Morgunblaðið - 29.12.1937, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 29. des. 1937,
Hinar „blóðugu^
hagskýrslur"
Sovjet-Rússa
400 manns teknir
af lífi mánaðarlega
á líðandi ári
FRÁ FRJETTARITARA VORUM.
KAUPMANNAHÖFN í GÆR.
Skeyti frá Varsjá hermir, að Stalin hafi
á undanförnu ári, samkvæmt opinber-
um skýrslum látið taka af lífi að með-
altali 400 manns mánaðarlega, eða samtals
4800—5000 manns. Af sjötíu mönnum sem töld-
ust til aðalforingja bolsjevikka 1917 eru aðeins
tveir enn á lífi, og annar þeirra er Stalin.
Aðrar heimildir herma, að hinar opinberu
tölur sjeu of lágar. Telja þær að a. m. k. 10 þús.
manns hafi verið leiddir á aftökustaðinn á líð-
andi ári.
Þeir, sem teknir hafa verið af lífi, hafa verið forustumenn
Sovjet-ríkjanna á öllum sviðum. Rússa skortir nú hæfa em-
bættis og- starfsmenn.
1 stað sendiherranna, sem kallaðir hafa verið heim til
Moskva og teknir af lífi (eða bíða dauðadóms) verða settir
ungir og óreyndir stjórnarerindrekar, sem alla mentun sína hafa
hlotið í kommúnistiskum skólum, þar sem þeim hefir verið inn-
prentuð hin eina sanna trú, kommúnismi.
En Stalin er samt sem áður ekki öruggur. Fjölskyldum
þessara ungmenna verður haldið eftir í Moskva sem gislum. Þær
eiga að bera ábyrgð á framferði hinna nýju stjórnarerindreka
erlendis.
Hugur Itala
til Breta
London í gær. FU.
talska blaðið „Gazetta di
Popolo“ birtir í dag
grein þar sem því er meðal
annars haldið fram, að hað
gæti orðið mjög hættulegt
fyrir Japana að Ieggja und-
ir sig Kína. Síðan segir: „Ef
Japanar sækjast eftir nýju
landi, — en það er að öllu
leyti rjettmætt vegna hins
geysilega þröngbýlis í Jap-
an, — þá er þe3s ekki að
leita í Kína, þar sem þröng-
býlið er álíka mikið og í
Japan, heldur í Ástralíu.
Það munu ekki líða mörg
ár, þar til hinir lágvöxnu,
gulu menn krefjast rjettar
síns til þess að byggja hin
víðlendu óbygðu svæði eyju-
álfunnar".
*
Signor Gayda gerir kröfur
fyrir hönd Japana til jafn-
rjettis í vígbúnaði á sjó við
Bandaríkin og Bretland, í
grein sem hann skrifar í
Giornale d’Italia í dag.
„Það verður ekki sjeð“,
segir Signor Gayda, „hvers
vegna Japönum er neitað um
jafnrjetti á sjónum, við þessi
tvö ríki. Það er sama sem að
neita þeim um jafnrjetti til
þess að sjá þjóðinni borgið.
Frjettaritari Politiken skýr-
ir frá því að „hreingerning“
Stalins meðal iðnaðarmanna
hafi haft í för með sjer gíf-
urlega manneklu, þeirra, sem
til foringja eru fallnir. Þetta
hefir leitt til þess að víða
hafa óbreyttir og óreyndir
verkamenn verið gerðir, án
fyrirvara, að forstjórum
stórra fyrirtækja.
Verkstjóri í verksmiðju einni í
Moskva, sem veitir fimtán þúsund
manns atvinnu, var nýlega gerð-
ur að forstjóra þessa stóra fyrir-
tækis. Svipuð dæmi þekkjast
fleiri.
Annað dæmi: Kósakka-stúlka,
tuttugU; og eins árs að aldri hefir
verið gerð heilbrigðismálaráðherra
í Kósakka-lýðveldinu.
Kommúnistar viðurkenna að
iðnaðarframleiðslan sje minni í ár
en undanfarið ár, og kenna um
mannaskiftum í ábyrgðarstöðum
í iðnaðinum. En þeir halda því
fram að þessi rýrnun eigi sjer
stað aðeins um stundarsakir.
