Morgunblaðið - 05.07.1940, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Ferðalag
barnanna
gekk vel
Frásðgn
Íararstjórans
Morgunblaðið aflaði sjer í
gær upplýsinga um ferða-
lag barnanna hjeðan úr Keykja-
vík til Norðurlandsins. Hefir far-
arstjóri barnanna, Sigurður Thor-
lacius skólastjóri, skýrt blaðinu
svo frá:
— Á miðvikudagskvöld um
háttatíma komum við til Lauga
eftir tveggja daga ferð. Hafði
ferðin gengið ágætlega og bíl-
veiki lítið gert vart við sig. Mat-
arlyst barnanna var í besta lagi
og nutu þau ágætrar hvíldar á
gististöðunum að Reykjaskóla og
á Blönduósi. Vegirnir voru suin-
staðar blautir og gengu vatns-
gusurnar yfir bílana. Var þá glatt.
á hjalla. Alt sem fyrir augun
bar, kýr og kindur, kálfar og
folöld vöktu áhuga og umræður
meðal barnanna.
Síðari dag ferðarinnar borðuðu
sumir í Varmahlíð en aðrir í
Bakkaseli.
Hvarvetna þar, sem leiðangur-
inn fór um, vakti hann athygli og
á mörgum bæjum kom fólk nt' á
hlað og veifaði til barnanna.
Tilhlökkun barnanna til þess
að sjá dvalarstaðinn var míkil.
Strax í Mosfellssveit fóru sum*
þeirra að spyrja: „Sjáum' við nú
ekki bráðum heim að Laugum ?“
Þegar svo hvít húsaþyrpingin
blasti við sýn af brún Fljótsheið-
ar, ætlaði fagnaðarlátunum ald-
rei að Iinna.
Á fimtudag var börnum
dreift á sveitaheimili í Mývatns-
sveit og Aðaldal. Biirnin, sem
dVelja í Bárðardal og í Kinn kom
ust áleiðis þangað á miðvikudag.
Öllurn börnunurri* líður vel og
biðja að skila bestu kveðjum til
vina og vandamanna.
Norðlenskur
hlaupagarpur á
íþróttavellinura
Ik v ö 1 d aetlar norðlenskur
hlaupagarpur, Ásgrímur
Kristjánsson, frá Siglufirði, að
reyna sig við bestu hlaupara
sunnanlands í 3 km. hlaupi.
Ásgrímur vann 3 km. hlaup-
ið í bæjakepninni milli Akur-
eyringa og Siglfirðinga. Hljóp
hann þá vegalengd á 9 mín., 38
sek., en heima á Siglufirði hefir
harin hlaupið 3 km. á 8 mín.,
24 sek., en það er langt undir
Islandsmeti.
Forustumenn íþróttmanna í
Siglufirði töldu rjett, að hann
færi hingað til að reyna sig við
hlaupara hjer.
I kvöld keppa á móti honum
Sigurgeir Ársælsson úr Ármanni
og Indriði Jónsson úr K. R.
Á undan hlaupinu fer fram
handknattleikur milli úrval
kvenflokks úr Ármanni og
kvennaflokks frá Akranesi. —
HefsFsú kepni kl. 9.
Fleiri íþróttagreinar munu
fara fram á vellinum.
Bretar tryggja sjer franska
FRAMH. AF ANNARI SÍÐU.
í þau, öflugri en sá, er fyrir
var, og kom ekki til neinna
átaka, nema á einu skipi, kaf-
bátnum „Surcouf“ og var það
vegna misskilnings. Einn bresk-
ur sjóliði beið bana, en tveir
sjóliðsforingjar og einn háseti
særðust, 1 franskur sjóliðsforn
ingi fjell og 1 franskur sjóliði
annar særðist.
Yfirleitt Ijetu frönsku sjólið-
arnir sjer vel líka það, sem
hjer var ráðist í, þar sem nú er
ð þeirri óvissu, sem ríkjandi
hefir verið í þessum efnum.
