Morgunblaðið - 02.10.1943, Blaðsíða 11

Laugardagur 2. okt. 1943.
MORGUNBLAÐIÐ
11
ífrrg
víoa Muin
hanu tók undir sykurrækt.
Þaimig stóð á því, að hlóð æv-
intýramanna og innfæddra
blandaðist saman við blóð
guðhræddra og siðavandra
forfeðra Franks í föðurætt og
skildi hann frá öðrum venju-
legum hundrað prósent Amer-
íkumönnum.
Frank vissi ekkert um
hneykslið og upjmámið, sem
Verið hafði undanfari skilnað-
av foreldra hans. llann aússí
ekki, að faðir hans hafði fyr-
ii'gefið móður lians hvað eftir
anuað og sagði ekki skilið við
hana, fyrr en hann kom að
henni í faðmlögum við ungan
aðstoðarmann á tilraunastöð
plantekrunnar; að faðir lians
fjekk því öll rjettindi til að
hafa barnið og yfirgaf eyjuna,
fullur viðbjóðs á lauslæti og
siðleysi íbúanna og spillandi
andrúmslofti. Frank var því
upprættur úr hitabeltisjarð-
yeginuni áður en hann náði
rótfestu í honum. I fyrstu
kryddaði hann málfar sitt
með hawaiiskum orðum, og
amma hans, kona trúboðans,
skildi hann, því að hún var
s.júlf Arön þeim. En undireins
og hann fór að fara í skólann
og varð að athlægi fyrir þau,
hætti hann að nota þau. Hann
laiigaði til að verða eins og
allir hinir, og draga ekki að
sjer athygli þeirra.
Endurminningar hans frá
HaWai hurfu brátt í djúp
gleymskunnar. Loks varð eklf-
ert eftir af þeim nema björt
en óskýr mynd af snjóhvítum
kóralsandi og svörtu hraun-
grýti, hvítfyssandi brimi, geysi
stórum tr.jám og húsi, sem
stóð í hlíð, með svölum alt í
kring. Fong, kínverski mat-
sveinninn, sem kom Mamo til
að veltast um af hlátri, því að
hann sat oft og orti kínversk
l'jóð frammi í eldhúsinu. Lang-
ir reiðtúrar á Puolani, litla
hestinum sínum, meðfram hin-
um geysistóru sykurekrum.
Kókospálmar í golunni,
söngur og hl.jóðfærasláttur í
garðinum á kvöldin, þegar
Frank átti að vera sofnaður.
Illátur móður hans, sem hann
gat greint gegnum allan
glauminn. Ilmvötn móður sinn-
ar, hvítan hörundslit, hvernig
hún sat á hestinum og hvern-
ig hún synti, hvernig hún beit
hann í hálsinn og eyrun, þeg-
ar þau voru að leika „litla
hesta“, gælunöfnin, sem hún
kallaði hann: hunangsdropa,
litla fiskinn, laipala lúlú —
alt þetta fyrntist yfir smátt
og smátt.
Amma hans hafði á rjettu
áð standa. Að nokkrum tíma
Hðnum var hann farinn að
kunna vel við sig, það var
gaman í skólanum, hann eign-
aðist kunningja og var í há-
vegum hafður vegna krafta
sinna og sólbrenda, þeldökka
hörunds, liæði meðal stúlkn-
anna og drengjanna. Skömmn
eftir lát ömmu hans kvæntist
faðir hans þunnleitri og' hor-
aðri konu, sem hafði horkuleg-
an og einbeittan hökusvip, sem
Frank geðjaðist ekki að. Ilún
h.jet íi'ú Ilenley, var ekk.ja og
átti eina áttaára gamla dóttur.
„Kallaðu mig möinmu", sagöi
frú Henley við hann. ,,Já, frú
Henley“, sagði Frank.
„Ertu búinn að l)ursta ATel
í þjer tennurnar, væni? ....
