Morgunblaðið - 06.02.1946, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 6. febr. 1946
2
Bæjarstjórn
Akraness telur sig óstarfhæfa
BÆJARSTJÓRNARKOSN-
INGARNAR á Akranesi þ. 27.
jan. fóru þannig, sem kunnugt
er, að kosnir voru 4 Sjálfstæð-
ismenn, 3 Alþýðuflokksmenn,
1 Framsóknarmaður og 1 af
lista, sem var borinn fram af
-sósíalistum og svonefndum ó-
háðum.
Sjálfstæðismenn voru þessir
kosnir: Ólafur B. Björnsson,
Jón Árnason, Þorkell Halldórs-
son og Sturlaugur H. Böðvars-
son. Af lista Alþýðuflokksins
voru þessir kosnir: Hálfdán
Sveinsson, Sveinn Guðmunds-
son og Sveinbjörn Oddsson. —
Framsóknarmaðurinn er Þór-
hallur Sæmundsson. En af lista
sósíalista og óháðra var kosinn
2. maður Hstans, Hans Jörgens-
son. Skúli Skúlason, efsti mað-
xtr Hstans var strikaður svo út
að hann komst ekki að. En
Hans Jörgensson mun telja sig
einn af ,,þeim óháðu“. En vara-
maður hans er Ingólfur Run-
ólfsson, er var 3. maður listans,
er flokksbundinn sósíalisti.
' Bæjarstjórinn boðar til fxtndar.
Mánudaginn 28. jan. fór bæj-
arstjórinn á Akranesi, Arnljót-
ur Guðmundsson á fund full-
trúa Framsóknar og Alþýðu-
flokks og spurði þá hvort þeir
væru ekki við því búnir, að
mæta á bæjarstjórnarfundi
þann dag til að ganga frá venju
legum málum, sem fyrir lægju
að loknum kosningum. Hann
tilkynti þeim jafnframt, að
hann myndi segja starfi sínu
lausu sem bæjarstjóri á þeim
fyrsta fur.di, vegna hins breytta
viðhorfs í bæjarstjórn, þar sem
þeir, er stóðu að ráðning hans
voru nú ekki í meirihluta.
Hann átti tal við Sveinbjörn
Oddsson, f. h. Alþýðuflokksins
og Þórhall Sæmundsson, f.h.
Framsóknar. Hvorugur þeirra
taldi sig við búna að mæta á
fundi þenna dag. Þeir gátu ekki
sagt. hvenær þeir yrðu tilbún-
ir að mæta á fundi bæjarstjórn-
a*.
Leitað eftir samningum.
Næsta dag, þriðjud. 29. jan.
skrifuðu fulltrúar Sjálfstæðis-
manna hinum flokkunum, sem
eiga fulltrúa í bæjarstjórninni,
eftirfarandi brjef:
Akranesi 29. jan. 1946.
Með hliðsjón af kosningaúr-
slitum s.l. sunnudag, og með
hiiðsjón af því, að fultlrúar Jafn
aðarmanna og Framsóknar-
flokksins telja sig enn ekki við
því búna að halda bæjarstjórn-
arfund, gerum við ráð fyrir að
um samstarfserfiðleika sje að
ræða milli ílokkanna.
Með skírskotum til þessa
vilja Sjálfstæðismenn spyrjast
fyrir um það, hvort þjer teljið
það þgss vert að eiga við okk-
ur samræðufund að leggja
grundvöll að framtíðarstarfi
innan bæjarstjórnarinnar á
þessu kjörtimabili.
Þess skal getið, að samhljóða
brjef hefir verið sent þeim
þremur sjórnmálafiokkum sem
nú eiga fulltrúa í bæjarstjórn-
ínni.
E'f' þetta kæmi til, teljum>við
rjett að hver flokkur kjósi til
Allir fulltrúarnir æskja nýrra kosninga
þessara viðræðna tvo menn úr
hverjum flokki.
Virðingarfylst,
F.h. Sjálfstæðism. í bæjarstjórn
Ól. B. Björnsson. Jón Árnason.
Svörin.
Hinn 1. febrúar móttóku full
trúar Sjálfstæðisflokksins svo-
hljóðandi svarbrjef frá fulltrú-
um Alþýðuflokksins:
Akránesi 1. febr. 1946.
