Morgunblaðið - 25.07.1945, Síða 2

MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 25. júlí 194’
'3
Miklir framtíðarmögu-
leikar í Bolungarvík
Eftir Axel V. Tulinius
lögreglustjóra
HINN ungi lögreglustjóri í
Bolungarvík, Axel V. Tulinius,
var nýlega a ferö hjer í bæn-
um. Áður en Axel fór vestur,
kom hann inn á skrifstofu blaðs
ins. Barst talið brátt að Bolung
arvík. Hafði Axel brennandi á-
íiuga fyrir framtíð þessa þorps,
■en BoJungaivík mun vera ein
elsta verstöð á landinu. Tald-
ist svo til, eð Axel ritaði grein
hjer í blað’A um Bolungarvík.
Birtis* hjer grein Axels.
Höfnin.
ÖLDUM saman hefir sjór ver
ið stundaður fra Bolungarvík.
32r hún elsta verstöð landsins.
Enda er bað engin fu,rða. Því
veldur afstaðan til fiskimið-
anna. Eru þau með bestu fiski
miðunum við strendur lands-
ins, ekki síst fyrir. það, að
jþeim fæst íiskur alt árið. En
miðin eru alt frá því upp við
landssteina, og til hafs, út á
y.Halann“ svonefnda.
Alt fram á annan áratug nú-
líðandi aldar voru engin hafn-’
armannvirki, eða lendingarbæt
ur í Bolungarvík. Þó liggur vík
jn fyrir opnu hafi, og gerir þar
.siundum oísabrim. einkum í
norðanátt.
Síðsn 1911 hefir öðru hvoru
verið unnið að byggingu brim-
brjóts í Bolungarvík. Var byrj
■unin smá og hafa ótrúlegir örð-
vigleikar orðið á vegi þess
verks. Eitt sinn kom það fyrir,
að verk, sem unnið ’var yfir
Bumarið, var brotið í brimi um
haustið, áðvr en verkfræðing-
urinn, danskur maður, sem stóð
lyrir verkinu, var kominn til
.Reykjavíkur.
Hafnarframkvæmdir voru
.svo til óþektar hjer á landi er
fyrstu metrararnir af brim-
brjótnum voru byggðir. .Vissu
xnenn því lítt Um, hvað bjóða
mátti náttúruöflunum upp á.
lEn *með byggingu brimbrjóts-
ins í Bolungarvík hefir fengist
dýrmæt reynsla, sem stundum
hefir orðið Bolvíkingum dýr-
lceypt, en hefir komið bæði
]þeim og öðrum að miklu liði.
Nú er svo komið, að það verk,
.sem síðast var unnið við brim-
brjótinn, undir stjórn Axels
Svein.ssonar. núverandi vita-
málastjóra, hefir staðist próf-
xaun ofsabrimsins. Eru þó liðin
3 ár, síðan það var fullgert.
Með því er fengin vissa fyrir
Jiví, að í Bolungarvík er vel
hægt að byggja höfn, sem
litendst hvaða vcður scm cr.
Bnmbrjóturinn er nú orðinn
xim 140 metra langur. Er hann
rjafnframt einasta bryggjan,
jsem til er í Víkinni. Er ástand-
lið þannig, að ef brim gerir,
verða þeir bátar, sem ekki eru
wettir upp eftir hvern róður, að
Hýja inn á úafjörð. Veldur því
j.neðai annars það, að brimbrjót
xirinn er ekki nógu langur.
IFramtíðaráætlanir.
í SUMAP verður byrjað á
jþví að gera framlengingu við
<I>rimbrjótinn. Verður haft við
i>að svipað fyrirkomulag og síð
£;.st var haft, er svb var frá
igengið, að hingað til hefir stað-
iú. Verða steyptir kassar, sem
settir verða niður næsta sum-
ar. Þegar þeir eru komnir á
sinn stað, lengist brjóturinn
um 50 metra.
Ráðgera Bolvíkingar því
næst, að bæta öðrum 50 metr-
um framan við brjótinn á sama
hátt.