Sökn Japana
til Tsingíao
London 28. des. F.Ú.
apanir segjast sækja fram
frá Tsi-nan-fu áleiðis til
Tsing-tao, og að bardaginn
standi nú milli japanska hers-
ins og kínverskra hersveita um
miðja vegu milli þessara
tveggja borga.
Panay-árásin
Frá frjettaritara vorum.
Þessi flugvjel, The China Clipper, sem er í förum milli
Bandaríkjanna og Kína, er nú á leiðinni frá Shanghai til
San Franscisko með dýran farm: Tvö þúsund metra langa
kvikmynd, sem sýnir er ameríska fallbyssubátnum var
sökt. Kvikmyndin hefir verið vátrygð fyrir þrjú hundruð
og þrjátíu þúsund dollara (yfir 1 Vá miljón krónur). Ýms-
ar lögregluverndarráðstafanir hafa verið gerðar ti,l þess
að koma í veg fyrir að kvikmyndinni verði rænt og hún
eyðilögð.
Liðsauki Francos
við Teruel
Osló 28. desember.
ppreisnarmenn hafa feng-
ið mikinn liðsauka til
Teruelvígstöðvanna og fara
bardagarnir þar stöðugt harðn-
andi.
Aðfaranótt mánudags gerðu
uppreisnarmenn stórskotahríð
á Madrid og hóf stórskotalið
stjórnarinnar strax gagn-skot-
hríð.
Herskip bjargar
frönsku kaupfari úr
höndum Francos
London í gær. FU.
itt af herskipum uppreisn-
armanna stöðvaði í gær
franskt kaupfar, Youlande, er
það var á leið til Barcelona, og
skaut skoti yfir um stefni
skipsins. Skipstjórinn á You-
lande tilkynti þegar árásina og
bað um leiðbeiningar.
Var honum sagt að veita
enga mótstöðu, en fara með
hinu spanska skipi. Síðar kom
franskt herskip á vettvang, og
sótti Yolande og fór með það
til franskrar hafnar, þar sem
farmur skipsins var skoðaður,
og reyndist hann vera löglegur,
en uppreisnarmenn hjeldu því
fram, að skipið væri með her-
gögn til spönsku stjórnarinnar.
Enski togarinn á Grerðahólma.
Ekki hefir tekist enn að ná tog-
aranum út, og fóru horfur versn-
andi í gær á, að það myndi tak-
ast. Er togarinn farinn að velta
svo mikið til á skerinu að hætt
er við að hann brotni svo að um
björgun verði ekki að ræða. Ægir
var þó þarna syðra í gærkvöldi.
Hjónaefni. Á aðfangadag jóla
opinberuðu trúlofun sína ungfrú
Alda Carlson og Ingimar Bach-
mann.
Stúdentafjelag
Reykjavíkur:
Víðtæk starfsskrá
Iboðsbrjefi sem hið ný-endur-
vakta Stúdentafjelag Reykja-
víkur hefir sent frá sjer er
skýrt frá all-víðtækri starfsskrá,
sem fjelagið ætlar að taka upp.
Starfsskráin er í þrennu lagi
(samkv. boðsbrjefi) :
I. Umræðufundir. Fjelagið ætl-
ar að efna til umræðufunda um
ýmis þau mál, „er aðkallandi eru
á hverjum tíma í þjóðlífinu og á
hinum opinbera vettvangi. Mun
verða reynt að gera jafnan öllum
flokkum sem jafnast undir höfði.
Hafa þegar verið haldnir tveir
slíkir fundir“.
II. Fræðslustarfsemi. Fjelagið
mun, ef þess er kostur, gangast
fyrir því að fá áhugasama menta-
menil og fræðimenn til * þess að
flytja opinberlega fræðandi fyrir-
lestra. Fræðslu- og umræðufund-
ur (um hitaveitumálið) verður
haldinn um miðjan janúar, og
verður væntanlega útvarpað.
