Morgunblaðið - 29.02.1940, Blaðsíða 7

Fimtndagur 29. febrúar 1949 .'.
M 0 R
------------.—
Háskólafyrirlestrar
Fontanay sendiherra
Tjl jórði fyrirlestur sendiherrans
fjallaði um myndun heims-
veldis Múhameðstrúarmanna, ka-
lífaríkið. 80 árum eftir dauða Mú-
hameðs náði það vestah frá Mar-
okko og Spáni austur til Ind-
lands, og höfðu þeir þá brotið
undir sig gömul ménningarríki,
svo sem Persíu, Sýrland, Egýpta-
lands og alla Norður-Afríku, sem
þangað, til var kristin.
Sendiherrann gerði grein fyrir,
hvernig Arabar settust að völdum
í löndum, þar sem áður var pers-
neskt og grískt stjórnarfyrir-
komulag og persneska og gríska
tunga stjónarvaldanna, og hvern-
ig þetta var þurkað út á hálfri
öld og arabisk tunga og arab-
iskii* stjórnhættir sett í öndvegi
og hyernig kristin trú hvarf ná-
lega með öllu í þessum löndum.
Kalífinn (orðið kalifi merkir eftir-
maður, þ. e. Múhameðs) var í
fyrstu kosinn meðal nánustu sam
verkamanna spámarinsins, en síð
ar gerðu volduðustu ættir í Mekka
kalífatignina arfgenga, fyrst Um-
imajjadarnir í Damaskus og síðar
Abbsidarnir í Bagdad. Með Ab-
basidum komst á harðstjórn og
hirðlíf að persneskum og byzant-
iskum! hætti, frjálsræði' kvenna
minkaði að miklum mun; áhrif
Araba minkuðu og Abbasidar urðu
að stjórna Persum með hervaldi.
en herinn var tyrkneskt málalið.
Af þessu leiddi svo ,að ýmsir hlut-
ar ríkisins brutust undan kalífan-
um, og voru það oft arabiskir
laridstjórar, sem stóðri fyrir upp-
reisnum þessum. Svd fór að lok
rim, að kalífarnir rjeðu aðeins yfir
Bágdad og hjeraðinu í kring um
bóirgina. Árið 1258 tóku Mongól-
ar Bagdad herskildi og lögðu
menningu Araba í rústir.
Fimti fyrirlestur sendiherrans
verður í kvöld kl. 6 í Oddfellow-
rúsinu. Efni fyrirlestursins verð
ur menning Islams með saman
burði við menningu annará þjóða
og tlm áhrif þessarar menningar
á menningu Norðurálfunnar
miðöldum.
Tjón Norðmanna
75 mííj. krónttr
¥ fyrirlestri, sem haidinn var
•*- verslunarmannafjelaginu
Haugasundi í gser, var upplýst
að 1. jan. 1940 voru stríðsvátrygð
samtals 1561 norsk skip, samtals
4.600.000 smálestir.
Vátryggirigarupphæðin nemur
2.4 miljörðum kr.
Tapið vegna norskra skipa, sem
farist hafa af völdum styrjaldar
innar, nemur 75 milj. kr.
NRP. (FB).
MÍLÁFLUTMGSSKRlFSTOFi
Pjetur Magnússon.
Einar B. öuðmundíson.
Guðlaugur ÞorlSksson.
Síraar 3602, 3202, 2002.
Austurstræti 7.
Skrifstofutími kl. 10—12 og 1—5.
Gróði vegna
hafnargerða
ex þingmenn úr Framsókn-
I arflokknum flytja svohljóð-
andi þingsályktunartillögu í
sameinuðu þingi: ^
„Alþingi ályktar að skora á
ríkisstjórnina að láta rannsaka
á hvern hátt verði komið í veg
fyrir það eða takmarkað með
öggjöf, að einstakir menn njóti
gróða af þeirri verðhækkun, er
verður á fasteignum þeirra fyrir
sjerstakar opinberar aðgerðir,
svo sem vegna fjárframlaga til
íafnargerða og lendingarbóta,
og leggja síðan niðurstöður
leirra rannsókna fyrir Alþingi“.
í greinargerð segir:
Árlega veitir Alþingi fje til
íafnargerða hjer og þar, og
ió nokkuð hafi þar á unnist og
skilyrði til sjósóknar og hraðra
samgangna batnað, mun öllum
coma saman um, að í framtíð-
inni þurfi enn að veita fje í
íessu skýni.