Hinn 28. f. m. skrifuðu full-
trúar Alþýðuflokksins í nýkos-
inni bæjarstjórn, Skúla Skúla-
syni, sem þá var talið að væri
fultlrúi sósíalistaflokksins í
bæjarstjórn, og Þórhalli Sæ-
mundssyni fulltrjla Framsókn-
arflokksins brjef, þar sem þeir
voru spurðir hvort þeir vildu
eiga viðræðufund með fulltrú-
um Alþýðuflokksins, til athug-
unar á því hvort fyrir hendi
væri samstarfsgrundvöllur frá
þeirra hendi til framkvæmda
á innri málum bæjarins, þar
með talið val á bæjarstjóra og
ennfremur til framgangs ýms-
um framkyæmdamálum sem
Alþýðuflokkurinn vill vinna að
á komandi kjörtímabili.
Báðir komu til viðtals, og í
I því viðtali var ákveðið að hver
j flokkur tilnefndi 2 menn, sem
kæmu fram með uppkast að mál
efnasamningi. Nú hafa viðræð-
ur farið fram og samningaum-
leitanir strandað, þó ekki a mál
efnaágreiningi
í tilefni af brjefi fulltrúa
Sjálfstæðisflokksins í bæjar-
stjórn dags. 29. f. m., vilja full-
trúar Alþýðuflokksins í bæjar-
stjórn lýsa því yfir, að tveir
fulltrúar Alþýðuflokksins munu
mæta á viðræðufundi er Sjálf-
stæðismenn boða til, enda verði
fulltrúar frá öðrum flokkum í
I bæjarstjórn einnig boðaðir.
Virðingarfylst.
F. h. fulltrúa Alþýðuflokksins í
bæjarstjórn
Svbj. Oddsson.
Sama dag barst fulltrúum
Sjálfstæðisflokksins brjef frá
sósíalistafl. og fylgismönnum
hans, sem nefna sig „óháða“,
þar sem þeir tjá sig líka reiðu-
búna að mæta á slíkum við-
ræðufundi, sem fulltrúar Sjálf-
stæðismanna óskuðu eftir í
sínu brjefi.
Umræðufundur.
þenna sama dag, 1. febrúar,
mættu 2 fulltrúar frá hverjum
þeirra fjögra flokka, sem sæti
eiga í bæjarsttjórninni á heim-
ili Ólafs B. Björnssonar til við-
ræðna um væntanlegt samstarf
allra flokka í bæjarstjórn Akra-
ness á nýbyrjuðu kjörtímabili.
Þegar í upphafi fundarins
lögðu sósíalistar og óháðir svo
og Alþýðuflokksmenn fram
hver sitt skjal, þar sem var til-
greindur samningsgrundvöllur,
sem þ^jr höfðu áður lagt fram
á umræðufundi þeirra með
Framsóknarflokknum, þar sem
rætt var um samsfarf þessara
þriggja flokka. Þær umræður
höfðu ekki borið árangur.
Þessi plögg voru skilip eítir
á fundinum til þess að fulltrú-
ar Sjálfstæðismanna gætu kynt
sjer þessi drög tii samkomu-
lags fyrir næsta fund, sem
ákveðinn var næsta dag, 2. febr.
Á þeim v fundi sínum sem
haldinn var á sarna stað: Lögðu
Sjálfstæðismenn þá fram svar
sitt við fyrnefndum samings-
tillögum.
Málefnasamningur.
Eftir að fulltrúar hinna flokk
anha höfðu heyrt svar Sjálf-
stæðismanna, var þegar byrjað
að semja drög að samkomulagi
milli flokkanná.
Seint um kvöldið var sam-
komulag um eftirfarandi mál-
efnasamning:
Undirritaðir aðalfulltrúar og
varafulltrúar í bæjarstjórn
Akranesskaupstaðar gera með
sjer svofeldan málefnasamning
fyrir yfirstandandi kjörtímabil.
I. Atvinnumál:
1. Framhald verði á hafnar-
gerð á þeim grundvelli, sem
þegar er lagður.
2. Að bærinn kaupi og reki a.
m. k. togara þann, er þegar hef-
ir verið pantaður í nafn bæjar-
ins. Þegar sú starfræksla er haf
in, teljum við rjett að hefja kola
sölu í sambandi við það.
3. Að bæjarstjórnin beiti sjer
fyrir sem víðtækastri athugun á
iðnaðarmöguleikum í bænum,
sjerstaklega í sambandi við
hina fullkomnu rafmagnsvirkj-
un, hvort sem um bæjar- eða
einstaklingsrekstur væri að
ræða.
