Morgunblaðið - 30.05.1945, Blaðsíða 1

Jónasar-
hátíð í Höfn
Höfn, mánudag.
. A LAUGARDAGINN hjeldu
ísleridingar hjer í Höfn minn-
ingarhátíð um Jónas Hallgrims
son á hundruðustu ártíð hans.
Komu menn saman í Assistents
kirkjugarði og vóru lagðir blóm
sveigár á leiðið, frá sendiráð-
inu og Islendingum búsettum
hjer. Jón Helgason próf. flutti
ræðu.
• Á surinudagskvöldið mintust
Íslendingafjelagið og Stúdenta-
fjelagið dagsins með samkomu.
Þar flutli Kristján Albertsson
ræðu. I upphafi ræðu sinnar
mintisl hann hins sorglega frá-
falls Guðmundar Kamban og
sagði: „Ekkert; sem fram hefir
jiomið, varpar skugga á minn-
ingu hans. Ekkert gefur í skjm,
að Kamban hafi gerst brotlegur
við dönsku þjóðina".
Að ræðu Kristjáns lokinni,
fas próf. Jón Helgason upp úr
kvæðum Jónasar, en íslenskur
söngflokkur söng kvæði eftir
Jónas.
Svíar minnast Jónasar Hall-
grímssonat.
. Á laugardaginn, var Jónasar
Hallgrímssonar minst í sænska
Útvarpinu, I þættinum „Dagens
Ekko“. Sven Janson dósent
flutti erindi og lagði áherslu á
hin miklu áhrif skáldsins á ís-
lensku þjóðina og íslenska stú-
denla. Síðan var sunginn tví-
söngur, Island farsælda frón.
Páll Jónsson.
Tjekkar hyggja á
landvinninga
Imndön: — TJEKKAR hafa
látið þá skoðun í ljós, að þeir
vilji fá talsvert af þýsku landi,
nánar lillekið svæðið fyrir norð
austan Prag, umhverfis Dres-
den, og þá borg með. Er talið,
að svæði það, sem þeir hafa gert
kröfu til, sje allt að 100 km að
h*ngd en um 60—70 á breidd.
Rru þar allmargar iðnaðar-
borgir og einnig frjósamar
ijveitir.
Truman og Suba-
sic ræðasi við
Washinglon í gærkvöldi.
TRUMAN forseli og Ivan
Subasic, utanríkisráðherra Jú-
góslavíu, hiltust í dag í Hvíta
húsinu. Munu þeir hafa rætt
þar um Triestemálið og önnur
áðkallandi vandamál.
Subasic er formaður júgó-
sjavnesku nefndarinnar á ráð-
stefnunni i San Francisco.
—Reuter.
Fyrsta stórárósin á Yokohama
Japanar hörfa í Kína
London í gærkyeldi. Einkaskeyli til Mbl.
frá Reuter.
í DAG gerðu 450 risaflugvirki loftárásir á japönsku
borgina Yokohama. Arásin var mjög árangursrík, og
komu miklir eldar upp í borginni. Árásin var gerð frá
Marianne-eyjum, og fór hún fram að björtum degi. Þótt
loft væri alskýjað, gátu flugmennirnir samt varpað
sprengjunum af allmikilli nákvæmni.
Varnir
Aiburðirnir 9. apríl
1940 alhugaðir
Khöfn í gær.
FORSÆTISRÁÐHERRANN
hefir tilkynt, að skipuð verði
pefnd þingmanna, til þess að
rannsaka atburðina þann 9.
'apríl 1940 og embættisfærslu
ráðherra á hernámslímunum.
Eftir það verða þeir máske á-
kærðir af rikisrjetti. Hingað til
hafa um 12 þúsund manns ver-
dag, 1. apríl, en er samt enn þá ið handteknir í Danmörku og
ungur í anda. Hann bæði reyk- ' eru öll fangelsi yfirfull. Hundr
ir og drekktir, biðst fyrir og les að menn eru handteknir dag-
bækur og bliið gleraugnalaust.; lega í Kaupmannahöfn, og er
t
Af 12 börnum hans eru nú að búisl við, að tala handtekinna
MAX COHEN heitir öldungur-
inn, sem sjest hjer á myndinni.
Hann varð 113 ára s.l. páska-
eins 3 á lífi og heilsuðu þau upp
á ,,gamla manninn" á afmælis-
daginn. ,
aukist mjög, er hin nýju hegn-
ingarlög ganga í gildi.
Páll Jónsson.
Rockefeller-stofnunin
styrkir rannsóknarstöð
á Keldum í Mosfellssveit
orustuflugvjela Jap-
ana voru máttlausar, og skot-
hríð úr loftvarnabyssum óveru
leg, enda voru ekki nema tvö
flugvirkjanna skotin niður. Er
þetta fyrsta stórárásin, sem
gerð er á Yokohama, sem er
helsta hafnarbox-g Japan og
auk þess mikilvæg iðnaðarborg.
Harðar árásir á Tokio.
Cui’tis Lemay hershöfðingi,
yfirmaður 21. sprengjuflugsveit
arinnai', hefir gefið út tilkynn-
ingu þess efnis, að miðhluti
Tokio hafi vei’ið lagður í rúst
í árásum, sem gerðar voru á
borgina s.l. miðvikudag. Ó-
grynni af íkveikjusprengjum
var varpað á borgina.
Japanar hörfa í Kína.
I fi'jettum frá Chungking
segir, að Japanar hafi enn hörf
að allverulega í Kína. Ljetu
hersveitir þeii'ra undan síga til
varnarstöðva í Norður Yangtsie
Sumir fregnritarar segja, að
það hafi ekki einungis verið
hættan á því, að samgönguleið
ir Japana til Indókína myndu
rofnar, sem ollu þessu undan-
haldi, heldur einnig óttinn við,
að Rússar myndu hefja þátt-
töku í japönsku styrjöldinni.
