Morgunblaðið - 02.06.1945, Blaðsíða 5

Laugardagui* 2. júní 1945
3IÖRGUNBLAÐIÐ

Sýingin í Lisiamannaskálanum
Besta sýningin er
þar hefir verið
Jón Engifberts: ,.Nú andar suðrið sæla vindum þj'ðum“.
ÞAÐ er ánægjulegt að koma
í sýningarskála myndlistar-
manna við Kirkjustræti þessa
daga. Myndasýningin sem þar
var opnuð um fyrri helgi, í sam
bandi við Listamannaþingið, er
hin besta samsýning, sem þar
hefir enn verið haldin. Málverk
eru þar ekki fleiri en svo, að
þau komast öll fyrir á útveggj-
um skálans, svo ekki hefir
þurft að hólfa hann neitt í
sundur. Þess vegna njóta allar
myndirnar sín eins vel og frek-
ast verður á kosið.
Alls eru þarna 39 málverk.
Þarna eru þrjár stórar myndir
eftir Ásgrím Jónsson, úr Húsa-
fellsskógi, útsýni yfir Hafnar-
fjörð og mynd a! Hjeraði,
Hjaltastaðabláin. Alt öndvegis-
myndir frá hans hendi.
Gunnlaugur Blöndal á’þarna
ágæta mynd af Ingólfi Gísla-
syni fyrv. hjeraðslækni og
bjarla stúlkumynd. Eftir Gunn
laug Scheving eru tvær Grinda
víkurmyridir. En hann hefir
tekið ástfóslri við Grindavíkur-
þorp, fólkið þar og hið bláa haf.
Og þar er lika mynd hans
„Engjafólk“, sem áður hefir
verið sýnd, en menn hafa goll
af að sjá oflar en einu sinni, því
hún hefir, ef vel er að gáð sína
sögu að segja um fólkið og
listamanninn.
Jóhann Briem á þarna þrjár
myndir og er hin fína, hnit-
miðaða litastemmning hans í
þeim öllum.
Og þrjár myndir eru þar eft-
ir Kjarval, tvær ekta Þingvalla
myndir, með mosahrauni og
gjám og ein „draum“-mynd.
En Jón Engilberts á þarna
íleiri myndir en nokkur annar.
Því þarna eru 7 af myndum
þeim, sem hann hefir gert fvr-
ir skrautútgáfu af kvæðum
Jónasar Hallgrímssonar, sem
Ragnar JónsSon er að gefa út
og bera allar vott um ríkt lista-
mannseðli höfundar. Þar er m.
a. ,,Sáuð þið hana systur mína“,
„Greiddi jeg þjer lokka við
Galtará“, „Nú andar suðrið
sæla vindum þýðum“.
Eftir Jón Stefánsson eru á
sýningunni tvær af sígildum
myndum hans, „Strokuhestur-
inn“, sem vakti mikla og verð-
uga athygli, er hann kom fyrst
fyrir almenningssjónir og menn
hafa alltaf gaman af að sjá, og
.,Kona í íslenskum búingi“, ein
af bestu myndum hans.
Jón Þorleifsson á tvær mvnd-
ir á sýningunni, Rauðir túlí-
panar og Konurnar við vatns-
póslinn. Er ánægjulegt að sjá
þá mynd aftur, því hún vinnur
við náin kynni, eins og góðar
mvndir yfirleitt.
Þorvaldur Skúlason á þarna
4 myndir. Er bjartari og ljett-
'ari blær yfir þessurn myndum
hans en oft hefir áður verið,
ný blæbrigði í hinu óbrotna
þróttmikla formi í list hans.
Enn fremur eru þarna mynd
ir eftir Snorra Arinbjarnar og
Svein Þórarinsson og eftir ivær
konur, Kristínu Jónsdóttur og
Karen Agnete Þórarinsson.
■—oc—
Arkitektarnir fimm sýna
húsaleikningar og líkön, sem
margir munu hafa gaman af
að virða fyrir sjer.
Ágúst Pálsson sýnir hina um-
þráttuðu Neskirkju, svo þarna
er hægt að kynnast því tilvon-
andi guðshúsi betur, en áður
hefir verið kostur á. Gunnlaug-
ur Halldórsson sýnir teikningar
og ljósmyndir af hinum aukna
og endurbælta forsetabústað á
Bessastöðum.
Sigurður Guðmundsson og
Eiríkur Emarsson sýna hina fýr
Framhald á 8. síðu
Hjúkrunarfjelagið Líkn 30 ára
Of lífiið húsnæði lorveldar sfiarfið
ÞANN 3. iúní ri.k. verður' stöðina- einn læknir, Katrín
i
I i;júkrunarfjelagið Líkn 30 Thoroddsen og ein hjúkrunar-
ára, eii fjelag þetta stofnuðu
nokkrir Reýkvíkingar konur
og ;karlar 3. júní árið 1915.
