Morgunblaðið - 26.09.1944, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 26. sept. 1944.
MORGUNBLAÐIÐ
Nasistar búa sig undir þriðju heimsstyrjöldina
TILRÆÐIÐ við Hitler er
ennþá óráðin gáta. Þó er
eitt víst: Heinrich Himmler,
ráðherra með fullu umboði,
er síðan orðinn voldugasti
maðurinn í þriðja ríkinu og
raunverulegur einræðis-
herra Þýskalands. Það, að
fá þannig einum manni í
hendur alræðisvald, mun
hjálpa nasistum til þess, að
lengja styrjöldina. En hrein
gerningin í herforingjíffáð-
inu, og ákvörðun nasista að
halda baráttunni áfram,
ffiun fremur eiga rót sína
að rekja til óttans um örlög
flokksins, en þess, að þeir
hafi nokkra von á því að
vinna viðunandi frið. Þeir
eru að draga tíminn á lang-'
inn, til að fá ráðrúm til þess
að ljúka áætlunum sínum
um viðhald og endurvakn-
ingu nasismans, að stríðinu
loknu.
Þeir, sem gaumgæfilega
hafa fylgst með þróuninni í
Þýskalandi upp á síðkastið
og fregnum frá hlutlausum1
löndum og leynifjelögum, j
eru ekki í neinum vafa um
það, að nasistaforingjarnir
byggja nú vonir sínar á
fimtu herdeild, sem aldrei
hefir átt sinn líka.
Hinir skynbærari meðal
nasista, og hershöfðingjarn-
ir, hljóta að hafa vitað um
nokkurt skeið, að stríðið er
tapað. Það er því ekki nema
eðlileg afleiðing, að þeir
reyni að finna einhverja
leið, út úr ógöngunum. Én
er nokkur slík leið til? — Á
flokkurinn sje undankomu
auðið og eru nokkrar líkur
til þess að takast megi að
halda honum við líði? Auð-
vitað munu bandamenn
nytja flokksvjelina, þegar
þeir hernema Þýskaland.
Innan þriggja mánaða frá
hernámi Þýskalands verð-
ur ekki eftir tangur nje tet-
ur af Gestapo, úrvalsher-
sveitum, útbreiðslumála-
ráðuneytinu eða nokkurri
annari nasistastofnun. Stór
ir hópar nasista verða ann-
að hvort fangelsaðir eða
dæmdir til dauða auk þeirra
sem verða drepnir af and-
stæðingum nasista í hinni
almennu upplausn, sem
skapast fyrst í stað.
En nasistum er það einn-
ig fullljóst, að menn, sem
ákveðið hafa að berjast,
finna ætíð einhverja úr-
lausn, þótt þeir eigi við of-
urefli og andstreymi að
etja. Það er einmitt þetta.
sem þeir hafa kynst í lönd-
unum, er þeir hafa hertek-
ið. Öll þessi lönd voru hern-
aðarlega sigruð. En þrátl
fyrir ótrúlega erfiðleika óx
og dafnaði andstaða undir-
okuðu þjóðanna. Baráttar
hjelt áfram — úr leynum
Hversvegna ættu þeir þ?
ekki að reyna, það sem öðr
um þjóðum hefir tekist me?
svo ágætum árangri? Hver'
vegna ættu nasistamir ekk1
að hefja leynihemað, þega1
röðin kemur að þeim at
lúta lægra haldi?
Ekki í fyrsta skiftið.
ÞETTA yrði ekki í fyrsta
skiftið, sem sigraðir Þjóð-
Eftir Curt Riess
Þessi grein, sem birtist nýlega í vikuriti
The New York Times, er rituð af frægum
blaðamanni í Bandaríkjumun. Hann heldur
því hjer rjettilega fram, að það sje margt, sem
bendi til þess, að nasistar ætli sjer ekki að
hætta baráttunni, þótt herir þeirra verði sigr-
aðir, lieldur muni þeir hverfa og kjósa þann
kostinn að heyja leynihemað í stórum stíl.
verjar færu í felur og hæfu
undirbúning nýrrar stvrj-
aldar. Þeir gerðu það eftir
síðasta stríð. Versalasamn-
ingurinn gerði ráð fvr-
ir því, að í þýska hern-
um mætti ekki vera
nema 100.000 menn. Stjórn-
málavitringar bandamanna
hjeldu að þetta ákvæði
kæmi í veg fyrir aðra styrj-
öld, og það er margt, sem
bendir til þess, að svo hefði
orðið, ef þýsku herforingj-
arnir hefðu haldið samning-
ana. En það gerðu þeir
aldrei.
