Morgunblaðið - 17.03.1946, Blaðsíða 10

10
MORGUNBkABlo
Sunnudagur 17. mars 1946
ÁST í MEINUM
éJj'tlr JJaytor Cta Idujett

Lóa langsokkur
Eftir Astrid Lindgren.
5.
æfi, geti alltaf sagt satt? Og þar að auki, bætti hún við
og fór að brosa, skal jeg segja ykkur að í belgísku Kongó-
löndunum, er ekki til einn einasti maður, sem segir sann-
leikann. Þar ljúga allir allan daginn. Byrja klukkan sjö á
morgnana og halda áfram til sólarlags. Og ef það kæmi
fyrir, að jeg skyldi einhvern tíma fara að skrökva, þá
verðið þið að afsaka það við mig og minnast þess, að jeg
hefi verið helst til lengi í belgísku Kongó. Við getum sjálf-
sagt verið vinir fyrir því, eða hvað segið þið?
— Jú, jú, sagði Tumi og nú fannst honum allt í einu
að þetta myndi ekki verða einn af leiðinlegu dögunum.
— Þá ættuð þið bara að koma og borða morgunmat hjá
mjer, sagði Lóa.
— Já, því ekki það, sagði Tumi. Við skulum koma.
— Já, sagði Anna. Við komum.
— En fyrst ætla jeg að kynna ykkur fyrir herra Nilson,
sagði Lóa. Og þá tók litli apinn ofan hattinn og heilsaði
kurteislega.
Og svo fóru þau inn um garðshliðið við húsið hennar
Lóu og upp eftir óhirtum gangstígnum, en meðfram hon-
um stóðu gömul, mosavaxin trje, það var sjálfsagt gott
að klifra 1 þeim. Svo fóru þau upp á svalirnar. Þar stóð
hesturinn og maulaði hafra.
-— Hversvegna í ósköpunum hefir þú hest uppi á svöl-
um, spurði Tumi. Allir hestar, sem hann þekkti, voru
í hesthúsum.
— Ja, sagði Lóa hugsandi. Hann væri nú bara fyrir í
eldhúsinu.
— Og ekki líður honum verulega vel í stofunni.
Tumi og Anna klöppuðu hestinum, og hjeldu svo áfram
inn í húsið. Þar var eldhús, stofa og svefnherbei^i. En
það leit út fyrir að Lóa hefði gleymt að gera hreint þessa
vikuna. Tumi og Anna litu hálfhrædd í kringum sig, ,þau
voru smeyk um að negrakóngurinn kynni að sitja í ein-
hverju horninu. Þau höfðu nefnilega aldrei sjeð negra-
kóng á æfi sinni. En það sást enginn pabbi og engin
mamma heldur, og Anna spurði dálítið smeyk:
44. dagur
„Nei. Jeg er aðeins að láta
í ljós þakklæti mitt fyrir, að
jeg skuli mega heimsækja ykk
ur — og kalla ykkur vini
mína“.
,,Það erum við, sem eigum að
vera þakklát, Filip“, ans'aði
Amalía. Hún hikaði, og leit á
Jerome. „Er það ekki, ástin
mín?“
„Jú — vissulega. Jeg veit
ekki, hvernig við færum að
komast af án Filips. Hann er
eini maðurinn í Riversend, sem
jeg get talað við. Hann er auð-
vitað versti þorpari í aðra
röndina — en hann hefir einp-
ig sínar góðu hliðar“.
Þau settust að snæðingi. —
Filip tók eftir því, að á borðum
voru allir uppáhaldsrjettir Jer-
ome. Amalía var vön að fram-
reiða þá, þegar hún vissi, að
Jerome var í illu skapi.
Filip hældi henni á hvert
reipi fyrir matinn „Hvar fáið
þið svona g.ott kjöt“, spurði
hann.
Jerome svaiaði: „Jeg keypti
það af einum vjelamanninum
í Munsey-verksmiðjunni. Hann
keypti fjórar ekrur af mjer í
viðbót, og hefir talsvert bú“.
