Morgunblaðið - 29.02.1940, Blaðsíða 2

MORG UNBLAÐIÐ
Fimtudagur 29. febrúar 1940
Finnar
halda
Vihorg
ennþá
Frá frjettaritara vorum.
, Khöfn í gær.
Seint í kvöld sendi finska
herstjórnin út tilkynningu
te.ss efnis, að Rússum hefði ekk-
ert orðið ágengt í frekari fram
sókn á Kirjálavígstöðvunum. —
Viborg er enn í höndum Finna.
M Finskar heimildir telja, að
Rússar hafi nú 200,000 hermönn
nm á að skipa á Kirjálavíg'stöðv
unum. Hafa Rússar orðið fyrir
ógurlegu mannfalli og mist mik-
ið af; hergögnum í hendur
Finna. Sókn Rússa er látlaus og
hatramleg og spara þeir ekki
hiánhslífin frekar en fyr.
Finnum hefir borist liðsauki
á Kirjálavígstöðvarnar og Finn-
hfr eru nú bjartsýnni í tilkynn-
íhgum sínum, en þeir hafa ver-
ið í tharga daga. Fluglið Finna
liefir haft sig allmikið í frammi
hndanfarna daga og gert loft-
árásir á herbúðir Rússa, birgða-
sthðvar og samgöngukerfi bak
ýið víglínuna á Kirjálaeiði með
góðum árangri.
Rússar hafa aftur á móti gert
loftárásir á finskar borgir, að-
alléga Hangö. 'Norskur frjetta
ritari teiur að tjón af völdum
loftárása Rússa í Finnlandi
iiemi frá stríðsbyrjun 2 miljörð
hm finskra marka.
KANADISKIR
SJÁLFBOÐALIÐAR
Það var tilkynt í Finnlandi
í dag, að fyrstu sjálfboðaliðarn-
ir frá Kanada væru komnir til
Finnlands, en ekki er getið um
hve margir þeir eru. Þá var og
|yá því sagt, að sænskir sjálf-
þoðaliðar væru nú komnir í
fremstu víglínu. Hafa þeir leyst
fipskar hersveitir af hólmi á
porðurvígstöðvunum.
VIBORG
í RÚSTUM
' I norskri frjett (NRP-FB)
iegir svo í gærkvöldi:
Viborg, sem var næstfjöl-
mennasta borg Finnlands fyrir
átríðið, með 74,000 íbúa, liggur
nú í rústum. Ibúarnir eru allir
flúríir, og svo má heita, að
borgin hafi verið jöfnuð við
jo’rðu.
Þjóðverjar saka Norðmenn
um að lúta áhrifum Breta
im
Flakið af „Graf
Spee“ selt
Frá frjettaritaea vorum.
Khöfn í gær.
Þýska stjórnin hefir selt stál
verksmiðjum í Argentínu
flakið af „Graf Spee“, að því er
segir í fregn frá Montevideo.
’■ Skipinu var, eins og kunnugt
cc, gökt í siglingaleið inn til Mon-
téjrídeo og hafði stjórnin í Uru-
eaay krafist þess, að Þjóðverjar
fSfttu flakið burtu þaðan.
Svar Halfdan
Kohts
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
SÍÐASTA ORÐSENDING Norðmanna til Breta
út af Altmark-atvikinu hefir vakið óánægju í
Þýskalandi.
f Noregi kemur þetta á óvart, þar sem norska stjórn-
in hefir ekki gert annað en að halda fram þjóðrjettarleg-
um skoðunum sínum og stinga upp á því, að málið yrði, ef
svo ber undir, lagt í gerðardóm:
Þjóðverjar láta í ljós undrun yfir því, að Norðmenn skuli
alt í einu farnir að skilja hvatir Breta, sem lágu til grundvallar
gerðum þeirra, þ. e. að þeir hafi viljað leysa fangana úr haldi.
„NORÐMENN BOGNUÐU“
Þýska blaðið „Angriff“ segir, að Norðmenn hafi bognað
undir bresku áhrifavaldi. „Völkischer Beobakter" segir, að það
sje furðulegt, að Norðmenn skuli vilja leggja jnálið í gerðardóm
með því, að þar sje um afdráttarlaust rjettárbrot að ræða, hins
sje aftur á móti að vænta af Englendingum, að þeir neiti að fall-
ast á slíka lausn.
