Morgunblaðið - 19.04.1944, Page 2

o
M 0 K G U N B L A Ð I U
Miðvikudag'ur 19. apríl 1944
I
lemendur námskeiða Slysavarnafjelagsins
hafa oft bjargað mannslífum
Samtal við Jón Odd
geir Jónsson fulltr.
Svo scni kuimtrgt er, stend-
íir annað la n<1s]>in« Slysavama
fjeiagsins ýfir tijer 1 Keykja-
vík. en í sambandi við slysa-
i.irnÍT' ;i landi hefír tíðinda-
íiiaðni' Mbl. átt tal við Jóu
Oddgeir Jónsson, fulltrúa. og
sagðist honum svo frá:
Síðan árið 1937 að Slysa-
varnafjelagið byrjaði að láta
halda fræðslunámskeið fyrir.
deildir sínar úti á landi eg
verksmiðjufólk í kaupstöðum.
'hafa yfir 4000 tnanhs læi’t á
námskeiðum þessftm hveraig
forðast megi hin ýmsu sly.s
OK (>rá ðabirgðahjálp ef slys
ber að höndum.
Sjúkrakössum hefir verið
komið í fjölda verksmiðja hjer
í , bænum og í nokkrar verk-
smiðjur úti á landi, en það er
ekki nóg, að sjúkragögnin sjeu
til, fólkið þarf að kurina að fara
rneð þau, og þessvegna höfum
vjer lagt sjerstaka áherslu á
það að kenna verksníiðjufólki
Ljálp í viðlögum og hættur af
kolsýrlingi, blýi og vjelum. Oft
hefir það og sýrft sig að full
þörf er fyrir slíka kurfnáttu.
Til dæmis skeði það á trjesmíða
verkstæði hjer í bæntím, að
maður fór með hendi í bandsög
og skarst við það slagæðin á
úlnliðn um, Samst arfsmaður
hans, er hafði lært hjálp í við-
Jögum, reyrði í skyndi efst um
handlegg hans, batt um sárið
og kom manninum í sjúkrahús.
Þess má geta, að fyrir atbeina
fjelagsins hefir verið flutt inn
sjerstök gerð af svöðusárabind-
um, sem fljótlegt og örugt er
að nota, Þau hafa verið sett í
sjúkrakassa verksmiðjannó og
í lyfjaskrín skipa, — Minni
meiðsli eru daglegir viðburðir
-i verksmiðjunum og er þá mik-
xil munur að geta gripið til
hreinna umbúða, í stað þess að
nota einhverjar tuskur eða
tvist, eins og algengt var áður,
og má geta þess, að er jeg fór á
miTli verksmiðjanna fyrsta ár-
Jð, sem fjelagið vann að því að
koma sjúkrakössum á sem
flesta vinnustaði, að þá voru til
ujúkrakassar í aðeins 8 verk-
Brraðjum af 48 verksmiðjum og
vérkstæðum, sem jeg heim-
BÓttí. Nú eru sjúkrákassar í öll-
um verksmiðj um bæjarins og
fíéstum verkstæðum og vinnu-
ntöðvum.
En kunnátta í hjálp í viðlög-
um kemur sjer víðar vel en á
vinnustöðvunum:
. Verksmiðjumaður nokkur í
Reykjavík, sem var á nám-
akeiði í hjálp í viðlögum, sagði
rnjer eftirfarandi:
Hann kvaðst eitt kvöldið, er
haníi kom heim írá námskeið-
inu, hafa sagt konu sinni frá
ýmsu, er hann nam þár, m. a.
hvað ætti að gera, ef stæði í
börnum, en þau hjón áttu eina
dóttur tveggja ára, Daginn eft-
ir, er hann var fjarverandi að
heiman vegna vinnu sinnar,
kom það fyrir. að dóttir hans
var nærri köfnuð af matarbita.
sem stóð í hálsi herfnar. Móð-
irin. var ein heima með barn-
inu, og er hún sá, hvað verða
vildi, mintist hún samtals
þeirra hjóna daginn áður, um
það, hvað ætti að gera, ef stæði
í börnum. Hafði hún endaskifti
á barninu, en lagði jafnframt
brjóstkassa þess á læri sjer og
sló með flötum lófanum milli
herðablaðanna. Hrökk þá bit-
inn fram úr barninu. Konan
var sannfærð um það, að hún
hefði bjargað lífi barnsins
vegna tilsagnar bónda síns
kVöldið áður.
