Morgunblaðið - 21.09.1938, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Um sláturtíðina kvað SigurSur heit-
inn Z. eftirlætisskáld Reykvíkinga:
Öilum árstíöum fremri,
svo indæl, viðkvæm og blíð,
svífur austan úr sveifum,
bin svonefnda sláturtíð.
Innan úr er þá tekið
og inntekinn blóðmörs fans.
I þessar innantökur
fer inntekt hvers heiðursmánns.
Hvert einasta ílát í bænum,
hver einasta bytta og ki-ús,
hver bali, brúsi og tunna,
fer beint inn í Sláturhús.
Sigurði var marg’t vel gefið. En bú-
maður var hann ekki jnikill talinn. Þó
eru þessar vísur hans alveg tilvalinn
haustsöngur reykvískra húsmæðra, þeg-
ar þessi tími er kominn. Allur al-
ilfetihingur hjér í bm' á a'ð nota sjer
„sjáti;ið“, hinn ódýra, hoila.mat. í það
á að fára „inntekt hvers heiðurs-
manns“ eins og skáidið sagði.
★
yjify Hímon Ágústssoni er á þeirri
skoðun, að þau börn og unglingar verði
fyrir óhollum uppeldisáhrifum, sem
gaijga ijon göturaar og selja blöð.
Iíann er helst á því, að biaðasölu
þessa eigi að banna. Sumpart styður
hann það með því, að krakkar hafi
iítið*fipp úr þessu. Að þau verði fyr-
ir v fig hrakníngi o. s. f*v;.
★
Jeg hefi.oft hugleitt þetta mál. Ef
blaðaútgefendur vseru yfirieitt á sömu
skoðun og dr. Símon, þá myndu þeir
vafj^aiist vera fúsir á að láta þessa
afvinriii krakkanna hverfa úr sögunni.
Enl ' jég íyrir niitt leyti er á árinari
skoðun en hann.
Tekjurnar af blaðasölu þessari eru
iitiar. Það er satt, og fáa munar um
aufátia,' sbm þeir fá í sölulaun. Nema
þegar framúrskarandi dugnaður kemur
til sögunnar, eins og hjá Otta Sæ-
mundssyni, sem með atorku sinni kom
s.jer upp góðri atvinnu við biaðasöluna
síðustu árin ,sem hann starfaði að
henni.
En það er annað, sem fæst. Biaða-
sala unglinga er starf, sem þeir.sjálf-
ir hafa alian veg og vanda af, sem
kennir þeim, að þeir geti rnrnið að
sjálfstæðri vinnu. Hafa ýmsir Reyk-
víkingar sagt mjer, að fyrstu auramir,
sem þeir hafi unnið sjer inn, hafi þeir
fengið fyrir blaðasölu, og þessar „tek.j-
ur“ hafi stælt þá í því, að leita sjer áð
annari og meiri atvinnu.
Ekkert er unglingum skaðlegra en
það, að komast ekki fyr en seint og
síðarmeir að nokkurri þátttöku í hinu
daglega starfslífi, sem umhverfis þá er,
Blaðasalan er fyrir mörgum fyrsta
sporið á þeirri braut hjer í bæ. Jeg
iieid, að áður en sú leið inn í starfs-
lífið verði lokuð sje rjett að finna
aðra, sem er jafn auðfarin.
★
Bifreiðastjóri R. 4418 skrifar enn-
fremur um umferðina:
/• -Jt-i . ■
Hjer er vinstri akstur eins og ríkir
í Englandi og Svíþ.jóð, hví mætti þá
ekki hafa vinstri akstpr á Lækjartorgi
þannig, að láta aka aðeins vinstra
megin við Lækjartorg (,,núllið“) sem
sje, að þeir sem ætla inn Hverfisgötu
eða um Bankastræti og Lækjargötu og
komi vestan Austurstræti, víki til
vinstri, fari fraim h.já Útvegsbatikan-
um og Hótel Heklu. Þeir, sem komi
niður Bankastrætý og sunnan Lakjar-
götu og ætli inn HverfísgÖtu eða norð-
ur Kalkofnsveg fari sömu megin og
hinir fymefndu. Jeg held að með
þessu myndi umferðin um Lækjartorg
stórlega batna ,þetta hefðu þeir kynn-
ingarfarar, sem til Englands hafa far-
ið átt að sjá og vera búnir að koma
á hjer, þetta kóstar svo lítið, á móts
við það öryggi, sem það ýejtir.