Með því má heita, að viðun-
anlegur hafnarskjólgarður fáist
— 240 metra langur.
En fyrir mnan hann er svo
ráðgert að byggja bátahöfn. —
Verður ytri garður hennar
jafnframt skjólgarður, til þess
að mynda var fyrir þeirri öldu,
sem óhjákvæmilegt er, að gangi
yfir ytri gqrðinn. í bátahöfn-
inni ex ráðgert að ætla pláss fyr
ir dráttarbiautir auk afgreiðslu
bryggja fyrir bátana.
Þegar þessar áætlanir eru
komnar í framkvæmd er hægt
að geia út frá Bolungarvík a. m.
k. 50—60 skip alt að 120 smá-
lestir að stærð.
Skipulag.
AÐ Bolurgarvík er til gam-
all skipulagsuppdráttur. Á hon
um, var ráðgert að grafa höfn-
ina inn í land í gegn um malar-
kambinn og mynda þar kví í
allstórri lægð, sem þar er. Nú
er að vísu hætt við þetta, en jeg
tel, að bað hafi verið mikil gæfa
fyrir Bolungarvík að það var
ráðgert.
Vegna þess, meðal annars er
nú á skipulagsuppdrættinum
stórt óbyggt svæði meðfram
allri höfninoi. I haust verður'
skipuíag Bolungarvíkur endur-
skoðað, og þá ætlumst við til,
að alt það svæði, sem á gamla
uppdiættin jm var áætlað fyrir
höfnina og vörugeymslur og því
um líkt, verði ætlað fyrir mann
virki í sambandi við atvinnu-
lífið þ. e. athafnasvæði, þar sem
m. a. verður nóg landrými fyr-
ir allskonar iðnað úr sjávaraf-
urðum í stórum stíl auk venju
legra vörugeymslna. Höfum
við rætt þetta mál við skipu-
lagsstjóra, og er hann mjög
hlynntur þessu fyrirkomulagi.
Mun þetta vera eitt stærsta at-
hafnasvæði, sem nokkurt kaup
tún á iandim. ráðgerir í skipu-
lagi sínu. — Og það er alveg
við höfnina
Þess má geta, að bæjarstæð-
ið, sem Bolungarvík nú stend-
ur að nokkru leyti á, er svo gott
og þægilegt til byggingar, að
þar fná reisa bæ fyrir 5000
íbúa, án þéss að þrengja að
neinu ieyti að landi bænda.
Landbúnaður.
EITT atriði er það enn, sem
gerir það að verkum, að Bol-
ungarvík getur orðið framtíðar
staður. Það er hversu góð skil-
yrði eru til ræktunar þar og í
næsta nágrenni hennar.
I hreppnum má án efa hafa
kúabú. sem framleiða mjólk og
mjólkurafurðir, sem fullnægja
myndi bæ með 5000 íbúum. Og'
engan einasta mjólkurdropa
þyrfti að flytja að um lengri
vegalengd en 12—15 km., en
meirihlutann aðeins 2—5 .km.
Framtíðarmyndin.
NÚ skalt þú, lesandi góður,
ef þú kemur til Bolungarvíkur,
ekki emgöngu líta á þá 700 1-
búa, sem þer eru nú, og þau fáu
mannvirki, sem komin eru upp.
Heldur skailu bregða fyrir þig
hugarsjónum þínum og skyggn
ast 10 ér in”- í framtíðina.
Þá muntu sjá þar bæ með 2
—5 þns. íbúum. I höfninni verð
ur verið að afgreiða 20 báta, en
40 eru ókomnir að.
Hraðfrystihúsin eru í óða önn
að vinna úr nokkru af aflanum.
Niðursuðuverksmiðjurnar taka
allmikið, en úrgangurinn fer í
beinarn j öls verksmið j una.
Bærinn ei ekki fullbyggður
enn, en verið er að byggja 30 í-
búðarhús auk Gagnfræðaskóla
og nýs barnáskóla.
Nýja verksmiðju er verið að
reisa, sem meðhöndiar fisk á al-
veg nýjan hátt, sem engin þekk
ir enn.