Þvoðirðu þjer bak við eyrun ?
.... Hvaða blettur er þarna á
buxunum þínum? .... Ef þú
segir „skitinn" einu sinni enn,
neyðist jeg til að taka frá þ.jer
búðinginn......Þegar þú férð
að horfa á knattleik, væri ekk-
ert á móti því, að þú værir sá
herra að taka l)ot litlu með
þjer“.
„Sjálfsagt, frú Henley —
jeg meina mamma“.
Borgin stækkaði og teygði
úr sjer á allar hliðar, og þau
flúttust til Áttunda strætis,
sem var skamt frá Vesturtjörn-
inni, þar sem menn gátu
stundað róður s.jer til ánæg.ju
um helgar.
Frank lærði það í skólanum,
að Ameríka ATæri besta land í
heimi, Californía besta ríki
Ameríku og skólinn hans, L. A.
L. H. I., besti skóli í Los An-
gelos. Alt þetta ásamt fullviss-
unni um, að knattspyrnuflokk
ur hans, S. M. F. 11. væri besti
knattspyrnuflokkur heimsins,
gerði hann talsvert hreykinn
og umburðarlyndan gagnvart
öðru fólki, sem ekki átti sama
láni að fagna í lífinu.
Þegar Frank var ellefu ára
að aldri, Aæiktist hann hættu-
lega af lungnabólgu. Það var
í fyrsta skifti, sem alvarleg
óveðursský vofðu yf-ir hinu
formfasta og rólega seinna
hjónabandi ITenry Taylors.
„•Teg eet ekki tekið á mig þá
ábyrgð — setjuin nú svo, að
drengurinn dæi — hún er, þeg-
ar á alt er litið, móðir hans —
mig. myndi iðra þess alla ævi“,
hvíslaði Henry áhyggjufullur,
og loks ljet frú Henley undan,
þó aðeins með því skilyrði, að
hann yrði ekki heima — helst
ekki í borginni, daginn sem
fyrri kona hans kæmi að
heimsækja son sinn. Hann sam-
þykti það; e.f til vill óttaðist
hann sjálfur, að ást sín á
Mamó, sem hann hafði fyrir
löngu bælt niður, blossaði upp
á ný. Mamó kom með fyrstu
ferð og brátt stóð hún í dyrum
húss Henry Taylors og f.jekk
þjónustustúlkunni nafnspjald
sitt. Hún hjet nú frú Lester
Ingram. Ilún fór ekki úr káp-
unni, því að veturinn er mjög
kaldur í Californíu. Henni
Arnrð starsýnt á þann samsetn-
ing þrifnaðar og miðstjetta
virðuleika, sem kallaðist setu-
stofa frú Henley. Bónlyktina
lagði af gólfunum, stór blórnst
urvasi — tómur stóð á borð-
inu, slagharpan leit út eins og
hún væt'i aldrei opnuð. Frú
Henley var með hárnet yfir
hárinu. Hún var nýkomin af
hárgreiðslustofu og lokkarnir
máttu ekki fara úr skorðum.
Stefnumót kvennanna tvegg.ja
fór frain með ýktri og óeðli-
legri kurteisi á báða bóga. Frú
Ilenley hringdi á spítalann og
tiikynti, að frú Ingram væri
á leiðinni þangað. Um leið og
Mamó var komin af stað,
hringdi frú ITenley í eigin-
mann sinn og varaði hann
skjálfrödduð við að kðnta í
nálægð spítalans, síðan fór
hún að pakka niður farangri
hans. Ilún reif alla glugga upp
á gátt, til þess að lofta lit
hinni sterku ilmvatnslykt, sem
hin fyrri frú Taylor hafði
skilið eftir í stofunni, svo að
eiginmaður hennar fyndi hana
ekki.