VILJA BERJAST
MEÐ BRETUM
Um 800—900 af hinu franska
sjóliði hafa ]ýst yfir því, að þeir
vilji berjast áfram, en aðrir
verða sendir til franskra hafna,
ef franska ríkisstjórnin getur
samið um það við hina þýsku
húsbændur sína, hversu flutn-
ingnum skuli hagað. — Margir
hinna frönsku sjóliða hafa farið
fram á að fá bresk borgara-
rjettindi og þeir þau, sem óska
eftir þeim, en aðrir — og með-
f.l þeirra þúsundir Frakka, sem
ætla að berjast með de Gaulle,
halda borgararjettindum sínum.
Allir Frakkar í Bretlandi, er
þess óska, verða fluttir til
Frakklands, þegar franska
stjórnin er reiðubúin að taka
við þeim. í>á gat Ohurcbiil þess,
að áður en frönsku herskipin í
breskum höfnum voru tekin í
gær, hafi margir kafbátar geng-
ið í lið með de Gaulle 0g hans
mönnum.
I ALEXANRIA
Þar næst vjek Churchill að
frönsku flotadeildinni í Alex-
andría í Egiptalandi, en þar er
öflugur breskvr flöti. Frakkar
hafa þar 1 oritstuskip, 4 beiti-
skip, þar af 3. sem hafa fa.Il-
byssur með 18 þml. hlaupvídd
og mörg smærri herskip. —
Áhöfn þessara herskipa var til-
kynt, að þeim yrði ekki leyft
að sigla herskipunum á brott
og framselja bau óvináþjóðinni,
og yrði herskipnnum sökt eða á
annan hátt komið í veg fyrir,
að slík áform hepnuðust. Sam-
komulagsumleitanir eru byrjað-
ar. Það þarf ekki að taka það
fram, hversu sárt það er fyrir
Breta, að verða að krefjast
þessa af bandamönnum, sem
seinast í gærmorgun hófu skot-
hríð á ítalskar flugvjelar, sem
gerðu tilraun til þess að varpa
sprengjum á Alexandría.
ALVARLEGASTA
SAGAN
Því næst vjek Churchill að
því, sem gerst hefir í Oran —
flotahöfn Frakka í Norður-
Afríku. Þetta er alvarlegasti
kafli sögunnar, sagði Churchill.
í Oran voru tvö bestu herskip
Frakka. Dunkuerque og Strass-
bourg, sem hvort um sig stend-.
ur þýska herskipinu Scharnhorst
framar. Ennfremur voru í Oran
mörg ljett beitiskip, tundurspill-
ar og kafbátar.
Það var vandað vel til vals
á manni þeim, sem átti að fá
f lotann
OB?
það hlutverk í hendur, að bera
fram kröfur Breta við franska
aðmírálinn í Oran. Fyrir valinu
varð Holland kapteinn, sem áð-
ur var flotamálasjerfræðingur
bresku sendisveitarinnar í Par-'
,ís. Þegar Holland kapteini hafði
verið neitað um viðtal við flota-
foringjann, lagði hann fram
skjal, þar sem tekið er fram,
að Bretar sjeu staðráðnir í að
halda áfram styrjöldinni þar til
sigur sje unninn og er því yfir
lýst hátíðlega, að Bretar muni
að unnum sigri hefja Frakkland
til vegs og virðingar og stuðla
að því, að Frakkar fái frelsi
sitt og sjálfstæði á ný.
„Ef vjer sigrum munum vjer
ekki gleyma bandamönnum vor-
um, sem börðust ipeð oss gegn
sameiginlegum óvini vorum’ Þýska
landi. Vjer lýsum því yfir hátíð-
lega, að ef vjer sigrum, skuluta
vjer hefja Frakkland til valda á
ný“.
SKILYRÐIN
Þá er tekið fram, að Bretar
telji sig knúða til að koma í veg
fyrir að Þjóðverjar fái yfirráð
yfir bestu herskipum Frakklands,
sem núi eru í Oran, og verði þeir
(þ. e. Bretar) því að setja eftir-
farandi skilyrði, í von um að
franska sjóliðið í Oran geti geng-
ið að einhverjum þeirra:
1) Að frönsku herskipin í Oran
láti úr höfn með breskum
herskipum til þess að halda
áframi baráttunni.
