Morgunblaðið - 21.02.1940, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 21. febr. 1940i
O^^^XXXXXXXXXXXXXXXÍ
ÚR DAGLEGA
LlFINU
ooocxxx
<xxxxxx
Á fimtugsafmæli Þorsteins Seheving
Thorsteinsson lyfsala, barst bonum inn-
an um heillaskeyta fjöldann eitt skeyti
er vakti sjerstaka eftirtekt, vísuerindi,
frá Gúsaf A. Jónassyni skrifstofu-
stjóra, en sendandi tók efni sitt að
nokkru leyti úr grein um Þorstein, er
birtist hjer í blaðinu þann dag.
Skeytið er svohljóðandi:
Mogginn birtir mæta fregn í dag
á málum sjö verður þögn um sólarlag.
Þú hefir fengið fimtíu potta kút,
fullan af „aqua vitae“ og stungið út.
En ef svo fer að annan slíkan kút
eins og Mogginn spáir drekkirð’ út
af bestu getu gera skal jeg mitt,
að G. Þ. verði aöalsmerki þitt.
Ýmsir lesendur blaðsins átta sig e. t.
v. ekki á því hvað höf. á við, þar sem
hann minnist á „aðalsmerkið“ G. Þ. En
einhverjir hafa haft orð á því, að slíkir
bynnu að verða .einkennisbókstafir
manna í framtíðinni, sem fullvíst væri
um að grafnir yrðu á Þingvöllum.
★
Frá Þorláki Ófeigssyni bygginga-
meistara hefir blaðinu borist eftirfar-
andi frásögn, þar sem hann rifjar upp
hvemig hlýindin voru hjer veturinn
1928—’29. Hann segir svo:
Veturinn 1928—’29 hefir að líkind-
nm verið hlýasti vetur í tíð núlifandi
manna og sennilega þó lengra væri
rakið aftur í tímann. Hlýindin byrj-
uðu um áramótin. Eftir það voru altaf
þýðviðri til sumarmála. Hiti oftast
6—7 stig og stundum 11 stig úr því
kom fram í febrúar. Öll trje hjer í
görðum vora laufguð um miðjan mars-
mánuð og jörð þá algræn. Einn kunn-
ingi minn setti þá niður rófufræ og
vora komnar upp plöntur um páska —
í lok mars. — Þetta góðviðri hjelst til
sumarmála, Þá voru komnir góðir kúa-
hagar og fíflar voru útsprungnir hjer
um allar jarðir. Fyrsti túnblettur í
Reykjavík var slegínn á sumardaginn
fyrsta. Túlipanar voru þá orðnir ca. 30
cm. háir. Um sumarmál gerði frost sem
stóð nokkur dægur. Hnekti það nokk-
uð gróðri, sjerstaklega blómum og trjá-
laufi, en gras ljet lítt á sjá, enda stóð
frostið ekki lengi. Undir vorið voru
fjöU snjólaus að kalla enda hvarf öll
rjúpa burt af landinu þann vetur. Um
alt land var gæða tíð en ókunnugt er
mjer hvar hlýjast muni hafa verið.
★
Reykvíkingur einn góðkunningi
Morgunblaðsins var um tíma í sumar
norður í Þingeyjarsýslu, ásamt konu
sinni. Þeim hjónum líkaði mæta vel við
húsráðendur og heimilisfólkið þar
sem þau dvöldu sjer til skemtunar og
hressingar. Til þess að sýna þessum
vinum sínum vinarhug sinn, hafa þau
svo m. a. sent Morgunblaðið þangað
norður í vetur.
Þakkirnar sem þau hafa fengið frá
hinu þingeyska heimili eru svohljóð-
andi í brjefi er þau fengu þaðan ný-
lega:
„Mikið er jeg þakklátur fyrir Morg-
unblaðið. Nú hef jeg altaf nóg að lesa,
og fæ allar nýjustu og merkustu fregnir j
greinilega sagðar, og ýmsan annan fróð
lek. Jeg hef ekki efni á að kaupa nema'
eitt landsmálablað, en æskilegt er, fyr- j
ir hvem þann, sem ekki er andleg
flyðra, að kynna sjer málið frá fleiri
hliðum“.
