Morgunblaðið - 21.05.1944, Blaðsíða 8

8
M'0 RGUNBLA ÐIÐ
Sœmudag'ur 21. maí 1944
JL F. Kofoed-Hansen 75 óro
----------------7—■
Látum lýðveldið
skapa nýtt hugarfar
til fósturjarðarinnar
ALLIR, sem um landið hafa farið, hafa rekið augun í rjioldar-
börð, uppblásna mela og sanda. Að áliti dómbærustu
manna ágerast landskemdir þessar, þrátt fyrir mikilvægt
starf sandgræðslunnar, skógræktarinnar og annarar rækt-
unarstarfsemi. Og þær aukast svo, að byggingu landsins
stafar fyrirsjáanleg hætta af þeim.
LANDIÐ hefir nú á að skipa mörgum færum mönnum á sviði
ræktunarmála, eins og sandgræðslustjóra, skógræktar-
stjóra, ráðunautum Búnaðarfjelagsins o. s. frv. Væntan-
lega bætast a. m. k. tveir ómetanlegir menn við á þessu
ári, sjerfróðir um jarðvegsrannsóknir og jurtakynbætur.
Mönnum þessum öllum, og mörgum fleiri, þarf að búa hin
bestu starfsskilyrði og ekki horfa í augnabliksútgjöld við
það. Þeir verða síðan að hafa forystuna um að græða sár
landsins, leggja til hvernig haga skuli landgræðslunni. En
allur almenningur verður að fylkja sjer að bal|i þeirra í
því. Landgræðsla er hagsmunamál allra, sem landið byggja.
HUGMYND hins ötula skógræktarstjóra um stofnun Land-
græðslusjóðs til þess að standa nokkurn straum af kostn-
aðinum við landgræðsluna, er svo göfug og óeigingjörn,
að sjálfsagt virðist að allir fylki sjer um hana. Hún bygg-
ist á þekkingu á ásigkomulagi landsins og hryggð yfir því.
Hún er raunhæf tillaga til þess að bæta vanrækslu for-
feðranna. Hún sýnir meiri og innilegri samúð með land-
inu en nokkur önnur tillaga, sem frafh hefir komið. Það
er því eðlilegt, að hún komi fram einmitt um leið og Is-
land verður aftur frjálst.
UM LEIÐ og hefst stjórnarfarslega nýtt tímabil í sögu íslands,
þarf einnig að hefjast nýtt tímabil í hugarfari manna til
fósturlandsins. Aldrei hefir því riðið meira á en nú, að
enginn liggi á liði sínu. Nú er einstakt tækifæri til þess að
innræta mönnurrt ást á landinu og gefa þeim tækifæri til
þess að sýna hana í verki.
LANDGRÆÐSLUSJÓÐURINN getur gefið út æfifjelagsskírteini
eða sjerstakt merki, sem væri tilvalin minningargjöf fyrir
foreldra handa börnum sínum, einmitt nú á þessum tíma-
mótum. Með því móti væri hugum barnanna beint að því,
að fyrsta veðrjett í okkur öllum á landið okkar, og það eitt.
LEGGIÐ því allir skerf í Landgræðslusjóðinn, smáan eða stór-
an, eftir getu. Helgi Tómasson.
• A. F. Kofoed-Hansen er fædd
ur á Lálandi í Danmörku 22.
maí 1869. Foreldrar hans voru
Hans Peter Kofoed-Hansen og
kona hans Sophie I. L. Moitke.
Faðirinn var stiftpróí'astur og
kunnur rithöfundur, er. móðir-
in af aðalsættum.
Ætlun foreldranna mun upp-
haflega hafa verið sú, að son-
urinn gengi á liðsforingjaskóla
og yrði hermaður, en hann
kunni ekki við sig innan þeirra
veggja og stundaði skógrækt-
arnám við Landbúnaðarháskól-
ann á Friðriksbergi. Að loknu
prófi dvaldi hann í Svíþjóð um
tíma, en var síðan 6 ár við
skógrækt í Rússlandi. Var hann
orðinn 36 ára, er hann settist að
hjer á landi.
