Morgunblaðið - 11.05.1940, Blaðsíða 6

€
■JjÉfifi&aas

MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 11. maí 1940.
yf
Herliöiö Öreifir sjer.
rRAMH. AF ÞRIÐJU fiCÐU.
Eftirminnileg
morgunstund.
R;eykvíkinguin brá yfirleitt
ekki við tíðindin sem gerst
höfðu meðan þeir sváfu, er þeir
vökrmðu í gærrnorgun. En þeir
Vóru óvenjulega árrisrrlir margir
överjir. Er leið fram á morgun-
inn, var múgur og mannsöfnuður
á öllum götum í Miðbænum.
í’ólkið glápti á hermennina — það
er rjett að nota þá berorðu sam-
líkingu — eins og naut á ný-
virki. Þyrptist utan um bermenn-
ina, þar sem þeir stóðu á götu-
hornurn, fyrir framan opinberar
byggingar og gistihúsin. Var
hæsta óviðkunnanlegt að sjá, hve
forvitni fólks var lítt seðjanleg. Á
hinn bóginn varð því ekki neitað,
að það stakk í augun að sjá al-
vopnaða hermenn standa með til-
tölulega stuttu millibili á götun-
uxn, ekki síst meðan handtökur
Þjóðverjanna fóru fram, og þeir
höfðu margir langa- byssustingi
standahdi upp af byssuhlaupum
sínum. Eigi varð annað ráðið af
hinni skipulögðu hertöku bæjar-
ins, en að þeir hefðu að óreyndu
getað búisthjer við vopnaðri mót-
stöðu úr einhverri átt.
Hótel Island
spítali.
Á þetta benti líka það, að eitt
af fyrstu verkutm þeirra var, a5
ganga inn á Hótel ísland og taka
þar veitingasalina til yfirráða fyr-
ir spítala. Var Rauða Kross fán-
inn dreginn að hún á flaggstöng
hússins, til merkis um hvað þar
var. En í vejtingasalína voru bor-
in allskonar hjúkrunargögn,
sjúkrabörur og tæki til hverskon-
ar sáraáðgerða: Aldrei kom til
þess, að neitt af þessu þyrfti að
nota, því hvergi var svo mikið
sem reiddur hnefi að hermönnun-
m Og uiíi kl. 2 um daginn hvarf
hjúkrunardeildin með farangur
sinn úr gistihúsinu.
Farangurinn
og liðið.
Ekkert hefir verið látið upþí
nm það, hve margt hermanna
hafi komið hjer á land.
Mikill er þeirra farangur allur.
hergögn og útbúnaður. Þega"
fram á morguninn kom var
tekið til óspiltra málanna að
flytja hann á land úr herskipun-
nm, og tók herliðið nokkur skip
á Jeigu til þess. Meðal skipa,
þeirra, sem Bretarnir tóku í flutn
inga, var b.v. Gyllir og Þorfinn-
nr, og auk þess mótorbátar. Auk
þess fengu þeir í flutningana
breskan togara, sem lá hjer á
höfninni með brotið afturmastur.
Breska herliðið tók ísínavörslu
og umsjá gömlu uppfyllinguna
fyrir • *• framan Eimskipafjelags-
geymsluhúsin og Hafnarhúsið.
3tíættu hermenn þess, að óviðkom-
atldi færu ekki inn á hið afgirta
sya;ði, en voru þó ákuflega frjáls-
lyndin hvað þetta snerti og
fengu margir að labba um upp-
fyllinguna og skoða sig um, þó
ekki ættu þeir brýnt erindi.
Herm.eryr.rnir tóku portið milli
nyrðri og syðri álmu Hafnarhúss-
ins undir sxna umsjá og geyjmlu
4*- * *'í ■ H AVvA
þar farangúr sinn og birgðiv, sani
komið var með í land af togúriþí-
um.
Meðal varningsins, sem flutt
var í land úr herskipunum, kendi
margra grasa. Þar voru matvæli
allskonar, bjór pg aðrir drykkir,
sígarettur og sýróp.
Þá var allmikið af skotvopnum
og hergögnum. Gaddavír var tölu-
vert af og timbri. Einnig stæð-
um undir loftvaniabyssur, her-
mannabaðker ó. fl. o. fl.
Margir hermannanna höfðu með
sjer reiðhjól og bifhjól. Utvarps-
tæki voru á uppfyllingunni og
sjóliðamir stóðu í sambandi við
Skipin með flaggmerkjum:. Flutn-
ingum var ekki lokið fyr en síð-
ari hluta dags.
