Morgunblaðið - 12.01.1938, Blaðsíða 4

i h'.U
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 12. jan. 1938.
Stærsta og fjölbreytt-
asta blað landsins.
igtr
)mtur
fá blaðið
Ci
til næstu mánaðamóta
Ela^ur Heykjavíkur I
Fólksfjölgun í bænum og
hreyfingar
íbúanna
innanlands
9 e
rm
I síma
og gerist kaupendur.
Önnur ferð Söiueinaða
gufuskipsf elagsins
1938.
M.s. Ðronning
Alexandrine
Frá Kaupmannahöfn 26. jan.
— Thorshavn 28. —
— Vestmannaeyjum 30. —
í Reykjavík 30. —
Frá Reykjavík 31. —
— ísafirði 1. febr,
— Siglufirði 2. —
Á Akureyri 2. —
Frá Akureyri 4. —
—; Siglufirði 4. —
— ísafirði 5. —
í Reykjavík 6. —
Frá Reykjavík 7. —
— Vestmannaeyjum 8. —
— Thorshavn 9. —
1 Kaupmannahöfn 12. —
Skipaafgr. Jes Zimssn
Tryggvagötu. — Sími 3025.
síðari hluta maímánaðar
* f. á. gerði jeg hjer í
blaðinu all-ítarlega grein
fyrir hag Reykjavíkurbæiar
á árunum 1921—’35. Nú fyr-
ir skömmu síðan kom reikn-
ingur bæjarins fyrir 1936 út.
Þær umræður, sem í bví
sambandi hafa farið fram í
blöðunum um afkomu bæj-
arfjelagsins á árinu 1936,
gefa á engan hátt rjetta eða
fullnægjandi mynd af fjár-
hagnum. Hinsvegar er reikn-
ingurinn í tiltölulega fárra
manna höndum. Almennins:-
ur hefir hví ekki haft tæki-
færi til að gera sjer rjetta
hugmynd um afkomuna.
I ofannefndum greinum var
lýst vexti bæjarins á undan
förnum árum, fjölgun íbúatöl-
unnar, hvaða viðhorf hinn mikli
og stöðugi straumur fólks til
bæjarins hefir skapað, m. a. í
| stjórn bæjarmálanna. Til skiln-
ingsauka á viðfangsefnunum í
yfirstjórn bæjarmálanna er
nauðsynlegt að gera sjer grein
fyrir hinum innra vexti bæjar-
fjelagsins, íbúafjölguninni. Hið
helsta, og ’pað sem mestu máli
skiftir skal því rifjað hjer upp.
Á undanförnum árum hefir
fólksfjölgunin í bænum verið
eins og eftirfarandi tafla sýnir:
eru í töflu I hefir íbúum lands-
;ns fjölgað alls um 7.100 manns
eða 1.3% á ári til jafnaðar.
Árið 1935 nam fjölgunin að
eins 1.0 og 1936 0.9%. Er því
um greinilega afturför að ræða.
íbúum sveitanna hefir fækk-
að jafnt og þjett. Þeir voru
1.636 færri 1936 en 1932. Úr
sveitunum hefir flust öll við-
koman þar -f- hinni beinu fækk-
un.
í kauptúnum með yfir 300
íbúa hefir íbúunum fjölgað um
790 manns en í kaupstöðunum
1.490 manns.
Fjölgunin í kaupstöðunum
hefir numið um 1.7% af íbúa-
tölunni þar á ári að meðaltali.
Samsvarar það því sem næst
hinni eðlilegu fjölgun fyrir
tímabilið í heild. En síðustu tvö
árin kemur fram mjög stór-
kostlega afturför í þróun kaup-
staðanna utan Reykjavíkur. —
Árið 1935 hefir íbúunum þar
fjölgað aðeins um 0.3% og
1936 um 0.6 %. Er sú fjölgun
all-langt fyrir neðan viðkom-
una eða hina eðlilegu fjölgun.
Þegar hinir einstöku kaup-
staðir eru athugir hver út af
fyrir sig, kemur í Ijós, að þró-
unin er allmismunandi, eins og
eftirfarandi samanburður á í-
búatölu 1934 og 1936 sýnir.
töluvert meiri, og svo ætti
einnig að vera um aðra kaup-
staði. Fólksflutningar frá kaup
stöðum utan Reykjavíkur ættu
því raunverulega að vera meiri
en tafla II gefur til kynna.
Tafla II sýnir að íbúunum
hefir fjölgað nokkru meira en
sem hinni eðlilegu fjölgun nem-
þeirra af íbúum bæjarins 1930
er hingað höfðu flust fyrir alda
mót voru 77 % úr sveitum og
20% úr bæjum, meðal aðfl.
1926—30 voru 48% úr sveit-
um 39% úr bæjum. Hin síðustu
ár mun bæjarbúanna gæta enn
meir meðal þeirra er hingað
flytjast.