Þeir tóku nú að ræða um það,
sem ætíð var efst á baugi hjá
þeim, Riversend-fjelagið Fje-
lagið hafði nú verið í fullum
gangi í meira en ár. Iðjuhöldar,
bankastjórar og mannvinir, er
ljetu sjer ant um velferð mann-
kvnsins, höfðu komið í stórhóp
um til Riversend, hvaðanæfa af
landinu. Fyrst í stað höfðu þeir
verið tortrygnir — síðan undr-
andi. Filip, sem nú var aðstoð-
arbankastjóri við bank? föður
síns, hafði í tómstundum sín-
um unnið að því, að skipu-
leggja allar framkvæmdirnar,
ög hjálpaði síðan til við að
stjórna þeim.
Nú var búið að rækta upp
stór landflæmi fyrir utan bæ-
inn. Að vinnutíma loknum og
á ■ helgidögum sáust hópar
verkamanna á leið út á lönd
sín. Þeir voru ánægjulógir á
svip, eins og þeir menn verða,
er eitthvað hafa til þess að lifa
fyrir, utan hins daglega strits.
Verksmiðjueigendurnir höfðu
komist að því, að þeir mistu
sjaldan góðan verkamann. Þeir
höfðu einnig komist að því, að
verkamennirnir höfðu nú meiri,
áhuga á starfi sínu — og unnu
betur en'áður
Riversend-fjelagið var frægt
um öll iðnaðarhjeröðin í austur
hluta Bandaríkjanna. En sigur
hafði ekki enn unnist í barátt-
unni — og Jerome og Filip var
það báðum ljóst. Þeir vissu, að
baráttunni fyrir rjettindum
þeirra, er lægst voru settir í
þjðfjelaginu, myndi aldrei lok-
ið. Þeir ræddu um þá baráttu
í kvöld.
, Stundum .>i» jeg Imæddur
um, að þú leggir of hart að
þjer, Filip“, sagði Jerome. „Þú
ant þjer aldrei neinnar hvíld-
ar“.
, Það er líf mitt“, ansaði Fil-
ip. Svo þagði hann. Það veitti
honum enga ánægju ,að starfa
í hinum íhaldssama banka föð-
ur síns Hann vann störf sín að
vísu vel, og Alfreð var bæði
hreykinn og þakklátur. En
hann reyndi ætíð að losna það-
an eins fljótt og hann gat.
Banki Alfreðs hafði einnig
hagnast á fjelaginu. Eitt sinn,
þegar Alfreð var viss um, að
Jerome væri hvergi nálægur,
hafði hann farið með Filip og
skoðað byggingar fjelagsins.
Hann hafði einnig sjeð verka-
mennina vinna á jörðum sín-
um.
„Sjáðu til, pabbi“, hafði Fil-
ip sagt. „Við ætlum að koma í
veg fyrir það, að Riversend
verði að stórri iðnaðarborg og
verkamennirnir algjörir borg-
arbúar“.
„Jeg hefi altaf sagtt, að það
væri hættulegt að svifta mann-
inn landinu“, hafði Alferð
svarað. „Það gleður mig, að jeg
skuli ekki vera einn um þá
skoðun“.
Viku seinna hafði Alfreð ko. >
ið að máli við Filip, og rjet„
honum ávísun, að upphæð 3000
dollara. Fjeð skyldi renna í
sjúkrahússjóð fjelagsins. „En
jeg vil vitanlega, að gjöfin sje
nafnlaus“, sagði Alfreð kulda-
lega.
Filip hafði verið djúpt snort-
inn. En hann hafði aðeins þakk
að föður sínum fyrir með nokkr
um, kærruleysislegum orðum.
Alfreð var honum þakklátur
fyrir það.
★
Að kvöldverði loknum bað
Jerome Filip að leika fyrir þau
nokkur lög.'Hann gerði það fús-
lega. Litlu síðar kvaðst hann
ætla að afhenda Mary bækurn-
ar. Amalía bjóst til þess að
kalla í stúlkuna, en Filip
sagði: ,,Nei, Amalía — leg fer
upp til hennar, eins og venju-
lega. Við höfum altaf sitthvað
að ræða um, sem aðrir mega
ekki heyra — eins og þú veist“.