Fyrir atbeina Slysavarnafje-
lagsins læra nú allir bílstjórar,
sem Ijúka meira prófi, hjálp í
viðlögum og ýmislegt um hætt-
ur af bílum. Hjálparkunnáttan
hefir oft komið sjer vel fyrir
bílstjóra og skal hjer sagt frá
einu dæmi af mörgum:
Eitt sinn að sumardegi fór
bílstjóri með fólk í skemtiferð
í bíl sínum austur fyrir fjall.
Þegar austur kom, fór fólkið út
í móa að snæða nesti sitt, en
bílstjórinn var að hyggja að
bílnum, sem stóð á þjóðvegin-,
um. Eftir nokkra stund heyrir.
bílstjórinn, að eitthvað muní
vera að hjá fólkinu. Hleypur
hann til þess og sjer, hvar
Stúlka situr á þúfu, blárjóð í
framan og auðsjáanlega komin.
að því að kafna. Bílstjórinn sá
strax, hvað um var að vera.
Fór hann með vísifingur og
löngutöng varlega ofan í háls
stúlkunnar og náði strax tök-
um á kjötflygslu, sem stóð í
hálsi hennar. Samferðafólk
stúlkunnar varð mjög undrandi
yfir þessum skjóta árangri, því
að það hafði árangurslaust sleg
ið ósköpin öll á bak stúlkunnar,
þar sem hún sat, en ekkert
dugði.
Slysavarnadeildir í sveitum
beita sjer nú mjog fyrir því að
láta halda námskeið fyrir með-’
Iimi sína, og ekki vanþörf á,-
einkum í afskektum sveitum.
Hjer skal sagt frá dæmi frá því
í fyrra:
í sveit á Suðurlandi hafði
námskeið verið haldið að vor-
lagi fyrir atbeina slysavarna-
deildarinnar þar, í hjálp í við-
lögum. Margir bændur tóku
þátt í námskeiðinu. I byrjun
sláttar skeður það á einum
bænum, að drengur sker sig í
læri á ljá, svo mikíð, að slagæð
spýtir. Bóndinn á bænum brá
skjótt við. stöðvaði blæðinguna
eins og hann hafði lært á nám-
skeiðinu, batt um sórið og ljet
síðan senda eftir lækni. Langt
var til læknis, og kom hann að
tveim tímum liðnum. Kvað
hann bónda hafa bjargað lífi
drengsins, því blæðingin hefði
getað leitt drenginn til dauða
á mjög skömmum tíma, hefði
ekkert verið að gert.
Eitt af því, sem Slysavarna-
fjelagið hefir látið sjer mjög
ant um, er að kenna lífgun í
sem flestum verstöðvum og víð
ar. Segja mætti mörg dæmi
þess, er leikmenn háfa lífgað
menn frá köfnun og er þess t.
d. ekki langt að minnast, að
ungur skáti í Keflavík, sem þá
hafði nýlega lært lífgun á nám-
skeiði ' Slysavarhadeildarinnar
þar, lífgaði dreng, sem legið
hafði um 8 míhútur á marar-
botni. Þá er ekki lengra siðan
en í fyrra, að sjómenn á báti
frá Vestmannaeyjum lífguðu
fjelaga sinn, sem fallið hafði
útbyrðis og varð ekki náð fyr
en eftir 15 mínútur úr úfnum
sjó í næturmyrkri.
Jeg hefi sagt hjer frá nokkr-
um dæmum úr daglega lífinu
til þess að gera fólki énn Ijós-
ara, hve nauðsynlegt það er að
kynna sjer slysavarnir og auka
Framhald á 8. síðu.
Á amerísku lislsýningunni
LJÓSMYND, sem tekin var á amerísku sýningunni í Lista-
mannaskálanum. Jóhann Briem málari, er að ræða við amer-
ískan hermann um vatnslitamyndina „The Mili at Island
Pond“, eftir B. Miller. — í kvöld verða tónleikar á sýning-
unni.
Barnasðfnunin komin upp í
188 þús. kr.
