Alþýðublaðið - 07.06.1958, Blaðsíða 4

Albýðublaðið
Laugardagur 7. jú'ná 1958
4
AKUREYRINGUR skrifar
•mér um bjargráðin og virðist
óánægju með þau, enda er það
>egin saga að fólk er alltaf óá-
jaægt þegar dýrtíðin vex, og er
]aað ekki nema eðlilegt. Hann er
uérstaklega óánægður með þær
íiömlur, sem lagðar hafa verið
á innflutning bóka, annað atriði
ræðir hann lítið. U m þetta efni
segir hann í bréíi sínu:
„AÐEINS EITT ATRIÐI er
það, sem ég ætlaði hér að víkja
að, úr hinum nýju lögum. En
það er innflutningur erlendra
jbóka. Mér finnst erlendar bæk-
ur eigi alveg að vera undanþegn
-ar innflutningsgjöldum, kosta
aðeins það, sem kostnaður segir
úil um. Það er hermdarverk að
jgefa andanum engar undantekn-
ingar. Og svo á að veita leyfi
íyrir nógu miklu magni bóka,
auk tollaundanþágunnar. Þaö
hefur viljað brenna við, að leyi'i
hafa fremur fengizt fyrir þeirn
vörutegundum, sem gefa mesta
tolla í ríkissjóð. Er það að ýmsu
íeyti mannlegt sjónarmið ríkis-
fjárráðanna.
EN ÞEGAE ÞESSAR tollháu
"vörur eru oft aðeins rusl og
vjiys, þá er málið fario að horfa
fjannig við, að verið er vitandi
yits að skrílmenna þjóðiua.
Henni er rétt nóg af dýru ómenn
íngarrusli, af því að það gefur
aura í ríkiskassann. Hverra rík-
iskassa? Þjóðar, sem bægt ér
frá bókmenntaverðmætum ná-
granna sinna. Bókagerðarvörur
«ru hér líka ailt óf dýrar, bækur
ijllt of dýrar. jafnvel orkað á
gömlum bókurn, þær seldar ilr
landi og lenda innanlands á allt
of fáar hendur. Helzt þeirra, sem
grunaðir eru um að flytja þær
út fyrir offjár. Glata veromæt-
um burtu úr landinu.
VIÐ ÞESSU ÆTTI að setja
Um innflutning á bókum
og hækkaS verð þeirra.
Úifluíningur sjaldgæfra
bóka.
Verolag á Akureyri og í
Reykjavík.
Þvottahúsin og almenn-
ingur.
rammar lagaskorður. Erlendir
bckamenn geía átt.kost a ljós-
prentunum íslenzkra bóká gám
alla á sinn eigin kostnað, ef þeir
vilja. En frumeintökin má ekki
sel.ja úr landi. Það ætti að vera
landráðasök. Og verður að fara
ao ná inn í landið axtur sem
niestu, sem út yíir landsteinana
er komið.
ÞÁ ER ENN EITT atr'iði, sern
snértir sölu eriendra bóká hér.
Ilvernig stendur á misræmi á
verði? Nýlega voru ritsÖfh
Bjöfrisons, Ibsens,' Lies og Kiei-
lands séld liér. á A-fcureyri s'am-
tals ■ fýrir rúm ellofu hundruð
krónu.r, meoan sama sería, sex-
tán bindi, í sömu útgáfu, bancii
og ölliitn frágangi, fékkst fyrir
tæp níu hundruð í Reykjavík.
Bókaþjóðin íslenzka er ekki til
þess að okra á með hugðarefn-
un hennar. Athugi'ð það.“
SÁRGRAMUR. skrifar mér á
þessa leið: „Tæplega virðist
nokkur takmörk fyrir þeirri ó-
svífni, sem við neytendur verð-
um að þola í daglegum viðskipt
um. Hér í Reykjavik er fjöldínn
allur af svoneíndum eínalaug-
um, er bjóða fram þjónustu sína.
irn hvílik vinnubrögð! Fari maö
ur með föt í hreinsun kemur
varla fyrir aö þau séu tilbúin
þegar manni er sagt að sækja
pau. Þegar svo maður fær þau
í hendur, eru þau vísast jafn
blettótt og áður. Eða þá pressun-
in, eintómar aukafellingar, svo
vart má sjá hvað snýr íram eða
til hliðar.