í alla þessa flutninga þui’fti
marga bíla og fjekk herliðið þá
hjá hílastöðvum bæjarins, Stein-
dórsstöð, Yörubílastöðinni Þrótt
og víðar.
Umferð bönnuð
úr bænum.
Eins og skýrt var frá á flug-
miðanum, sem útbýtt var um
morguninn, stöðvaði herliðið alla
umferð til bæjarins og frá bæn-
um eftir aðalvegunum. Yar her-
vörður við Elliðaár og eins í
Fossvogi. Verkamenn, sem voru á
leið til Hitaveiturennunnar ofan
við Elliðaár, komust t. d. ekki (
leiðar sinnar meðan þetta bann Herlið flutt
| úr bænum.
Er leið fram yfir
Algeng sjón á götuhornum bæjarins í gærmorgun; Breskir hermenn
hafa tekið sjer varðstöður á götúhomunum og unglingar þyrpast utan
um hermennina af forvitni.
í bílinn og fluttur sem fangi til
skips.
Húsnæðið.
Þá var og býrjað á því að sjá
herliðinu fyrir húsnæði hjer í
bænum og fyrir geymsluplássunp ■
Voru fengin ýms hús þeim til
gistingar. Aðalstöð herliðsins var
sett á stofn í Hafnarhúsinu. En
gisting hafa hermennirnir fengið
m. a- í í. R. og K. R. húsinu,
Franska spít.alanum og Austur-
bæjarskólanum.
jStóð yfir.
En bann þetta stóð ekki lení!
hádegi vax'
ur en 4 khxkknstundir. Það mun ' farið að flytja herflokka úr bæn-
Breski herinn tók í sína þjónustu þá bíla, sem hann þurfti á að halda.
Hjer eru hermenn á flutningabíl frá kolaverslun Guðna & Einars.
hafa verið á meðan herliðið vaf mr. Þá var flutningi farangurs-
að taka , ,hönduxu þá Þjóðverja, ins svo langt komið, að herflokk-
er í bænum voru og flytýá þá til ar voru fullbúnir .til útilegu utí
skips. ; an bæjar.
Nokkrir þýskir sjþmep.n voru -I
•vist á Litla-Hráúni. Var sendur
bíll snemma um morguninn til
þess að sækja þá.
Uppi j Svínahrauni mætti sá
bíll gangandi manni. Bað fyrir-
liðinn brlstjórann, sem ók bílnum,
að skreppa af bílnum og spyrja í
þenna göngumann, hverra. þjóða |
hann væri. Bílstjórinn gerði svo, í
f Einn flokkur var fluttur upp á
: Sandskeið til dvalar þar. En far-
ið var með 30—40 manns austur
að' Rallaðarnesi. Er blaðið átti
ítal við Kallaðarnes i gær, vár
þar sagt, að hermennirnir byggj-
ust ekki við að vera þár lengur
en 4—5 daga.
Þá fór talsvert mikið lið upp
en ferðamaður var sagnafár, ságð- ^ Kjálarnes og upp í Hvalfjörð.
ist vera á leið fil bæjarins. Hanij ^orú um 60 hermenn í Brautar-
talaði íslensku. Fyrirliðan^n , hoIti 1 me,ð uiikinn fárang-
þóttu svörin ófullnægjandi, fór |U1-’. allskónar verkfæri, mikið af
sjálfur úþ,úr bílnum, gekk á maá* j vir tieirt!- Þessir hermenn háfa
inn hver hann væri og sagði , náúurstað í Arnárhohi.
hann þá sem var, að hann v|éri !,, Tvejr hprflokkar hjeldu jepgra
Þjþðyerji. Var Itajin . tekinn. með og yætfijd áxniar , þeirra,^ að'jupp-i
í Kjós, að Reynivöllum, en hinu
í Hvítanesi við Hvalfjorð.
Laxfoss átti að fara af stað til
Borgarness snemma um morgun-
inn. Vegná umferðaþannsíns var
för hans frestað fram yfir há-
degi. Einir 50 hermenn fóru með
honum til Akraness.
Um aðra dreifing á herliðinu
hafði blaðið ekki frjett í gær-
kvöldi.
Símalokunin.
Eins og áður hefir verið skýrt
frá tók herliðið völdin í símastöð-
inni við Thorvaldsensstræti strax
og hermennirúir kotxm á land.
Var ThorValdsensstræti lengi fram
eftir morgni ein helsta herstöð í
bænum og öflugur hervörður við
dyrnar.
Þegar starfsfólk símans kom til
vinnu sinnar á tilsettum tíma, var
ekki greitt um gang inn í húsið,
Var allur aðgangur að húsinu
ghrsamlega bannaður og fjöldi
hermanna þar um alt.
