Morgunblaðið - 09.08.1938, Blaðsíða 3

?riðjudagur 9. ágúst 1938.
Sfldin er stygg
og straumar
hamla veiði
Gott Teiðiveðuf
og síldin vænni
Síðan á laugardag hafa komið
til Siglufjarðar um 40 skip
með samtals 20 þúsund mál síldar.
í gærkvöldi biðu aðeins 4 skip
eftir löndun. Um síðustu helgi var
veiðiveður ekki sem best, en var
orðið ágætt í gærdag, logn og hiti.
Straumur er mikill á miðum og
gerir erfitt fyrir um veiði, enda
veiðist síldin helst um fallaskift-
in. Þess á milli er síldin mjög
stygg og erfið viðureignar.
944 tunnur síldar voru saltaðar
á laugardaginn á Siglufirði, þar
af 302 matjessaltaðar, 34 reknet.
Á sunnudag voru saltaðar 3727
tunnur, þar af 800 matjes og 338
tn. var reknetasíld.
Síldin veiðist aðallega stutt út
af Siglufirði og í Eyjafirði.
Síldaraflahrotan
óslitin enn.
Blaðið átti í gær tal við Hjalt-
eyri. Þar var sagt að aflahrotan
hjeldi óslitið áfram enn. Síld veð
•ur um allan sjó, en er mismun-
ándi stygg. Skipin fá altaf í sig,
þó einkum smærri bátarnir. Tog-
ararnir eru yfirleitt áfturúr með
afla, eins og aflaskýrsian ber með
sjer.
Á Hjalteyri eru þrær nú fuliar,
og ekki hægt að taka á móti meiri
síld á sólarhring, en unnin er, eða
6000 málum. í gærkvöldi voru
ikpniin þangað 125.000 mál. Er það
Um 15.000 málum meira en var á
satna tíma í fyrra.
Nætursími
á síidveiðistöðvum
Aáðalfundi síldarútvegsnefnd-
ar um daginn báru þeir
fram tillögu um það, Jón Fann-
berg og Jóhann Þ. Jósefsson, að
fúndurinn mæltist til þess við
Landsímann, að ýmsar símastöðv-
ar yrðu hafðar opnar allan sólar-
hringiiln, til þess að síldarútvegs-
menn gætu haft óslitið símasam-
band við skip sín, og síldarverk-
smiðjur við viðskiftamenn sína.
Á laugardaginn var ákvað Land-
síminn að verða við þessum til-
mælum og verða eftirtaldar síma-
stöðvar opnar allan sólarhringinn:
Djiipavík, Borðeyri, Siglufjörður,
Hjalteyri, Húsavík og Raufarhöfn.
Er ákveðið að sú tilhögun verði
fyrst um sinn til ágústloka, en
lengur ,ef síldveiði lielst og sömu
ástæður eru fyrir hendi og nú eru.
Skátar, stúlkur og drengir, mun-
ið að mæta í Vai’ðarhúsinu kl. 8 í
kvöld, áríðandi.
Eíkisskip. Esja er væntanleg til
Glasgow í dag. Súðin fer frá
Reykjavík kl. 9 í kvöld í strand-
ferð vestur og norður.
MORGUNBLAÐIÐ
17 ára gömul stúlka kærir Jónas
Þorberosson útvarpsstjóra
fvrir ósæmilega fram-
komu gegn sjer
Mál sem þarf opin-
berrar rannséknar
Isíðasta tölublaði var minst á kæru, sem ung starfs-
stúlka við útvarpið, Jórunn Jónsdóttir, hafði sent
kenslumálaráðherra útaf ósæmilegu framferði
Jónasar Þorbergssonar gagnvart sjer, og undirtektum Jón-
asar Þorbergssonar í þessu máli.
Hjer er lýst nokkru nánar aðdraganda þessa máls.
Þann 1. júlí s.l. birtust í Al-
þýðublaðinu eftirfarandi ummæli:
„Það er á almanna vitorði, að
yfir einni af stofnunum ríkisins
ræður maður, sem hefir sætt end-
urteknum og að því er virðist tals-
vert rökstuddum ákærum fyrir að
hafa misnotað stöðu sína stórlega,
ekki aðeins til hags fyrir sjálfan
sig, skyldmenni sín og einstaka
starfsmenn, heldur einnig á ann-
an hátt m.isnotað aðstöðu sína
gagnvart starfsfólki shiu“.
