Morgunblaðið - 19.06.1945, Blaðsíða 6

6
M 0 Ii G UNBLAÐTÐ
Þriöjudagur 19. júní 1945.
Ferð þingeysku bændanna
Laugardagsmorguninn var i
veðrið 1 Mj'rdalnum svo ynd-
islegt sem óska mátti, logn og ■
blíða. Menn fóru snemma á |
fætur og drifu að úr öllum
áttum, út úr skólahúsinu, þar j
sem svefnpokarnir höfðu verið j
breiddir út á gólfin, út úr íjöld (
unum á grundinni fyrir xram-
an skólann og húsfreyjurnar
komu út úr húsunum í Vík,
þar sem þær höfðu allar notið
góðrar hvíldar bjá fjölskyld-
unum þar. Bar þeim ölium srm
an um að alt hefði verið gert
sem unt var til að sem best i
færi um þær og elstu menn-
ina.
Tilkynti Sigurjón Kjartans-
son kaupíjelagsstjóri að enginn
af ferðafóíkinu mætti gera upp j
fyrir morgunkaffi nje nætur-
greiða, því það myndi Kaupfje-
lag Skaftfellinga gera. Kom þar
íram hin gamla skaftfellska
'rausn og gestrisni.
Menn dreifðu sjer um V'k-
ina, gengu upp á bakkana, skoð
uðu hina fögru kirkju, sem
stendur hátt og fallega uppi
yfir bygoinni, gengu út á sand- 1
inn, sem er nú óðum að gróa
upp., til mikillar prýði fyrir
Víkina og yfir öllu kvakaði
fýllinn, sem ýmist sat innan
um hvannstóðið í Reynisfjalli,
eða sveif í þúsundatali yfir
því.
Þegar allir höfðu fengið morg
unkaffið, söfnuðust menn sam-
an fyrir framan skólahúsið til
að kveðjast. Voru menn nú end
urhresstir og áttu SkaftfeJl-
ingar og Þingeyingar þar góða
stund saman, töliiðu margir af
beggja hálfu, en Gísli Sveins- ^
soti stjórnaði ræðuhöldum með
gletni og skörungsskap. Er sýsl
an og íbúar hennar var form- |
lega kvödd, gekk allur fjöldi
Þingeyinganna upp að Jæknis-
bústaðnum á Suður-Víkurtúni
að heilsa upp á læknishjónin, |
Harald Jónsson og frú Maríu,
en þau voru lengi á Breiða-1
mýri í Aðaldal -við góðar vin- :
sældir. Var þá haldið af stað, 1
hinn mikli leiðangur sneri nú
við í vestur, á leiðina heim. '
Var almenn ánægja yfir að
ferðaáætlunin hafði verið lögð
um þennan vestasta hluta!
Skaftafellssýslu, Mýrdalinn.
Bílalestin rann upp og niður
hinar bröttu og kröppu beygj- I
ur vegarins í giljum og skorn-
ingum án þess að nokkurt ó-
happ vildi til og var það vel
af sjer vikið af bílstjórunum,
en að líkindum hafði enginn
þeirra farið þennan veg áður.
Ætlunin hafði verið að fara
með hópinn út á Dyrhólaey, en
nú er Dyrhólaósinn uppi og
ieiðir því blautar svo að kunn-
ugir töldu hana ófæra. Var því
haldið rakleitt að Skógafossi
og dvalið þar á annan klukku-
tíma. Voru víst flestir á einu
rnáli, að þar væri prúðasti foss
landsins. Veður var hið besta,
en þó ekki sólskin. Var nú grip-
ið til nestisins sem fólkið hafði
með að heiman og mátti þar
bragða margar tegundir hinna
gömiu þjóðlegu matartegunda.
Er aliir. voru mettir, var ekið
í vestur, við ágæta sýn til
hinna tignarlegu fjallshlíða
Eyjafjallasveitanna, en í hafinu
syntu Vestmannaevj ar í blárri
móðu. Mýrdals-, Eyjafialla- og
Tindafjalla-jöklar tóku ofan
..kýjahattana fyrir þingeysku
bændunum og gamla konan
Hekla sýndi sig einnig í allri
sinni dýið.
Að Hellu á Rangárvöllum var
komið kl. 2.30 og sest að mat-
boiðum hjá Búnaðarsambandi
Súðvulands. í Rangæinga^jald-
búðinni frá 1930 og veitinga-
skáia kaupfjelagsins Þórs. Kom
þar í Ijós að þrjá bíla vantaði
aftan af lestinni og sló nokkurn
óhug á í bili, sími var ekki op-
inn fyr en kl. 4.00, að hægt var
að tala austur með fjalli. Er
símasamband náðist kom í ljós
að bílarnir voru svo að segja
á næstu grösum og alt í lagi
aftur, og orsökin var að ekki
hafði tekist að koma einum
þeirra í gang frá Skógafossi.