Iljúkrunarkonan, sem sat
með prjónana sína við rúm
Franks, læddist á tánum út
um leið og Mamó laut yfir
drenginn. Hann var meðvit-
undarlaus og varir hans voru
skrælnaðar og þurrar af hita-
sóttinni. Hann bylti sjer eirð
arlaus-til og. frá í rúminu. Tár
Mamó hrundu hvert á fætur
öðru ofan á hann; hún laug-
aði hann/í þeim, eins og þeg-
ar hún kvaddi hann á Hawai.
Á næturnar sat hún við rúmið
hans og horfði á hann. Hann
er orðinn stór drengur, hugs-
aði hún og hló og grjet í senn.
Tárin streymdu án afláts nið-
ur í munn hennar; hún hafði
ekki undan að þurka þau. Einu
sinni opnaði Frank augun og
kveinkaði sjer sáran. „Liaþala
Liilú, litli, bleiki fiskurinn
minn“, hvíslaði hún innilega.
Ilún grúfði andlitið niður að
höndum hans, en í stað þess að
kyssa þær, beit hún laust í
fingurgóma hans, eins og í
leiknum um „litlu hestana“.
Jlarnið loka.ði augunum aftur,
en jiað vottaði fyrir brosi á
vörum þess.
Mamó dvaldi á hóteli, en
hún heimsótti son sinn dag-
lega. Hún sendi frá Henley
blóm og keypti brúðu handa
litlu dóttur hennar, en ekkert
dugði til að brjóta niður þann
múrvegg kuldalegrar kurteisi,
sem frú ilenley umgirti sig
með. Þegar Frank var úr allri
hættu, flóði hún í tárum enn
einu sinni, en í þetta skifti
ekki við rúmiö hans, heldur í
herberg'inu sínu á gistihúsinu.
Skarfarnir frá Utröst
Æfintýr eftir P. Chr. Asbjörnsen.
4.
mjalla, aldrei datt þeim í hug að lækka segl, og þegar
bátinn hálffylti, skásigldu þeir bárurnar, svo að báturinn
tæmdist aftur og vatnið stóð eins og foss út á hljeborða.
Nokkru síðar lægði storminn og þeir tóku til færanna. Það
var svo krökt af fiski, að sökkurnar komust ekki í botn
fyrir mergðinni. Bræðurnir þrír drógu hvern þorskinn
af öðrum, ísak fjekk líka margan vænan, en hann hafði
sitt eigið færi, og þessvegna sluppu þeir alltaf frá hon-
um, þegar þeir voru komnir upp undir borðstokkinn, og
hann náði ekki einum einasta fiski. Þegar báturinn var
hlaðinn, sigldu þeir heim að Útröst, og bræðurnir gerðu
að aflanum, og hengdu hann í hjall, en ísak fór til karls-
ins og kvartaði yfir því, að hann hefði ekkert veitt- Karl
lofaði að það skyldi rætast úr því næst, og fjekk ísak
nokkra öngla, og í næsta róðri veiddi ísak líka jafnmikið
og hinir, og þegar þeir komu að, reyndist afli hans fylla
þrjá hjalla.
En svo fór ísak að langa heim, og þegar hann lagði af
stað, gaf karlinn honum nýjan og góðan bát, hlaðinn
korni, fataefnum og öðrum nytsömum hlutum. ísak þakk-
aði fyrir sig, sem best hann kunni, en karlinn sagði hon-
um, að hann skyldi koma í þann mund er þeir feðgar
settu skútu sína á flot, og fara þá með fisk sinn til mark-
aðar í Björgvin og selja hann sjálfur. Jú, þetta vildi ísak
gjarna, og spurði svo hvaða stefnu hann ætti að stýra,
þegar hann færi aftur að finna þá feðga í Útröst. „Beint
eftir skörfunum, þegar þeir flúga til hafs, þá er stefnan
rjett“, sagði karlinn, „og far nú vel og heill“!
En þegar ísak hafði lagt frá landi og dregið segl að hún,
leit hann aftur, en sá þá ekkert annað en hafið svo langt
sem augað eygði.