Sjálfvirka miðstöðin fjekk þó'
að starfa og truflaðist ekki inn-
anbæjarsíminn að neinu. En ef
Ktenn hringdu á lánglíhnmiðstöð-,
ina, var þar Englendingur fyrir.
og svaraði því einu til, éf beðið
var um utanbæjarsamband. að þ’ð
væri því miður ekki hægt að af-
greiða slíkt í bili. En nokkru
I
eftir hádegi var símastúlkum
leyfður aðgangur að stöðinni, og
var talsímakerfið út um land til
afnota upp frá því.
En iim skeytasendingar var lít-
íð, þ'o ekki munu þær hafa verið
aftéknar með öllu í gær.
, pösthúsið var líka lokað í gæx*
og hervörður fyrir húsinu. Hve
iengi þessi stöðvun verður, er
blaðinu ekki kunnugt.
Gerð var leit í fiskibátum, sem
fóru hjeðan í róður úr höfninni
í gær. En þeim síðan leyft að fara
leiðar sinnar.
í gærkvöldi frjetti blaðið, að
berliðið hafi eitthvað svipast eft-
ir stöðunX fyrir loftvarnabyssur
sínar, í bænum eða í greud við
bæinn. En enga nánari vitneskju
hefir blaðið um það.
í Seyðisfirði.
Ýrnsar sögusagnir gengu um
þæinn 'í gær um það, áð bres-kt
herlið hefði gengið víðar á land
hjer í , gær/ cEn sennilega eru
allar þær ' sögur á misslcilningi
býgðar. Það ‘eina, sem blaðxð
frjetti í þá átt með sanni, var að
breskur vopnaður togari kom inn.
til Seyðisfjarðar í gærmorgun og
rendi þar nálægt bryggju. Fjekk
skipstjóri vitneskjn um, að þar
væru engir Þjóðverjar fyrir, og
hjelt togarinn þá rakleitt aftur
út fjörðinn.
En úti í firðinum, úti fyrir
Brimnesi, beið stórt skip togarans,
meðan hann skrapp inn fjörðinn.
Sýndist, það vera stórt vopnað
kaupfar. Er togarinn kom til baka
sigldu bæði skipin út úr firðin-
um og í hvarf suður fyrir Dala-
tanga.
Herskipin fóru.
Er leið á daginn hurfu bresku
herskipin hjeðan á hrott, og sást
til þeirra sigla hjer út flóann.
Er þá gerð nokkur grein fyrir
því helsta, sem gerðist hjer fyrsta
dag hertökunnar. En margt sem
í frásögur er færandi og rninni-
háttar er, er ósagt.
En rjett er að geta þess að lok
um, að framkoma hinna bresku
hermanna var yfirleitt kurteisleg,
og einkum þó eftir að þeir höfðit
gengið úr skugga um, að hjer yrði
um enga vopnaða andstöðu að
ræða. Voru hermennirnir skraf-
hreifnir við vegfarendur, og virt-
ust ljettir í lund. En altof margt
fólk safnaðist utanum þá og
slórði á götunum umhverfis þá..
Þetta kann að vera afsalcanlegt
fjrrsta daginn vegna nýjungagirni,
en væri í hæsta máta óskemtilegt
ef slík framkoma hjeldi áfram.
Svlsslendingar
I dag?
fv ýskar flugvjelar vörpuðu
‘ nokkrum sprengjum ýfir
þorp eitt í Sviss, um 30 km.
fyrir suðvestan Basel í gœr-*
morgun og ullu nokkru tjóiii
á jámbrautarleiðum.
Forseti svissn. þjóðarinnar gaf
í gær út ávarp til þjóðarinnar,
þar sem hún er hvött til að sýna
ró og festu.
Almenn hervæðing fer fram
í Sviss í dag.
Lega Sviss er þannig, að ef
Italir lenda í styrjöld við
Frakka, væri næstum óhjá-
kvæmilegt að þeim lenti saman
í suðvestur hluta Sviss. í þesau
er meginhætta Svisslendinga
fólgin.
En einnig er talið geta komið
til mála að Þjóðverjar reyni
að ráðast suðvestur um Sviss inn
í Frakkland.
ítölsk blöð sögðu í gær frá
innrásinni í Holland og Belgíu
með sömu forsendum og Þjóð-
verjar, þ. e. að Bandamenn
hefðu ætlað að leggja þessi
!önd undir sig, en að Hitler
hefði orðið á undan þeim,
Nokkur blöð í Italíu voru svo
áköf í stuðningi sínum við Þjóð
verja, að þau sögðu að þeir
hefðu tekið Briissel strax í gær-
nxorgun. ;