OG EKKI ER svo reikningur-
inn skorinn við neglur. Verið
getur að mikill hluti af tölunum
sé horfinn, Hér getur vart verið
um að ræða annað en hreina og
klára ósvífni forráðamanna
stofnananna. Þeir virðast hafa
það eitt í huga, að plokka ná-
ungann með sem minnstri fyrir-
hom. Að lokum skal þess getið,
aö ég hef skipt við efnalaugar
víð'a erlendis og aldrei séð slík-
an ósóma sem hér.“
AF TILEFNI þessa bréfs vil
ég segja þetta: Hér eig'a áreiðan-
axiiega ekki allar einaiaugar sök.
Sú, ,sem ég skipti við er mjög
áreiðanieg. Eg. hef aldrei örðið
fyrir því, að ekki hafi staðið
eins og stáfur á bók, sem mér
. hefúr verið iofað og er það mik
ils viröí. Hjá því þvottahúsi hef
ur þ'að hins vegar komið fyrir að
fiík héfur verið sett í þvott, sem
átt hefur áð þurrhreinsa og hún
þá skemmz.t við það, þófnað. í
þessu efni er því ábótavant. En
áreiðanlegra þvottahús get ég
ekki hugsa mér. Hins vegar
setti ég föt í þvottahús fyrir
háifu öðru ári. Ekki var staðið
við loforðið. Loks fékk ég jakk-
ann, þá fékk ég vestið, en starfs-
fólkið var að leita að buxunum
í þrjá daga. Ég hætti að skipta
við það þvottahús.
Hannes á horninu,
ALLIR, sem fylgjast með
Þókaútgáfu, þekkja þess dæmi
-ið mjög merkár bækur geti orð
18 út undan fyrir auglýsinga-
skrum og hávaða um aðrar ó-
inerkari. Glöggt dæmi þess er
;;ú þögn, sem enn hefur ríkt um
ibók Gunnars Hall: „Sjálfstæð-
Isbarátta íslendinga, Lokaþátt-
úr 1918—1944“, sem út kom
Í956. Mætti bó ætla að enn
væri sú barátta þjóðinni þess
virði að allt, sem um hana væri
ritað vekti nokkra athygli, —
hvað þá þegar um gagnmerkt
heimildarit er að ræða eins og
þessa bók.
Gunnar Hall er einn kunnasti
.foókasafnari á landinu. En hann
r;afnar ekki eingöngu bókum,
lieldur hefur hann að undan-
• förnu safnað öllum merkum
heimildargögnum og öðru
:;líku, sem hann hefur yfir kom
izt. Fyrir bragðið sru nú í
nafni hans gögn og heimildir
varðandi starf og sögu ýmissa
fslendinga erlendis, einkum í
Danmörku, sem hvergi fvrir-
finnast annarsstaðar, t. d. um
Lá xithöfundana Jóhann Sigur-
jónsson og Guðmund Kamban.
'En ekki nóg með það, heldur
T efur Gunnar Hall og viðað að
:~ér þeim heimildum varðandi
Úann þátt sjálfstæðisbaráttu
Gunnar Hall.
okkar, sem bók hans fjallar um
— sem hvargi munu fyrirfinn-
ast í heild annarsstaðar. en á
grundvelli þeirra heimilda er
þessi bók samin, en það eru
einkum þær greinar, sem birt-
ust í dönskum blöðum og tíma-
r.itum um íslenzku sjálfstæðis-
þaráttuna á árunum 1939—’44.
