Morgunblaðið - 25.08.1938, Blaðsíða 6

m vs xt \jr u n r> ±j u l u
rinuuaagur agust ivöo-
□□□□□□□□□□□□□□OGQCDODDaaaaaDDixiDaaDDD
■■■■m g
□
□
□
□
n
ÚR DAGLEGA
LlFINU
□
□
□
D
D
□
8
□DdODODDDDaC
Þegar jeg á dögunum var að tala við
Kristján SkagfjörS um gönguferðir
!hans, spurði jeg hann m. a. að því,
hvaða ferðir hann hefði farið einna
lengstar jOg.erfiðastar. Hann sagði svo
frá: ,
Einna lengstan áfanga og erfiðast-
an fór jeg um sumarið með Páli Jóns-
syni kaupmanni í Þórsmörk. Við vor-
um á göngu samfleytt í 30 klukku-
stundfr. Fórum við í bíl upp á Lang-
hrygg á Kaldadal. Þetta var um mán-
aðathótin júlí—-ágúst. Gengum við yfir
Geitáj'aura, Þórisjökul og Þórisdal, það-
an yfir Bláfellsjökul austan við Jarl-
hettur og komum þar niður af jöklinum.
Fórum síðan niður að Hvítárferju, yfir
á ferjunni og upp í sæluhúsið við
Tjamá. Þetta er í beinni línu um 80
kílómetrar, en erfið leið upp og niður
jökla.
í annað - skifti var jeg með Ouð-
mundi Sigmundssyni loftskeytamanni '27
klst. á skíðum á Langjökli. Fórum við
upp á jökulinn í Jökulkrók fyrir norðan
Eiríjlgjöjtul. Tjölduðum við er upp á
jökulinn kom. Frá tjaldinu hjeldum við
norður á enda jökulsins. Færðin var
slæm. Við gátum ekki staðnæmst neins
staðar, því tjaldið höfðum við skilið
eftir. Ferðin fram og aftur tók okkur
þcnna tíxna.
★ V -
Úpp á Esju er altaf gott skíðafæ!';,
segir Kristján, fram eftir öllu vori. Hef-
ir hann oft verið þar á skíðum.
Þegar gengið er á Esju, er oftast far-
ið upp frá Kóllafirði og upp svokallað
Gimnlaugsskarð. En líka er hægt að
fara upp Grafardal eða Þverárdal. Og
vilji menn fara þar sem minstur er
hi’Ji, þá er farið að vestanverðu upp
Bleiksdal.
Sá ósiður hefir haldist hjer í bænum
alt fram til þessa, að fólk hefir jafn-
an að haustlagi dreift mykju eða öðr-
um húsdýraáburði á grasbletti um-
hverfis hús sín, eða meðfram fjölföm-
um götum. Er einkennilegt, að fólk
skuli ekki finna til óþrifa og leiðinda
af því, að horfa upp á þetta mánuð
eftir mánuð, rjett við nefið á sjer.
TjJ þess að auka eða halda við gras-
vextilfum er þetta óþarfi, síðan tilbúinn
áburður fór að flytjast til landsins. En
hafm er óþ'kt þrifalegri en mykjan.
Ef ekki er hægt að koma fólki til þess
að hætta þessari áburðaraðferð í þjett-
. vlum bæ.jarhverfum, verður sennilegn
að grípa til þeirra ráða, að banna þetta
í lögreglusamþyktinni.
★
Mjer dettur í hug í þessu sambandi,
hve^oft það heyrist, þegar talað er um
umgengni í bænum og útlit bæjarins,
að þetta og hitt megi ekki vera svona,
af því útlendingar kunni að reka augun
í það.
En allir sjá, hve óheilbrigt það er, að
hugsa þannig, að alt megi vera í van-
hirðu, smekkleysi og sóðaskap, ef eng-
ir sjá það nema landsmenn sjálfir.
Það er ákaflega hætt við, að smekk
manna og umgengni verði ábótavant, á
meðan talið er að umbætur sjeu ónauð-
synlegar fyrir Islendinga sjálfa.