Það mun Vaka fyrir öllum, að
með bættum höfnum og lend-
ingarbótum batni aðstaða 611,
svo afkoma þeirra, er hafnar-
innar njóta, geti batnað og lífs-
daráttan orðið ljettari. Og í
fyrstu næst þessi árangur. En
víða hagar svo til, að löndin,
sem að hafnargerðinni liggja,
um eign einstkra manna, og þar,
sem svo er, dregur fljótt úr
hagsbótum ‘almennings af hafn-
arbótunum. Fólki fjölgar végna
hinnar breyttu aðstöðu í við-
komandi þorpi eða kaupstað,
og landeigandinn hækkar lóða-
gjöldin vegna hinijtaí* bættu að-
stöðu og auknu eftirspurnar. Og
fyr en varir, er það fje, sem hið
opinbera lagði til hafnargerðar-
innar, komið inn í hækkað verð
lóðarina, er að liggja, og hagn-
aðuririn, sem íbúendurnir áttu
að verða aðnjótandi, runninn til
jarðeiganda sem hækkuð lóða-
afgjöld.
Þessu ástandi þarf að breyta,
og er til þess ætlast með þings-
ályktartillögu þessari, að stjórn-
in rannsaki, á hvern hátt það
verði best gert, og leggi niður-
stöðu þeirrar rannsóknar síðan
fyrir Alþingi.
Dagbók
I. O. O. F. 5 = 1212298Vs = 9.1
Veðurútlit í Reykjavík í dag:
Vaxandi SA-átt. Snjókomæ eða
slydda með kvöldinu.
Veðrið í gær (þriðjud. kl. 6):
Hægviðri um alt land og ljett-
skýjað. Frostið er um 0 stig við
suðurströndina, en' 2—7 st. norð-
an lands. Alldjúp lægð við Suður-
Grænland á hreyfingu NA-eftir.
Næturlæknir er í nótt Björgvin
Finnsson, Laufásveg. Sími 2415.
Næturvörður er í Ingólfs Apó-
teki og Laugavegs Apóteki.
Árshátíð blaðamanna (Pressu-
ballið) hefst með borðhaldi kl.
7.30 að Hótel Borg í kvöld. Ræðu
forsætisráðherra, Hermanns Jónas-
sonar verður útvarpað, en ráðherr-
ann talar kl. 9.15. Nokkrir menn
eiga ósótta aðgörigumiða og verða
þeir afhentir á afgreiðslu Morg-
unblaðsins fyrir kl. 2. Fleiri en
þeir, sem þegar hafa fengið að-
göngumiða eða loforð fyrir mið-
um, geta ekki komist að.
Háskólafyrirlestrar á þýsku. Dr.
Will sendikennari flýtur fyrir-
lestur í kvöld kl. 8 í háskólapum
um das deutsche Dorfj með
skuggámyndum. Öllum heimill að-
gangur.
Verkfræðingafjelag íslands helt
aðalfund sinn í gær. Frindarstjóri
var Guðmundur Hlíðdal póst- og
símámálastjóri, en form. Finnbogi
R. Þoryaldsson gaf skýrslu um
störf fjelagsips á liðnu starfsári.
í stjórn fjelagsins voru kosnir:
Formaður Steingrímur. Jónsson
rafmagnsstjóri og meðstjórnendur
Bolli.Thoroddsen og Steinþór Sig-
urðsson. Fyrir voru í stjórninni
ieir Árni Snævarr og Jón Vest
dal. Endurskoðendur voru kosnir
Ólafur Dan. Daníelsson, dr. phil.
og Brynjólfur Stefánsson forstj.
Árni Pálsson verkfræðingur gaf
skýrslu um hag Tímarits Verk
fræðingáfjelagsiris, sem er mjög
góður og sýnir vinsældir tímarits-
ness, Ölfuss og Flóapóstar, Hafn-
arfjörður, Akranes, Borgarnes.
Útvarpið í dag:
12.00 Hádegisútvarp.
18.20 Dönskukensla, 2. fl.
18.50 Enskukensla, 1. fl.
19.25 Þingfrjettir.
19.45 Frjettir.
20.20 Erindi Búnaðarfjelagsins:
a) Kartöfluneyslan í landinu
(Árni Eylands forstjóri).
b) Kartöflur sem fæða (Jóhann
Sæmundsson læknir).
20.50 Frá útlöndum.
21.10 Hljómplötur: íslensk lög.
Ö •••:!. ririfiv .7)0 Ut
Bílaverkstæði Hafnarfjarðar h.f.
hjelt aðalfuud í gærkvöldi. Fje-
lagið hjfir stárfrækt viðgerðar-
verkstæði og annast sölu vara-
hluta til bifreiða síðan í apríl
síðastl. með góðum árangri og til
mikilla þæginda fyrir bifreiðaeig-
endur í Hafnarfirði og nágrenni.