★
Alþýðublaðinu blöskraði ,í.) fyrradag
lofgerðarrolla Kiljans urn Stalin í út-
varpinu á surinudáginn. Bragð er að
þá bamið finnur.
★
Jeg er að velta því fyrir mjer, hvort
aukatekjur og bitlingar, sem stjórnar-
sinnar fá úr ríkisjötunni s.je ekki rjett-
nefnd rauðáta!
Norskt kvöld er ú fundi st. Ein-
ingin í kvöld. Yerða þar sýndar
skuggamyndir frá Noregi. Ungfrú
Gerda Mohr les upp á norsku, og
svo er norsk músík og einsöngur
á norsku.
HIÐ ÍSLENSKA FORNRITAFJELAG.
Nýtt bindi
Borgfirðinga sögur
Hænsna-Þóris saga, Gunnlaugs saga ormstungu, Bjarnar
saga Hítdælakappa, Heiðarvíga saga, Gísl þáttr
Illugasonar.
Sigurður Nordal og Guðni Jónsson gáfu út.
CLVx363 blaðsíður, 5 myndir og 2 kort.
Verð kr. 9.00 heft og kr. 15.00 í skinnbandi.
Áður komu út’
Egils saga, Laxdæla saga, Eyrbyggja saga og Grettis saga.
Aðalútsala
Bókaverslun Sigfúsar Eymundssonar.
Landrfettftr.
Bílferð verður næstkomandi fimtudag.
Pantið sæti sem fyrst.
Bifreitjastöðin Hekla,
Sími 1515.
Selniing Háskólans
FRAMH. AF FIMTU SÍÐU.
í fagi sínu og má því biigst við,
að margt fari fram hjá sjer. Þetta
e'r þó sú, leiðiu, sem háskólakenn-
arinn verður að fara, en mörgum
hættir við að komast aldrei á þessa
braut af einskærri samviskusemi,
n.l. af því, að þeir vilja rækja
kensluna svo vel.
Nú eru óvenjulega margir ung-
ir kennarar nýkomnir að háskól-
-anum. Jeg vil leyfa mjer að segja
við ykkur, sem eigið að bera heið-
ur hins komandi stærra háskóla
uppi: Hefjist nú þegar handa og
takið ,ykkur vísindaleg yiðfangs-
efni, gerið það ykkar sjálfra
vegna, því að ef þið leggið ekki
nú út á þá þraut, gerið þið það
.aldrei. Sem byrjandi kennurum
finst ykkur þið þurfa svo. niörgu
við. ykkur að bæta, til að geta
staðið vel í stöðu ykkar sem kenn-
arar, en varið ykkur að lenda ekki
í villum í bókaskóginum, heidur
setjið ykkur ákveðið /m(ark og
lesið með tilliti til þes^ verkefn-
ís, sem þið veljið ykkur. Yip vit-
um vel, hve erfítt: er að vínna að
vísindum hjer, é’ffiðara en víð-
ast hvar amiarsstaðar,. því að auk
ailra þeirra erfiðleika, sem jeg,
héfi minst á, .vantar hjer í fá-
menninu í svo .möi'guiií- greínum
þá hvátningu, ‘éemafæst 'vio að
níngangast aðra, sem starfa á
sirraa eða svipuðú sviol, og enginn
vandi er að t.el.ja upp margar
flíeiri afsákariir/'" ðém torvelda
sííka stanfsemi. Eri'í því er ekki
yandinn fólginn, að finna afsak-
anir fyrir því, að láta undir höf-
uð leggjast að gera hlutiua, held-
ur í hinu, að hafa nógu einbeitt-
an vilja og þrautseigju til að
sigrast á öllum erfiðleikunum.
