Morgunblaðið - 26.03.1939, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 26. mars 1939.
OrusturSlóvaka ogUngveria
Rússar, Bretar og
Frakkar - en engin
smáríki undirskrifa
yfiriýsinguna
Herskvlda í Englandi?
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
firlýsingin um varnir gegn yfirgangi Þjóðverja
verður undirrituð af Frökkum, Bretum og
Rússum og líklega engum öðrum.
Menn eru ekki á eitt sáttir nm það, hve mikilvteg undirskrift.
Rússa sje, ]>ar sem enginn veit með vissu hve fíildi rússneska hersins
er mikið, eftir „hreinsunina“ sem fór fram í hernum síðastliðið á'r.
Margir telja, að Rússar beri kápuna á báðum öxlum og að þeir
rnuni að lokum gera sáttmála við Þjóðverja. Þykir það skrítið að
Rússar hafa ekki kallað heirn sendiherra sinn í Berlín eins og Bretar
og Frakkar.
PÓLVERJAR OG RÚSSAR.
Fullvíst er talið, að Pólverjar skrifi ekki undir vfirlýsinguna. Bn
Beck ofursti, utanríkismálaráðherra Pólverja kemur til London 4. ap-
ríl og 4nun hann þá ræða við bresku stjórnina um afstöðu, Pólverja, ef
til st.vrjaldar kemur.
Nokkra athygli hefir það vakið, að Pólverjar haía nú ákveðið að
láta verslunarsamninginn við Ríissa, sem gerður var fýrir úokkrum
mánuðuin, koma til framkvæmda á mánudaginn.
Pólverjar kalla
aukið varalið
til vopna
Liðsamdráttur Ungverja
við rúmensku landamærin
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
HORFURNAR í Mið-Evrópu þykja stöðugt
nokkuð alvarlegar. Orustur milli Slóvaka
og Ungverja hófust aftur í gær, hálfu á-
kafari en nokkru sinni áður. í Póllandi er haldið áfram
að kalla varalið til herþjónustu og öll pólsk blöð birtu í
dag samhljóða yfirlýsingu um það, að Pólverjar myndu
verja sjálfstæði sitt þar til yfir lyki.
Frá Ungverjalandi halda áfram að berast fregnir um
liðssamdrátt við rúmensku landamærin.
EINS OG í SEPTEMBER.
Frá Sviss berast þær fregnir, að svissneska stjórnin hefir
nú (skv. F.Ú.) látið gera samskonar ráðstafanir og í septem-
ber síðastliðnum, þegar ekki var annað sýnna en að til ófriðar
myndi draga í álfunni. Hefir hún aukið landamæraliðið og
komið fyrir sprengjum í sambandi við alla vegi, járnbrautir
og brýr, er inn í landið liggja, til þess að geta sprengt þessi
mannvirki í loft upp, ef árásarher leitaði á.
ORU8TURNAR í SLÓVAKÍU.
1 orustunum milli Slóvaka og Ungverja, sem hófust aftur
í gær, var barist með öllum nýtísku vopnum, flugvjelum, skrið-
drekum og fallbyssum. Níu flugvjelar Slóvaka gerðu loftárás
á borg innan ungversku landamæranna. Ungverjum tókst að
skjóta sjö þeirra niður og hefir sú fregn vakið mikla ánægju
í Búdapest.
Aftur á móti voru fjórar ungverskar flugvjelar og tvær
slóvakiskar af samtals fimmtán flugvjelum, sem tóku þátt í
ioftorustu yfir borginni Michalovice, skotnar niður.
Ungverjar hafa gert loftárás á smáborgina Iglan, og skotið
á hana úr fallbyssum.
Stjórnin í Slóvakíu hefir sent Hitler skeyti, og minnt
hann á að hann hafi í fyrradag tekiS að sjer að vernda
Slóvakíu.
HITLER OG UNGVERJAR.
