Morgunblaðið - 13.08.1944, Blaðsíða 6

6
tóORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 13. ágúst 1944.

Hjalti húsmannssonur
Æfintýr eftir P. Chr. Asbjörnsen.
5.
höfðu það gott þarna, spöruðu hvorki mat nje drykk, lögð-
ust síðan til svefns og sváfu langt fram á dag. En ekki var
Hjalti fyrr vaknaður en gamli maðurinn kom með mjöð
handa honum í gullbikar. Þegar hann svo var kominn í
garmana, þá sýndi konungur honum alt úti og inni, til
þess að hann gæti tekið það, sem hann vildi fá í laun fyrir
að frelsa son hans. Og þar var af nógu að taka, megið þið
vita: „Og hvað viltu nú?“ spurði konungurinn. „Þú get-
ur fengið hvað sem þú óskar þjer af þessu hjerna“. — En
Hjalti sagði að hann yrði að hugsa sig svolítið um fyrst
og tala við konungsson og sagði konungur það eðlilegt.
„Nú hefirðu sjálfsagt sjeð márgt fallegt“, sagði kon-
ungssonur.
„Já, ekki var það nú lítið“, sagði Hjalti, „en segðu mjer,
hvað á jeg nú að kjósa mjer af allri þessari dýrð? Faðir
þinn segir að mjer sje heimilt að velja hvað sem jeg vilji“.
„Þú skalt ekki velja neitt af því, sem þú hefir sjeð hjer,
en hann er með lítinn hring á fingrinum og um hann
skaltu biðja“. — Þetta gerði svo Hjalti, hann bað um litla
hringinn, sem konungur var með á fingrinum.
„Hann er það sem mjer þykir mest í varið af öllum
eigum mínum“, sagði konungur, „en mjer þ»ykir þó vænna
um son minn, svo þú verður að fá hringinn. En veitstu
til hvers má nota hann?“ — Nei það vissi Hjalti ekki.
„Þegar þú berð þenna hring á fingrinum, geturðu fengið
allt sem þú óskar þjer“, sagði konungur. Síðan þakkaði
hann Hjalta fyrir sig og konungur og sonur hans óskuðu
honum góðrar ferðar og báðu hann um að gæta hrings-
ins vel.
Ekki hafði nú Hjalti gengið lengi, þegar hann fór að
hugsa, að gaman væri nú að reyna til hvers hringurinn
dygði, og'svo óskaði hann sjer einhverra býsna af nýjum
fötum, og ekki hafði hann fyrr sleppt orðinu, en hann var
kominn í þau. Síðan hugsaði hann að það væri svolítið
gaman að leika á karl föður sinn og óskaði sjer að hann
stæði við dyrnar heima hjá honum eins rifinn og ræfils-
legur og hann var síðast.
„Góðan daginn, faðir minn góður“, sagði hann. — En
þegar faðir hans sá hvernig hann var klæddur', enn rifn-
ari og óhreinni en þegar hann fór, þá tók hann að barma
sjer og bera sig illa: „Það er ómögulegt að koma þjer til
manns, Hjalti“, sagði hann, „fyrst þú getur ekki einu
sinni unnið fyrir fatadruslum utan á þig allan þenna
tíma, sem þú hefir verið að heiman“.
sjer, og gleðibylgja reis upp í
huga hennar.
Hún festi blómin í hári sínu,
og þegar hún hafði gengið úr
skugga um, að hún myndi
standa hvaða hefðarfrú, sem
væri, á sporði, fór hún fram á
ganginn. Rennihurðin á milli
grænu dagstofunnar og ítalska
herbergisins hafði verið opnuð
og voru báðar stofurnar
fullaj af fólki. í bókarher-
bergmu og litla rauða herberg-
inu var einnig margt fólk.
Jóhanna sat í gyltum stól,
rjett hjá dyrunum á grænu
dagstofunni, og var óvenju fjör
leg að sjá. Hún var að tala við
háann, myndarlegann mann,
sem stóð við hlið hennar, og
brosti og hló. Hún var klædd
skærgulum kjól úr glytvefnaði.
Hann var sjerstaklega ætlaður
við það, sem fallegast var af
Van Ryn skartgripunum, en
það voru eyrnahringir úr
rúbínsteinum, perlum og de-
möntum. Hái maðurinn og
nokkrar konur, sem stóðu þar
hjá, voru að dást að þeim, og
Miranda, sem stóð vandræða-
leg í dyrunum, og vissi ekki,
Svað hún átti af sjer að gera,
feyrði, að þau báðu hana að
segja sjer sögu eyrnahringanna,
sém höfðu komið til Amster-
dam frá Indlandi. Einu sinni
leit Jóhanna upp og horfði á
stúlkuna, sem stóð þarna vand
ræðaleg í dyrunum, en hún
benti henni ekki að koma til
sín eða heilsaði henni, heldur
sneri sjer aftur að vinum sín-
um.