Kínverskar hersveitir eru nú
um 80 km. frá landamærum
Franska Indókína.
Með helmingi stofnkostnaðar, alt að
150 þús. dollurum
LANDBÚNAÐARRÁÐHERRA hefir tilkynt. að Rockefeller-
stofnunin í Bandaríkjunum hafi lofað að veita styrk til bygg-
ingar rannsóknarstöðvar í búfjársjúkdómum að Keldum í Mos-
fellssveit, helming stofnkostnaðar, allt að Í50 þús. dollurum.
Mál þetla var til meðferðar
á síðasta Alþingi og afgreitt þar
með svohljóðandi þingsálykt-
un:
„Alþingi ólyktar að heimila
ríkisstjórninni að verja af tekju
afgangi yfirstandandi árs allt
að 1 milj. króna til þess að
koma upp rannsóknarstöð í bú-
fjársjúkdómum á Keldum í
Mosfellssveit, enda komi jafn-
hátt framlag á móti annars-
staðar frá“.
Það var meiri hluti fjárveit-
inganefndar sem flutti málið
inn í þingið. Þá var ráð fyrir
því gert, að stofnkostnaður
rannsóknarslöðvarinnar yrði
Framh. á bls. 5.
Nýr norskur sendi-
lulllrúi í Höfn
Frá norska blaðafulltrúanum:
BLAÐAMAÐURINN og rit-
höfundurinn, Johan Borgen,
blaðafulltrúi, hefir undanfarið
gætt hagsmuna norska ríkisins
í Danmörku. Borgen vann áður
við norsku sendisveitina í Stokk
hólmi. Nú hefir Niels Christian
Ditleff, sem áður var sendi-
herra Norðmanna í Póllandi,
verið skipaður chargé d’affa-
ires í Höfn.
Flugsveitir Chennaults gerðu
í gær öflugar árásir á stöðvar
Japana, alt frá Gulá að landa-
mærum Indókína. Einkum voru
árásirnar harðar yfir Hankow.
I herstjórnartilkynningu frá
aðalstöðvum Wedemeyers seg-
ir. að miklar skemdir hafi orð-
ið á járnbrautarlínum og skip-
um á ám á þessu svæði.
Á Tarakan.
Á Tarakón út af Borneo
hafa ástralskar hersveitir unn-
ið verulegó á, en sprengjuflug-
vjelar vinna nú að því að eyða
japönskum hersveitum á þeim
svæðum eyjarinnar, sem enn
hafa ekki verið tekin.
Komust til Lichtenstein.
London: — Fyrir nokkru
kom allmikil hersveit Rússa,
sem barðist með Þjóðverjum,
til furstadæmisins Lichtchen-
stein i Alpafjöllum og lagði
þar niður vopn. Bandaríkja-
menn munu svo sækja her-
menn þessa. —
Manntjón Brela
yfir miljón
London í gærkvöldi.
CHURCHILL, forsætisráðh.
tilkynti manntjón Breta í styrj
öldinni við Þýskaland á þingi
í dag. Það nam alls 1128315
mönnum, þar af hafa fallið
rúmlega 300 þúsund. •— Hjer
mun ekki vera talið það fólk,
sem fórst í loftárásum á Bret-
land. Hermálaráðherrann, Sir
James Grigg tilkynti síðan, að
þegar væri búið að flytja heim
frá Þýskalandi 156.000 stríðs-
fanga. Hefðu þeir flestir verið
fluttir loftleiðis. —Reuter.
Danskir hermenn
reknir
Khöfn í gær.
I GÆR samþykti ríkisþingið
lög um það, að danskir hermenn.
sem gengt hafi Ixprþjónustu fyr
ir Þjóðverja, verði tafarlaust
reknir úr hernum án eftirlauna
og því næst sviftir nafnbótum.
Reknir .hafa verið 58 liðsfor-
ingjar, þar af einn»ofursti og
10 kapteinar. Verið er að rann-
saka mál annara vfirmanna.
Páll Jónsson.
Ævilok Terbovens
og Rediess
Frá norska blaðafulltrúanum:
VITAÐ er nú, hver urðu ævi
lok Terbovens og Gestapofor-
ingjans Rediess. Terboven og
Rediess ákváðu mánudaginn 7.
maí að fremja sjálísmorð sam-
an.
Rediess gaf skipun um að
setja sprengiefni í loftvarna-
byrgi í garðinum á Skaugum,
en hann skaut sig áður en áætl-
unin væri framkvæmd. Ter-
boven ljet bera lík Rediess inn
í loftvarnabyrgið- Seint um
kvöldið þriðjudaginn 8. maí,
gekk Terboven inn í byrgið og
sprengdi það í loft upp. Leifar
af líkum og aðrir hlutir eru
nokkurn veginn ábyggilegar
sannanir fyrir því, að það hafi
verið Terboven og Rediess,
William Joyce
handfekinn
HANDTEKINN liefir verið í
Þýskalandi útvarpsfyrirlesar-
inn William Joyce, sem nefnd-
ur var Lord Haw-Haw. Hann
var af írsk-breskum ættum og'
gekk í þjónustu Þjóðverja rjett
áður en styrjöldin hófst. Flutti
hann ákafar ádeiluræður gegn
Brelum og öðrum bandamönn-
um í þýska útvarpið. Tilkynnt
hefir verið, að hann verði ekki
ákærður fyrir stríðsglæpi, en
með mál hans verði varið fyrir
breskum dómslólum og hann
dæmdur að breskum lögum.
—Reuter.