Ummæli þessi vöktu á sínum
tíma talsverða athygli. Alþýðu-
blaðið fylgdi þeim að vísu ekki
eftir þegar Nýja dagblaðið tólc
þau óstint upp. En Vísir liefir
ætíð síðan ummælin birtust haldið
máli þessu vakandi, og hefir j
umræðum þeim, sem af þessu hafa
sprottið, fyllilega komið fram, að
það var útvarpsstjórinn Jónas Þor-
bergsson, sem Alþýðublaðið beindi
dylgjum sínum gegn, Við skrif
Vísis, hafa bpndin smám saman
borist syo, að útvarpsstjóranum, að
hann liefir sjeð sig neyddan til að
tilkynna, að hann hafi höfðað
meiðyrðamál gegn blaðinu o,g
ungfrú Jórunni Jópsdóttur, spm
únnið hefir við útvarpið frá því
í ágvist í fyrra og þar til 14. júní
s.l., er útvarpsstjóri „vísaði henni
brott úr stofnuninni“.
Ástæðan til þess að útvarps-
stjóri hefir ákveðið málssókn gegn
stúlku þessari, eru ummæli, sem
hún hefir viðhaft um hann í kæru
yfir framferði hans gegn sjer, er
hún sendi forsætisráðherra í maí
síðastl.
í kæru þessari eða skýrslu segir
ungfrú Jórunn frá viðskiftum
þeirra útvarpsstjóra frá því, að
hann rjeði hana að útvarpinu í
ágúst-byrjun 1937.
En ráðningu hennar bar svo að,
áð hún, sem er uppalin í Norður-
Þingeyjarsýslu og átti þar heima,
var á skemtiferðalagi um Austur-
land. Hinn 1. ágúst í fyrra hitti
hún dóttur Jónasar Þorbergssonar,
en hana þekti hún lítils háttar
áður, á skemtun í Egilsstaðaskógi.
Dóttir útvarpsstjóra kynti þessa
kunningjakonu sína fyrir foreldr-
um sínum, sem voru þarna einnig.
Leiddu viðræður þeirra til þess,
að ungfrú Jórunn spurði útvarps-
stjóra áð því „bæði í gamni og
alvöru“, hvort ekki vseri neitt
starf í útvarpinu laust. Sagði hann
svo vera, og tók því ekki fjarri
að útvega stúlkunni það, en taldi
þetta þó þarfnast nánari íhugunar.
Sú íhugun tók þó ekki ýkja-
langan tíma, því að hinn 4. ágúst
næstan á eftir símaði útvarpsstjóri
til stúlkunnar og sagði, að hún
skyldi koma suður til Reykjávíkur
með þeim hjónum, og varð það
síðan íir.
Eömu þau hingað til Reykjavíli-
ur á sunnudagskvöld tí§ var: áf-i
kveðið, að btulkan skyldi komá;
til starfa í útvarpinu n.lt. þriðju-
dág. Á íúlnudagsmorgun kom út-
varpsstjóri strax heim til stúlk -
ú’nnar, þar sem hún þá bjó hjá
skjddfólki sínu. Þegar honum var
tjáð, að Stúíkan væri ekki komi'n
á fætur, vildi hann komast inú
*í svefnherbergi hénnar, en vav
synjað þess af húsmóðurinni og
fór háún við svo búið. Næsta morg
un koní útVarpsstjóri enn í morg-
KR-ingarkomnir
úr Færeyja-
forinm
Knattspyrnuflokkur K. R., sem
fór til Færeyja, kom heim
með Lyra í gærkvöldi.
Flokkurinn ljek þrjá kappleiki í
Færeyjum og vann tvo, í Tveraa
og Thorshavn, en tapaði einum
leik í Trangisvaag.
Færeyingar hafa verið nokknð
harðir í horn að taka því tveir
menn eru nokkuð meiddir.
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU-
Valur keppir við
sjóliða af
Emden
Akveðið hefir verið að Knatt-
spyrnufjelagið „Valur“ keppi
í knattspyrnu við sjóliða af þýska
beitiskipinu „Emden“. Fer kapp-
leikurinn fram næstk. fimtudags-
kvöld kl. 8 á íþróttavellinum.
Sjóliðar á „Emden“ eru sagðir
hafa gott knattspyrnulið og von-
andi verður þetta skemtilegur
leikur.
Um borð í „Emden“ er einnig
gott handknattleikslið og sund-
menn. Er ekki óhugsandi að hægt
verði að fá tækifæri til að sjá
hina þýsku sjóliða leika „"Water-
polo“ hjer í Sundhöllinni.
Fyrirlestrar um raf-
Ijósanotkun
Rafmagnsveita Reykjavíkur
gengst fyrir því, að dansk-
ur verkfræðingur, K. Ewert að
nafni, heldur hjer 5 fyrirlestra um
raf'ljósanotkun. Keinur hann hing-
að í þessum mánuði. Fyrirlestrar
|)^sjr verða bæði fyrir bygginga-
jnpjisfara og rafvirkja og aðra sem
vijjim ,að bættum húsakynnum og
hadsuháttum.
inFyrsti fyrirlesturipn á að fjalla
uip helstu ljósgjafa og eðli þeirra.