★
Jeg er að velta því fyrir mjer, hvort
Skeiðará, Tungufljót og aðrar jökulár
sjeu ekki hlaupár. *
í Danmörku var sumstaðar
27 gráður á C. í fyrrinótt. 1
Khöfn var í gærkveldi 10 stiga J
frost.
Minnismerki um
Benedikt Blöndal
á Hallormsstað
NÚ er rjett ár liðið frá því að Benedikt Blöndal,
kennari á Hallormsstað ,var til moldar
borinn.
Hið sviplega fráfall hans mun mörgum Austfirðingum og öðrum
er þektu hann, enn í fersku minni. Er hann var dáinn, kom gleggst
í Ijós, að horfinn var góður og mætur maður.
Sú ríka samúð, er hann jafnan sýndi samferðamönnum sínum,
var nú af þeim goldin minningu hans, í sömu mynt, er birtist á
margvíslegan hátt, er öll varð ástvinum hans hin besta huggun
og hjálp.
Brátt komu í Ijós óskir manna
og vilji til að geyma nafn þessa
vinsæla manns í sögu Austur-
lands, því þegar eftir útför hans
gengust samstarfsmenn hans í
búnaðarsambandi Austurlands
og Kaupfjelagi Hjeraðsbúa fyr-
ir því, að hafinn var undirbún-
ingur að fjársöfnun á Austur-
landi í því skyni. Vakti fyrir
sumum að reist yrði minnis-i
merki um hann, en minningar-
sjóður fyrir öðrum.
Árangur þessarar fjársöfnun-
ar varð sá, að þessi fjelög hafa
safnað og lagt fram nokkurt
fje, er int er í ákveðna átt og
verður stofnfje í minningarsjóð
um Benedikt Blöndal. Almenn
samskot hafa aftur á móti ekki
verið hafin ennþá nema á litlu
svæði.
Nú hafa þó nokkrir vinir hins
látna ekki viljað sleppa hug-
myndinni um minnismerki um
hann.
Var því á síðastliðnu sumri
stofnaður annar sjóður og sam-
tímis ákveðið að verja skyldi
fje því, er inn kæmi í þann sjóð,
til byggingar kapellu við Hall-
ormsstaðarskóla. Skyldi kapell-
an vera minnismerkið.
Nú er þessum sömu mönnum
kunnugt, að nemendur Bene-
dikts Blöndal og ýmsa aðra vini
hans víðsvegar um landið, hefir
langað til að gefa einhverja
gjÖf til minningar um hann. Er
þeim nú gefinn kostur á þessu
með stofnun kapellusjóðsins,
sem nú þegar er hálft fjórða
þúsund krónur. Er hann ávaxt-
aður í innlánsdeild Kaupfjelags
Hjeraðsbúa á Reyðarfirði. Ef
einhverjir fyndu hvöt hjá sjer
til að ga,ngast fyrir samskotum
í nágrenni sínu, mundi það
heppilegt. Kaupfjelag Héraðs-
búa veitir móttöku samskotum
til kapellusjóðsins svo og undir-
rituð.
Einhver hinna mörgu, er rit-
uðu eftirmæli um Benedikt
Blöndal, komst svo að orði, að
skólinn á Hallormsstað mundi
hafa verið óskabarn hans.
Þessa var rjett til getið. Fyr-
ir enga stofnun, er hann vann
við, hafði hann lagt jafnmikið í
sölurnar. Um enga stofnun
hafði hann dreymt fegurri
drauma. Suma þessa drauma
■iá hann rætast. En aðra á minn-
ingin um hann eftir að láta ræt-
ast.
Einn þessara drauma var um
kapellu við skólann. Þeir, sem
þektu hann best, munu vel
skilja þann draum. Þeim mun
öllum kunnugt, að um ekkert
var hann eins sannfærður og
siðferðilegan tilgang lífsins og
óendanleik þess. Fyrir engu bar
hann eins mikla lotningu og
leyndardómi þess. Alt, sem
hann átti best, samúð hans,
góðvild og óeigingirni áttu rót
í þessari sannfæringu. öll upp-
eldisáhrif hans sem kennara
beindust að því marki að glæða
hjá nemendunum trú á lífið og
höfund þess. Fyrir þá sök er
ekkert minnismerki táknrænna
fyrir lífsskoðun Benedikts Blön
dals en kapella. Er henni þeg-
ar ætlaður staður á hjalla í
væntanlegum skrúðgarði skól-
ans.
