Morgunblaðið - 23.02.1947, Blaðsíða 6

6
MORGUWBJ.AÐIÐ
Sunnudagur 23. febr. 1947
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Simi 1600.
Áskriftargjaid kr. 10,00 á mánuði innanlands.
kr. 12.00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 60 aura með Lesbók.
Göíugt starf
GÓUDAGURINN fyrsti er í dag — konudagurinn. —
Þenna daga hafa líka konurnar í Kvennadeild Slysa-
varnafjelags íslands í Reykjavík valið til fjársöfnunar
fyrir hió góða og göfuga málefni, sem þær beita sjer fyrir.
Það hefir ekki staðið styrr um starfsemi K. V. S. í. í
Reykjávík fremur en önnur samtök kvenna til styrktar
góðum málefnum. Konurnar hafa kosið að starfa sem
mest í kyrþey að málum sínum.
En undravert er, hvað þeim hefir orðið ágengt konun-
um í K. V. S. í. í Reykjavík í þágu slysavarnanna. Fæstir
munu gera sjer fulla grein fyrir þessu. Við vitum, að
deildin lagði fram stórfje í „Sæbjörgu“, þegar hún var
keypt. Við vitum um sjúkrabílinn, sem deildin gaf björg-
unarstöðinni nýju í Örfirisey. Og margs fleira höfum við
heyrt getið.
*
En vita allir Reykvíkingar um skipbrotsmannaskýlin
þrjú á eyðisöndunum í Skaftafellssýslumr sem K.V.S.Í. í
Reykjavík hefir reist? Vafalaust hefir þetta mikla aírek
farið fram hjá mörgum. Hitt vita þeir, sem eitthvað þekkja
til, að eyðisandarnir í Skaftafellssýslum hafa mörgum
skipbrotsmanni grandað. Þar eru margar hætturnar, enda
mörgum skipbrotsmanni orðið hált á að leita til bygða á
þessum slóðum. Þeir vita ekkert hvert halda skal. Hafa
ekki hugmynd um hinar miklu vegalengdir til bygða, og
því síður þekkja þeir hættulegar torfærur, sem eru á
leiðinni, ef eitthvað ber út af rjettri leið.
Á slíkum stöðum koma skipbrotsmannaskýlin í góðar
þarfir.
★
Við getum rjett gert okkur í hugarlund hvern fögnuð
það muni vekja hjá hröktum, köldum og viltum skip-
brotsmönnum, sem hafa orðið fyrir þeirri ógæfu að sigla
skipi sínu í strand á eyðisöndunum eystra, er þeir finna
stikur, sem vísa þeim leiðina til skýlis, sem útbúið er
' öllum nauðsynjum, matvælum, þurrum og hlýjum fötum,
hitunartækjum, teppum, lyfjum og sáraumbúðum o. s.
frv. Þar eru og leiðbeiningar til skipbrotsmanna, hvernig
þeir skuli haga sjer, auk margskonar tækja, flugelda og
þvíumlíkt, svo skipbrotsmenn geti gert vart við sig. —
Mörgum skipbrotsmanni mun finnast hann vera kominn
héirrl, þegar hann er kominn í skýlið, svo mikil verða við-
brigðin eftir sjóvolkið og hrakningana.
Konunum, sem hjer eru að verki, hefir vafalaust aldrei
dottið í hug landkynning í sambandi við þetta starf. En er
hægt að hugsa sjer fegurri landkynningu en fram kemur
í þessu göfuga og óeigingjarna starfi? Hver myndi vera
skoðun erlendra sjómanna í þessu efni?
★
K. V. S. í. í Reykjavík setur markið hátt á þessu ári,
sem endranær. Deildin hefir ákveðið að verja yfir 100
þúsund krónum í þágu björgunarmálanna á árinu. Hefir
deildin margt í huga.
Gerðar verða margskonar endurbætur við björgunar-
stöðvarnar á söndunum eystra, tæki aukin og endurbætt,
stikur reistar. Einnig á stöðinni í Hornvík vestra, sem
deildin hefir komið upp.
Þá hefir deildin ákveðið að reisa miðunarstöð að
Kirkjubæjarklaustri á Síðu og verða keypt til hennar full-
komin miðunartæki. Keypt verða einnig svifblys, línu-
byssur og dráttartaugar handa skýlunum eystra.
Einnig hefir deildin ákveðið að gefa fullkomin radar-
tæki í björgunarskipið „Sæbjörgu“, sem nú er verið að
stækka, en á síðan að starfa að björgun í Faxaflóa á vetr-
arvertíðum.