Orsakaði þetta klukkustund-
ar töf fyrir leiðangurinn. Veð-
ur fór nú óðum versnandi er
vestar kom, fyrst mold og sand-
rok, en svo regn. Þrátt fyrir það
notuðu margir tækifærið og
skoðuðu hina merkilegu hellira
á Ægissíðu, sem gerðir eru af
manna höndum og sumir telja
að sjeu frá því fyrir land-
námstíð og verk hinna fornu
Papa, sem stukku burt þegar
forfeður okkar komu hingað.
,,Því að þeir vildu eigi vera hjer
við heiðna menn, og ljetu eftir
bækur írskar og bjöllur og
bagla. Af því mátti skilja að
þeir voru mer.n írskir“. Er þar
Þingeyskar húsfreyjur á
Þessa mynd tók ljósmyndari Morgunblaðsins á Þingvöllum
j fyrradag. Sjást á henni bær þingeysku konur, er fylgdu bænd-
um sínum í hina velheppnuðu ltynnisferð hingað suður.
um órannsakaðan kapítula að
ræða í forsögu íslands. Þótti
þeim er í hellrana gengu, mikið
til þeirra koma.
Við Hellu hafði Björn sýslu-
maður Rangæinga orð fyrir
þeim og voru Rangæingar
kvaddir bar. en síðan brunaði
lestin áfram vestur. V ar ætl-
unin að koma við í Hveragerði
og á Reykjum 1 Ölfusi, skoða
náttúrufyrirbrigðin þar, hina
miklu hveri, gróðurhús og garð
yrkjuskóla o. fl. Allmikil töf
er að því íyrir jafn fjölmenn-
an leiðangur og hjer var á ferð
að þurfa að ganga í smáhópum
yfir brýr á Þjórsá og Ölfusá.
Veðrið fór hríðversnandi rjett
eins og hefði það verið pantað
til að sýna Þingeyingum að
Suðurland væri ekki eintómt
sólskin. Við Ölfusárbrú var kom
ið slagviðri og ákvað fararstjóri
því að halda ,,suður“ til Reýkja
víkur án viðkomu í Hveragerði
til þess að forða fólki frá blevtu
og hrakningum.
Var svo farið yfir Ölfusið svo
að segja án þess að sjá það, og
um hina dýrðlegu útsýn að
kvöldi frá Kambabrún fjekk
ferðafólkið enga hugmynd.
Eina bótin var að nú var
komið þeim mun fyr til Reykja
víkur, þar sem Reykvíkingar
þeir, sem ættaðir eru úr Þing-
eyjarsýslu, biðu sinna gömlu
sýslunga og hjá þeim hafa
þingeysku bændurnir og konur
þeirra hlotið góðan fagnað.
R. Á.
Flunkenslubók á
íslensku —
FYRTR nokkru »íð i. k m
út fyrsta flugkenshxbók á ís-
lensku, LærSu að fljúga. Höf-
Undur bókarinnar er Frank
A. Swoffer, er breskur flug-
kennari, sem hafði að liaki
sjer lengri reynslu sem flug-
kennari, en flestir aðrir, er
hann skrifaði bók þessa. Ilafði
banu meðal annars starfað að
flugkennslu hjá breska flug-
hernum. Helgi Valtýsson þýddi
gókina á íslensku, en formála
í'itar Agnar Kofoed Ilansen,
fyrverandi f 1 u gm álaráðunaut-
ur ríkisins, og lýkur honum
með þessum orðum:
„Landið okkar er framtíð-
arland einkaflugsins, það verð.
um við að gera okkur Ijóst.
I’eir sem nú aka í einkabifreið
um um landið þvert og endi-
iangt á holóttum og meistara-.
lega bugðóttum vegum, munu
í framtíðinni, og ef til vill í
múög náinni framtíð, kljúfa
í eigin einkaflugvjel og skjót-
ast stað úr stað svipað því e
getur í ævinfýrinu, „Þúsund
og ein nóttý. *
Leggið grundvöllinn í dag,
kaupið og lesið bókina „Lærðu
að fljúga“ og látið síðan æv-
intýrið verða að veruleika,
strax og yfirstandi ófriði lýk-
ur og landið okkar verður aft-
ur frjálst,“.
Þessi fyrsta flugkenslubók
á íslensku er 126 bls, í alJstóru
broti, prýdd miklum fjölda
rnynda til skýringar efninu ög
vönduð að öllum frágangi, Út-
gefandi cr Arni Bjarnarson,
Akureyri.
Emil Rokstad
sjötugur
stunda á heimili þeirra hjóna,
þar sem gestrisnin hefir gefið
heimilinu sjerstakan blæ. Þar
hefir hið norska og íslenska
verið bundið í fagra eining.
Það er einlæg ósk mín, að
Rokstad og kona hans megi enn
um mörg ár búa við hamingju
og að Rokstad megi halda
marga afmælisdaga í íslenskri
vorbirtu.
Bj. J.
