Morgunblaðið - 09.07.1940, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 9. júlí 1940.
Innrás í Irland upphaf
næsta þáttar stríðsins?
dr. Munch vík-
ur úr dönsku
Ekkert sanikomulag
millt írsku og bresku
stfórnarinnar
R
jett um það bil, sem alment hefir verið búist
við því, að nýr þáttur styrjaldarinnar myndi
hefjast, berast fregnir um það, að slitnað
hafi upp úr samningum Breta og íra um það, að Bretar
fái að setja herlið á land í írlandi, írsku þjóðinni til verndar
Craigavon lávarður, forsætisráðherra Norður-Irlands,
hefir vei-ið í London undanfarið og.er talið að dvöl hans
hafi staðið í sambandi við samninga stjórna Irlands og;
Englands. Hann var spurður um þessa samninga, þegar
hánn kom til Belfast í gær og svaraði hann því, að það
sem nú lægi fyrir íbúum Norður-írlands, væri að koma
sínum eigin landamærum í gott horf.
Hinsvegar er kunnugt, að Bretar hafa verið nokkuð áhyggju-
fullir yfir því, að Irar væru ekki færir um að verja land sitt gegn
innrás Þjóðverja, og að það gæti orðið hættulegt Englandi, ef
Þjóðverjar fengju bækistöðvar fyrir flugvjelar og skip í írlandi.
Hafa borist fregnir um að Bretar hefðu herlið í höfnum sínum á
vesturströndinni, viðbúið að sigla yfir til Irlands.
Það er jafnvel talið, að Bretar muni ekki bíða eftir því, að
Þjóðverjar verði á undan þeim, heldur sendi herlið yfir írska
hafið hafið gegn vilja stjórnarinnar í Dublin, í þeim tilgangi að
„vernda“ íra og skapa sjálfum sjer öryggi um leið.
Það var tilkynt opinberlega
í London í gaer, að öll 9 her
fylkin, um 300 þús. manns,
sem komust undan frá
Flandern væru nú að fullu
útbúin til herþjónustu að
nýju.
Samtímis var frá því skýrt,
að síðustu fjórar vikurnar hefðu
verið kallaðir til herþjónustu
til jafnaðar 7 þús. manns á
dag, og væri svo gert áfram.
Er hjer um nokkru meira lið að
ræða, en kaltað var til vopna
til jáfnaðar í apríl og maí.
Einnig er opinberlega frá því
skýrt, að landvarna sjálfboða-
Jiðarnir í Englandi sjeu nú orðn
ir ein miljón og sextíu þúsund.
Arandora Síar
143 ÞjóOverjar
470 Italír
förust
Frakkland
fær nýja
stjórnar-
skipun
. stjórninni
Stauning áfram forsætisráðherra
f 12 manna stjórn (í stað 18 áður)
_____ • •’
D.-& • .
r. Munch, sem verið hefir utanríkismálaráð-
herra Dana síðastliðin 11 ár, hefir nú verið
vikið úr því embætti, og við hefir tekið
Erik Scavenius, sem var utanríkismálaráðherra næst á
undan dr. Munch.
Þetta var tilkynt í Khöfn í gær um leið og skýrt var opin-
berlega frá öðrum mikilvægum breytingum á stjórn Staunings.
' »
Ráðherrunum í stjórninni hef-
ir verið fækkað úr 18 í 12. En
af þessum 12 ráðherrum eru að-
eins 4 sem voru áður í stjórn
Staunings. Þessir fjórir eru: For
sætisráðherrann Stauning, fjár-
málaráðherrann Vilhelm Buhl,
landbúnaðarmálaráðherrann
Bofding, og kenslumálaráðherr-i
ann Jörgen Jörgensen.
