Morgunblaðið - 09.08.1938, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 9. ágúst 1938.
8
g
g
□
8
ÚR DAGLEGA
LlFINU
uoaaonDDaooD
Hjer um daginn mintist jeg á
hvemig Bergensblað eitt talaði um
vandamál ýms þar í iandi, sem við
þekkjum líka hjer. I sama blaði er
komist að orði á þessa leið:
Hvar sem litiS er í landi vorn blasa
við sjónum óunnin viðfangsefni. Jarð-
ir leggjast í eySi, af því enginn fæst
til að vera þar, vegna samgönguleysis;
sjómenn geta ekki stundað sjó sem
skyldi vegna hafnleysis. En þúsundir
manna ganga atvinnulausir vegna þess
að ekki er hægt að leiSa vinnukraft-
inn til verkefna þeirra sem bíða.
Ætlar þjóðin aS upgefast viS að
finna leið til þess.
★
Og blaðiS heldur áfram:
Varla er opnað svo blað, að ekki
sje þar kvartaS undan því, að kven-
fólkið taki atvinnuna frá karlmönn
unum, því stúlkumar tolli ekki viS
heimilisstörfin. Kvenfólkið uppfylli
ekki skyldur sínar nú á dögum.
En hvað gerir þjóðfjelagið til þess
að bæta úr þessu. Björgvinjarbær býð-
ur 500 ungum stúlkum á ári hverju
skólavist til þess að undirbúa sig undir
ýmisleg störf, sem era utan heimil-
anna.En sami bær hefir skólavist handa
40 stúlkum til þess að læra heimilis-
störf.
Þessar 500 ungu stúlkur geta svo
valið hvort þær vilja vera skradd
arar, skómakarar, verkfræðingar, kaup
menn eða prestar. En það eru aðeins
40, sem geta undirbúið sig undir hin
eiginlegu kvenlegu störf.
Og svo fá blessaðar stúlkumar ónot.
fyrir, að þær vilji ekki lengur sinna
heimilunum og vera húsmæður.
. ■ v. ★
í breytingartillögum þeim á lög-
reglusamþyktinni, sem nú liggja fyrir
bæjarstjóminni er m. a. ákvæði um
það, aS byggingamefnd skuli hafa
eftirlit með götuskiltum eða auglýs-
ingaspjöldum á húsum. Vel má vera,
að mönnum finnist hjer vera gengið á
persónulegt frelsi manna, þó í smáu
sje. Eða eftirlit sem þetta verði ekki
annað en nafnið ttómt.
V En hluturinn er, að þetta er ekkert
bjegóma eða smámál. Því frágangur,
stíll og svipur götuskilta i hverri borg
er mjög áberandi vottur um smekk og
andlegt atgervi bæjarbúa.
>★
Því fer mjög fjarri, að götuskilt-
hjer í Reykjavík sjeu yfirleitt sem
slcyldi. Víða sjást hjer í bæ mjög ó-
smekkleg og illa gerð skilti. En þó
tekur út yfir, þegar í lesmáli þeirra
a nöfnum eru beinlínis málvillur.
Að því er fundið við dagblöðin, að í
þeim sje oft leiðinlega mikið af prent-
villum. Og það er vissulega hvumléitt
fyrir alla, hve prentsmiðjupúkinn er
írfiður viðureignar. En það verða
menn að viðurkenna, að þá er hann
orðinn helst til uppvöðslusamur, þeg-
ár hann óáreittur lætur handaverk sín
pranga í gluggum og utan á húsum
mánuðum og áram saman.
Prófarkalestri blaðanna er oft áfátt.
Það er víst. En væri ekki rjett, áð
bygginganefnd hlutaðist til um, að
„lesin yrði próförk" af Reykjavík.
★
Jeg er að velta því fyrir mjer:
Hvort sauðarhöfuð geti sett upp hunds-
Mðl Jónasar Þorbergssonar
íjVip.
a.b.o.
Loftur Guðmundsson er nýkom-
inn norðan úr landi. Hefir hann
unnið þar að kvikmynd sinni.
Hann hefir nú að mestu lokið við
að gera kvikmynd af fiskiveiðum
okkar. Hefir hann lagt í þetta
miikð verk. Hann byrjaði á þessu
fyrir einum tveim árum, og hefir
nú kvikmyndað þorskveiðar og
síldveiðar á alskonar skipum og
meðferð aflans með öllu móti,
herðing upsa, rækjuveiðar, flökun,
o. m. fl. Hann á aðeins eftir að
taka myndir í hinni nýju niður-
suðuverkemiðju Fisksölusamlags-
ins.