Hann brosti.
— Filip opnaði dyrnar á her-
bergi Mai'y, og sagði: „Má jeg
koma inp?“
Mary sat við skrifborð sitt.
Hún reis á fætur, og brosti. —
„Gjörðu svo vel, Filip“.
Þegar Filip hafði fengið sjer
sæti, settist hún aftur við skrif-
borðið.
„Jeg er hjerna með ljóða-
bókina, sem jeg var búinn að
lofa þjer“, sagði Filip. „Svo er
jeg líka með nokkur lög eftir
Brahms. Það er haldið, að heft-
ið sje áritað af höfundinum
sjálfum. Jeg keypti það í New
York fyrir mánuði síðan, en
fjekk það ekki fyr en í dag. —
Gjörðu svo vel“.
Hann rjetti henni böggulinn.
Það var þá, sem hann tók eft-
ir því, að annar vangi hennar
var blár og þrútinn. — Hann
kiptist við. Hann var gripinn
einhverri tilfinningu, sem var
ennþá máttugri en reiði.
Telpan tók utan af bögglin-
um, og athugaði það, sem í hon
um var. Svo íeit hún upp, og
augu hennar Ijómuðu: ,,Ó, —
þakka þjer fyrir, Filip!“
Filip reyni að ná valdi yfir
sjer, en rödd hans titraði ör-
lítið, þegar hann svaraði: „Ekk-
ert að þakka, Mary!'—- Það var
mjög fallegt af þjer, að heim-
sækja föður minn og frænku í
gær. Þau báðu mig að segja
þjer, hve það hefði glatt þau,
að þú skyldir koma. Jeg held,
að þeim þyki þegar mjög vænt
um þig“.
Mary roðnaði. En húr svar-
aði rólega: „Mjer þykir líka
vænt um þau Mig langaði til
þess að kynnast þeim — þín
vegna, Filip“.
„Þau vonast eftir því, að sjá
þig bráðlega aftur“.
Mary varð niðurlút. „Jeg
vildi óska, að jeg gæti heimsótt
þau, Filip“, sagði hún lágt.
Það var stutt. þögn. Svo sagði
Filip: „Hefir faðir þinn bannað
þjer það?“.
Mary kinkaði kolli, án þess að
líta upp.
Filip varp cindinni. „Það var
leiðinlegt. En hann veit sjálf-
sagt, hvað hann er að gera“.
Mary leit upp Hún horfði
beint í augu hans. „Jeg hefði
. átt að biðja hann .leyfis, áður
en jeg fór. Það var ýmislegt,
sem mjer var ókunnugt um,
Filip. Jeg vissi ekki, að mamma
hefði verið gift föður þínum.
Jeg vissi ekki, að hún hefði
skilið við hann — til þess að
giftast pabba Jeg hefði átt að
vita, að það var ekki að ástæðu
lausu, að pabbi vildi það. ekki,
að jeg færi niður eftir. — Mjer
finst jeg hafa elst um mörg ár
síðan í gær“.
Filip ránn til rifja. En hann
sagði ekkert.
„Mamma sagði mjer alla
söguna‘f, hjelt Mary áfram. ■—
,,,Hún var í mikilli geðshrær-
ingu. Það var hugsunarlaust af
mjer, að gera þetta“.
Filip hamraði með fingrun-
um á stólbríkina.
Hann heyrði Mary andvarpa:
„Ykkur hlýtur aö hafa fallið
mjög þungt, að þurfa að yfir-
gefa Uppsali“,<,
„Já“. svaraði hann. Hann reis
á fætur. „Viltu reyna að gleyma
þessu,^ Mary? Breytir þetta
nokkru okkar á milli?“
Hún reis einnig á fætur. „Nei
— auðvitað cjkki, Filip. Hún
rjetti honum höndina. „Viltu
bera Dóróteu frænku og föður
þínum kæra kveðju mina, og
segja þeim, að jeg muni heim-
sækja þau aftur — þó áð ekki
geti orðið af því fyrst um
sinn?“
„Já, — jeg skal gera það“.