Meðal þeirra, sem vikið hafa
úr stjórninni eru fulltrúar stjóm
yfir hin herteknu hjeruð í Noregi, arandstæðinga, sem tóku sæti í
Sfcorað á
Háfcon fconang
að leggja níður
fconungdóm
Það varð kunnugt í gær, að
stjórnarnefndin í Oslo (sem
sett var með samþykki Þjóðverja
eftir að Quisling hafði orðið að
henni í vor, er Þjóðverjar gerðu
innrásina í Danmörku (dr.
Pað hefir verið opinberlega
tilkynt, að 127 Þjóðverj-j
ar og 470 ítalir hafi farist þeg-
ar breska skipinu „Arandora
Star“ var sökt. Skipið var eins
„ , ^ „ ...» * og kunnugt er á leið vestur um
Er a það bent, að sjalfboðalið- haf með 15(M) Þjóðverja og It.,
ar þessri geti veitt meginhern- a,a ^ kyrsettir höfðu verið j
um mikla aðstoð, með því að
ljetta af honum mörgum mikil-
vægum störfum.
Englandi, er skipinu var sökt.
I London er vakin athygli á
því, að meðal Italanna sem fór-
Öruggir. USC eru 7 menn, sem kunnir
Loks er á það bent, að auk eru víða um heim. Eru það eig-
breska herliðsins og landvarna- endur eða yfirmatreiðslumenn
sjálfboðaliðanna sjeu í Englandi kunnustu veitingaskálanna í
hersveitir frá Ástralíu, Kanada, London, eins og t. d. „Savoy“-
Ný.ja-Sjálandi, Frakklandi, hótelsins, „Hungary" veitinga-
Tjekkóslóvakíu, Hollandi, Nor- skálanum, „Café Anglia“ o. fl.
egi og Belgíu. J Það var þýski kafbátsstjór-
Meðal hernaðarsjerfræðinga í inn Prien, sem sökti „Arandora
London, segir í Reutersfrjett, er Star“. Prien sökti eins og kunn-
sú skoðun látin í ljós, að Bretar ugt er breska orustuskipinu
sjeu nú færir um að hrinda öll-. „Royal Oak“ og sagði Churchill
um tilraunum til innrása í Eng- þá, að hann hefði sýnt með því
land. .hugdirfsku og dugnað. En nú
Þrátt fyrir hinar auknu kröf-|segja Bretar, að siðferðið sje
ur ,sem herinn hefir gert til'orðið ljelegra hjá honum.
gefast upp) hefði skorað á Hákon Hauch og Hasle). Meðal
konung, sem nú er staddur í Eng- j annara ráðherra, sem ekki eiga
landi, að leggja niður konung- sæt' í hinni nýju stjórn eru
| landbúnaðarráðherrann Alsing
Andersen, innanríkisráðherrann
Dahlgaard o. fl.
Það hefir verið kunnugt um
nokkurt skeið, að fækka ætti
ráðherrunum í stjórn Staunings.
1 Danmörku mun það ekki hafa
komið mjög á óvai't, að dr.
Munch hefir verið látinn fara,
þar sem orðið mun hafa vart
nokkurrar andúðar í hans garð
þegar eftir hernámið.
Stáuning flutti útvarpsræðu í
gær, þar sem hann skýrði frá
stjórnarbreytingunni. Hann
hvatti þjóðina m. a. til að skor-
ast ekki undan að hafa samstarf
við Þjóðverja.
T svari sínu segir konungur, að
hann geti ekki orðið við þessári
ósk. Ilann telji sig best geta orðið
við ósk og vilja norsku þjóðar-
irinar með því að halda áfram
að berjast þar til þjóðin er aftur
orðin frjáls og óliáð. En konnugur
kveðst fús til að hverfa aftnr til
Noregs, bvenær, setn hann telur
þessu íparki náð, þ. e. þegar allur
erlendur her er farinn þaðan ,á
burtu.
Konungur segir að einkunnar-
orð sín sjeu hin sömu og þegat’
Jiaim varð við ósk norsku þ.jóðar-
innar, að taka við konungdóini,
árið 1905: Noregi alt!