Frégnir hafa verið að berast um að Þjóðverjar ætluðu
að skakka leikinn. En í Berlín er því haldið fram, eins og
raunar hefir verið gert frá byrjun, að hjer sje um landamæra-
þrætu að ræða, sem leyst verði á staðnum.
Síðustu fregnir í kvöld herma, að samkomulag hafi orðið
milli Slóvaka og Ungverja um að skipa sjerstaka herforingja-
nefnd til þess að ákveða landamærin milli Slóvakíu og Ung-
verjalands.
Fregnir frá Bratislava herma að Hitler hafi gert stjórn-
inni í Budapest orð, með þeim árangri, að Ungverjar fjellust;
á að þessi nefnd yrði skipuð. En þessi fregn er óstaðfest.
Stjóm Slóvakíu hefir skorað á sjálfboðaliða að gefa sig
fram, og fjöldi ungra • manna gengur daglega í herþjónustu.
Hefir hún allmikið af hergögnum í fórum sínum, sem tjelck-
neski herinn ljet eftir, er hann hvarf úr landinu.
— „Marfa —
Markan á leiö
tll heims-
frægðar"
Kamban falin leik-
stjórn í Berlín
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Guðmundi Kamban, rithöf-
undi hefir verið falið að ann-
ast léikstjóm á sýningu leik-
ritsins „Brandur“ á Schiller-
leikhúsinu í Berlín. Leikritið
verður sýnt í byrjun næsta
leiktímabils.
Er hjer um að ræða mikla
upphefð fyrir Kamban, Jjar
sem leikhúsið ræður afar
sjaldan erlenda leikstjóra.
★
Danska blaðið , .Social-
Demokraten" segir, að María
Markian sje á leiðinni að
verða heimsfræg. Hinn nafn-
togaði hljómsveitarstjóri Fritz
Busch, heyrði Maríu nýlega
syngja, og dáðíst mjög að
rödd hennar.
Rjeði hann hana þegar í
stað til þess að syngja í
„Glyndebum“ óperunni,
þar sem aðeins syngja fræg-
ir listamenn.
Fritz Busch stjórnar nokkr
um söngleikjum eftir Mozart
þar í sumar.
★
Dómur Kaupmannahaf nar-
blaða um sýningu Konung-
lega leikhússins á Gustav
Vasa eftir Strindberg er
mjög misjafn. Látía sum for-
kunnar vel yfir leiknum, en
öðrum þykir miður tekist
hafa. Frú Anna Borg og Pouí
Reumert ljeku aðalhlutverk-
in. (FÚ).
Á mánudaginn kemur kl.
19.15 eftir íslenskum tíma
verður leikritið „Góður vin-
pr“ eftir Clara Schwartz ieik-
ið í danska útvarpið. Frú
Anna Borg leikur aðralhlut-
verkið. ( F Ú ).
Síríðshættan
London í gær F.U.
átryggingafjelög í Bandaríkj-
unum hafa, Vegua styrjald-
arhættu hækkað iðgjöld fyrir
flutninga til Evrópu frá næstkom-
andi mánudegi að telja.
Bresk vátryggingarfjelög munu
brátt gera slíkt hið sama, að því
er varðar flutninga til Indlarids.
og norsk vátryggingafjelög, ð
því er snertir flirtninpa um Noi.
ursjó.
Norska fisksölusamlagið Clip-
o& hefir gert söiusamning við
líialíu á 30.000 pökkum af salt-
Ipiski, (FÚ).
Það er nú viðurkent í London,'
að Hudson ráðherra, sem stadd-
ur er í Moskva muni ræða um
annað og fleira en verslunarmál.
Hann sat í allan dag á fundi með
rússneska verslunarmálaráðherr-
anum, en í kvöld er hann gestur
Litvinoffs.
Herskylda í Englandi.