IVIiðbæjarskólinn hæstur
Fræðslumálaskrifstofunni, sem er miðstöð fjáröflunar til
handa bágstöddum börnum á Norðurlöndum, hefir nú borist
söfnunarfje frá ýmsum skólum landsins, en söfnunin er nú kom-
in upp í krónur 188.120.77. Fef hjer á eftir listi yfir söfnun hinna
einstöku skóla, en þeirra hæstur-er Miðbæjarskólinn með kr.
33.545.80.
Austurbæjarskólinn ................... kr. 27800.00
Skóli (ísaks Jónssonar) ................ — 6724.00
Miðbæjarskólinn ........................ — 33545.80
Laugarnesskólinn ....................... — 8225.10
Skildinganesskólinn .................... — 2839.00
Æfingadeild Kennaraskólans ............. — 3107.00
Landakotsskólinn ....................... — 9903.00
Adventistaskólinn ...................... — 1664.00
Smábarnaskóli Svövu Þorsteinsdóttur .. — 630,90
Barnaskólinn í Bessastaðaskólahverfi . . — 700.00
Barnaskólinn á Selfossi................. — 2700.00
---- á Eyrarbakka .............., —- 1750.00
---- á Stokkseyri............... — 1266.00
—— í Hafnarfirði ............. — 11838.00
—— í Höfn í Hornafirði .... — 1630.00
---- í Ólafsfjarðarskólahverfi — 800.00
—— í Keflavík ................. — 12090.00
---- á Akranesi ................. — 5400.00
---- í D.júpárskólahverfi Rang. — 300.00
---- í Laúgardalsskólahverfi . — 1150.00
——r- í Mýrarhúsaskólahverfi . — 1550.00
---- í Ásaskólahverfi., Rang. . — 315.00
Ungmennafjelag Eiðaskóla ............... — 914.00
Barnaskólinn í Fljótshlíðarskólahverfi — 1350.00
---- í Njarðvíkurskólahverfi. . — 1434.00
---- í Hraungerðisskólahverfi.. — 410.00
• -- í Vestmannaeyjum ...... — 12444.00
---- í Stykkishólmi ............ — 2187.00
---- á Hvammstanga.............. — 313.00
---- í Borgarnési .............. — 2381.00
—— í Öngulstaðaskólahverfi . -— 470.00
---- á Blönduósi ............... — 2344.00
——- í Reykdælaskólahverfi . . — 1000.00
---- í Sandgerði ............... — 1900.00
---- í Hafnaskólahverfi Guilbr. — 980.00
---- í Flatey................... — 768.00
---- í Dyrhólaskólahverfi .... — 450.00
---- í Selvogsskólahverfi... . — 1730.00
---- í Innra-Akranessk.hv..... — 287.00
---- í‘Lundarreykjardalsskh.. . — 256.00
• -- í Eyrarsveitarskólahv. .. — 510.00
---- á ísafirði................. — 8000.00
---- í Súðavík ................. — 1185.00
---- á Þórshöfn ................ — 653.00
---- á Bíldudal................. — 1368.00
---- í Vallaskólahverfi...... — 410.00
---- í Mjóafjarðarskólahverfi.. — 600.00
---- í Reykhólaskólahverfi .. — 3651.00
---- í Ytri Torfustaðaskólahv. — 410.00
---- í Garða- Og Vífilstaðask.hv.— 1175.00
---- á Reyðarfirði ............ — 1765.00
Frá ýmsum mönnum (utan skólasöfn) — 847.97
Alls kr. 188120.77
Eins og sjá má af lista þessum hafa ekki nærri allir skólar
sent söfnunarlista sína og má því búast við drjúgum skerf í við-
bót við það, sem komið er.
Húsbruni — Hjálparbeiðni
I GÆRMORGUN brann til
kaldra kola íbúðarhús Gests í.
Guðnasonar bifreiðarstjóra hjá
Grafarholti. Kona hans var
stödd í næsta húsi, en börnin
að leikjum rjett hjá. Þau hjón-
in eru mjög illa stödd, þar sem
þau nú hafa mist aleigu sína
og eiga fyrir fjórum ungbörn-
um að sjá. Vænti jeg þess, að
góðir og hjálpáamir menn og
konur vilji nú hlaupa undir
bagga og ijetta þeim byrðarnar
með því að skjóta saman fje
nokkru þeim til hjálpar í erf-
iðleikum þeirra.
Blaðið hefir fúslega lofað a<5
veita samskotunum viðtöku.
Mosfelli, 19. apríl 1944. I
Hálfdan Helgason.