4. Að bærinn hafi forgöngu
um stofnun Mjólkurvinslustöðv
ar. Enn fremur að stuðla að
stofnun kúabús, þar sem bæj-
arbúum væri gefinn kostur á
að taka þátt í. Að haldið verði
áfram ræktun Garðalandsins,
svo og að brjóta land til garð-
og túnræktar.
5. Að bærinn haldi áfram að
hafa forgöngu um bátakaup,
eða bátasmíðar á sama hátt og
verið hefir.
II. Samgöngumáí:
Að samgöngumálin verði
leyst á þeim grundvelli, sem
þegar hefir verið lagður, með
ferju á Hvalfirði. — Ef á því
kynnu að verða einhver vand-
kvæði á þann veg sem hugsað
hefir verið, verði málið athug-
að á ný, á nýjum grundvelli.
III. Að vatnsveitan verði end
urbætt á næsta sumri, á þeim
grundvelli, sem þegar er lagð-
ur.
IV. Að halda áfram jjyrjaðri
verkfræðilegri rannsókn á því
hvernig viðhald og gatnagerð
í bænum verði framkvæmd á
hagnýtastan hátt.
V. Skólamál.
Bæjarstjórnin er sammála
um að reyna að tryggja sjer
framlag til barnaskólabygging-
ar samkv. væntanlegri fræðslu
löggjöf, enda verði þá hafin
bygging barnaskólahúss á kom-
andi vori. Ennfremur verði
hafinn nauðsynlegur undirbún
ingur Gagnfræða- og húsmæðra
skóla ,svo fljó.tt sem mögulegt
er.
VI. Að nú þegar verði bóka-
SafnimFsjeð fyrir húsnæði a. rn.
k. til bráðabirgða.
VII. Bærinn ráði framfærslu j
fulltrúa er starfi að framfærslu
málum eftir fyrirmælum fram
fræslunefndar.
Verkaskifting: Bæjarráðs-
menn verði 1 frá Sjálfstæðis-
mönnum, 1 frá Alþýðufl. og 1
frá sósíalistum og óháðum. —
Varamenn frá 2 þeim fyrstu og
Framsóknarfl. Forseti verði frá
Sjálfstæðismönnum og varafor
seti frá Alþýðuflokknum. Ritari
verði frá Sjálfstæðlsmönnum
og vararitari frá Framsóknar-
mönnum.
Nefndir:
1. Hafnarnefnd. 2 sjálfstæð-
ismenn, 2 alþýðuflokksmenn og
1 framsóknarmaður.
2. Skólanefnd Gagnfræðaskól
ans. 2 sjálfstæðism. og 2 alþ-
flokksmenn.
3. Skólanefnd barnaskólans.
1 úr hverjum flókki.
4. Framfærslunefnd. 2 sjálf-
stæðismenn og 1 ’úr hverjum
hinna flokkanna.
5. Barnaverndarnefnd. 2
sjálfstæðismenn og 1 úr hverj-
um hinna flokkannaa.
6. Sparisjóðsstjórn. 2 sjálf-
stæðismenn og 1 úr hvorum
hinna flokkanna.
7. Sjúkrasamlagsstjórn. 2
sjálfstm., 1 alþflm. og 1 sós.
og óh.
9. Niðurjöfnunarnefnd. 1 úr
hverjum flokki.
10. Byggingarnefnd. 2 sjálf-
stm., 1 alþflm. og 1 sós. og óh.
11. Rafmagnsnefndir verði
óbreyttar.
12. Fjárnefnd óbreytt.
13. 1 maður í heilbrigðisn.
S. G.
14. Endurskoðendur sjálfstm.
og alþflm.
Allir aðilar fjellust á þenna
samning að undanteknum vara-
manni sósíalista, Ingólfi Run-
ólfssyni.
Hinsvegar tók fulltrúi sósíal-
ista og óháðra, Hans Jörgensson
það fram, að hann myndi und-
irrita þenna samning hvort sem
varamaðurinn gerði það eða
ekki. Lýstu allir aðilar yfir því,
að þeir myndu ekki láta neitun
Ingólfs valda samningsslitum.
Hans Jorgensson snýr aftur.
Þegar komið var á fund þ. 3.
febrúar til að undirrita fyr-
greint samkomulag, tjáði Hans
Jörgensson sig nú ekki geta
undirritað samninginn, þar sem
hann hafði verið einróma feld-
ur á fundi stuðningsmanna
sinna og þar með væri fjögra
flokka samkomulagið úr sög-
unni.