Mjóíkurstöðin var fullbyggð
í fyrra, og rafveitan frá Dynj-
anda kom fvrir 5 árum, en búið
er, að auka orkuna með virkj-
un heima í Syðridal.
Hvert sem þú lítur inn í dal,
sjerð þú vjeltækan töðuvöll,
eða kýr á beit, en á sandinum
stóra kartöflugarða.
Svona mætti lengi telja.
★
Mjer virðist eftir því, sem nú
horfir, að annaðhvort verði
þetta svona, eða að Bolungar-
vík leggist í eyði að mestu
leyti. Það væri illa fárið, því
eitt sinn var þar stærsta ver-
stöð á Islandi og getur enn orð-
ið svo — þegar höfnin kemur,
en þao má te’ja sjálfsagt, að önn
ur eins skilyrði og Bolungarvík
hefir að bjóða, verði notuð.
Heilbrigð skynsemi krefst
þess.
— Petoin
Framh. af 1. síðn.
hafa viljað framkvæma stefnú
meirihlutans og því sagt af
sj.er.
Verjandi l’etains gerði harða
htíð að -Reynaud og yfirheyrði
liann í þaula.
Daladier sem vitni.
Rjettarhöldin í dag stóðu
yfir skamman tíma. Daladier
var leiddur sem vitni, en hann
var skammt kominn í vitnis-
burði sínnm þegar rjettarhöld
unum var slitið. Mun hann
halda áfram vitnisburðinum í
rjettarhöldunum á mcrrgun
(miðvikudag).
á"
Brjefkafli frá prófessor
Hallesby og hugleið-
ingar, sem hann vakti
NÝLEGA las jeg í norsk-
amerískum blöðum brjef frá
Noreg'i, þar sem lýst var fögn
uði fólksii.’s, er „fangarnir
komu frjálíir heim“, ýmist úr
fangabúðunum við Osló eða alla
leið frá Þýskalandi. Menn
grjetu og hlógu, hrópuðu húrra
og sungu ættjarðarljóð. Hvergi
sá jeg samt á það minnst, hvern
ig „mönnunum úr fangelsun-
um“ var innanbrjósts, er þeir
komu til heimila sinna, og sáu
hvernig þar var umhorfs.
í dag varð mjer það betur
ljóstÁJeg tjekk brjef frá pró-
fessor Hallesby, dags. 20. júní.
Hann er þar að svara fyrirspurn
sem jeg senci honum — eins og
raunar fleirum „nágrönnum
vorum", — um, hvað hann van
hagaði mest um af þeim vör-
um, sem ekki fengjust keyptar
í Noregi. Prest í Bergen, sem
jeg hygg að ekki hafi verið rek
inn þaðan, vanhagaði mest um
skófatnað á alla fjölskyiduna og
regnkápu. — Prófessor Halles-
by nefnir hinsvegar rúmfatnað
og matvörur.
Hann skrifar meðal annars:
„Þjóði’erjar tóku húsið okkar
með ötlu þ ú, sem í því var. —
Fjölmörgum innanstokksmun-
um stáiu þeir, en verst var að
þeir tóku allan rúmfatnað okk
ar og raunar fleiri fatnaði“. ..
en rúmtatnaður fæst ekki keypt
ur í Noregi nú“. — Hann biður
mig að bera vinum sínum á ís
landi kæra kveðju, og endar
brjefið með ,,Jes. 38. 17“. Þeir,
sem biblíu hafa, geta lesið þar
langa sögu, bæði skuggalega og
sólbjarta.
Að öðru ieyti er- þetta brjef
einkabrjef, sennilega meðfram
skrifað að ósk frú Hallesby. Það
er varla vori, að hún hlakki til
vetrar, ef búa þarf bæði við
kolalevsi og rúmfataleysi.
Svipuð hefir aðkoman verið
eða verri hjá æði mörgum, sem
komu' úr íangabúðum Þjóð-
verja. Heimilið í rústum, að
ýmsu ieyti. Oft var móðir eða
eiginkona heilsulaus orðin af
angist og skorti," auk als ann-
ars, sem horfið var.