Eftir dr. Björn Björnsson
TAFLA I.
Fjölgun íbúanna í Rvík 1932—’36.
Bein fjölgun Af 100 ibúanna
Fæddir um- fram dána Innfl. um- fram útfl. Fjölgun samtals Fæddir um- fram dána Innfl. um- fram útfl. Samtals
1932 517 1 205 1718 1,7 4,1 5,8
1933 392 732 1 124 1.3 2,4 3,7
1934 541 744 1 285 1,7 2,3 4,0
1935 444 813 1257 1.3 2,4 3,7
1936 493 576 1069 1,4 1,7 3,1
Samtals 2 383 4070 6 453 7,4 12,9 20,3
Ársmeðaltal 477 814 1 291 1,5 2,6 4,1
ur 1
lema
öllum kaupstöðunum,
Hafnarfirði, ísafirði og
Seyðisfirði. Frá þessum þrem-
ur kaupstöðum hefir átt að
flytjast minst 265 manns eða
sem svarar 3.6% af íbúunum
þar í árslok 1934.
Ef samsvarandi fólksflutning-
ar hefðu átt sjer stað frá Rvík
hefðu um 1.200 manns átt að
flytja hjeðan á árunum 1935
og 1936, umfram þá er fluttu til
bæjarins. Á þeim árum fluttu
hingað um 1.4000 manns fleiri
n burt úr bænum. Það þýðir,
að með sömu fækkun íbúanna
hjer og í Hafnarfirði, Isafirði,
og Seyðisfirði á árunum 1935
og 1936 hefði íbúatalan í bæn-
um í árslok 1936 átt að vera
Við árið 1932 er að athuga,
að í byrjun þess var Skildinga-
nesið innlimað í Reykjavík. I-
búatalan þar var þá um 600.
Þá tölu á því að rjettu lagi að
draga frá tölu fluttra til bæj-
arins á árinu. Þó ber á það að
líta, að Skildinganesið hafði
bygst af fólki hjeðan úr bæn
um. Þeir sem þangað höðfu
flutt áður, hurfu því úr tölu
bæjarbúa og lækkuðu þannig
ölu innfluttra umfram út-
fluttra að sama mun á fyrri
árum.
Tala þeirra er fluttust til
bæjarins (umfram tölu hinna
er fluttust burt úr bænum) var
á árinu 1926—30 um 800 að
meðaltali. Á undanförnum 10
árum hefir því tala innfluttra
umfram útfluttra nurnið 700—
800 á ári að meðaltali hjer í
bæ.
Á þeim 5 árum, sem tilfærð
TAFLA II.
Fólksfjölgunin í kaupstöðum 1934—’36.
íbúatalan Fjölgun Væntanleg cðlileg fjölgun Innfluttir umfram útflutta
1934 1936 1934—1936
Hafnarfjörður 3773 3676 ■+- 97 ca. 75 -t- 172
ísafjörður 2 631 2 671 40 - 50 -f- 10
Siglufjörður 2 511 2 638 127 — 50 77
Akureyri 4 374 4 519 145 — 90 55
Seyðisfjörður 1013 950 -t- 63 — 20 -t- 83
Neskaupstaður 1 135 1 165 30 - 20 10
Vestmannaeyjar .... 3 458 3 541 83 — 70 13
Satntals 18895 19160 265 375 -*- 110
Hin væntanlega eðlilega
fjölgun í kaupstöðunum er mið-
uð við það, að hún hafi verið
sú sama og fyrir landið í heild
þessi tvö ár, um 1% af íbúa-
tölunni á ári að meðaltali. Eins
og tafla I ber með sjer, er hin
eðlilega fjölgun í Reykjavík
32.700 í staðinn fyrir að hún
var 35.300. Mismunurinn er
2.600.
Þessi þróun kaupstaðanna er
mjög í samræmi við það, sem
kemur á daginn, þegar athugað
er hvaðan það fólk kemur, sem
flysc hingað til bæjarins. Meðal
Eins og kunnugt er stjórn-
cst fólksflutningarnir innan-
ands fyrst og fremst af afkomu
vonum einstaklinganna. — Þeir
gefa því til kynna hvernig at-
vinnuskilyrðin, afkomumögu-
leikarnir breytast. — Reykvík-
ingar geta fagnað því, að fólk-
inu þykir lífvænlegast að leita
hingað, en þeir hljóta að harma,
að svo að segja alstaðar annars
staðar á landinu dregst þróun
lífsmöguleikanna langt aftur úr
hinum öra og stöðuga vexti og
viðgangi höfuðstaðarins. Það er
þetta misræmi í þróun afkomu-
möguleikanna, sem bein-
ir fólksstraumnum hingað. Sú
þróun er mjög athyglisverð og
ískyggileg. Er því nauðsynlegt
að henni sje gefinn fullur gaum
ur, ekki einungis af borgurum
þessa bæjar, heldur öllum
landslýð.
Salíkjöt.
KLEIN,
Baldursgötn 14.
Sími 3073 og 3147.
I matinn:
Kjöt af fullorðnu á 45
au. y2 kg. Saltkjöt af-
bragðsgott. Hangdkjöt.
Svið. Hvítkál. Rauðróf-
ur o. m. fl.
Jóh. Jéhannsnon
Grundarstíg 2. Sími 4131.

KOL OG SALT
simi 1120 <■