Það var látið líta þannig
út á pappírnum, að í hern-
um væri ekki nema 100.000
—200.000 manna lið. En sá,
sem skipulagði þenna nýja
her, skapaði um leið ólög-
legan her ungra og æstra
þjóðernissinna. Sá her ógn-
aði þýska ríkisvaldinu á ár-
unum 1920—1930 og gerði
sig sekan um pólitísk morð,
Gyðingaofsóknir, og að fela
vopn, sem Þjóðverjar áttu
að láta af hendi samkvæmt
friðarsamningunum. Þetta
voru í rauninni fyrirrennar-
ar nasistanna. Þessi leyni-
her, sem stóð að baki þeim
opinberlega, nefndist
Schwarze Reichswehr —
Svarti ríkisherinn. — For-
ingjar hans voru von Bock
og von Rundstedt, sem mik-
ið hafa komið við sögu í
þessari stvrjöld.
Nazistaflokkurinn er vel
að sjer 1 leynistarfseminni. I
fjórtán ára valdabaráttu
sinni, kom það eigi ósjaldan
fvrir, að hann væri bann-
aður í ýmsum hlutum Þýska
lands. Þegar dr. Göbbels
tók við flokksstjórninni í
Berlín 1927, varð hann að
beita leyniaðferðum við
starf sitt.
Erfitt verk.
ÞAÐ er ekki ætíð auðvelt
að hlaupa í felur, einkum
þegar um er að ræða annað
j eins bákn og nasistarnir
1 hafa bygt. Það er ekki hægt
að láta miljónir manna
hverfa á skömmum tíma. En
nasistarnir munu færa
þungar fórnir til þess að
bjarga því, sem þeir telja
að bjargað verði. Þeir verða
að fórna svo miklu, að hver
svo sem tekur við stjórn í
Þýskalandi, meðan hernám
ið varir, sje sannfærður um
það, að ekki sje urmull eftir
af nasistaflokknum.
Þeir munu sjálfsagt taka
þann kostinn að fórna Hitl-
er — foringinn verður að
deyja hetjudauða, svo að
minningin um hann geti
geymst í goðsögninni. Aðrir
háttsettir nasistaforingjar
munu eiga kost á því, að
bjarga lífi sínu. Það er ekki
ósennilegt, að flugvjelar
sjeu hafðar til taks, er
fljúgi þeim til Spánar eða
Svíþjóðar, eða kafbátar eigi
að flytja einhverja þeirra
til Argentínu eða Japan. •—
En færi svo, að þeir kæm-
’ ust undan, gætu þeir samt
ekki orðið nasistaleynistarf
seminni að liði, þeir eru of
vel þektir til þess. Leiðtog-
ar levnistarfseminnar,
munu að öllum líkindum,
verða menn, sem eru óþekt-
ir utan Þýskalands, menn,
sem aldrei hafa verið birtar
myndir af, virðast engu
máli skifta.
Ulfar í sauðargærum.
LEYNIHREYFINGIN
verður eðlilega klædd í
búning meinleysis og hluí-
leysis. Því er hægt að koma
fyrir á margan hátt. Það er
t. d. hægt að senda mann í
fangabúðirnar og falsa
þannig skjöl hans og skilríki
að svo líti út, að hann hafi
verið svarinn óvinur nas-
ista. — Skýrslurnar gætu
meira að segja sýnt, að hann
hafi verið handtekinn fvrir
árás á háttsettan nasista. —
Slíkur maður mvndi auð-
vitað verða látinn laus, jafn
skjótt sem bandamannaher
irnir hernema Þýskaland.