2) Að nokkur hluti áhafnar
hvers skips sigli skipunum
ásamt Bretum t.il bresltra
hafna og verði frönsku sjó-
liðarnir því næst sendir til
Frakklands, ef þeir óska
þess.
3) Ef frönsku sjóliðarnir vilja
eltki, að herskipin sjeu not-
uð í bardögunum gegn
Þýskalandi, verði þeim siglf
til Vestur-Indíueyja eða t.
d. Mauritius, og yrði her-
skipin þar meðan styrjöldin
stendur,-
Þau skilyrði vorú sett, að ef
Frakkar í Oran gengi ekki að
þessum kostum, yrði herskipun-
um sökt innan 6 klukkustunda.
Ilolland kapteinn tók fram, að
hann hefði umboð til þess að fyr-
irskipa, að valdi yrði beitt, en
,hann kvaðst vona, að til þesS
kæmi ekki. Bresk fjotadeild kom*
til Oran tveimur klukkustundum
eftir að Holland kapteinn lagði
/ram kröfur Breta.
Yfirmaður flotadeildarinnar er
Sir James Summerville aðmíráll.
Ilafði hann mörg herskip og góð
og liöfðu þau í hvívetna verið hú-
in undir ornstu.
FRAKKAR
NEITUÐU
Flotaforingi Frakka neitaði að
fallast á kröfur Breta.
Breska flotadeildin byrjaði
skothríðina kl. 5.38. Kl. 6* tilkynti
flotaforinginn, að bardaginn væri
orðinn harður, og kl. 7.30 tilkynti
hann, að ornstuskipið Strassbourg
beitiskip, tveir tundurspillar og
fleiri herskip Frakka hefði orðið
fyrir miklum skemdum. Sumum
þessara skipa mun hafa verið
sökt. \
Orustúskipið Dunkuerque komst
itndán á leið til Toulon, en það
varð fyrir tundurskeyti á leið-
ihni, og komist það á ákvörðun-
arstað sinn, verður það ónothæft
um langt skeið.
Það er ekki kunnugt eun, hvert
manntjón hefir orðið í liði Frakka,
en ekkert hinna bresku herskipa
hafði skemst og engar fregnir
borist um manntjón á þeim.
ítalski flotinn, sagði Churchill,
sem þarna hefði, getað sýnt, hvers
hann var megnugur, sást hvergi.
YFIRRÁÐ FRANSKA
FLOTANS
Hann kvað Breta nú hafa yfir-
ráð yfir miklum' hluta franska
ílotans. Og það væri óbifanleg á-
kvörðun þeirra, að koma í veg
fyrir að Þjóðverjar næði yfirráð-
um yfir þeim frönskum herskip-
Um, sem enn væru á höfum úti eða
í höfnum, og leita kynni til hafna
samkvæmt boði frönsku stjórn-
arinnar.
Churehill kvaðst ekki hafa set-
ið á stjórnarfundi, þar sem tekin
var eins ógurleg og sorgleg á-
kvörðun og þessi. En stjórnin
samþykti hana einróma. „Jeg legg
þfið undir dóm þjóðar og þings,
undir dóm Bandaríkjanna, undir
dóm sögunnar, hvort vjer höfum
gert rjett“.
Þegar Chnrchill settist niður,
streymdu tárin niðnr kinnar hans,
en allur þingheimnr hylti liann
ákaft í rnargar mínútur. Menj'
spruttu upp úr sætum sínum, veif
uðu vasaklútum* o. s. frv.
Þegar er Churchill hafði lokiö
máli sínu, hófst fundur fyrir luki
um dyrum.
Brennisteinsnám
| á íslanúi
FRAJÆH. AF FJÓRÐU SÍÐD
ir lengur upp úr og eru oftas
sandorpnir. Af slíkum hverum hef
ir fundist töluvert, en til að finn;
þá alla, þarf atiðvitað að bor;
eftir þeim. Hve mikið muni þann
ig finnast af brennisteini ,er eng
in leið að vita, en naumast er óvar
legt að gera ráð fvrir, að þa(
muni ekki vera óverulegt. Kannsk;
finst minst af þessum brennistein
í Reykjahlíðar- og Þeistareykja
namuin, því þar hefir námið verif
stöðugra, en aftur á m*óti meira
Fremri námum og í Kröflu.