Finnar tð
r u
Blaðið segir, að Altmark-at-
vikið sýni það ljóslega að Norð-
urlöndin sjeu of veik til þess að
verjast rjettarbrotum og gefur
í skyn, að ,ef Bretar haldi upp-
teknum hætti um frekju sína
og yfirgang, þá sje það óhjá-
kvæmilegt að Norðurlöndin
dragist inn í styrjöldina. —- 1
Kaupmannahöfn, Oslo og Stokk
hólmi ætti mönnum að vera það
oráið löngu Ijóst, að Bandamenn
vilja láta styrjöldina ná til
Norðurlandanna og gera sínar
ráðstafanir samkvæmt því.
ATHUGASEMD
KOHTS
í sambandi við þetta mál hef-
ir Ilalvdan Koht utanríkismála-
ráðherra Norðmanna birt opin-
berlega eftirfarandi athuga-
semdir:
„Það hefir verið ráðist á oss
fyrir að vjer höfum látið bug-
ast fyrir erlendum ógnunum i
sambandi við Altmark-málið, en
þetta er fjarri öllum sanni. —
Þýskaland deilir á oss fyrir
það, að vjer höfum böðist til
að leggja málið í gerðardóm en
þar til er því að svara, að þetta
er hin norska aðfefð að reyna
að fá skorið úr hvérju ágreih-
ingsmáli af óvilhöllum dóm-
stóli“. Kvaðst hann að lokum
vonast til þess, að Bretland
f j.ellist á þessa lausn málsins og
kröfur þær, er Norðmenn hafa
gert í því.
NORÐMENN HAFA
EKKI GERT RANGT
I samtali við norskt blað hef-
ir Koht látið svo um mælt, að
Noregur sæti ásökunum frá
Bretlandi og Þýskalandi, og
hvor þjóðin um sig reyni að
beita áhrifum sínum gagnvart
Norðmönnum, en þeir munu
ekki hvika frá þeirri stefnu, sem
þeir hafa tekið.
Noregur hefir ,ekki gert neitt
rangt, sagði hann að lokum.
Engín fríð-
arsókn —
— segfa Þfóðverfa
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Pýsk biöð fara háðulegum
orðum um þann orðróm, er
gengur í Frakklandi, að Þjóð-
verjar ætli að nota heimsókn
Sumners Wells, til þess að
hleypa af stokkunum nýrri
friðarsókn. Blaðið „Essener-
National-Zeitung“ (blað Gör-
ings) segir, að friðartilboð Hitl-
ers í haust hefði verið síðasta
orð hans um það mál, og hjeð-
an af myndu Þjóðverjar ekki
hætta stríðinu, fyr en þeir hefðu
gersigrað óvini sína.
Þýsku blöðin ejcu mjög hárð-
orð í garð Breta og er því
hajdið fram (skv. Lundúna-
fregn FÚ), að leggja verði
Bretaveldi í rústir, því að ekki
sje hægt að koma á friði, fyr
en hin breska ógnarstefna sje úr
sögpnni.
Sumner Wells kom til Zúrich
í Svis$ í dag. Fjoldi manns
hafði safnast á brautarstoðina
ti’ að fagna honum.
Hann heldur áfram til Berlín,
á fund Hitlers á morgun, og
kemur þangað annað kvöld.
Eiginhagsmunir
í Noregi
w,
Við umræðurnar um landbúnað
armálin í Stórþinginu í gær
kom tíl harðra átaka mill forsæt-
isráðherra og bændaflokksmanna.
Forsætisráðherrann var harðorður
mjög og sagði, að meðal allra
stjetta sætu nú eiginhagsmnnirnir
í fyrirrúmi. — NRP (FB)
umláttum
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Ut öllum áttum hafa í dag
- ‘ borist fregnir um hjálp
til Finna.
Frá Washington er símað, að
fulltrúadeild Bandaríkjaþings
hafi í dag samþykt að. veita
Finnum 125 miljóna króna lán.
En fjárupphæð þessari má ekki
verja til kaupa á hergögnum.
Breytiþgartillaga sem kom fram
um a?f leyfa Finnum að verja
fj nu til hergagnakaupa var
f.eld með yfirgnæfandi meiri-
hluta.