Bandamenn mvndu sýna
honum samúð, og ef til vill
veita honum stöðu. sem
gæti auðveldað starf hans i
þágu leynisamtakanna.
En slikum brögðum er að
eins hægt að beita að litlu
leyti. Það skiftir meiru máli
fyrir nasista að koma mönn
um sínum í stöður, sem þeim
verður ekki mikið úr, þótt
landið verði hernumið. —
Bandamannaherirnir geta
leyst upo útbreiðslumála-
ráðuneytið, stormsveitirnar
og allar aðrar nasistastofn-
anir. En þeir geta ekki lagt
niður slökkviliðin, vatns-
veiturnar, sjúkrahúsin, raf-
magnsstöðvarnar og margt
annað.
Nasisti, sem er meðlimur
levnisamtakanna og vinnur
Fyrir skömmu var (jeorg Bretakonungur á ferð um Ítalíu. Hcilsaði hann þá upp á Clark
hershöfðingja, svo sem Iijer má sjá.
í slökkviliði eða á sjúkra-
húsi þarf ekki að óttast, að
hann verði sviftur atvinnu
skyndilega og missi þannig
sambandið við samverka-
menn sína. Sömu sögu má
segja hvað snertir járn-
brautarstarfsmenn og póst-
menn. Og það eru margar
aðrar stofnanir, sem banda-
menn verða að notast við,
meðan verið er að koma
friði á í landinu — stoínan-
ir sem sjá um lausn fanga
og afhendingu vopna og
skotfæra. Inn í allar þessar
stof nanir munu nasistar
vafalaust læða sínum
mönnum.
Þeir munu iífið láta á sjer
bæra fyrst í stað.
ÞAÐ eru litlar líkur til
þess, að leynihreyfing nas-
ista láti mikið á sjer bera
fyrstu árin eftir uppgjöf
Þýskalands. Við munum
sjálfsagt sjaldan heyra get-
ið um skemdarverk. Það
myndi aðeins verða til þess,
að bandamenn reyndu að
hafa hendur í hári skæru-
liðanna.
Nasistarnir munu tví-
mælalaust reyna að hafa
samvinnis við bandamenn
um að koma á friði og kyrð
í landinu. Með því móti tæk
ist þeim ef til vill að end-
urvekja þá hugmvnd, að
þýska þjóðin sje í rauninni
góð og friðelskandi þjóð. —
Þetta gæti glæpt banda-
menn, árvekni þeirra hjaðn
aði, og að lokum gætí farið
svo, að þeir hyrfu með her
sinn úr Þýskalandi. Levni-
starfsemin mun bíða eftir
þessu færi, og ef hún verð-
ur þá í fullu fjöri, geta Þjóð
verjar þegar i stað hafið und
irbúning nýrrar heimsstyrj
aldar.
Eftir því, sem næst verð-
ur komist, var undirbúning
ur leynistarfseminnar haf-
inn fyrir rúmu ári síðan,
eða jafnskjótt og nasistum
varð Ijóst, að ekki var loku
skotið fyrir það, að þeir
gætu tapað stríðinu. Mað-
urinn, sem stjórnar þessum
undirbúningi, er sagður
vera Heinrich Himmler. —
Það yrði erfitt að koma
auga á heppilégri mann til
þeirra verka, því að jafnvel
óvinir hans verða að viður-
kenna hann sem óvenju
snjallan og dugandi skipu-
leggjara. Gestapostofnunin,
sem hann hefir helgað
krafta sína um margra ára
skeið og er að miklu leyti
verk hans sjálfs, er hrein-
asta fyrirmynd leynistarf-
seminnar.
Yfirburðir, sem mega sín
mikils.
LEYNISTARFSEMI nas-
ista mun að ýmsu leyti hafa
yfirburði fram yfir § allar
aðrar leynihreyfingar, sem
kunnugt er um. Meðlimir
hennar þurfa ekki að leita
að fylgsnum sínum á sama
hátt og ættjarðarvinirnir í
löndunum, sem Þjóðverjar
hernámu. Og ekki þurfa
þeir að hafa áhyggjur af
Framhald á 8. síðu.