Gjafapakkar í þúsundtali og
ýmsar aðrar gjafir eru sendar
að vísu til Noregs úr ýmsum átt
um. En embættismenn, og þá
ekki síst piéstarnir, draga sín
heimiii í hþe, er slíkum gjöfum
er úthl. Þeir vita af svo mörg-
um öðrum allslausum, og voru
áður vanir að hjálpa. — „Ef
prestar eiga að fá eitthvað af
gjafabögglum Rauða Krossins,
verðu,: að i-krifa það á böggl-
ana“, er mjer skrifað frá Nor-
egi.
Þeir voru eitthvað um eða yf
ir 50 norsku prestarnir, sem í
fangabúðir íóru, og hafa senni
lega komið aftur að „tómu
húsi“. Einhverjum þeirra mætti
hjálpa dántið hjeðan fyrir
haustið. Serr.úlega getur enginn
prestur norskur eða danskur
komið til íslands í sumar. —
„Ferðaleyfí úr landi eru ekki
auðfen.gin“, er mjer tjáð frá
báðum löndum.
j . En þá æltum vjer að rjetta
þeim aðra hjálparhönd. — Nú
'er tækifæri til að gleðja prest-
I ana norsku, sem vjer höí'um
jdáðst að undanfarin ár. I næsta
mánuði má vafalaust senda póst
sendingar liJ Noregs, og ef
*menn þekkja ekki áritanir ein-
jstakra presta. má skrifa utan á
þá til Rauða Krossins norska og
bæta við: „Ætlað presti, sem
setið hefir í varðhaldi Þjóð-
verja“. eða einhverju svipuðu.
Annars þadti mjer eðliiegt að
almenn samtök yrðu meðal emb
ættisrranna vorra um að gleðja
stjettarbræður sína norsku áð-
ur en vetrai Því að eins og jeg
hefi minnst ó: Almennu gjafirn
ar fara /enjulega fram hjá
heimilum presta og annarra
embættismanna. Þar er síst
kvartað, þótt skortur þrengi að
en ljúfast að þiggja hjálp stjett
arbræðra. —- Vilji einhver prest
ur eða kirkjuvinur þiggja mína
milligöngu, get jeg látið búa
um gjnfaböggla frá þeim til
prestanna norsku.
Sigurbjörn Á. Gíslason.
P.S. Til iróðleiks má bæta
þessu við: — Jeg bað „Luthers-
stiftelsen“ stærsta útgefanda
Kristilegra bóka í Noregi, um
bókaskrá. Svarið kom í dag, og
var á þessa leið: „Sama sem all
ar bækur vorar, gamlar sem nýj
ar, eru seidar. Höfum ekkert
gefið út hernámsárin, og því
ekki til neins að senda bókaskrá
fyrr en einhverntíma síðar“.
Leopold ios&
Ifkur í
Brussel í gærkveldi.
UMRÆÐUNUM í fulltrúa-
deild helgiska þingsins um Leo
pold konurg var haldið áfram
í dag.
Einn þingmaður kaþóiska
flokksins rjeðist að Van Acker
forsætisráðherra með þungum
ásökunum. — Sagði hann meðal
annars, að forsætisráðherranri
hefði hindrað það, að konungur
sneri heim 1il Belgíu, er Rauði
Krossinn hafði tekið að sjer að
sjá um ferð hans þangað.
Van Acker vísaði þessari á-
sökun á bug. Kvaðst hann í
fyrsta viðtaii sínu við konung,
eftir að harrn hafði verið leyst
ur úr haldi, hafa skýrt honum
hlutlaust frá ástandinu í Belg-
íu, eirs og það var.
Umræðunum í fulltrúadeild-
inni um Leopold konung lýkur
á morgun (miðvikudag).
— Reuter.
Vörur til Ermarsunds-
eyja.
LONDON: — Síðan 11. júlá
hefir verið hægt að flytja til
Ermavsundseyj a fatnað og aðra
skömtimarvöru, sem þar verð-
ur afhent til neyslu gegn skömí
unarseðlum.