Fo-nnaður fjelagsins frú Sig
ríður Eiríksdóttir bauð blaða-
mönnum í gær til kaffidrykkju
á heimili frúarinnar, Ásvalla-
götu 79. Frú Sigríður rakti
þar helstu atriði úr sögu fje-
lagsins frá stofnun ]>ess.
Kins og fyr getur var fje-
Igið stofnað
kona.,En árið 1940 var einum
lækni liætt við, Kristbirni
Tryggvasyni, en Katrín stai'f-
aði áfram og hjúkrunar-
kvennaliðið vai) aúkið svo aö
ineð læknunum starfa 3 hjúkr
tmarkonúr. ,
Líkn starfar í nánu sam-
bandi við ljósmæður bæjar-
ins og tilkynna þær uugbarna.
verndjnni hvert það barn er
jboí 1915. Þá fæðist. Iljúkrunarkonur Líkn-
komu hjer saman á fund ýms- ;u. fa,.a síðan í^húsin og hjóða
ir bæjarbúar og var þar á- j )tlæðrum aðstoð sína. Ef að-
kvoöiö, að stofnað skyldi gtoð er þegin, fylgjast hjúkr-
[ j li k runa rf jelagið Líkn.
unarkonurnar með börnunum
1
Kyrsti formaður þess vár frú rlt t,v»ggja ■ ára aldurs.
Christofine ' Bjarnhjeðinsson. sanibandi við ungbarnavernd-
kona Sæmundar BjarnhjeSinS jna, var á árinu 1943 stófnuð
sonar, læknis í Laugarnesi. — npplýsinga og eftirlitsstöð,
Auk hennar voru í stjórn fje- fyrjr barnshafandi kouur. -—■
lagsins, Sigríður Bjömsdóttir,
frú Guðrvin Finsen, Flóra Zim
sen og frú Katrín Magnússon.
— Formannsstörfum gengdi,
fi'ú Ghristofine til ársins 1930,
eða! í 15 ár.
Tilgangur fjelagsins var ein
göngu sá, að veita fátækum’
sjúklingum ókeypis hjúkrun
og fjárhagslega aðstoð, sem
Jiinir fjölmörgu styrktarmeð-
limir fjelagsins íögðu af mörk
Um, — Fyrstu starfsár fjelags
ins, starfaði á vegum fjelags-
jns ein hjúkrunavkona, sem
annaðist hjúkrun á heimilmn
iiinna fátækari bæjarbúa. —,
Berklavarnarstöðin.
Þegar á árinu 1919 var fje-
laginu gefinn svo mikill gaum
ur, að starfsemi þess var stór-
lega aukin. — Var þá fyrsta
berklavarnarstöðin stofnuð
lijer í höfuðborginni..Sig-
urður Magnússon, prófessor,
veitti stöðinni forstöðu, en
með honum störfitðu hjúkrun-
jarkonur úr Líkn. Sem læknir
st'Oðvarinnar starfaði próf.
íSigurður Magnússon frá ár-
inu 1919 til ársins 1928. Þá
tók við læknisstörfum Magnús
fyi
Bjetur Jakobsson, læknir og
ein ljósmóðir veita stöðinni
forstöðu. — Þá var ijósbað-
stofa fyrir börn stofnuð árið
1938. Nokkrir velnnnarar fje-
lagsins gáfu því Ijósalampa
alla og tilheyrandi útbúnað.
Baðstofa þessi er starfrækt
frá 1. sept. til ,1. júní ár. hvert,
Allar þessar heilsuverndar-
stofnanir Líknar bera nafnið
lleilsuverndarstöð Reykjavík-
Ur á árinu 1944. — Heimilis-
hjúkrunarkonur fjelagsins
fóru í 5585 sjúkravitjanir á
árinu. — 1 Berklavarnarstöð-
inni voru framkvæmdar 14,-
886 læfinisskoðanir á 7775
sjúklingnm. Tala sltygginga
var 12,726, en röntgenmyndað
var 662 sinnum. 2889 loftbr jóst
aðgerðir voru framkvæmdar
Sjúkrahúss- og hælisvist var
útveguð 104 sjúklingum. —
Berklapróf var framkvæmt á
1331' manns, einkum börntim
bg unglingum. 1056 hráka-
rannsóknir var annast um. —
J Ijúkrunarkonur stöðvarinnar
fóru í 1350 eftirlitsferðir til
berklasjúkíinga. -— Þá var 400
lítrum af lýsi er stöðinni var
starfaði hann við stöðina til
ársins 1937. — Báðir störfuðu
læknavnir ■end-urgjaldslaust. —
Árið 1937 var berklavarna-
stöðin endurskipulogð undir
yfirstjórn Sigurðar Sigurðs-
sonar, berklayfirlæknis. —Þá
ef fyrsti læknir ráðinn til
t gefið, úthlutað. — Iljúkrunar-
I’jetursson, hjeraðslæknir, og jÍOnUr ungbarnavern<larinnar
fóru í 10,438 vitjanir á heim-
ili 1492 barna. — Stöðin tók
á móti 672 ’nýjum heimsókn-
um. I Ijósböð hafa komið 278
börn, 45 börn voru end-
Urbólusett við barnaveiki
l og 34 í fyrsta sinli. — Til upp-
j Jýsingarstöðvar fyrir barns-
staria þar, dr. Óli Hjalte.sted. ^ }iafau(]; konur voru fram-
Þetta sama ár voru styrkir frá
ríki og bæ stórlega auknir. En
stöðin flytur í húsakynni þau
sem hún nú starfar í.