Mun mega fullyrða að fram-
vegis ætli sér enginn þá dul að
rita svo um lokaþátt þeirrar
baráttu að hann sæki ekki iefni
við í bók bessa. Ekkert bóka-
safn íslenzkt getur án hennar
verið, auk þess sem hún ætti
að vera til í bókasafni hvers
einasta unglinga- og lýðskóla á
landinu, og ekkí getur bað
einkabókasafn talizt vel búið
að bókakosti í þjóðlegum fræð
um ef hana vantar þar á hillu.
Eins og svo oft vill verða, há
virðist bók þessi hafa vakið
meiri athygli erlendis en hér-
lendis. Bókaforlag Ejnars
Munkgárds í Danmörku, sem
allir hér á landi kannast við
fyrir hina miklu og merkilegu
útg. þess á Ijósmynduðum forn
handritum vorum, og sem tví-
mælalaust er talið eitt hið
merkasta og vandaðasta fræði-
bókaforlag í 'víðrj veröld, hef-
ur ekki aðeins tekið bók hessa
í umboðssölu, heldur mælir hað
eindregið með henni sem fræði
riti í n'yútkominni bókaskrá.
Og þess munu dæmi að náms-
menn við erlenda háskóla. sem
ieggja stund á að kynna ' sér
þetta tímabil í sögu íslands og
sambúð Norðurlandanna, hag-
nýta sér bók þessa mjög sem
heimildarit.
S'
S -
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
í I Ð N Ó í kvöld klukkan 9.
* Valin fegursta stúlka kvöldsins.
* Óskalög.
* Kl. 10,30. Dægurlagasöngkeppni.
* RAGNAR BJARNASON og
ELLY VILHJÁLMS.
* KK-sextettinn leikur nýjustu calypsó3 rock
og dægurlögin.
Aðgöngumiðasala frá kl. 4—6. — Komið tímanlega og
tryggið ykkur miða og borð. — Síðast seldist upp.
I.ÐNO
IÐNÓ
v
s
s
s,
s,
V
V
V
s,
V
s,
s,
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Efni bókarinnar verður ekki
rakið hér frekar, en höf. skinar
því í kafla eftir árum, aug for-
sögurmar, sem fjallar um tíma-
bilið 1838—1918 í stuttu máli.
Margar myndir prýða og bók-
ina og er ytri frágangur allur
hinn vandaðasti.
Allt bendir nú til þess að við
eigum fyrir höndum nýja sjálf
stæðisbaráttu, ef til vill harð-
ari og hatramari en nokkru
sinni fyrr. í fyrrniefndri bók
segir frá því hvernig beztu
menn þjóðarinnar leiddu hina
f.yrri sjálfstæðisbaráttu hennar
farsællega til lykta á árunurn
1918—1944 fyrir gætni, festu
og giftu, og fyrir það að heir
áttu einhug þjóðarinnar að bak
hjarli er á reið, eins og fram
kom í atkvæðagreiðslunni um
lýðveldisstofnunina. Mætti for
dæmi þeirra vierða ekki aðeins
þeim, sem með forystu fara í
þeirri baráttu sem nú er að
hefjast, verðugt fordæmi, held-
ur og h.ióðinni allri hvöt til að
fylkja liði og standa saman um
frelsi sitt og sjálfstæði, og mun
há vexða enn sem fyrr að þá
hvöt sæki hún helzt í sína eigin
sögu, — og þá fyrst og fríemst
í sögu þess tímabils, sem þetta
merka heimildarit fjallar um.
Kann og svo að fara að Gunn-
ar Hall hljóti þá meiri þökk og
viðurkenningu fyrir þetta fram
tak sitt en enn er orðið, — hitt
bíður svo síns tíma að hann eða
aðrir sjái sér fært að hagnýta
aðrar merkar heimildir sem
hann á í safni, og semja á
grundvelli þeirra rit, sem þjóð
inni mundi mikill fengur að.
Loftur Guðmundsson.