Miranda roðnaði. Ætlaðist
Jóhanna til þess, að hún stæði
þarna í alt kvöld? Hún fann, að
tvær konur, sem stóðu þar rjett
hjá, störðu forvitnislega á
hana. Hún flýtti sjer út um
dymar aftur, og ætlaði að flýja
upp á herbergi sitt, en um leið
kom Nikulás fram á ganginn,
út úr rauða herberginu. And-
artak störðu þau þögul hvort
á annað. Nikulás var í dökk-
bláum fötum og hún hafði
aldrei sjeð-hana svona falleg-
ann. Þegar hann stóð þarna al-
varlegur og horfði á hana, varð
henni aftur ljett í skapi.
Augu hans voru órannsakan
leg þegar hann sagði rólega:
„Blómin fara þjer vel, eins og
jeg vissi. Komdu, jeg ætla að
kynna þig fyrir vinum mín-
um“. Og án þess að skeyta um
mótmæli hennar leiddi hann
hana í gegnum s4ofurnar, og
staldraði við fyrir framan
hvem smáhópinn af öðrum og
sagði: „Þetta er frænka mín,
ungfrú Miranda Wells“.
Miranda sá andlitin í þoku
og heyrði ekki nema helming-
in af nöfnunum. Einu mennirn
ir,- sem hún sá greínilega, voru
Martin Van Buren, fyrverandi
forseti, sem var eldri maður,
sköllóttur, og sonur hans, John,
- en það var sami maðurinn og
Jómanna hafði verið að tala
við.
Hún heilsaði þessum tveim
mönnum með sjerstakri lotn-
ingu. Feimnin hafði smá farið
af henni, meðan á athöfn þess-
ari stóð, en þegar Nikulás skildi
hana eftir í hóp ungra kvenna,
greip feimnin hana á ný. Ungu
stúlkurnar virtust allar vera af
Van Rensselaer-ættinni, og eft
ir að hafa skiptst á nokkrum
kuldalegum kurteisisorðum við
Miröndu, tóku þær aftur upp
fáránlegt samtal um giftingu
einhverrar Corneliu, sem Mir-
anda hafði aldrei heyrt nefnda.
Hún sat þarna ein og yfirgef
in þar til Tompkins, rauður í
andliti af ákafa, tilkýnti Jó-
hönnu, að kvöldverðurinn væri
reiðubúinn. Þá kom ungur og
glaðlegur maður og hneigði sig
fyrir henni. „Ungfrú Wells“,
sagði hann. „Jeg á víst að hafa
ánægjuna af að hafa yður til
borðs. Jeg heiti Harman Van
Rensselaer“.
Miranda brosti feimnislega
og tók í útrjettan arm hans, á
meðan hún braut heilann um,
hvað í ósköpunum hún ætti að
segja við hann. Hún vonaði inni
lega, að hann sæi ekki, að þetta
væri í fyrsta sinn á ævinni, sem
hún væri í reglulegu sam-
kvæmi.
En Harman var ræðinn og
fjörugur ungur maður og í aug
um hans las hún ósvikna að-
dáun, svo að feimnin fór brátt
af henni.
„Þjer hafið ekki verið hjer
uppi við fljótið áður, ungfrú
Wells?“ spurði hann.. „Jeg
vona, að þjer kunnið vel við
yður hjer“.
„Já“, sagði hún. „Jeg hefi
annars ferðast lítið um hjer
ennþá. Þjer komið sennilega
frá Albany?“
Harman hristi höfuðið. „Nei.
Jeg tilheyri Claverack-kvísl-
inni af Van Rensselaer-ætt-
inni“.
Hann fór að hlæja, þegar
Jiann sá, að Miranda var engu
nær. „Yður hlýtur að finnast
þetta mjög flókið. Fólkið
hjerna á móti okkur er af Rens
selaer-ættinni frá Ford Crailo.
Dökkklæddi maðurinn, við hlið
ina á Maríu Livingston, er Stef
án Van Rensselaer. Og þarna
er sonur hans, Stefán, og tvær
dætur hans, Comelia og Katrín
Jeg á sjö systur sjálfur, en þær
eru aðeins tvær hjer“.
• Miranda brosti . „Jeg er
hrædd um, að jeg sje heldur
• fáfróð. Það eru svo margir,
sem heita Livingston og Van
Rensselaer11.
„Maðurinn, sem situr hægra
megin við yður, heitir a. m. k.
hvorugt", sagði Hartman. „Þjer
vitið auðvitað, hver hann er?“
Miranda leit á hann. Það var
miðaldra maður, fremur feit-
laginn, sem borðaði með mikl-
um alvörusvip. Hún hristi höf-
uðið.
„Þetta er Fenimore Cooper,
rithöfundurinn. Þau hjónin eru
nú í heimsókn hjá Schuylers-
hjónunum“.
„Já, auðvitað", flýtti Miranda
sjer að segja, og óskaði þess að
hún hefði haft tíma til þess að
lesa „Síðasti Mohikaninn“, sem
Nikulás hafði verið að tala um
við hana.
En þegar, hún ætlaði að fara
að tala við hr. Cooper, fanst
henni hann vera fálátur. Hann
virtist hafa miklu meiri áhuga
á matnum en hinum feimnis-
legu athugasemdum hennar.