Anuar verður um almenn skilyrði
fyrir góðri lýsingu. Þriðji fyrir-
lesturinn fjallar m. a. um hvernig
fyrirkomulag skuli vera á lýsingu
á vinnustofum J'i .Sá; jfjórði verður
um sýningarglugga og auglýsinga-
ljós og sá síðastí um. lieimilislýs-
ingar og Ijóslagnir í byggingum.
Rafmagnsvéitan býður þeim, er
hún telur að háfi sjerstakt erindi
tií 'þess að hlýða á fyriríéstra
þessa. Én þ'eir sem annars vilja
hlústa á fróðleik þenna geta feng-
ið aðgöngumiðá ókeypis að fyrir-
lestrunum,
Vafalapst eru það margir, sem
vilja nota sjer af fræðslustarfsemi
þessari.
Smásalar unnu 2:0
Knattspyrnukepni milli starfs-
manna heildsala og smásala
fór fram í gærkvöldi á Iþrótta-
vellinum. Lauk leiknum með sigri
smásala, 2:0.
í fyrra hálfleilc gerði hvorugur
mark og var sá hálfleikur nokkuð
jafn.
í seinni hálfleik höfðu smásalar
þó nokkra yfirburði og settu þá
2 mörk.
Að lokum var sigurvegurunuin
afhentur verðlaunabikar Sig. Þ.
Skjaldbergs og einnig voru afhent
verðlann fyrir glímukepnina að
Eiði 1. ágúst.
Heimsókn I
Þýska beitiskipið Emden kom.
hingað í gærmorgun kl. 9
eins og ráðgert hafði verið.
Þýski sendiherrann, von Rente-
Fink, og dr. Timmermann, þýsk-
ur konsúll, fóru í heimsókn um
borð í skipið skömmu eftir að það
kom. Einnig fóru um borð í skipið
í opinbera heimsókn forsætisráð-
herra og nokkrir aðrir opinberir
embættismenn bæjar og ríkis.
Um hádegið í gær kom hingað
þýskt flutningaskip. Er það mat-
væla og olíubirgðaskip Emden og
fylgir á eftir því með birgðir með-
an á ferðinni stendur.
Blaðamönnum var boðið um
borð í gærmorgun til að skoða
skipið. Tveir sjóliðsforingjar
sýndu blaðamönnum skipið og
gáfu þeim upplýsingar um Emden
og sögu skipsins.
Emden er nafn á einu af fræg^
ustu herskipum Þjóðverja. Fyrsta
Emden var í beitiskipaflota von
Spee greifa flotaforingja, sem
hafði aðsetur í Tsingtow er heims-
styrjöldin braust út. Foringi
skipsins var þá von Múller kápt-
einn. Yaiin hann ýihs frægðarverk
í indverska hafinu, sem fræg hafa
orðið um allan heim.
Hinn 9. nóvember 1911 lenti
Emden í bardaga við ástralska
beitiskipið „Sydney“ hjá Coeos-
eyjunum og var skotið í kaf. Þeir
sem lifðu af fyrstu Emden fengu
allir leyfi til að bera ættarnafnið
„Emden“.;
Næstu Emden var sökt í Scapa-
Flow eftir lieimsstyrjöldina, eins
og fleirum þýskum herskipum,
samkvæmt ákvseði friðarsamning-
anna.
Beitiskipið Eniden, sem nú. or
statt lijer, var bygt 1925 og er
fyrsta herskipið sem Þjóðverjar
bvgðu eftirheimsstyrjöldina. Þau
ákvæði voru í friðarsamningum
að Þjóðverjar mættu ekki byggja
stærri skip en 10 þús. smál.
Á næstu árum eftir að Emden
var bygð, smíðuðu Þjóðverjar
mörg beitiskip, t. d. Leipzig, sem
hingað hefir komið einu sinni, o. fl.
Emden er 6000 smálestir að
stærð og getur farið alt að 29
mílur. Yjelarnar geta framleitt um
46.000 hestöfl og ganga fyrir olíu.
Á skipinu eru 630 manns. Þar
af 31 sjóliðsforingi og 153 sjó-
liðsforingjaefni. Síðan Emden var
bygð liefir liún ferðast um öll höf
heimsins og er skipið notað til að
æfa sjóliðsforingjaefni.
Núna er Emden á 5 mánaða
ferðalagi. -Fyrst fór skipið frá
Willielmshafen til Sandefjord í
Noregi þá hingað og hjeðan fer
það beint til Azor-eyjanna.
Ýmsir minjagripir eru um borð
í Emden. Þar er til dæmis nafn-
platan af fyrstu Emden sem ástr-
1 ajörru ctov.