Hallormsstað 21. jan. 1940.
Sigrún P. Blöndal.
Alþftngft
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU
son (S.), Bernharð Stefánsson
(F.), Erlendur Þorsteinsson
(A.).
Samgöngumálanefnd: Árni
Jónsson (S.), Jónas Jónsson,
Páll Zophóníasson (F.).
Landbúnaðarnefnd: Þorsteinn
Þorsteinsson (S.), Páll Zophó-
níasson (F.), Erlendur Þor
steinsson (A.).
S jávarútvegsnefnd: Jóhann
Jósefsson (S.), Ingvar Pálma-
son (F.), Sigurjón Á. Ólafs-
son (A.).
Iðnaðamefnd: Bjarni Snæ-
björnsson (S.), Jónas Jónsson
(F.), Erlendur Þorsteinss. (A.).
Mentíunálanefnd: Árni Jóns-
son (S.), Jónas Jónsson (F.),
Sigurjón Á. ólafsson (A.).
Allsher jarnefnd: Magnús
Gíslason (S.), Ingvar Pálmason
(F.), Sigurjón Á. Ólafsson (A.).
VANTAR VERKEFNI.
Engir þingfundir verða í dag,
þar _ eð ekkert mál er komið
fram enn í þinginu.
Farsóttir og manndauði í Rvík
vikuna 14.—20. jan. (í svigum
tölur næstu viku á undan): Háls-
bólga 82 (61). Kvefsótt 118 (159).
Blóðsótt 46 (66). Kveflungnabólga
1 (3). Taksótt 1 (1). Hlaupabóla
2 (5). Kossageit 0 (1). Munnang-
ur 3 (1). Ristill 2 (0). — Land-
læknisskrifstofan. (FB)
Minningarorð
Hjört Jóns§on
H nn 10. þessa mánaðar and-
aðist Hjörtur Jónsson að
heimili sínu, Reynimel við Bræðra
borgarstíg hjer í bæ.
Hjörtur var fæddur 7. sept 1863,
og voru foreldrar hans þau Jón
Eyjólfsson og Sigríður Oddsdótt-
ir, er bjuggu að Steinum í Reykja
vík. Hjörtur var þannig Reykvík-
ingur í húð og hár, fæddur hjer
í bæ og átti hjer heimili allan sinn
aldur.
Hann stundaði sjó í h. u. h. 40
ár. Þegar á unglingsárum hóf hann
sjósókn á róðrarbátum en var síð-
ar á fiskiskipum, og hætti ekki
sjómensku fyrr en skútuútgerðin
lagðist niður.
Hjörtur var mjög eftirsóttur
háseti, en þótti sjálfur lítið gef-
inn fyrir að skifta um skiprúm.
Hann var aflasæll, og þegar fisk-
aðist, var bann altaf Við færið,
meðan legið var og látið reka,
en tæki fisk undan og siglt væri
aftur á mið, notaði hann þann
tíma til að kinna hausa þá, Sem
hann hafði fengið, og aflaði heimr
ili sínu þannig soðningar. Hann
gat á þenna hátt verið að störf-
um vöku eftir vöku, enda var
hann glaðlyndur áhugamaður, sem
oft og einatt ljet sjer nægja þá
hvíld, að fara undir þdjur og fá
sjer rúgbrauðssneið og könnu af
kaffi, og taka síðan ótrauður til
starfa á ný. Er í þessum orðum
orðum farið eftir lýsingu, er Jón
bankastjóri Ólafsson, sem verið
hafði á sjó með Hirti og þekti
hann vel, gaf á honum og eru
þau því með vissu sannmæli.
Þegar Hjörtur var ekki á sjó,
vann hann einkum að steinsmíði.