Vesalingurinn litli! Hann gekk
hægt niður stigann. Þegar hann
kom niður í bókaherbergið og
sá Jeröme, var hann aftur grip-
inn þessari undarlegu, áköfu
tilfinningu. Svo varð honum lit
ið á Amalíu. Hún var föl og
kvíðin á svip. Hann sagði:
,,Mary var hrifin af bókunum.
Hún sagðist ætla að leika
Brahms-lögin fyrir þig strax í
fyrramálið, Jerome“.
Amalía og dóttir hennar voru
á leið heim til Ameríku, eftir
nokkurra mánaða dvöld í Ev-
rópu. Þær höfðu verið við há-
tíðahöjd, sem haldin voru
vegna stjórnarafmælis Viktoríu
drottningar.
„Jeg vil að Mary finni til ör-
yggis“, sagði Jerome. „Teg vil,
að hún fylgist vel með því, sem
er að gerast í heiminum. Hún
er orðin sautján ára — og hún
er vel greind. Þegar hún kem-
ur heim, vill hún fara í Cornell
háskólann. Ekki óraði mig fyrir
því, að jeg ætti eftir að lifa það,
að piltar og stúlku hlytu sömu
mentun!“
Vinnumaðurinn á Belju-
bjárgi kom hingað fyrir
skömmu, og fyrsta daginn elti
hann bílinn, sem sprautar göt-
urnar, upp allan Laugaveg, til
til þess að segja bifreiðastjór-
anum, að vatn læki úr vatns-
kassanum á palli bifreiðarinn-
ar.
★
Charles Lamb, skáldið heims
þekta, var ekkert sjerlega hrif
inn af skrifstofustarfi sínu.
Yfirboðari hans kom einu
sinni að máli við hann og sagð-
ist ekki gota annað en minst á
það, að hann kæmi jafnan of
seint á morgnana“.
„Alveg rjett“, svaraði Lamb,
,,en þjer verðið að játa það,
að jeg fer altaf snemma“.
'k
Ethel Kerman var að borða
í veitingahúsi og hafoi tekið
hund sinn með sjer. Hana sár-
langaði að gefa honum eitt-
hvað, en þar sem hún hafði
fengið sje: eingöngu grænmeti,
hafði hún ekkert handa hon-
um. En þegar maðuririn, sem
sat við næsta b'orð, stóð upp
og gekk út úi' salnum, sá Ethel
stórt kjötstykki á disk hans. —
Hún stóðst ekki freisbnguna,
teygði sig eftir bitanum og gaf
hundinum. Henni brá ekki lít-
aftur og settist að borði sínu.
— Hann hafði farið út til að
hringja.
ið, þegar maðurinn kom inn
„Þjer munið það, er ekki
-svo, að það voruð þjer, Jæknir,
sem læknuðuð mig af gigtinnj
fyrir ári síðan? Þjer sögðuð
mjer að gæta þess, að blotna
ekki“.
„Mikið rjett'1.
„Jæja, jeg vildi aðeins fá að
vita, hvort mjer væri óhætt að
fara að baða mig úr þessu“.
★
Þegar eiginkona manpsins
kemur ekki heim, fer hann að
hugsa um, hvað komið hafi fyr-
ir. Þegar eiginmaður konunnar
.kemur ekki heim, fer huh að
velta því fyrir sjer, hvaða kona
það geti verið.
★
„Og á hverju bygðuð þjer þá
skoðun yðar“, spurði dómarinn
og sneri sjer að lögregluþjón-
inum, „að ákærður hafi verið
drukkinn?“
„Þegar konan kom að hon-
um, var hann að stinga 25 eyr-
ingum í brjefakassann við Aust
urvöll, um leið og hann gaut
augunum upp í Dómkirkju-
klukkuna, til að sjá hvað hann
væri þungur“.