Alþýðuflokkur bundinn kom-
múnistum.
Þegar þetta hafði skeð, spurðu
Sjálfstæðismenn fulltrúa Al-
þýðuflokksins, hvort þeir þrátt
fyrir þetta væru tilbúnir að
hefja samstarf með Sjálfstæðis-
mönnum á sama grundvelli. En
þá neituðu þeir, og töldu sig
ekki geta tekið þátt í samstarfi
með Sjálfstæðismonnum nema
því aðeins að sósíalistar gætu
verið með í því samstarfi.
Eftir þessi málalok töldu all-
ir aðilar að vart væri urh anri-
að að ræða en nýjar kosningar,
þar sem bæjarstjórn virtist
vera óstarfhæf.
Hans Jörgensson snýst enn.
I Næsta dag tjáði Hans Jörg-
’ ensson að hann væri nú að at-
huguðu máli reiðubúinn að und
irrita áður gerðan málefna-
samning. Komu samningsaðilar
þá enn á ný saman til að ganga
frá slíkum samningi, sem að
öllu leyti var gengið frá, að því
einu undanteknu, að semja um
ráðning bæjarstjóra.
Ráðning bæjarstjóra.
Þar sem sjálfstæðismenn
töldu nauðsynlegt, yegna hinna
stórkostlegu framkvæmda, sem
bærinn stendur nú í, hafnar-
gerð, lagning innanbæjar raf-
veitukerfis í sambandi við virkj
un Andakílsár, samgöngumál-
um, þar sem um er að ræða
ferju yfir Hvalfjörð o. fl., töldu
þeir óhugsandi að skifta um
bæjarstjóra fyrr en þessi
stórvirki væru komin lengra á
veg. Og það því fremur sem
núverandi bæjarstjóri hefir ut-
an lands og innan staðið í samn
ingum um kaup og útveganir
skipa og tækja til þessara hluta
og gert það af sjerstökum dugn
aði og ósjerplægni, og enn ekki
nema að nokkru leyti gengið frá
þeim málum. Sjálfstæðismenn
töldu það ekki ná neinni átt og
vera ábyrgðarhluta vegna hag's
muna bæjarins að Arnljótur
Guðmundsson færi frá þessum
mikilsverðu störfum í miðjum
klíðum.
Síðari hluta mánudags komu
sömu aðilar saman, til þess að
semja við bæjarstjóra og und-
irrita áður umrædda samninga.
Kom þá í ljós, að Alþýðuflokks
menn og sósíalistar töldu sig
ófáanlega til að ráða bæjar-
stjóra, nema til mjög stutts tíma
og alls ekki lengur en til 5. ág.
næstkomandi.
Sjálfstæðismenn töldu fráleitt
rs skifta um bæjarstjóra á
miðju sumri, meðan mörg stór
verk væru hálfunnin. — Lýsti
bæjarstjóri því yfir að hann
væri reiðubúinn að fara nú
þegar frá starfi. En ef bæjar-
stjórn hinsvegar óskaði að hann
hjeldi áfram samningum og.
nauðsynlegum undirbúningi
umræddra stórmála, sem engan
veginn væri fullgengið frá, þá
teldi hann óheppilegt að hann
færi frá þeim í miðju verki.
Miðlunartillaga.
Þegar hjer var komið, bar
Þórhallur Sæmundsson fulltrúi
Framsóknar fram þá tillögu, að
bæjarstjórn færi þess á leit við
bæjarstjóra að hann gegndi
starfinu til 1. okt. n.k. ef það
gæti orðið til málamiðlunar,
enda mannvirkjum þá langt
komið a. m. k. Sjálfstæðismenn
vildu fallast á þessa tillögu og
lögðu að bæjarstjóra að
ganga að henni. — En
Alþýðuflokksmenn og Sósíal-
istar neituðu tvívegis tillögu
Þórhalls, en lýstu því enn yfir,
einn fyrir alla og allir fyrir
einn, að þeir hjeldu sig í þessu
efni við það, að starfstími bæj-
arstjóra endaði 5. ágúst.
Fulltrúum Sjálfstæðismanna
ög Framsóknar fanst hjer um
ótrúlega þverúð og ábyrgðar-
leysi að ræða, að láta samstarf
Framhald á bls. 12
/