Morgunblaðið - 10.10.1936, Blaðsíða 2
2
MURGUNBLAÐIÖ
Laugardagur 10. okt. 1936,
%#• g
Útgref.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Rttstjörar: Jón JCjartansson og
Valt’S'r Stefánsson —
ábyrgtSarmatíur.
Rltstjórn og afgreiBsla:
Austurstrætl 8. — Stmi 1600.
Auglýsingastjóri: E. Hafberg.
Auglýsingaskrif stof a:
Austurstræti 17. — Stmi 3700.
Heimaslmar:
Jón Kjartansson, nr. 3742
Valtýr Stefánsson, nr. 4220.
Árni Óla, nr. 3046.
B. Hafberg, nr. 3770.
Áskriftagjald: kr. 3.00 á mánuSi.
í lausasölu: 15 aura eintakitS.
25 aura meS Lesbók.
Kommúnisfar
þiirkaðir ú(.
Stefán Jóhanrt Stefánsson er
nýkominn heim úr ferðalagi um
Norðurlönd. Hailn hefir átt
þess kost að kynnast kosninga-
baráttum þeim, sem þar eru
háðar um þessar mundir og
birtir í gær í Alþýðublaðinu
hugleiðingar sínar um þessi
efni.
Eins og við er að buast er
Stefán töluvert hróðugur yfir
sigri sósíalista. En í frásögn
hans eru atriði, sem flokks-
bræður hans hjer á landi hefðu
ástæðu til að hugleiða í fullri
einlægni og láta sjer að kenn-
ingu verða.
Allir, sem til þekkja, vita að
sósíalistarnir íslensku fara
miklu geifttara en flokksbræður
þeirra í nágrannalöndunum.
ílefir þetta sjerstaklega komið
í ljós, eftir að áhrif kommún-
ista ágerðust.
Viku eftir viku hafa stjóm-
arblöðin íslensku flutt slíkt níð
um andstæðinga sína, að komm-
únistar hafa aldrei komist
lengra í þeirri iðju.
Nú kemur Stefán Jóhann og
segir frá kosningabaráttunni í
Svíþjóð:
„Persónulegar deilur hófu
jafnaðarmenn alls ekki —- og
svöruðu ekki,“.
Og nokkru síðar segir Stefán
Jóhann:
„Kommúnistar eru gersam-
lega að þurkast út um öll Norð-
urlönd“.
Það skín svo greinilega út úr
allri frásögn Stefáns Jóhanns,
að ekki verður um vilst, að hann
fyrir sitt leyti, þakkar kosninga-
sigur sænsku sósíalistanna ekki
síst því, að þeir hafi forðast
„persónulegar deilur“, og að
þeim hafi tekist að þurka út
kommúnismann.
Þannig talar einn af leiðtog-
um íslenskra sósíalista. Alþýðu-
blaðið verður að bíta í það súra
epli að birta þessi ummæli al-
veg athugasemdalaust. En í
rauninni eru þau hin sárasta
hirting á alla starfsmenn og
stefnu blaðsins undanfarna
mánuði.
íslensku stjórnarflokkarnir
hafa álitið það sigurvænlegast
að ganga til samfylkingar við
kommúnista. Kodhingaúrslitin
mættu verða til þess, að eitt-
hvert hik kæmi á þá í því
makki.
HRINGIIRINN UMIIVEIÍFIS
MADRID ÞRENGIST.
Aðeins örlltið svæði að suSaustan tjrir stjórnina el hún vlll lljja.
Hlntleysið og Rússar.
Óttast að Rússar styðji
Madrid strax.
Verður rannsóknarnefnd
send til Spánar?
Hlutleysisnefndin sat á rökstólum í
London í gær til þess að ræða á-
kæru Sovjet-Rússa á hendur Þjóð-
verjum, ítölum og Portúgölum, um sama leyti og
uppreisnarmenn á Spáni voru að loka hringn-
um umhverfis Madrid með hersveitum sínum. Að-
eins lítið svæði suðaustan við borgina er enn í
höndum stjórnarinnar og er sagt að uppreisnar-
menn ætli að skilja þessa leið eftir opna, (segir
í Lundúnafregn F.Ú.), til þess að stjórnin geti,
ef hún vill, flúið þá leiðina frá Madrid og muni!
það flýta fyrir falli borgarinnar.
Þýsk blöð segja fullum fetum í gær, að ákæra Sovjet-
stjórnarinnar sanni ekki annað en það, að Rússar óttist
að Madrid muni þá og þegar falla í hendur uppreisn-
armönnum. Málgagn utanríkismálaráðherrans, Berliner
Börsen Zeitung“, segir að bolsjevikkar óttist þann álits-
hnekki, sem þeir muni hljóta af ósigri Madridstjórnar-
innar og þess vegna verði þeir að skunda henni til hjálpar.
„Berliner Lokalanzeiger“ segir að sovjetstjórnin hafi nú
neyðst til að láta grímuna falla, og lýsa yfir opinberlega stuðn-
ingi sínum við spanska stjórnarliðið (segir í Berlínarfregn F.Ú.).