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
unheimsókn til stúlkunnar, og fór
þess á leit að fá að tala við hana,
þó að hún væri ekki komin á fæt-
ur. Varð það þá úr, að hann beið
í annari stofu meðan stúlkan
klæddi sig. Þegar til kom reynd-
ist erindið ekki annað en, að hann
sagði henni, að hún ætti að koma
til vinnunnar eftir dálitla stund.
Er hún svaraði þessu játandi, hjelt
útvarpsstjóri viðræðunum þó á-
fram, og skýrir stúlkan orðrjett
svo frá þeim:
„Sagði hann þá að jeg þyrfti að
vera dugleg í starfinu, klappaði
mjer og hafði við mig blíðmæli og
ljet það óspart í Ijós, að jeg þyrfti
einnig að vera góð og þæg stúlka
til þess að geta fengið starf hjá
sjer“.
Stúlkan segist undir eins hafa
orðið afar-hissa á þessum morgun-
heimsóknum og að þær hafi stór-
hnéykslað alt heimilisfólkið.
Engu að síður tók hún við starfi
því, sem útvarpsstjóri fekk henni,
og skilst manni, að það hafi verið
að vera einkaritari hans sjálfs.
Leið þó ekki á löngu þar til hann
bauð henni annað starf, meira
þroskandi, skemtilegra og hetur
launað, og taldi líklegt, að það
mundi losna á næstu mánuðum,
en það var frjettaritarastarfið.
Ungfrú Jórunn kveðst þó hafa
verið treg til að taka starf þetta
að sjer, en útvarpsstjóri ámálgaði
það iðulega. Fór hánn nú enn að
heimsækja hana á morghana og
lagði míkla áherslu á, að hún
þyrfti að vera góð stúlka og pví
um líkt. Um þessar.. mundir Ijet
hann haiia þó hætta einkaritara1
starfinu og', vinna einungis ,‘j|
frjettastofunni.
Síðar, hihn 30. okt. s.l., skrifaqt
útvatrpsstjóri föður stúlkunnar
brjef .urn starfa þann, frjettarit-
arastarfam|j sem hann hafi fyril-
hugað henni, „og lætur hann m
þrjefi þessu, ,sem honum sje mjoJ|
umhugað líin " og vel-
engni hennar. Ur hánn háfði lok-
ið við að skrifa brjef þetta fójr
hann þess á leit, að stúlkan kysfi
sig fyrir, og þóttist eiga það skif-
ið af henni. En hún hIi‘írðtiði' 'sjer
út og heið eklfi eftir meiprt.' v> g,
Skömmu eftir þetta fór útvarpar
stjóri til útlanda.-Áður en hann
fór rauk hann þó á stúlkuna o§
kysti hana remhingskosS. Er hanh
kom heim aftur, ítrekaði hanh
fyrri loforð til stúlkunnar um
frjettaritarastarfið. Nokkru eftíp
það hyrjaði hann enn morgun-
heimsóknir sínar, en hafði þó nú
mjög við orð að segja stúlkuniii
upp frá áramótuin í bili, a. m. k.
Ekki var' hann samt staðráðirin í
uppsögninni, heldur kom hann
einn morguninn heim til stúlkunri-
ar til að leita sátta. Þegar hún
heyrði í honum lokaði hún að sjer
og svaraði ekki, þótt hann marg-
herði á dyr, en ekki bvarf hann frá
fyrr en hann hafði nokkrum sinn-
um árangurslaust knúið á hurðina.
Ekki varð samt úr uppsögninni,
en þegar til kom veitti hann ung-
frú Jórunni ekki það starf senj
sem hún taldi hann hafa lofað
sjer, heldur alt annað miklu ó-
veglegra.
Sýnist hafa staðið í miklu stappi
á milli útvarpsstjóra og stúlkunn-
ar um þetta, og mjög hafa skifst á
skin og skuggar í framkomu hans
gegn henni. Síðustu morgunheim-
sókn sína gerði hann 28. apríl s.L,
og segir hún, að það hafi verið
sjöunda tilraun hans til að „vaða
inn á sig í rúminu“. En hann hafi
orðið að láta sjer nægja að vera
afgreiddur mála sinna fyrir utan
læstar dyr.