Ungbamavemdin.
Arið 1927 stofnau Iljúkrun-
arfjelagið Líkn ungbarnavernd,
hjer í bæ. En markmið henn-
kvæmdar 2362 skoðanir, þar
af 802 í fyrsta sinn. — Ljós-
móðirin fór í 718 vitjanir á
þeimili barnshafandi kvenna.
iTil Heilsuvernarstöðva Líknar
geta allir snúið sjer. Fólki er
þar veitt ókeypis hjálp og'
Upplýsingar.
Að lokum gat frú Sigríður
ar er, að annast heilsuwrnd þess, að aðal áhugamál Líkn-
barna. — Það er hið sama aö ar væri að komið yrði upp
segja um ungbarnaverndina,
að starfsemi hennar varð þeg-
ar svo umfa'ngsmikil. að árið
Ihjer, í bæ fullkomintii heilsu-
verndarstöð. — E , tú tikynrii
þnu er nú er við .* 'i ’ \r eru
1940 vnf him endurskipulögð. þegar orðin svo ófulikomin.
Þegar í byrjun störfuðu við að til vandræðá hörfir.
í st jórn Líknar eiga nú sæti:
(Sigríður Eiríksdóttir, er verjði
jhefir formaður fjelagsins fráí
1930, Sigi'íður Breim, gjald-
keri, Ragnheiður Björnsdóttir*
er verið hefir í stjórn þess í
P1 ár, en hún er nú ritari þess.
Anna Zimsen og Sigrútk
fBjnrnason.
Meðferð méls
Quislirtgs sælir
gagnrýni
Frá norska blaðafull-
trúanum:
Á FUNDI neðri deildar breska
þingsins síðastliðinn þriðjulag,
gagnrýndi einn deildarrriianna
meðferð norsku síjórnarinnar á
máli Quislings. í Oslo taka
menn ekki verulegt tillit til
þessarár gagnrýni, heldur gera
ráð fyrir, að þingmaðurinn
hljóti að háfa misskilið tilkynn
ingarnar um upphaf rjettar-
haldanna, sém fór fram síðastl.
laugardag. Það er ekki ætlunin
að draga málið á langinn. Þvert.
á móti. Menn vilja flýta málinu
eins og unnt er, en jafnframt
tryggja það, að allar upplýs-
ingar fáist um starfsemi Quisl-
ings. Enginn þarf að efa, að
Quisling fær verðskuldaða refs-
ingu, og norsk löggjöf hefir að
geyma öll nauðsynleg rjettar-
ákvæði að þessu leyti. Þar á
meðal ákvæði um dauðarefs-
ingu. Rjettarríki er aftur kom-
ið á fót í Noregi og hefir yfir
öllum nauðsynlegum tækjum
að ráða, svo að engin ástæða er
til að koma á sjerdómstólum.
Blöð allra flokka í Noregi lýsa
ánægju sinni yfir því, að með
mál manna, sem ákærðir eru
fyrir stríðsglæpi, skuli vera far
ið samkvæmt fornum megin-
reglum norsks rjettar. Svar
Churchills forsætisráðherra við
gagnrýninni í neðri deild
breska þingsins hefir því vak-
ið ánægju allra.
Norsk stjórnarvöld hafa einn
ig vísað á bug þeirri gagnrýni,
sem fram hefir komið á þá ráð-
stöfun, að neita öllum erlend-
um frjettariturum um viðtal
við Quisling. Það hefir aldrei
verið venja í Noregi, að fang-
aðir menn fái að flytja mál sín
í viðtalsformi. Þar sem um
þessa gagnrýni, sem annars hef
,ir einungis komið fram frá fá-
um mönnum, hefir einnig verið
rætt í Bretlandi, minna norsk
stjórnarvöld á það, að hvorki
breskir eða erleridir blaðamenn
fengu viðtal við Sir Oswald
Mosley, foringja breska nasista
flokksins, þegar hann sat í fang
elsi.
í tilefni af sjómannadeginum
1945, kemur út í dag sjómanna-
sálmur og kvæði um sjómanna-
fánann, sem gefið er út til ágóða
fyrir heimili aldraðra sjómanna
og verður selt á götum bæjarins
í dag og að sjómannadeginum
liðnum. Höfundur er Sigfús
Elíasson, en útgefandi Fjelagið
Alvara.
Fjárgirðingin í Breiðholti verð
ur smöluð fyrir hádegi í dag.