Alment er óttast (símar
frjettaritari vor) að Rúss-
ar muni ekki ætía að híða
eftir úrskurði hlutleysis-
nefndarinnar, sem ekki
mun geta legið fyrir fyr
en rannsóknanefnd, sem
væntanlega verður send til
Spánar, hefir skilað áliti,
heldur veita Madrid opin-
beran stuðning undir eins.
Getur þá svo farið, að Italir
og Þjóðverjar gangi til liðs við
uppreisnarmenn og getur af-
leiðingin af því ekki orðið önn-
ur en Evrópustyrjöld.
Hlutleysisnefndin helt tvo
fundi í gær.
Meðal fulltrúa voru menn frá
Rússlandi, Þýskalandi, Ítalíu og
Portúgal, en alls frá 27 löndum.
Fundurinn fór fram fyrir lok-
uðum dyrum, og hefir engin
opinber tilkynning verið gefin |
út um störf hans, en talið lík-1
legt, að eitthvað verði birt af!
fundinum seint í kvöld.
Það er aðeins vitað, að nefnd
in hafði til meðferðar kærur
utanríkisráðherrans á Spáni og
sovjetstjórnarinnar um brot á
hlutleysissamningnum af hálfu |
Portúgals, Þýskalands og Ítalíu
(segir í Lundúnafregn F.Ú.).
Litvinoff
vill styðja Madridstjórnina.
I annari Lundúnafregn F.Ú.
segir, að gert sje ráð fyrir því,
að rússneska stjórnin muni hafa
farið fram á, að óhlutdræg
nefnd manna verði send til
landamæra Spánar og Portú-
gals, til þess að rannsaka á
staðnum, hvað sje hæft í því,
að vopnaflutningar eigi sjer
stað pm Portúgal til Spánar.
í frjett frá Lissabon er sagt,
að portúgalska stjórnin hafi
lýst því yfir, að hún muni ekki
undir neinum kringumstæðum
leyfa erlendum. þjóðum nein af-
skifti af sínum málum.
Engin ljós má
kveikja í Madrid
frá því í gærkvöldi.
Q^íec/o-wfíro7>
/örítria'.
BitÖáCb
> Macl/’d
AN-DORKA
Unda
Baro!
'AUcsntz
Murcía
/ö/c///
Córdóbac
Sevilia
Cartagena;
Granada
■i‘t. J Hjnerix:
’Gtbrslter
*\Tetuan.
W-titia.
'**■**♦* t**'
Skástrikað: Uppreisnarmenn. — Óstrikað: Stjórnarliðið.
„Getum lagt borgina
í rústir á örfáum klst.“
Iskeyti frá Madrid til einnar af stærstu
frjettastofum Breta, segir að það verði
með degi hverjum ljósara hve ástandið
í Madrid sje alvarlegt.
Er óttast að þá og þegar kunni að vera gerð loftárás á
borgina og eru nú gerðar örþrifatilraunir til varnar. Má
ekkert ljós kveikja í borginni frá því í gærkvöldi.
Flugsveitaforingi uppreisnarmanna, Kindelan, hefir látið
svo um mælt: „Við getum á örfáum klukkustundum lagt Mad-
rid í rústir, en við ætlum ekki að gera það, nema við sjeum
neyddir til þess“.
Allir vopnfærir verkamenn og menn úr millistjettunum í
Madrid, hafa verið sendir út í skotgrafirnar og steinsteypuvíg-
in umhverfis borgina.
í gær náðu uppreisnarmenn á sitt vald borgunum Siguenza
og San Martin á vígstöðvunum norðvestan við Madrid. San
Martin er um 55 km. fyrir norðvestan borgina og eru þá að-
eins 16 km. milli, hersveitanna þar og á Talavera vígstöðvun-
um.
Á suðvesturvígstöðvunum hafa uppreisnarmenn eyðilagt
járnbrautina um Aranjuez til austurstrandarinnar með loftárás.
Stjórparliðar tilkynna aftur á móti að námumennirnir í
Asturiu hafi tekið Oviedo og náð á sitt vald flestum opinberum
byggingum, þ. á m. útvarpsstöðinni.
Uppreisnarmenn virðast algerlega einráðir í Gibraltar-
sundi. í gær fóru sex herskip og tíu flugvjelar á milli Marokko
og Spánar með hermenn og hergögn til uppreisnarmanna.
KOMMÚNISTAR FENGU 10 FUNDI
í STAÐ 56.
í dag átti Salengro innanrík-! höfðu ráðgert að halda, verða
isráðherra Frakka langar við- haldnir 10 fundir.
ræður við leiðtoga franska í þessum hjeruðum er tals-
kommúnistaflokksins, og varðjverð andúð gegn kommúnisma,
niðurstaðan af viðræðum þeirra og einnig gegn nazisma, en
sú, að í’stað 56 funda í Elsass kjörorðið er: „Hvorki Moskva
og Lothringen, ev kommúnistar 'nje Hitler“. (FÚ.).