Þýsk blöð hafa haldið því fram
í dag, að ekki hafi orðið fult sam-
komulag milli Lebruns forseta og
Bonnets annarsvegar og bresku
ráðherranna hinsvegar í umræðun-
unum undanfarna daga.
Þessu er algerlega mótmælt í
London. En af frönskum blöðum
í kvöld er það Ijóst, ao Frakkar
sækja það. fast, að Bretar setji
hjá sjer almenna herskyldu. >
stað sjálfboðaliðs, eins og ]■.
nú hafa.
Þegar lögin um sjálfboða-þjón-
ustu við ríkið voru sett. í lok síð-
astliðins árs, var ákveðið að taka
málið til nýrrar yfirvegunar í lok
mars, og ákveða þá hvort nauð-
syn væri til þess að setja al-
menna lierskyldu.
Engin hvíld!
London í rær F.Ú.
Halifax lávarður V.dnr kvrru
fyrir í London. vfir ..elgina. Átti.
hann í dag viðta! við sendiherra
Frakka og sendisveirarfulltrúa
Þýskalands.
Chamberlain forsætisráðherra
■r farinn til Chequers og mun
dvelja þar til mánudags. Tók
h.ann Jiar í i ig á móti de Valera,
sem Var á leið frá Róm til Duhlin,
en þangað hafði hanu farið til
]i.ess að vera viðstaddur krýningu
páfa.
Friður á
Spáni -
næstu daga
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn i gær.
regnir um friðarsamninga á
Spáni ber ekki saman. —
Franco hjelt ekki innreið sína í
Madrid í dag og í fregn frá Bur-
gos segir, að alls engir friöarsamn-
ingar eigi sjer stað.
Kvöldblöðin í ftalíu halda þó
áfram að flytja fregnir uin. að
friður sje væntanlegur og segja,
að það geti orðið þá og þegar.
1 morguh hirtu blöðin í Róm
''régn, að friðarsamningamenn
irráðsins í Madrid háfi horfið
i .í' rneð úrslitakosti Francos,
þar sem krafist er fullkominiiar
og skilyrðislausrétr uppgjafar lýð-
vehlis-Spánar, ásamt öllum loft-
flota, hergögnum og skotfærum
innan 48 klukkustunda.
Þýsk blöð segja, að svæði þau,
sem hjer sje? um að r-æða, sjen
einuiigis þau, ér várnarraðíð hef-
ir í höndum, en Valencia komi þar
eltki til grei.ua (skv. F.ÚJ.
Franska stjórnin afhenti í Aag
stjórn Francos spönsku herskipip,
ellefu að tölu, sein fiúð.u f.il hafn-
arinnar Bizerta ' Tunis nýlega.
Eins hefir breska stjórnin . a|-
lient Frrnco tundvirspil.li.nn „.þise
Luis Diaz'. .. . ...
Verslunarmálaráðherra Nor-
egs hefir sagt af sjer, ogt er or-
sökin einkaástæður hans. (FÚ)
I kvöld barst fregn um, að
árekstrar hafi orðiði milli
pólskra og þýskra her-
sveita við landamæri Pól-
lands, Þýskalands og Sló-
vakíu. Þessa fregn hefir
, ekki verið hægt að fá stað-
festa.
Fullyrt er, að kallað hafi ver
ið til vopna í Póllandi all miklu
fneira varatið, en látið hefir
VéHð í Ijós opinberlega. Blöð-
in hafa fengið strangar fyrir-
skipánir um að láta ekkort í
ljós um hernaðarviðbúnað þjóð-
arinnar.
LÍTHAUEN OG
FÓLVERJAR
London í gær F.Ú.
1 Póllandi hafa menn líka
allmiklar áhyggjur af Lithauen,
og í sambandi við umræður urrt
viðskiftasamning milli PóIIandS
og Lithauens kom þáð fram í
oldungacleild póíska þingsins í
FRAMK. Á SJÖUHDTJ SÍÐUl