Ef jeg mætti gefa ykkur nokk-
ur ráð; yæri það orð þau, sem
Faraday sagði, þegar hann var
spurður, hvernig 'hahn! færi að
því að afkasta svo rniklu. sem
hann gerði. Hann svaraði: ,,I
work, I finish, and I pnblish“. Of-
ur einfalt, satt er það, en meiri
speki en mönnum kann að virðast
í fljótu bragði. Það er n.l. ekki
nóg að vinna, ekki einu sinni að
vinna vel, heldur verður að ljúka
verkinu. Það þekkja allir, sem að
einhverju slíku hafa unriið, hvað
manni hættir við að láta hálf-
unnin verk daga uppi, sem sitja
svo ,e. t. v. fyrir manni, svo að
erfitt er að fá sig til að byrja á
öðru. Maður þarf oft að beita
sjálfan sig harðnesÉju til að ljúka
við verkið, en þá hörku
maður að hafa, ef maður á ekki
áð fara illa út úr öllu saman.
Og síðast en ekki síst þarf að
koma verkinu frá sjer, gefa það
út, því að annárs kemur það ekki
að gagni og er hætt við, að það
verði þá sama sem óunnið. „Quod
non est in scriptis, non est in
mundi“. Margir kvarta um tíma-
ieysi, en það er furða hve 'miklu
'má afkasta, ef ákveðin stund er
tekin á hverjum degi, þótt ekki
sje nema 1—2 tímar, til reglu-
bundins starfs. Darwin gat vegna
heilsubilunar ekki unnið nema 3
klst. á dag, og samt liggur meira
stórvirki éftir hann en flesta þá,
sem áttu allan daginn frjálsan.
Verkefnin eru óþrjótandi og
mörg merkileg og ef á móti þeim
kemur sterkur og góður vilji, þá
þarf það ekki að verða nein leið-
indaátaða að vera hjer háskóla-
kennari, þegar ný og vel útbúin
ihúsakynni eru komin yfir stofn-
unina. En þegar svo mikið er í
; sölurnar lagt af fátækri þjóð,
verðum við líka að gera oss ljóst,
að inikið* verður af okkur heimt-
að. Á hiun bóginn verður ríkis-
stjórninni að skiljast, að því aðeins
gefti' háskólakennararnir unriið
það.$Í&hi til er ætiast af þeim, að
þeir sjeu ékki haidnir á sultar-
launum; sém þeir með engu móti
geta lifað af.
Ef háskólakennaraniir standa
sig eins vel ogt!þeir eiga að gera,
reynast færir um að leysa ýms
vandamál þjóðarinnar, sem þeir
hafa allra manna hest skilyrði til,
végna þekkingar sinnar, ef há-
skólinn getur orðið boðberi frið-
ar, samtaka og eindrægni í land-
inu, })á þurfum við ekki að kvíða
fyrir að taka við hinni stóru
byggingu, því að háskólinn mun
þá endurgjalda þjóðinni margfalt
kostnaðinn, sem af híbýlaskiftun-
um stafar.
I lok ræðu sinnari beindi hann
nokkrum orðum til háskólastúd-
entrinna, og þá einkum til hinna
nýkjmnu stúdenta, livaða skyld
ur á fþeim hvíla, gagnvart aðstand-
endum þeirra, gagnvart háskólan-
um, og gagnvart þjóðinni.
Ný skólabók. Ágúst Sigurðsson
cand. mag. hefir gefið út nýja
kenslubók, sem kom í bókaversl-
anir um síðustu helgi. Er það
danskir leskaflar handa framhalds
skólum, mikil bók (á fimta hundr-
að blaðsíður), auk nokkurra
mynda." Hefir Á. S. valið í bókina
að mestu leyti eftir niilifandi höf-
danska.
verður unda
Gagofræðaskóli Reykvfkinga.
Vegna augljósrar nauðsynjar hefir skólastjórnin á-
kveðið að stofna til undirbúningsbekkjar við skólann í
vetur.