F#á París koma fregnir að
Daladier ha.fi lýst yfir því í dag
að'Bandamenn myndu halda á-
fram að senda Finnum alla þá
hjálp, sem þeir geta í tje látið.
Eugen prins, bróðir Gustafs
Svíakonungs, flutti ávarp í
sænska útvarpið í dag, þar sem
hann hvatti Svía til að veita
Finnum alla þá sjálfboðahjálp
sem þeir gætu í tje látið. Hann
sagði, að það, sem Finna vant-
aði mest, væru menn til að
b.erjast á vígstöðvunum með
þeim. Eugen prins sagði, að
með því að berjast með Finnum
væru sænskir sjálfboðaliðar e. t.
v. að berjast fyrir Svíþjóð.
Frá London koma fregnir um
að fyrsta breska sjálfboðaliða-
sveitin sje nú tilbúin og bíði að
eins eftir að verða kölluð til
Finnlands. Líkur eru til, að yfir-
foringi bresku sjálfboðaliðanna
verði Roosevelt nokkur, frændi
Roosevelts Bandaríkjaforseta.
Hann bauð sig fram til að berj-
ast með Bretum í byrjun Ev-
rópustyrjaldarinnar, en hefir nú
sótt um leyfi til yfirherstjórnar
Bandamanna um að fá að verða
yfirmaður sjálfboðaliðasveit-
anha, sem sendar verða frá
Bretlandi til Finnlands. Finska
sendiráðið í London, sem skýrði
frá þessu í dag, bætti því við,
að Roosevelt væri sá maður, er
Finnar kysu helst til að takast
þessa yfirstjórn á hendur.
Sjálfboðaliðarnir í Bretlandi
voru síðast þegar frjettist orðn-
ír 3000, en gert er ráð fyrir að
síðan hafí margir bæst við.
Aðeins þeir, sem ekki eiga
fyrir neinum að sjá, eru teknir
í finska herinn.
Finskar konur láta nú af
hendi skartgripi sína til þess að
afla fjár til styrjaldarþarfa. I
stað trúlofunar- og giftingar-
hringa eru látnir stálhringar.’
Farmskoðun
Bieta: Aðvörun
frá Þjóðverjum
; Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
K jóðverjar hafa varað Norð-
■*- menn við því að fallast á
tilboð Breta um að láta breská
ræðismenn skoða farminn í kaup-
förum þeirra, áður en þau leggja
úr höfn í Noregi. Með þessu móti
myndu norsku skipin losna við
hinar hættulegu siglingar til
breskra eftirlitshafna.
Þjóðverjar segja, að þetta svo-
kallaða flotaeftirlitskerfi sje ó-
samrýmanlegt bæði hlutleysi og
fullveldi Norðmanna.
Ef þýskir kafbátar finna bresk-
ar yfirlýsingar í skipi, sem stöðv-
að er, um að skipið geti farið
frjálst ferða sinna, þá verður far-
ið með það sem óvinaskip, segja
Þjóðverjar.
7000 smál. dansks
skips saknað
r Danmörltu eru menn orðnir
*■ bræddir um að Marylánd, eitt
af eimskipum Sameinaða fjelags-
ins, rúmar 7000 smálestir að
stærð, hafi farist af styrjaldaror-
sökum á leiðinni frá Suður-Ame-
ríku til Danmerkur.
Á skipinu voru 34 menn. Ekk-
ert hefir frá skipinu heyrst síðán
10. febrúar. (FÚ)
TilræðiöíMunGtien:
Málið kemur fyrir
dúmsfólana
Berlínarfrjettaritari Amster-
dams-blaðsins „Telegraaf"
segir, að Bretarnir Stevans og
Best, sem voru handteknir ná-
lægt hollensku landamærunum,
og í fyrstu taldir riðnir við
‘ (l
sprenginguna, sem varð í bjór-
stofunni í Múnchen, rnun bráð-
lcga v.erða dæmdir í rjetti í Ber-
lín. En sagt er, að ákæra um
þátttöku í undirbúningi spreng-
ingarinnar hafi verið látin nið-
ur falla
Georg Elsa, sem var handtek-
inn fyrir þátttöku í að undir-
búa sprenginguna, fær einnig
sinn dóm bráðlega. Hans mál
er tekið fyrir sjerstaklega. (FÚ)
56 ára er í dag Jón Þ.
Laugaveg 34.