Fregnir frá Washington herma,
að nú sjeu framleiddir að meðal-
tali 2€00 flugvjelahreyflar í
Bandaríkjunum á mánuði hverj-
uni' og 300 flugvjelar. Framleiðsl-
an mun verða :m*jög aukin frá því
sein nú er.
Föstudagur 5. júlí 1940.
Hugleiðingar
gamals prests
FRAMH. AF. FIMTU SÖE)U.
sjálf sína bestu trúverðustu, for-
sjálustu og framsýnustu menn, án
þess að þeir kosnu byðu sig sjálfir
fram'j en þeir meiri hluta kosnu
vera. skyldugir að gegna köllun-
inni. En síðan þeir færustu meðal
hinna þannig kosnu að kjósast af
þingi í landsstjórn — og aðrar
stjóruir.
Hvert einasta málefni, smátt og
fítórt, er í eðli sínu alþjóðarmál,
eins og fyr segir. Um mörg þeirra
þljóta allir skynsamir og góðir
menn að verða sammála; en um
sum geta skoðanir orðið skiftar,
og eins um' meðferð og fram-
kvæmd í verki. Um það eða út af
því þarf alls enga sjerstaka var-
anlega „flokka“ að stofna, heldur
aðeins dragast þá skoðanaþræður
saman í hvert einstakt sinn, nm
hvert einstakt mál, á meðan á
meðferð þess og úrslitum stendur;
en úrslitum ræður æriegur, heið-
arlegur meirihluti, eftir skynsam-
legar og hóglegar og drengilegar
^ökræður, en ekki meiðandi rifr-
ildi, dylgjur og brígsl, smánanir
eða skam'mir. Svo kemur reynsl-
an og sýnir best, að hve miklu
leyti, eða hvernig meirihluta at-
kvæðin og ályktanirnar gefast; og
er þá að breyta og bæta um, og
minni hlutjnn nær sínum rjetti. —
Svona ætti alt mannfjelag, stórt
og smátt, að vera og haga sjer,
og gæti líka gert það, ef uppeldi,
vit og vilji, altend meiri hluta
þess, væri sem vera ber og þarf,
til þess að vel sje og farsællega
farnist. Og svona, eða líkt því,
myndi líka vera og fara, ef meg-
inhluti mannfólksins væri heils
hugar og hjarta fylgjandi kenn-
ingum Krists, trú hans, kenning
og dæmi, eins og þetta blasir við
í ævisögu hans, og ótal dæmi sýna
— þótt smærri sje.
En hver er jeg, að jeg skult
dirfast, að bera fram annað eins
og alt þetta framansagða! Jeg er
aðeins gamall prestur, að nafni
til, en enginn „pólitískur“ spek-
iugur“, spekingur nje togstreitu-
þjarkur eða ueitt þessháttar. En
jeg hefi á langri ævi fvlgst með
ólátunum, ófriðnum og ófarnaðin-
um' í lands og fjelagslegum* mál-
um mörgum hjer, og ekki komist
hjá að gera samanburð alls þess,
er hjer hefir gerst og gengið, ,vi5
það, sem vera eða verða myndi,,
ef „Ríki Jesú Krists hefði komist
eða kæmist inn í ríki þessa heimsv
,stór og s'má“, og meiri lduti ein-
stalilinga og þjóðar vorrar lifðu
og hrærðust í því, sem sannir og-
góðir borgarar. — Þá fyrst yrðv
landið vort yndislega „fagurt og-
frítt“, og þjóð vor og einstakling-
ar flestir — kannske allir, far-
sælt fólk og öðrum þjóðum til
blessunarríkrar fyrirmyndar.
Gamall prestur.
Telpukjösurórorgandy
dömublússur allar stærðir og litir.
mjaðmabelti, brjóstahöld og sokka.
bandateygja.
Yfirdekkjum hnappa.
Ódýr hárnet, fín og gróí.
Versl. Olympía.