III. Skemtistarfsemi.
a) Skemtikvöld. Haldin munu
verða skemtikvöld þar sem
ýmis skemtiatriði fara fram,
t. d. umræður, upplestur,
söngur, músík o. þ. u. I. Enn-
fremur kaffidrykkja og dans.
b) Spilakvöld. Þegar hefir verið
hafinn að tillilutun -stjórnar
Stúdentafjelags Reykjavíkur
undirbúningur að Bridge-
kepni, þar sem verðlaun verða
veitt.
c) Stúdentakór. Karlakór eldri
og yngri stúdenta hefir þeg-
ar vérið stofnaður á vegum
fjelagsins, og mun hann bráð-
lega geta látið til sín heyra.
d) Dansleiki mun fjelagið sömu-
leiðis halda, svo sem áður var,
bæði í skemtunar og fjáröfl-
unarskyni.
ÁSKORUN
HAILE SELASSIE.
London í gær. FU.
byssiníu-keisari hefir sent á-
skorun til þeirra þjóða sem
standa að Osló-samningunum, um
að beita sjer fyrir því, að Italir
verði eklti viðurkendir sem yfir-
ráðaþjóð í Abyssiníu.
Holland, sem er eitt Osló-veld-
anna, fór nýlega fram á það við
stjórnir hinna Osló-veldanna, að
þau viðurkendu yfirráðarjett ít-
ala í Abyssiníu.
Fascista
stjórn
í Rúmeníu
London 28. des. F.tJ.
Sú frjett hefir vakið mikla
athygli um alla Evrópu,
að Carol konungur í Rúmeníu
kvaddi í morgun Antonio Goga
á sinn fund, og bað hann að
mynda stjórn, en Goga er for-
maður kristinna þjóðernis-
sinna, og er það flokkur sem
stendur mjög nærri nazistum,
berst gegn Gyðingum, og hefir
hakakrossinn fyrir f'okksmerki.
Val konungsins þótti því und
arlegra, sem flokkur Goga hlaut
ekki mjög mikið fylgi í nýaf-
stöðnum kosningum.
Tatarescu sagði af sjer í dag,
og sk'ömmu síðar barst út sú
frjett, að Goga væri þegar bú-
inn að mynda ráðuneyti, og
væri sjálfur forsætisráðherra.
Neðanjarðarborg
in í Tibet
Um þetta efni flytur Theodore
Illion fyrirlestur í kvöld í
1) úsi Guðspekif jelagsins, íkl. 9.
Fyrir þremur árum ferðaðist hann
um í Tíbet í dularklæðum, og
rataði þá í mörg æfintýri. Er
hann fyrsti Vesturlandamaðurinn,
sem stigið liefir fæti sínum í neð-
anjarðarborg þá í Tíbet, er hann
mun segja frá annað kvöld. Um
för sína til Tíbet hefir hann rit-
að bok („In Secret Tibet“), sem
vakið hefir mikla eftirtekt og
hefir þegar verið þýdd á ýms
mál. Herra Illion er einnig vel
þektur útvarpsfyrirlesari erlend-
is, og hefir ferðast mjög um Ev-
rópu.
Jeg hefi haft þá ánægju að
kynnast þessum manni, og tel
hann merkilegan mann og eftir-
tektarverðan. Hann hefir'’ mjög
frumlegar og heilbrigðar lífsskoð-
anir. Hann er dulfróður og djúp-
hugull um rök tilverunnar, og hef-
ir aulc þess mikla og óvenjulega
lífsreynslu. Það er því ómaksins
vert að hlusta á mál hans.
Fyrirlestur hans í kvöld verður
þýddur á íslensku. Að honum
loknum mun hann svara fyrir-
spurnum, ef fram koma.
Grétar Fells.
SÍLDARMJÖLSFRAM-
LEIÐSLAN VERÐUR
AUKIN.
'C,0rst.ióri norska síldarsam-
lagsins tilkynnir nýlega,
að vegna hinna stórkostlegu
síldarmjelssölu til Þýskalands
sem nýlega er farin fram, muni
Norðmenn auka síldarmjöls-
framleiðslu sína til muna á kom
andi síldarvertíð.
Telur hann markaðshorfur að
því er síldarafurðir snertir til-
tölulega góðar um það að koma
vörunum út, en verðlagshorf-
u r sjeu þó ekki eins álitlegar.
Færeyingar hafa nýlega selt
tvö þúsundir smálestir af salt-
fiski til Grikklands. (F.Ú.).
Franska tónskáldið Ravel ljest
í gær, 62 ára að aldri (FÚ.).