Þegar þar að kom, fór ísak til þess að hjálpa feðgunum
í Útröst og setja skútuna á flot, hann stýrði eftir skörf-
unurp, og komst leiðar sinnar á skömmum tíma. En hann
hafði aldrei sjeð eins stórt skip og skútu feðganna, svo
löng var hún, að þótt stafnbúinn kallaði til stýrimanns,
þá heyrði hann það ekki, og varð að setja einn mann í
viðbót miðskipa, til þess að koma boðunum. Fiskinn hans
ísaks settu þeir í framlestina, og hann vann sjálfur að
því að flytja hann í skútuna, en hann skildi ekki hvernig
á því stóð, að stöðugt kom fiskur í hjallana í stað þeirra
sem hann tók, og þegar ’þeir ljetu í haf á skútunni voru
hjallarnir jafn fullir og þegar hann kom.
í Björgvin seldi hann allan fiskinn og fjekk svo mikið
fyrir hann, að hann keypti sjer skútu með öllum útbún-
aði, en það ráðlagði karlinn honum. Og seint um kvöldið,

— Tvær ungar stúlkur hafa
mist vitið af ást til mín, en nú
segið þjer, að þjer elskið mig
ekki.
— Já, það segi jeg.
— Þá eru það þrjár, sem
hafa mist vitið.
★
Sir Josiah Stamp, hagfræð-
fræðingurinn, haf'ði mjög gam-
an af sögu, sem hann heyrði
um frambjóðanda til þings,
sem var á yfirreið um kjör-
dæmi sitt. Frambjóðandinn
kom að hrörlegum kofa. og sá
tvo litla drengi standa fyrir
utan kofadyrnar. Hann gekk
til þeirra og spurði þá, hvort
þeir væru tvíburar.
„Nei, herra“, svöruðu þeir.
„Þið eruð ]>ó altaf bræð-
ur?“ spurði hann þá.
„Já“, svöruðu þeir.
„Jæja, en hvað eruð þið
gamlir ?“
„Við erum báðir fimm ára“.
„Nú, jæja, ef þið eruð báð-
ir fiimn ára og bræður að
auki, eruð þið þá ekki tvíbur-
ar ?“
„Nei, herra“, sagði annar
þeirra, „A'ið erum, þríburar.
Billi stendur þarna í dyrun-
um“.
★
Hún: Um hvað eruð þjer að
hugsa
Hann: Það sama og þjer.
Hún: Að ])jer skulið ekki
skammast yðar.
★
Hann: Manstu ekki eftir
því, að þegar við giftumst, þá
lofaðir þii Jiaú að vera mjer
undirgefin ?
Ilún: Það gerði jeg aðeins
til þess að forðast rifrildi með
an presturinn var ATið.
★
Kona (gröm) : Sá er munur-
inn á kú og mjólkursala, að
hjá kúnni fær maður óbland-
aða mjólk.
Mjólkursalinn: Satt er það
að vísu, en kýrin lánar ekk-
ert.
Mamrna: Viltu ekki fá eina
köku ennþá, Eiríkur?
— Nei.
Mamma: María, í guðs bæn-
um símaðu til læknisins og
)iddu hann að koma undir eins.
★
Bifreiðarstjóri hafði ekið
yfir sendisvein slátrara.
„Meiddirðu þig nokkuð ?“
spurði hann drenginn.
Drengurinn lítur í kringum
sig og segir síðan:
„Bíðum Arið, þama er trog-
ið mitt og þarna er lifrin, en
hATar eru nýruii mín?“
Húsbóndinn (með gagn-
rýni) : „Því í ósköpunum hef-
irðu nýja kjólinn þinn eins og
sítrónu á litinn?“
„Konan: „Ja, eiginlega \reit
jeg það ekki, nenla ef það
skyldi vera vegna þess, að það
tók mig svo langan tíma að
kreista út lir þjer pening-
ana“.