★
J$g er að velta því fyrir mjer: Hvoi-t
hjólhestar geti nokkumtíma verið hryss-
ur.
300 útlendingar
á islandi
H
jer hefir hin síðari ár
verið komið á nokkru
eftirliti með útlendingum,
sem hingað koma til dvalar
lengri eða skemri tíma, og
mátti hað ekki seinna vera.
Allar þjóðir hafa slíkt, eftiriit
með útlendingum og hjá sumum
er eftirlitið mjög strangt. Hvort
eftirlitið hjá okkur er fullnægj-
andi getur Morgunhlaðið ekk.i
dæmt um, blaðið er ekki þvj málí
svo kunuugt.
Það er lögreglan hjer í Reykja-
vík, sem hefir með h.önduiu eftir
lit með útlendingum. íjún Ipddur
yfir þá sjerstaka skrá. Aftur ú
mótí er það dómsmálaráðherra
sem ákveður hvort útlendingur,
sem hingað kémur, skuli fá hjer
dvalarleyfi og þá hve iengi.
Lögreglustjóri hefir góðfúslega
látið. Morgunblaðinu í tje yfirlits-
skýrslu um erlenda ríkisborgara,
sem búséttir voru hjer við síðustu
áramót, Skýrslan nær yfir menn
eldri en 16 ára.
Alls voru þessir erlendu ríkis-
borgarar 301 talsins, þar af 113
konur. 195 eru búsettir í Reykja-
vík og 106 utan Reykjavíkur. Af
útlendingunum höfðu 92 komið til
landsins fyrir 1. okt. 1927; hinir
eftir þann tíma,
Fróðlegt er 8,$ sjá hveffai* þjóð;
ár jieir útlendíngar eru, sem sest
hafa hjer að. Þeir skiftast þannig:
Utan
Rvík Rvíkur Alls
Þýskaland (og
Austurríki) 63 44 107
Noregur 39 44 ,.8.3
Svíþjóð 10 5 15
England 7 7
Canada 7 7
Holland 2 3 5
Pólland 3 3
Báhdáríkin 3 3
Frakkland 2 2
Lithauen, 1 1
Ótilgreint 58 10 68
Af þessum útlendingum eru
sjálfstæðir atvinnurekendur 24 í
Rvík, 18 utan Rvíkur, alls 42. í
annara þjónustu 122 í Rvík,‘ 72
utan Rvíkur, alis., 194. Við nám
11 í Rvík, 3 utaii Rvíkur, alls 14.
Eimskip. Gullfoss fór frá Kaup-
mannahöfn í gær ájeiðis til Leith.
Goðafoss er á léíð' til Vestmanna-
eyja frá Hull. Brúarfoss var á
Onundarfirði í gær. Dettifoss er á
leið til Grimsby frá Vestmanna-
eyjum. Lagarfoss var á Borgar-
firði eystra í gær. Selfoss er á
leið til Aberdeen frá Djúpavogi.
Lyra fer í kvöld kl. 7 áleiðis
til Bergen.
Hvernig lýsa
á ibúðir
Síöasti fyrirlestur Ewertz verkfr.
F‘yjjtr flestum er það þann-
. , ig, að ,mikinn hluta þess
tíma, sem þeir eru heima á
hemili sínu, þurfa þeir að nota
rafmagnsljós. Það hefir því
tnikla þýðingu áð heimilislýs-
ingunni sje þannig hagað, að
hún sje bæði til gagns og prýði.
Þegar menn kaupa húsgögn, þá
hafa þeir jafnan notkun þeirra
fyrir augum, og kaupa þá það,
sem hentar best. En mörgum
hættir til þess að kaupa sjer
Íjósakrónu eingöngu af því að
hún er falleg, en aðgæta þá
ekki, að ljósið af henni er ef
til vill ekki nothæft.
