funda
halda á Austurlandi.
Það væi'i fi'óðlegt að gei'a
um það skýrslu á eftir, hve
mai'gir kjósendur hefðu sam-
tals sótt alla þessa fundi.
Mætti af því fá samanburð
til athugunar á því, hvort eigi
myndu vera álíka margir eða
ef til vill fleiri, sem hlustuðu
í eitt skifti á stjórnmálaum-
ræður í útvarpinu.
Ef áhöld væru um hlustenda
fjölda í útvarp og samtölu
fundarmanna á nokkx'um tug-
um stjórnmálafunda, kæmi til
álita, hvort útvai'pstæknin
hefði ekki gert fundaferðalög-
in og fyrirhöfn þá alla óþarf-
ari en áður.
Árangurinn.
En ekki svo að skilja. Sjálf-
stæðismenn, sem verið hafa á
fundaferðalögum þessum, og
talað hafa þar fyrir hönd
flokksins, mega vera hinir á-
nægðustu yfir fundunum yfir-
leitt.
Aðalárangurinn af stjórn-
málafundunum á þessu vori
hefir orðið sá, að fylgismenn
Fi’amsóknai'flokksins út unx
sveitir hafa komist að raun um
betur en áðui', að flokkur
þeiri'a er oi'ðinn hi'einn undir-
lægjuflokkur sósíalista.
Er það vafalaust mjög gagxx-
legur lærdómur fyrir þá, og
umhugsunarefni, sem hlýtur að
leiða til þess, að mai'gir þeii'i'a
snúa baki við þeim erindrekum
sósíalista er skipa hið lágreista
öndvegi Framsóknarflokksins.
Bóndi ein á Vestui'landi
hafði orð á því nýlega, við
gest er bar að gai'ði, að síðan
hann hefði féngið fullar sann-
anir fyrir þjónustu Framsókn-
arflokksins við málstað sósíal-
ismans, þá skammaðist hann
sín fyrir að hafa nokkru sinni
fylgt Fi'amsóknai'flokknum að
málum.
Því ekki það.
Sósíalistar fai*a heldur ekki
lengur dult með, hvei’nig þeir
líti á Framsóknarmenn.
Fulltrúi þeirra á fundi á Dal-
vík nú í vikunni ,sagði bein-
línis, að stefna sósíalismans
hefði sigrað við síðustu kosn-
ingar. Hann taldi Framsóknar-
liðið með húð og hári í flokki
sósíalista.
Og Haraldur Guðmundsson
atvinnumálaráðhei'ra heimtaði
á fundi á Isafii'ði á fimtudag-
inn að hann fengi þar að nota
í'æðutíma, sem Fi'amsóknar-
flokknum væri ætlaðui'. Hann
kvaðst þangað kominn sem
fullti'úi jafnt fyi'ir Fi'amsókn-
arflokkinn sem Alþýðuflokk-
inn.
Hermann á flótta.
Hei'mahn Jónasson var á
einum fundi í kjördæmi sínu,
á Hólmavík. Þar fekk hann að
kenna á fylgileysi sínu 1 kjör-
dæminu.
Eftir að fregnir af þeim
fundi höfðu boi'ist hingað til
blaðsins hringdi Hei'mann í íra-
fári til dagblaðsnefnu sinnar
og fyrirskipaði starfsliði þess,
að framvegis skyldu frjettir af
fundum hans birtast í blaðinu
með gleiðum fyrii'sögnunx og
miklu hóli um fi'ammistöðu
hans, hvernig sv,o sem færi á
fundunum(!)
En að norðan hafa þær fi'egn
ir borist af ferðalagi x'áðherr-
ans, að hann hafi nxx gefið það
alveg upp að bjóða sig fram í
Strandasýslu við næstu kosn-
ingai', og sje hann nú í leit
eftir líklegra kjördæmi handa
sjei'.
Síi'a Sigfús Jónsson, núver-
andi þingmaður Skagfii'ðinga,
er slysaðist á þing á gamals-
aldri í fyrra, með einskonar
happdrætti, fekk ekki að tala
á þeim eina fundi er hann
konx á.