Að lokum segir stúlkan, að hún
hafi búið í herbergi með systur
sinni, og einu tækifærin til að ná
sjer einni í rúminu sjeu því þegar
systir hennar sje farin til vinnu
sinnar, og á þeim tíma hafi út-
varpsstjórinn ávalt komið. Telur
hún heldur engan vafa á í hvaða
skyni útvarpsstjórinn hafi veitt
sjer þessar heimsóknir, þar sem
hún segir,- „Einna verstar tel jeg
þó morgunheimsóknir þær, sem
hann gerir mjer um það leyti, sem
hann er að hrekja mig frá starfi
með því að þá mátti ætla að jeg
væri veikust fyrir og kynni að
fást til fylgilags við hann til að
bjarga stöðu minni“.
Ilafa þá aðalatriðin í kæru
stúlkunnar verið rakin og standa
þau vitanlega enn algerleg á henn-
ar ábyrgð.
Útvarpsstjóri þverneitar, að um-
mæli stúlkunnar hafi við nokkuð
að styðjast, og segir hann í hrjefi
fil kenslumálaráðherra, dags. 4.
ágúst, að þau sjeu svo mikil f jar-
stæða og hafi komið sjer ^vo mjög
á óvart „að jeg tel mig aldrei
hafa orðið„fyrir jafntilefnislausri
§rá$, Og jeg staðhæfi, að hún geti
jafnvel ekki verið sprottin af í-
myndun eða heilaspuriaí tatúlkuriri-
ar, heldur hlýtur hún að vera
ýísVitandi uppspuni“.
Ber hjer þánnig mjög á milli,
én alt sýnist mál þetta vera svo
vakið, að yfirvöldin geti ekki látið
það vera komið úndir venjulegri
meiðyrðamálsmeðferð, hvort hið
sanna kemur fram eða ekki.
BEITISKIPIÐ EMDEN
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
alska þjóðin og ástralska ríkið gaf
skipinu fyrir 2 árum síðan til
minúirigar. Þá er þar brjóstmynd
úr eir af von Miiller foringja á
Emden, og ýniislegt fleira, sem
liefir sögulegt gildi fyrir sjóhern-
að Þjóðverja.
Foringi Emden er nú . Wever
kapteinn, sem tók virkan þátt í
heimsstyrjöldinni, fyrst á herskip-
um en síðan á kafbátum. Hann
hefip undanfarin ár verið sjóhern-
aðárfulltriii í sendisveitum Þjóð-
verja í París, Madrid og Lissahon.
Emdén verður hjer til föstu-
dagskvölds. Mriri álmenningi verða
gefinn kostur á að skoða skipið, en
ennþá er ekki afráðið hvenær það
verður.
Brunafryggingar i
Reykjavík
Glaði gullgerðarmaðurinn heitir
bráðskemtileg frönsk gamanmynd,
sem Gamla Bíó sýnir V fyrsta
skifti í kvöld. Aðalhlutverkin leika
hin undurfagra Danielle Darieux
og Albert Prejean. Öllum erlend-
um blöðum ber saman um að mynd
þessi sje einstaklega skemtileg og
vel Ieikin.
FRAMH. AF FJÓRÐU SÍÐU.
Er ekki að orðlengja það, að
á fundi sínum 5. júlí 1922 sam-
þykti fulltrúaráðið í einu hljóði
að slíta sambandinu. Sótti fje-
lagið um leyfi til þess til danska
dómsmálaráðuneytisins. Álit
ráðuneytisins var, ,að með til-
skipuninni frá 14. febrúar 1874
væri fjelaginu aðeins veitt
heimild til að taka að sjer trygg
ingarnar hjer, en engin skylda
lögð á herðar þess í því eíni.
Yrði það að vera fjelaginu í
sjálfsvald sett hvort það notaði
heimildina áfram eða ekki. —
Óskaði ráðuneytið þó eftir, að
enn yrði reynt að ná sam-
komulagi um málið.
Brunabótafjelagið bauð því
bæjarstjórn að samningsumleit-
anir milli fjelagsins og bæjar-
ins yrðu aftur uppteknar. Fje-
lagið tók jafnframt fram, að
það gæti enga tilslökun veitt
á kröfu sinni um hækkun ið-
gjaldsins.