Kofoed-Hansen var skipaður
skógræktarstjóri árið 1907. Hjer
hafði verið rekinn vísir til skóg
ræktar frá árihu 1900, en það
var að miklu leyti gert fyrir
frjáls samskot ýmissa manna og
með styrk frá Alþingi. Forustu
í þeim málum höfðu þeir Carl
Ryder sjóliðsforingi og C. V.
Prytz, prófessor í skógrækt, en
C. E. Flensborg annaðist fram-
kvæmdir fram á sumarið 1906.
En frá árinu 1907 tók Alþingi
skógræktarmálin á sína arma,
og skipaði bæði skógræktar-
stjóra og skógarverði.
Um og upp úr aldamótunum
hafði vaknað mikil hrifningar-
alda um skógræktarmál, eink-
um meðal ungmennafjelaga, en
L var jarðvegurinn eigi nógu
vel undirbúinn til þess að veru-
fcegt^ gagn yrði af slíkri hreyf-
ingu. Enda skorti sjálfsagt tölu
vert á að menn gerðu sjer al-
menl ljóst, hvílíkt þolinmæðis-
verk skógræktin er á okkar
góða landi. Kofoed-Hansen
kom hingað um það leyti, sem
áhugi almennings var að byrja
að fjara, og hefir það án efa
valdið honum miklum erfið-
leikum í starfinu. Svo kom
heimsstyrjöldin fyrri með mikl
úm fjárhagslegum örðugleikum
og langvinnum eftirköstum,
sem enn setti skorður við eðli-
legri þróun skógræktarmál-
anna.
Þrátt" fyrir þessa örðugleika
og marga aðra, hefir Köfoed-
Hansen komið mörgu góðu til
leiðar á þeim árum, sem hann
annaðist skógræktarmálin. —
Margar girðingar voru settar
upp, sem hafa haft mikið gagn
í för með, sjer. Vaglaskógar-
girðingin og friðun skógarins
mun vera það, sem mest á ber,
en síðan var girðingin um Hall-
ormsstaðaskóg stækkuð veru-
lega, Þórsmerkurgirðing sett
upp, girðing um Laugarvatns-
skóg og ýmsar aðrar, svo að
nokkrar sjeu nefndar. Var bú-
ið að friða um 1300 ha. skóg-
lendis er hann ljet af störfum.
Eitt af hinu merkasta, sem
Kofoed-Hansen gerði, var það,
að^hann ljet setja litla girðingu
upp á Eiðum á Hjeraði árið
1928. í landi því, sem girt var,
höfðu fundist ofurlitlir tJJarka-
rangar á stangli, en nú var að
vita, hvaða lífsþróttur leyndist
með þessum litlu öngum. Fimt-
án árum síðar er landið orðið
r
all vel kjarri vaxið viða, en
hæstu trje eru á fjórða meter
á hæð. Birkið er að byrja að sá
sjer út og líkur eru fyrir því,
að mest alt landið klæðist skógi
áð nýju. Þessi litla tilraun
markar án efa tímamót í sögu
skógræktarinnar hjer á landi,
því að hjer eru þúsundir hekt-
ara lands, sem svipað er ástatt
um og græða mætti á jafn eín-
faldan hált.
En hið merkasta, sem liggur
eftir Kofoed-Hansen, er, að
mínum dómi, hin einfalda fræ-
sáningaraðferð, sem hann hefir
fundið upp og kent okkur yngri
mönnum. Með þeirri aðferð er
auðvelt að rækta birkiskóg
víðsvegar um ’and vjð ýms
skilyrði.
Strax og Kofoed-Hansen fór
að ferðast hjer á landi, kom í
tjós, að hann var afburða dug-
legur ferðamaður, sem ljet eng-
ar torfærur aftra för sir.ni.
Hann hefir margoft ferðast um
landið þvert og endilangt, ým-
ist á hestbaki eða reiðhjóli, sem
er hans uppáhalds farartæki,
og ekki voru ferðareikningarn-
ir háir, því að aldrei var neinu
kostað til fylgdarmanna nje
nokkur ónauðsynlegur hlutur
með í förinni. Frægust mun
ferð hans um Vonarskarð vera,
er hann fór einn síns liðs frá
Brú á Jökuldal og suður á land.