Hann vann þannig að viðgerð
dómkirkjunnar 1878—1879, og
1880—1881 vann hann að bygg-
ingu Alþingishússins, undir stjóm
Balds hins danska yfirsmiðs og
nam af honum steinsmíði. En
steinsmíðin kom honum að miklu
haldi, því að hann stundaði hana
einkum, þegar aðrir sjómenn voru
vinnulausir í landi, og varð arð-
urinn af þeirri vinnu honum- eðli-
lega drjúg búbót. M. a. hjó hann
sjálfur alt grjót í gamla bæinn á
Reynimel og í undirstöðu timbur-
húss þess, er hann síðar reisti þar.
Eftir að Hjörtur hætti sjó-
mensku, stundaði hann um hríð
steinsmíði, en síðar pakkhússtörf
hjá Jóni kaupmanni syni sínum.
Þessi er þá starfssaga Hjartar,
en saga hans er ekki hálfsögð með
því. Því að verk sín vann hann
ekki fyrst og fremst sjálfs sín
vegna, heldur til að sjá sínu stóra
heimili farborða. Hann kvæntist
ungur, þ. e. 1885, fráhærri mann-
dómskonu, Margrjeti Sveinsdótt-
ur, sem ættuð er af Kjalarnesi,
og á nú eftir að sjá sínum góða
eiginmanni, að fullnaðri 55 ára
ágætri sambúð. Þau áttu 11 börn
og komust 9 þeirra til þroskaald-
urs,- Sveinn bakarameistari, Jón
kaupmaður, Ólafur verslunarmað-
ur, Oddgeir verslunarmaður, Hjört
ur kaupmaður, allir hjer í hæ,
Jafet vjelstjóri á Bíldudai, frú
Ingibjörg hjer í bæ, frú Sigiýður
á Patreksfirði og frú Lilja,»{8ém
ijest 1925.
Öllum þessum hóp tókst þeim
Hjörtur Jónsson.
Hirti og Margjeti af eigin ram-
leik að koma til manns og ryðja
svo brautina, að börnin hafa átt
við mun hetri lífskjör að húa en
þau sjálf.
Slíkt má vera þeirri kynslóð
Reykvíkinga, sem nú lifir, vitni
þess, að hún byggir á öruggum
grunni, þar sem er líf og starf
þeirra, sem nú eru að hníga að
velli. En jafnframt áminning um,
að enn verðum við að herða okkur
í iðni og atorku, ef við viljum á
sama hátt ryðja veginn fvrir þá,
sem á eftir okkur koma, eins og
þeir, sem á undan okknr voru.
hafa fyrir okkur gert.
Bj. Ben.
Kjartan Eíríksson
Fossí látínn
Kjartan Eiríksson á Fossi á
Síðu andaðist í gærmorguJi
að Kirkjubæjarklaustri.
Kjartan var ungur maður, að-
eins 34 ára að aldri, sonur Eiríks.
Steingrímssonar fyrv. pósts. Hann
hafði verið við smíðar á Klaustri
undanfarið og kendi sjer einskis
meins, þar til skömmu áður en
hann ljest, að hann fjekk hlóð-
uppgang og kvalir innvortis og
varð ekkert við ráðið.
Kjartan sál. var mikill efnis-
maður; ágætur smiður, hæði á
trje og járn og afburða verkmað-
ur, að hverju sem hann gekk.
Er að honum mikil eftirsjá og
mikill harmur kveðinn að hinuui
aldraða föður, við hið skyndilega
fráfall sonarins í hlóma lífsin*.
Þakkir til
sjómannanna
ALandsfundi Sjálfstæðismanna
á sunnudaginn var, mintist
Sæmundur Jónsson frá Fossi á
Síðu sjómannastjettarinnar og
flutti svohljóðandi tillögu, sera
samþykt var einróma:
„Landsfundur Sjálfstæðisflokka
ins vottar íslenskum sjómönnum
virðingu og þakklæti fyrir vel
unnin störf á hafinu í þágu al-
þjóðar“.
80 ára er í dág, Ingunn Þor-
steinsdóttir frá Gíslholti í Holt-
um, nú til heimilis á Smiðjustíg
9,. Reykjavík.