Bæjarstjórn barst tilkynning
um þetta 12. mars 1923. Skip-
aði hún þá þegar sjerstaka
nefnd í málið. Nefndin skilaði
áliti sínu í júní. Lagði hún til
við bæjarstjórn, að hún svaraði
fjelaginu á þá leið, að bærinn
vildi ekki fremur nú en áður
semja um tryggingarnar á þeim
grundvelli, að iðgjöldin hækk-
uðu svo mjög, sem fjelagið
krefðist. Samþ. bæjarstjórn þá
tillögu og tilkynti fjelaginu það
9. júní.
Þar með var teningunum
kastað. Með brjefi dags. 26.
júlí 1923 tilkynti brunabóta-
fjelagið, að það skoðaði sig
laust allra mála í sambandi
við brunatryggingar húsa í Rvík
frá 1. apr. 1924. Staðfesti borg-
arstjóri þá tilkynningu með
brjefi 28 s. m.
Þegar sambandinu á milli
Reykjavíkur og brunabótafje-
lags dönsku kaupstaðanna var
slitið, hafði fjelagið haft trygg
ingarnar með höndum í rjetta
fimm tugi ára.
Afli síldvciðiskip-
an na
EGGEBT CLAESSEJW
h'fflíítaí'36tí«rmálaflíHtBÍrigsinitðnr.
Skrifstofíi: Oddf&II owhúsi?,
Vonarsfepæti 10.
(Lnngangur um austnrdyr).
Leikföng.
Bílar frá
Skip frá .
Sparibyssur frá
Berjafötur frá
Smíðatól frá
Dúkkuvagnar frá
Brjefsefnakassar á
Lúdó á
Ferðaspil íslands á
Golfspil á
Perlukassar á
Dátamót frá
Hárbönd frá
Töskur frá
Nælur frá
0.75
0.75
0.50
0.60
0.50
2.00
1.00
2.00
2.75
2.75
0.75
2.25
0.90
1.00
0.30
FRAMH. AF FJÓRÐU SÍÐU.
3275. Mars (1525) 2584. Min-
nie (743) 5156. Nanna (1358)
2593. Njáll (634) 706. Olivette
(283) 1995. Pilot (1329) 1872.
Síldin (832) 3667. Sjöstjarnan
(201) 4678. Skúli fógeti (703);
1313. Sleipnir (300) 2790.
Snorri (739) 1986. Stella (600)
6490. Sæbjörn (98) 4291. Sæ-
hrímir (409) 5894. Valbjörn
(498) 1884. Valur (254) 692.
Vjebjörn (129) 3134. Vestri
(503) 1882. Víðir (486) 1308.
Þingey (746) 1532. Þorgeir
goði (849) 909. Þórir (1491)
597. Þorsteinn (1861) 2299.
Björgvin (671) 728. Hilmir
(1003) 1001. Hjalteyri (977)
1753. Soli deo Gloria (734)
3530. Sjöfn (1685) 2357. Sæ-
finnur (285) 3918. Unnur
(706) 2375.
Mótorbátar, 2 um nót:
Anna og Einar þveræingur
(1054) 1636. Eggert og Ing-
ólfur (539) 2350. Erlingur I. og
Erlingur II. (577) 2253. Fylk-
ir og Gyllir (1064) 1181. Gull-
toppur og Hafalda (749) 2390.
Hannes lóðs og Herjólfur
(1087) 983. Jón Stefánsson og
Vonin (1094) 2970. Lagarfoss
og Frigg (1062) 1442. Óðinn
og Ófeigur (1485) 1823. Víðir
og Villi (835) 1725. Þór og
Christiane (825) 1890. Ægir
og Muninn (553) 2091.
Færeysk skip: i,
Atlanshafið 2954. Cementa
(158) 1797. Ekliptika 2122Í
Guide Me (646) 934.. Industri
(486) 825. Kristiana (201)
1429. Krosstindur 785. Kyria-
steinur 3928. Signhild (128)
2065.
K. Einarsson ft Björnsson
Bankastræti 11.
Amatörar.
" 't!! f* r \
Framköllun
Kopiering — Stækkun.
Fljót afgreiðsla. - Góð vinna.
Aðeiris notaðar hinar þektu
AGFA-vörur.
F. A. THIELE h.f.
Austurstræti 20.

íbúOir stórar og smáar, og her-
bergi, Leigjendur einhleypa og
heimilisfeður, Stúlkur í vist,
Kaupendur að hverju því, sem
þjer hafið að selja. Muni sem
þjer viljið kaupa. Nemendur í
hvaða námsgrein sem er. Smá-
auglýsingar Morgnnblaðsins eru
lesnar í hverju húsi.
JítorgttttMaítí