Þá voru öræfaferðir sjaldgæf-
ari en nú og leiðarlýsingar eng-
ar eða af mjög skornum skamti.
Þótti þetta að vonum frækileg
ferð, og geri jeg ráð fyrir, að7
fáir vilji leika hana eftir.
Kofoed-Hansen hefir bundið
mikla trygð við landið, og mun
óhætt að fullyrða, að hann vill
hvergi bera beinin nema hjer.
Sínar bestu stundir hefir hann
átt í faðmi íslenskrar náttúru.
Hákon Bjarnason.
Röskleg vinnubrögð
REYKVÍKINGAR urðu vitni
að rösklegum vinnubrögðum i
fyrradag, er sveit manna gerði
við Austurstrætið endanna á
milli á einni dagstund. Að vísu
var kvöldsett orðið, er verk-
inu var lokið, en það skiftir
minstu máli, gatan var orðin
mjög illa útleikin,. eins og við
er að búast, slík umferð bif-
reiða, sem um hana er. Voru
víða komnar í hana djúpar
holur, sem upp þurfti að fylla,
og síðan var öll akbrautin mal-
bikuð og völtuð. Og þótt há-
vaðinn af loftborunum værí
ekki þægilegur, meðan á verk-
inu stóð, þá var mikill munur á
því, hve umferðin er hávaða-
minni á eftit og þessi aðalgata
bæjarins fallegri. — Er full-
komlega þess vert að þakka slík
vinnubrögð, sem þarna voru í
frammi höfð. — Almenna bygg
ingarfjelagið mun hafa ann-
ast þessa sjerstaklega hröðu
gatnaviðgerð.
Gjafir til vinnuheimilis
S. í. B. S.
Skipshafnir á þremur skipum
gefa sjö þúsund og eitt hundrað
krónur. Eftirtaldar gjafir bár-
ust í gær: Skipshöfn b.v. Kári,
kr. 3.000,00, e.s. Brúarfoss kr.
2.875,00, b.v. Baldur kr. 1.225,00
e.s. Selfoss kr. 440,00. Frið-
björn Níelsson, bæjargjaldkeri
Siglufjarðar, kr. 1.000,00. Starfs
fólk Bókfell h. f., Lvg. 61, kr.
475,00. Starfsf. Skógerðarinnar,
h. f., kr. 330,00. Starfsf. H.f. Raf
tækjaverksm. Hafnarf., kr.
850.00.
Rvík 13. apríl 1944.
Skrifstofa S. í. B. S.
Vilhj. Jónsson.

Eitir Robert Storm

í TMAT'Z
) WHO I
T/JINK IT
tS, AHZS>.
CUFF... ■
UFTBN— .
The VFONE /ð KlN&INU /N MAOCARA'S
MOTFBR-'C, apaftaient... —-
^ NEVER MIND,
MAECAPA! YOUfZ
MCrrNEtZ IVILU
v ANOWEK !T!^S»
c;ppr. lvu. Kmg FVaturt< Syndicatc, Inc \Votl«J ti^hts rctervcd
• • COAX HIM OVEfZ HEíSE!
%ELL H!M YOUR DAUOHTER.
/S R.EADY TO LEAVE WlTH
» UtM AT ONCE! . ^
SUDPENLY...MASCAPA SE17.ES A
PAUZ OF SCtSSORS AND DAZTS EOÍZ
1) Síminn hringdi í íbúð frú Cuff. Mascara ætl-
# /
aði að svara, en X-9 kom í veg fyrir það. „Gerið
yður ekkert ómak símans vegna“ sagði hann, „móð-
! ir yðar svarar“.
2) „En ef þetta skyldi vera Alexander?“ sagði
frú Cuff skelkuð. — „Það er einmitt hann, sem
jeg held að það sje“, svaraði X-9. — 3) Hann
heldur áfgam: „Sjáið til, frú Cuff fáið þjer hann
til þess að koma hingað. Segið honum, að dóttir
yðar sje þess albúin að fara með honum undir
eins“.
4) En á meðan X-9 talaði við frú Cuff, notar
Mascara tækifærið. Hún nær í skæri og hleypur nú
að símanum og ætlar að klippa þráðinn í sundur.