I Norður-Noregi fæddist fyr
ir 70 árum sveinn einn, er
snemma rjeði yfir áræðnum
kjarki. Útþráin var honum í
blóð borin. Oft hafði hann
heyrt um þá Norðmenn, sem
fóru úr landi hjeldu í vestur
átt og festu yndi á íslandi. Hann
hafði frjett, að land þetta væri
fagurt og frítt og fannhvítir
jöklanna tindar. Hvernig væri
að leita til þessa lands og sjá
þetta með eigin augum, vera í
ílokki þeirra, fara að eins og
feðurnir frægu og frjálsræðis-
hetjurnar góðu, sem komu aust
an um hyldýpis haf hingað í
sælunnar reit“.
Hugsunin varð að fram-
kvæmd. Þeir fylgdust hingað,
Rokstad og Bernharð Petersen,
og eru hjer báðir enn.
Rokstad sá. að landið er fag-
urt og frítt. Hjer reisti hann sjer
bú og hefir fest hjer yndi, svo
að hann hefir verið fleiri ár
æfinnar á Islandi en í Noregi.
Einlægur vinur Islands, og hef-
ir aldrei gleymt Noregi. — Það
var honum mikil gjöf, rjett fyr
ir afmælið að geta dregið fána
við hún og fagnað frelsi Noregs.
Hjer í bæ hefir Rokstad lengi
starfað og sjeð bæði sól og ský,
þekt gleði starfsins og einnig
kannast við erfiðleikana. — En
atlaf brosandi, reifur og glaður.
Altaf hugrakkur og ætíð sagt:
,,Ei skal æðrast“. Hann heíir
oft haft yfir orð Jónasar Hall-
grímssonar: Hirílininn heiður og
blár, hafið er skínandi bjart. —
Hann hefir haft opið auga fyrir
íegurð og tign íslands. Því má
heldur ekki gleyma, að hann
hefir getað sagt með þjóðskáld-
inu: „Fiskar vaka þar í öllum
ám“. Við árnar og veiðivötnin
hefir Rokstad unað sjer marg-
ar stundir og kunnað vel að
halda á stönginni, enda fengið
margan laxinn og silunginn.
Mörg verkefni hefir Rokstad
fengist við um æfina, og ávalt
gengið að störfum með hugrekki
og dáð. Hann er ekki maður
hverflyndur, eitt í gær og ann-
að í dag, en viljafastur og ein-
beittur og tryggðartröll hið
mesta, falslaus vinur vina
sinna. Þar sem Rokstad er, má
finna þá vináttu og kynnast
þeirri trygð, sem er á bjargi
byggð.
Rokstad hefir átt því láni að
fagna að eiga inndælt heimili,
í sambúð við ágæta konu sína,
frú Jóhönnu Rokstad. Minnast
margir vinir þeirra ánægjulegra
Landsfundurinn
Framh. af bls. 5.
Var fundi slitið um kl. 10 um
kvolaið.
| Sameiginlegí borðhald.
Voru nú sett upp borð í hin-
um stóra sal Valhallar og í
i tveim næstu sölum. Hófst nú
| sameiginlegt borðhald og var
| kl. um 11 um kvöídið, er sest
[ var að borðum. Var talið, að
fast að 300 manns hafi setið
að borðum.
Margar ræður voru fluttar yf
ir borðum og tóku þessir til
máls: Sigvaldi Indriðasórí (er
einnig kvað nokkrar vísur),
Jón Guðmundsson, 'Brúsastöð-
um, Ólafur Thors, Benedikt
Gíslason, frú Guðrún Jónasson,
Jóhann Eyjólfsson frá Braut-
arholti og Þorsteinn Þorsteins-
son syslumaður.
Jóhann Eyjólfsson mun hafa
verið aldursforseti á Landsfund
inum; hann er hálfníræður. En
það varð ekki heyrt á ræðu
hans, að ellimörk væru á hon-
um. Vakti ræðan aðdáun
manna, svo vel var hún hugsuð
og flutt.
Er leið á borðhaldið, sleit
Ólafur Thors Landsfundinum,
þakkaði ágæta fundarsókn, ein
ingu og samhug fundarins og
árnaði fulltrúum góðrar heim-
komu.
Jóhann Hafstein þakkaði
gestgjafanum í Valhöll og þjón
ustufólki ágæta framreiðslu.
Að síðustu söng Pjetur Jóns-
son óperusöngvari nokkur lög.
Einnig söng Lárus Ingólfsson
nokkrar gamanvísur. Var báð-
um tekið með miklum fögnuði.
Mun kl. hafa verið nál. I !•>
um nóttina, er staðið var upp
frá borðum. Hjeldu þá fund-
armenn heimleiðis og má full-
vrða að þeir hafi farið með
góðar endurminningar frá fund
inum.
Kennaraskólinn
fær ióð í Skóla-
Bæjarráð samþykti á fundi
sínum í gær, að ætla lóð undir
kennaraskóla og æfingaskóla í
sambandi við hann á Skóla-
vörðuholtinu, vestan Baróns-
[ stígs, og norðan Eiríksgötu,
: norður af lóð fyrirhugaðrar
' gagnfræðaskólabyggingar. Lá
[ íyrir bæjarráði brjef frá kenn-
[ araskólastjóranum, þar sem
[ falast var eftir þessum stað.