Um þessi atriði og ýmislegt
annað er snertir raflýsingu á
heimilum talaði Ewertz, verk-
fræðingur, í fyrirlestri sínum í
gærkvÖldí. Hann sýndi skugga-
myndir af hverju herbergi fyrir
sig í algengri íbúð, og iýsti vel
og skipulega hvernig koma beri
ljósum fyrir, fyrst og fremst til
að hafa þeirra full not, og svo
hvernig hægt er að nota ljósið á
margan hátt. til þess að gera
.heimilið vistlegra og skemti-
legra,
Vérkffæðingurinn lagði á-
herðíu á, að eldhúsið þurfi að
lýsa sem best. Svo mikið af
vínnu hvers heimilis fer fram
í eldhúsinu, að það. svarar ætíð
kostnaði að hafa næga birtu
þar. Og góð birta í eldhúsinu
er hreinlætis- og heilbrigðisráð-
Stöfun.
Að lokum sýndi verkfræðing-
urinn nokkrar skuggarhyndir
af því, hvernig húsameistarar
geta notað rafljósið í þágu
byggingarlistarinnar. Bæði til
þess að skreyta með einstakar
stofpr og sáli, og til utanhúss-
skreytingar.
Þetta var síðasti fyrirlestur-
inn í flokki þessum um raflýs-
ingu sem K. Ewertz, verkfræð-
ingur, hefir flutt hjerna.
Aðsókn að fyrirlestrunum hef
ir verið góð og af þeim hefir
jnargt mátt læra.
Einkum er það raflýsing á
hverskonar vinnustöðvum, skrif-
stofum, verslunum, verksmiðj-
um og verkstæðum, sem mikið
gæti breytst til batnaðar, og
ýmsir hjer í bæ hafa þegar gert
ráðstafanir til að notfæra sjer
leiðbeiningar þær, sem verk-
frséðingurinn hefir veitt, bæði í
fyrirlestrum sínum og í einstök-
um tilfellum.
Rafljósið er svo þýðingarmik-
ið atriði fyrir alla, sem þurfa
að vinna við það, eða láta vinna
við það, að þess er að vænta,
að hægt verði að koma á þeim
endurbótum, sem nauðsynlegar
eru.
Fyrirspurn
Herra ritstjóri!
Við hverja einustu atvinnuleys-
isskráningu erum við verka-
naenn, bæði í blöðum og á fund-
um, hvattir til að láta skrá okk
ur, að því er mjer skiist til þess
að stjórnendum bæjarins gefist
kostur á að kynna sjer fjölda at-
vinnuleysingjanna og ráða bót á
því böli, sem atvinnuleysið skap-
ar á hverjum tíma.
Það mun líka vera sameiginlegt
álit alls þorra gjaldenda, að sú
vinna, sem bærinn hefir beinlin-
is með að gél'a, bæjárvínnan, eigi
og Ílljóti að vera skift jafnt með-
al hinna skráðu atvinnuleysingja
bæjarins, og þá fyrst og frem'st
þeirra, sem þörfina hafa mééta og
munnana flésta á sinn framfæri,
það er fjölskýldúfeður bæjarins.
Enda eíga þeií í flestum tilfell-
urn óhægárá ’um vik að leita sjer
vinnú ’útan bæjarins.
Síðastliðin fjögur ár hefi jeg
látið skrá mig við hverja einustu
atvinnuleysisskráningu, en aðeins
í eitt skifti, síðastl. haust, feng-
ið sem svarar eins mánaðar tíma
í bæjarvinnu. Á þessum fjórum
árum hefi jeg aldrei haft neina
fasta vinnu, aðeins hlaupavinnn
og oft algerlega atvinnnlaus. Jeg
hefi á framfæri mínu konu og tvö
börn, og höfum við öll átt við
ineiri og minni ýaöheilsu að
síríða.
Nú vildi jeg leyfa mjer að
/■
sPyrja þá menn, sem þessi mál
efni hafa með höndum:
1. Eftir hvaða reglum er bæj-
arvinnunni úthlutað? 2. Til hvers
er atvinnuleysisskráningin, þegar
eftir henni virðist, ekki farið nema
að litlu leyti? 3. Treystast þeir til
að gera samanburð á kjörum mín-
um og sumra þeirra, er hæjar-
vinnunnar hafa notið um lengri
og skemri tíma ?