Sumir giska á, að sú með-
ferð gefi bendingu um, að Hei'-
mann ætli að bjóða sig ITam í
hans stað næst. En líklegt er
að flótti Hei'manns úr Stranda-
sýslu sje undanfari almennari
og víðtækari flótta í liði Fram-
sóknarmanna, enda eftirtekta-
vei't, þegar sjálfur höfuðpaur
flokksins, forsætisráðheri'ann,
tekur einna fyrstur til fótanna.
Á Akureyri.
Eitt af því eftirtektaverð-
asta sem fi’am kom á fundun-
um, er hið ábei’andi fylgis-
leysi hins afdankaða foringja
Fi’amsóknaiflokksins, Jónasar
Jónssonai’, er einna skýi'ast
kom fram á fjölmennum fundi
á Akureyri.
Þar var það svo greinilegt,
að enginn trúir eða treystir
þessum manni lengui'.
Má Jónas Jónsson nxuna sinn
fífil fegi’i á þeim slóðum.
Vísa ein, eftir þingeyskan
bónda, sem blaðinu hefir bor-
ist, gefur glögga mynd af þeim
hug er menn bei'a til J. J. þar
nyrðra.
Hún er svohljóðandi:
Hefir ’ann nú í hálfa öld
haldið sama sti'ikið.
Lokaráðin lagt oss köld,
logið, í’ægt og svikið.
HOlhoit.
Framkallar, Kopierar,
stækkar.
Fyrsta flokks vinna.
Fljótust afgreiðsla.
Afgreiðsla í Sápuhúsinu,
Austurstræti 17.
Karlakór K. F. U. M.
Samsðngur
í Gamla Bíó.
Karlakórarnir, K. F. U. M. og
Reykjavíkur, hafa baft hljótt um
sig á liðnum vetri. í stað þess að
koma frarn fyrir áheyrendur hafa
xeir stai'fað bak við tjöldin og
æft af miklu kappi, annar undir
för til Norðurlanda, hinn undir
för til Norðurlands. Þetta hefh*
áreiðanlega verið vel ráðið og
viturlega.
Nýlega gafst mönnum tækifæri
til að fullvissa sig um miklar
framfarir hjá Karlakór Reykjavík
ur, þá er hann loks ljet til sín
heyra að lokinni Norðurlandaför
sinni. Og nú mátti einnig heyra
ágætan árangur af starfi K. F.
U. M kórsins er hann lobsins, þá
er dagur var áð vérða lengstur á
lofti, gaf mönnum tækifæi’i til að
lxlusta á sig.
Efnisskráín var að xhestu
gamalkunn, og er því óþarft að
fjölyrða unx hana að þessu sinni.
Meðferðin var öll fáguð og
smekkleg og bar söngstjóranum
fagui’t vitni um vandvirkni hans,
sem þó stundum snýst ixpp í var-
káimi við það að „sleppa sjer laus-
um“ (t. d- Et Bond-bröllop).
Einsöngvarar voi'u tveir, þeir
Einar Sigurðsson og síra Garðar
Þorsteinsson. Einar hefir hressi-
lega og góða barytonrödd, en hið
fremur viðkvæma lag er hann
söng átti eltki við rödd og skap.
Síra Garðar söng ágætlega „Han
01e“, norskt þjóðlag í sixildarút-
setningu eftir Grieg.
Því miður voru áheyrendur of
fáii', en viðtökur fekk kórinn hin-
ar bestu, og voru þær Vel verð-
skuldaðar.
F í.
Norrænt mót
í lObeck.
Noi'i'æna fjelagið í Þýska-
landi hefir boðað til móts í
Lúbeck og stendur það í viku,
hefst í dag, sunnudaginn 23.
júní, og endar laugai'daginn
29. júní.
Mótið setúr æskulýðsleið-
toginn Baldur v. Schix’ack.
Verða þar heiðursgestir
sendihei'rar Noi’ðurlanda í
Þýskalandi og þýsku sendi-
herrarnir á Noi'ðurlöndum.
Á mótinu verða haldnir
margir fyrirlestrar. Þar vei'ða
norrænir hljómleikar, og nor-
rænir þjóðdansar verða sýnd-
ir. Þá verður sýning: „Lúbeck
und der nordische Kultui'-
kreis“. Og margt verður þarna
fleira.
Ýmsum mönnum hefir vei'ið
boðið hjeðan til þess að vei’a
á mótinu.
Herbergi.
Rólegt hérbergi með píanó, ósk-
ast til leigu, utan við bæinn.
Jón Leifs.
Sími 2566.