í stjórn fjelagsins voru kosnir:
formaður Guðmundur Þ. Magnús-
son kaupmaður og meðstjórnendur
Kristján Steingrímsson bifreiðar
stjóri og Halldór M. Sigurgeirs-
son kaupfjelagsstjórí:
Biblfulestrarvikan:
Samkomur í kvöld kl. 8Efni:
Persónulegt samfjelag við Guð. í
Betaníu Ólafur Ólafsson kristni
boði, í K. F. U. M. Magnús Run
ólfsson, í K. F. U. M., Hafnarfirði
Ástráður Sigursteindórsson. Allir
velkomnir.
21.15-Útvarp frá samsæti blaða-
manna að Hótel Borg; Ræða
forsætisráðherra, Hermanns Jón-
" assonar.
21.50 Frjettir.
Grímudansleikurinn. Þeir, sem
ekki hafa sótt pantaða aðgöngu-
miða að dansleiknum í kvöld, sæki
þá kl. 2—4 í dag í Oddfellow,
annars seldir öðrum.
Morgunblaðið með
morgunkaffinu.
Fasteignagjðld - Drðttarvextir
Nú um mánaðamótin falla dráttarvextir á
fasteignaskatt (lóðargjöld, húsagjöld, vatns-
skatt) til bæjarsjóðs Reykjavíkur, sem fjellu
í gjalddaga 2. janúar 1940, svo og LÓÐAR-
LEIGU, sem þá fjell einnig í gjalddaga.
Eru eigendur og forráðamenn fasteigna í
bænum beðnir að greiða gjöldin til bæjar-
gjaldkera, en gera aðvart hafi þeim ekki bor-
ist gjaldseðlar.
gyBorgarritariim
ms.
María Markan söngkona .hefir
verið ráðin í Ástralíuför sína fyrir
1000 kr. á viku, en ekki kr. 100,
eins og misprentaðist í blaðinu
í gær.
Slysavarnafjelag kvenna í Hafn-
arfirði heldur dansleik að Hót-
el Björninn í kvöld. Hallbjörg
Bjarnadóttir söngkona skemtir
með söng.
Reikningsnámskeið heldur Þórð
ur Gestsson, Barónsstíg 65 í mars
og aprílmánuði. Námskeiðin eru
aðallega f?tluð fullnaðarprófsbörn
um og unglingum.
íþróttamenn Ármanns, sem æfa
frjálsar íþróttir, halda fund í
Oddfellowhúsinu í kvöld kl. 9.30.
Munu á þessum fundi verða tekn
ar áríðandi ákvarðanir, sem
skifta mjög þá íþróttamenn Ár-
manns, sem stnndað hafa frjálsar
íþróttir, og því vænst að allir
mæti.
Gengið í gær:
Sterlingspund 25.72
100 Dollarar 651.65
— Ríkismörk 260.76
-— Fr. frankar 14.72
— Belg. 110.37
— Sv. frankar 146.41
— Finsk mörk 13.27
— Gyllini 347.47
— Sænskar krónur 155.34
— Norskar krónur 148.29
— Danslrar krónur 125.78
UTSVOR
Enn skal vakin athygli á því, að skv. ákvörð-
un bæjarráðs verður lögð fram skrá yfir þá
gjaldendur, sem skulda bæjarsjóði Reykja-
víkur útsvör (árið 1939 og eldri) hinn 1. mars
næstkomandi.
Borgarritarino
Sími 1380.
LITLA BILSTÖÐIN
UPPHITAÐIR BÍLAR.
Er nokknC ifcðr

Póstferðir á morgun. Frá Rvík:
Mosfellssv., Kjalarness, Reykja-
ness, Ölfuss og Flóapóstar, Hafn-
arfjörður, Y.-Skaftafellssýslupóst-
ur, Rangárvallasýslupóstur, Akra-
nes, Borgarnes. — Til Rvíkur:
Mosfellssv., Kjalarness, Reykja-
Systir mín
ÁSTRÍÐUR JÓNSDÓTTIR
frá Stóra-Ási andaðist í morgun.
Reykjavík 28. febr. 1940
Guðrún Jónsdóttir.
Jarðarför mannsins míns og föður okkar
GUÐMUNDAR R. JÓELSSONAR verkstjóra
fer fram frá dómkirkjunni föstudaginn 1. mars og hefst með
bæn að heimili hans, Ránargötu 5, kl. 1 e. h.
Ólöf Jóhannsdóttir og börn.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda vináttu og samúð við
andlát og útför konunnar minnar, Guðbjargar Sigr. Jóhann-
esdóttur.
Fyrir mína hönd og bama okkar og allra aðstandenda.
Daði Daðason,
Aðalstræti 8.