Reykjavík 24. ág. 1938.
Verkamaður.
ífllf /.
; G ,ÍíL. -'L
Úthlutun styrkja
úr Snorrasjóði
Uthlutun námsstyrkja úr
Snorrasjóði 1930 hefir nú
farið fram í áttunda sinn. Alls
bárust ráðúneytinu 20 styrkum-
sóknir. Styrkþegar urðu þessir:
Hólmfríður Jónsdóttir, stúdent,
frá Hofteigi í Hörgárdal, til náms
í sögu og tungumálum við há-
skólann í Osló, frarnh aldsstyrkur..
600 kr.
Sigurður Egill Ingimundarsoö,
stúdent, úr Reykjavík, til náms í
efnafræði við verkfræðingaháskól-
ann í Þrándheimi, framhaldsstyrk-
ur, 800 kr.
Gunnar H. Ólafsson, stúdent, frá.
Isafirði, til náms í byggingarlist
við háskólann í Þrándheimi, fram-
haidsstyrkur, 8ÓÓ fer.
Baldur Bjarnason, stúdent, úr
Reykjavík, til sögu- og landafræði-
náms við háskólann í Osló, fram-
haldsstyrkur, 500 kr.
Bjarni Fanndal, búfræðingur,.
frá Stokkahlöðum í Eyjafírði, til
húnaðarnáms við Statens smá-
brukslærerskole, framhaldsstyrk-
ur, 450 kr.
Jóhann Jónasson, stúdent, frá
Öxney, til landhúnaðarnáms í Nor-
egi, framhaldsstyrkur, 600 kr.
Edwald B. Malmquist, frá Stuðl-
um í Reyðarfirði, til iandbúnað-
arnáms í Noregi, framhaídsstyrk-
úr, 450 kíi
Júlíana Guðjónsdóttir, frá
HóliháYÍk, til vefnaðarnáms í Nor-
egi, 300 kr.
Svanborg Sæmnndsdóttir, fráí.
xáratungu í Steingrímsfirðk till
vefnaðarnáms í Noregi, 300 kr.
Rögnvaldur Þoi'láksson, studentj.
til náms í byggingarfræði við bá-
skólann í Þrándheimi, 800 kr.
Úthlutað hefir verið námsstyrk
úr styrktarsjóði til Svíþjóðarferða.
Bárust ráðnneytinu sjö styrk-
umsóknir. Styrkinn, 180 kr:, hlaut
Áskell Löve, phil. stud., til náms
í erfðafræði við háskólann í Lundi.
Loks hefir verið úthlutað náms-
styrk úr Kanadasjóði. Bárust ráðu-
neytinu tvær umsóknir um styrk.
Hlaut annar umsækjandinn, Jakob
Sigurðsson, stúdent, frá Veðra-
móti í Skagafirði, námsstyrkinn,
að upphæð 800 dollara, til náms-
í fiskiðnfrægi við háskólann í'
Toronto, Kanada, og er þetta fram-
haldsstyrkur. (FB.).
UTÁNFÖR
FJÁRMÁLARÁÐHERRA
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
er að verða í landinu. Þessu hefir'
fjármálaráðherrann áorkað með-
sinni skatta- og tollastefnu, að
ógleymdu haftafarganinu, sem
skrúfar verðlagið upp úr öllu
valdi.
★
Þótt alt þetta og ótal margt
fleira hafi horið fyrir augu og
eyru fjármálaráðherrans í ntan-
förinni, er þess sennilega ekki að
væhta, að hann hafi neitt lært.
Hann mun halda áfram á sömu
ramvitlausu brautinni og áður,
þar sem aðaláherslan vprður lögð
á nýjar skatta- og tollahækkan-
ir og reynt enn að herða fjötra
ófrelsis og kúgunar í viðskifta-
málum.
Þetta eru bjargráð fjármálaráð-
herrans.