Kendar verða hinar sömu námsgreinir í þessum bekk
sem í fyrsta bekk skólans, þannig að þeir nemendur, sem
til þess þykja hæfir, geta átt kost á að ganga undir próf
til 2. bekkjar að vori.
Þeir, sem óska skólasetu í þessum bekk, gefi sig
fram við skólastjórann, próf. Ágúst H. Bjarnason, Hellu-
sundi 3 (sími 3029), fyrir 26. þ. mán.
SKÓLASTJÓRNIN.
Miðvikudagur 21. sept. 1938.
Níræðisafmæli í úag:
Frú Kristín Oddsdóttir
4T
Níræðisafmæli á í dag frú.
Kristín Oddsdóttir frá Þóru-
• stöðum í Ölfusi, nú til heimilis.
örjótagötu 14 hjer .í bæ, vel gef-
in kona, seiB-á starfsæfi. siimi yáý
kunn að dugnaði og myndarskap.
Kristín Oddsdót-tir var fædd 21.
sept. 1848 á Þúfu í Ölfusi. Faðir
hennar var Oddur bóndi á Þúfuy
Bjömssonar hreppstjóra á Þúfu,
Oddssonar á'Þúfu, Þorsteinssonar
að Núpum, Jónssonar á Breiða-
bólsstað, Eysteinssonar. Móðir
Kristínar var Jórunn Magnúsdótt-
ir, nafnfræg yfirsetukona, f. 27.
maí 1806, d. 16. júlí 1878. Faðir
Jórunnar yfirsetukonu var Magn;-
ús óðalsbóndi og hreppstjóri í Þor-
lákshöfn, Beinteinssonar bónda og-
i ögr jettnmaiuis,., 1 ngiinnndarsoijaiy
Bergssonar frá Brattsholti. Koria
Beinteins lögrjettumanns, . en
a'tnma Jórunnar var Yilborg Hall-
dórsdóttir biskups á Hólum, Hryn-
jólfssonar. Meðal systkina Jórunn-
ar voru þeir Sigurður Magnússon
óðalsbóndi á Skúmsptöðum í Land-
eyjum og öísli Magnússon skóla-
kennari við Latínuskólann í Rvík.
Er þessi kvísl Bergsættar orðin
fjölmenn í Reykjavík, um Árnes-
þing og víðar, og er margt merkra.
manna og kvenna af henni runnið.
Kristín Oddsdóttir giftist 6. júní
1867 Snorra bónda öíslasyni lirepp
st.jóra á Kröggólfsstöðum, Eyjólfs-
sonar hreppstjóra s. st„ J ónssonar,,
Eyjólfssonar prests á Snæfoks-
stöðum. Bjuggu þau Kristín og
Snorri fyrst um þriggja ára skeið
að Stóra-Iíálsi í örafningi, en
fluttu þá aftur í Ölfusið, og
bjuggu á Þórustöðum þar í sveit
1 i 1 ársins 1903, er Snorri bóndi
andaðist, 75 ára gamall. Var dán-
ardagur hans 22. sept. það ár.
Eftir andlát manns síns hjelt
Kristín áfram að starfa meðan
%
henni entust kraftar, én nú er liún
löngu flutt hingað til bæjarins,
Eru börn hennar flest búsett hjer.
Þau Snorri öíslason og Kristín
eignuðust 10 börn, og eru nú 8
þeirra á lífi. Ennfremur á gamla
konan.32 barnabörn og 15 harna-
barnabörn á lífi.
Sá, sem ritar þessar línur, minn-
ist Kristínar frá því er hann var
á barnsaldri nágranni hennar
eystra. Hún var kunn fyrir dugn-
að sinn, greind og glaðlyndi. Gest-
risin var hún og slcemtileg heim
að sækja. Hún getur nú í hárri
elli litið ánægð yfir farinn veg og
nytsamt. dagsverk langrar ævi.
Hún hefir verið vel úr garði gerð,
og það veganesti, sem lífið ljeði
henni, hefir enst henni vel og
lengi. Á. S.