Harman var í fjörlegum sam-
ræðum við stúlkuna, sem sat
vinstra megin við hann, og þeg
ar hún var komin í vandræði
með, um hvað hún ætti að tala
við rithöfundinn, fór hún eitt-
hvað að minnast á hátíðahöldin
um morguninn og bændurna.
Cooper lagði þegar frá sjer
gaffalinn. „Gekk Van Ryn nokk
uð erfiðlega að fá inn leiguna?“
sagði hann, og horfði svo strang
lega á hana, að hún varð hálf
hrædd.
„Nei,ja-jú — í einu til-
felli“, stamaði hún.
„Svívirðilegt!“ Rithöfundur-
inn lamdi hnefanum í borðið,
svo að glösin dönsuðu og Mir-
anda lyftist hálfa leið upp úr
sæti sínu. Hún hafði ekki hug-
mynd um, hvað herranum fanst
svona svívirðilegt, en komst þó
brátt að því. Hann sneri sjer
frá henni og ávarpaði Van Rens
selaer ljensgreifa, sem var nið-
ursokkinn í samræður við frú
Maríu Livingston. „Þessi sví-
virðing breiðist út, Stefán. Það
hafa einnig verið óeirðir hjá
Van Ryn“.
Allir hættu að borða og litu
undrandi upp. Óánægjusvipur
kom á andlit Stefáns Van Rens-
selaer, ekki vegna þess sem
Cooper sagði, því að það vissi
hann þegar, heldur fanst hon-
um ótímabært að ræða það
hjer. „Það var leiðinlegt“, sagði
hann, og sneri sjer aftur að
Maríu Livingston.
En Cooper var ekki af baki
dottinn. Þótt hann ætti ekki
ljensdæmi sjálfur, gat hann
ekki gleymt því, að kona hans
var af De Lancy-ættinni, sem
einu sinni hafði átt Scarsdale-
ljensdæmið, og var því ákafur
Toryi.
Hann sneri sjer með miklum
ákafa að Nikulási, og hrópaði
nærri því til hans: „Þjer hafið
sennilega heyrt getið um Smith
Boughton, Van Ryn, litla lækn
inn, seirt fluttur er inn á Kol-
umbía-landið, og gengur nú um
og æsir til uppþota. Drottinn
minn, ef jeg væri einn af ykkur
ljensdrottnunum, myndi jeg ná
mjer í kaðalspotta og hengja
hann upp í næsta trje“.
Nikulás fanst einnig óviðeig
andi að ræða þetta hjer, þótt
hann annars væri sEimmála
Cooper. „Þjer hafið án efa rjett
fyrir yður, herra, þótt mín
ætlan sje sú, að þessi náungi
geti ekkert skaðað okkur. Og
við höfum lögin okkar megin
og þurfum því ekki að beita of-
beldi“.
wtimTmimnnrnnninrniiiiiimnnnnnnnnminm^
B. P. Kalman
s hæstarjettarmálafl.m. =
s Hamarshúsinu 5. hæð, vest §
H ur-dyr. — Sími 1695. ||
áuiiunimiuuiiiuimumuuunumiiiiuinimuiiiiuÍM
Sigga litla sat hjá móður
sinni í strætisvagninum. Móðir
hennar var há og grönn. Beint
á móti þeirh settist ákaflega dig
ur kona. Sigga litla starði lengi
á hana. Svo sagði hún við
mömmu sína, með hárri og
skærri barnsraust, svo að heyrð
ist um allan vagninn:
— Er þetta alt saman einn
kvenmaður, mamma?
— Hefirðu haft mikla á-
nægju af síðasta laginu þínu?
— Já, blessaður vertu! Það
fæst engin söngkona til þess að
syngja það, bara af því að það
heitir: „O, væri jeg orðin ung
á ný“.
★
Ella litla horfði hugfangin á,
þegar mamma hennar var að
baka.
Ella: — Af hverju stingur þú
prjóni 1 brauðið, mamma?
— Til þess að sjá, hvort það
er fullbakað.
— Getur þú sjeð í gegnum
svonajítið gat?
— Eitt verðurðu að lofa
mjer, ástin mín að hafa trúlof
unina ekki langa áður en ....
— Því máttu treysta — jeg
hefi ekki enn verið trúlofaður
nema í hæsta lagi tvo mánuðí.
★
Út kirkjugólfið eftir brúð-
kaupið.
— Adolf, get jeg ekki fengið
mánaðarpeningana mína strax?
Jeg sá svo fallegan hatt á leið-
inni.
★
— Viljið þjer ekki kaupa
happdrættismiða, stærsti vinn-
ingurinn er 50 þús. krónur.
— Hvenær verður dregið?
— Þann 10. -september.
— Það er of seint. Jeg þarf
að nota peningana á morgun.
★
Þau dönsuðu eftir dillandi
jass-músik.
Hann: — Flest af þessum lög
um eru stolin frá negrum í frum
skógum Afríku.
— Er það, já, en þeir mega
, vera fegnir að hafa losnað við
þau.