Compiegne-vagninn
í Berlfn
mannafla í Englandi, hefir ekki
orðið nauðsynlegt að kalla menn
úr mikilvægum atvinnugreinum
í herinn. Verkamálaráðherrann
FRAMH. Á SJÖUNDTJ SÍÐU
Bretar missa
tundurspilli
Flotamálaráðuneytið í London
tilkynnir, að breska tund-
urspillinum ,,Whirlwind“ hafi
verið sökt með tundurskeyti.
Hann var 1100 smálestir.
„Whirlwind“, sem er 24. tund
urspillirinn sem Bretar missa,
7 í fyrradag, að því er breska !komið fyrir á stað þeim, er hon- var smíðaður fyrir heimsstyrj-
6 þýskar flugvjelar
ar niður vfir Englandi
Hinn sögulegi járnbrautar-s
vagn frá Compiégne er
nú kominn til Berlínar, og stend
voru skotn- 'ur hann þar á Anhalt-járnbraut-
gær og -arstöðinni, þar til honum verður
fl u g m á 1 á r á ð ú n ey a i ð t i 1 ky n n í r.
um hefir verið fyrirhugaður. öldina.
—450 þingmennfranska
-*• ^^ þingsins koma saman
í Vichy í Frakklandi í dag til
þess að greiða atkvæði um þær
tillögur að kallaður skuli sam-
an þjóðfundur á morgun. Þessi
þjóðfundur á síðan að fela
Petain og stjórn hans raunveru-i
legt ’ einræðisvald til þess að
semja nýja stjórnarskrá fyrir
Frakkland.
Þegar þíngmennirnir koma
saman í dag, munu þeir skipa
sjer niður eftir deildum, full-
trúadeild og öldungadeild. Áð-
ur en atkvæðagreiðslan fer
fram, mun Laval gefa yfirlit yf-
ir stjórnmálaástandið.
Það er tekið fram í fregnum
frá Frakklandi, að þótt ekki fá-
ist lögmætur meirihluti á þing-
deildafundunum í dag, eða á
þjóðfundinum á morgun, þá hafi
ráðstafanir verið gerðar, sam-
kvæmt heimild stjórnarskrár-
innar, til þess að tryggja það, að
tillögur þær, sem fram koma,
nái fram að ganga — og að
það gangi greiðlega.
Engar áreiðanlegar fregnir
hafa borist um, hvernig hin
nýja stjórnarskrá verður. En
svo virðist, sem Petain mar-
skálkur eigi að verða nokkurs-
konar foringi, og að Laval gangi
næstur honum að völdum, en að
stoðarmenn þeirra verði de Mar-
gerie, sem var utanríkismálaráð
herra Frakka alla heimsstyrj-
öldina (frá 1912—1919) og
Weygand hershöfðingi.
Sumar fregnir herma, að eng-
inn forseti verði , samkvæmt
hinni nýju stjórnarskrá. Lebrun
hverfur þar með úr sögunni.
Þá er talið, að Frakkar ætli
að halda þingræðisskipulaginu
á þann hátt að hafa tvær þing-
deíldir, efri deitd þar sem gert
er ráð fyrir að sitji andans
menn þjóðarinnar, skáld, rithöf-
undar, listamenn, blaðamenn o.
fl. En í neðri deild eiga að sitja
fulltrúár iðn- og verklýðssam-
banda (að ítölskum sið!) at-
vinnugreina og heimilanna.
Pólitískir flokkar hverfa úr
sögunni.
En óljóst er ennþá, á hvern
hátt þing skuli skipað, hvort
um kosningar verði að ræða
o. s. frv.
Matvælaráðherra Breta skýrði
í'rá því í gær, að bannað myndx
verða að framreiða annað tveggja
kjötrjett eða fiskrjett í veitinga-
húsum í Englandi. Slcömtun
verður hafin á te (2 nnsur á
viku) smjörlíki og feiti.