Af þessari stuttu greinargerð geta Reykvíkingar sjeð,
að þeim peningum er ekki illa. varið, sem þeir láta af hendi
rakna í dag með kaupum merkja deildarinnar. Látum þá
líka á sjá, við kunnum að meta þetta starf kvennanna.
'Uíbverji iíri^ar:
ÚR DAGLEGA LÍFINU
BerhöfSaða fjelagið.
í GAMLA DAGA sögðu
Reykjavíkurstrákarnir við ein
hvern, sem var berhöfðaður
.úti á götu: „Ertu í berhöfðaða-
fjelaginu“? Þeir þóttust ósköp
fýndnir og það var ekki laust
við að þeim, sem berhöfðaður
var í það skiftið fyndist hálf-
gerð hneisa að því að vera ekki
með höfuðfat.
En í þá daga var berhöfðaða
fjelagið ekki stórt. Strákar og
stelpur og fullorðna fóíkið líka
var ekki bara með höíuðföt og
þau þlý, heldur hafði það svell
þykka ullarvetlinga á höndum
sjer og ullartrefla um hálsinn
og það þótti yfirleitt bera vott
um fíflshátt, eða fátækt, ef
fólk var ekki vel klætt í vetr-
arkuldum.
•
Fjelagatalan eykst.
EN NÚ HEFIR berhöfðaða
fjelaginu vegnað vel undan-
farin ár. Hann var skrambi
kaldur hjer á götunum í gær-
morgun, en er jeg kom niður
Bankastræti. á tólfta tímanum
og gerði jeg það svona að gamni
mínu að telja hve margir karl-
menn, sem jeg mætti væri með
höfuðföt.
Af 20 karlmönnum á ýms-
urn aldri voru 11 í berhöfðaða-
fjelaginu, 5 með „enskar húf-
ur“, eða derhúfur eins og þær
líka voru kallaðar, en 4 með
hatta.
Berhöfðaða fjelagið er senni
lega* æskulýðsfjelag, því yfir-
leitt voru það ungir menn, sem
virtust vera fjelagar í því.
®
Aumingjarnir.
EN ÚR ÞVÍ farið er að bolla
leggja um fjelagsskap berhöfð
aða fjelagsins, þá er best að
segja eins og er, að kvenfólkið
mun vera þar í meirihluta.
Nokkru neðar í Bankastrætinu
í gærmorgun fór jeg að gefa
stúlkunum hýrt auga. Af 20,
sem jeg taldi vera 13 berhöfð-
aðar, 5 með skýluklúta og að-
eins 2 með hatt.
Og það verður að segja
hverja sögu eins og hún geng-
ur til. Það er engin ástæða. til
að vorkenna hraustum strák-
um, þótt þeir sjeu illa klædd-
ir. Þeir ættu að þola það, en
að sjá u.ngar blórnarósir í næf-
urþunnum silkisokkum og ber-
höfðaðar í norðan garði, koma
skjálfandi eftir einni aðalgötu
bæjarins, þá er ekki hægt að
hugsa annað en aumingjarnir.
Ætli þessi þarna laglega, sem
hristist upp strætið sje þegar
buin að fá lungnabólgu? Eða:
það má mikið vera ef bún. £ær
ekki einhverntíma giktarkast
þessi!
En til hvers er að vera að
fimulfamba um þetta: Ætli
blessað fólkið ráði því ekki
sjálft hvernig það klæðir sig!
•
, Hugleiðing'ír um
heita vatnið.
EKKI ER MJER kunnugt
um hvort B.L.J. ef mikill mat-
maður, sem kallað er, en það
bregst ekki að sje minst á eitt-
hvað matarkyns hjer í dálkun-
um bregður- hann við og sendir
mjer vinsamlegan pistil í því
sambandi. Nú er það hitaveitu
vatnið, sem hann ber fvrir
brjósti og segir m. a. í brjeíi:
„Kæri Víkverji.
I tilefni af spjalli þínu í gær
um hveravatnið, fluor og.tánn-
skemdir. vil jeg biðja þig að
reyna að fá svar við einni
spurningu. En fyrst vildi jeg
leiða athygli þína og lesenda
þinna að því, að þótt sannað
sje, að í hveravatni sje hæfi-
lega mikið af fluor eða öðrum
heilsusamlegum efnum, þá er
ekki þar með sagt, að vatnið
sje holt til neyslu. í bvi geta
líka verið skaðleg efni, Og áð-
ur en fólki er ráðlagt að nota
það í mat, verður að ganga úr
skugga urn, að svo er ekki.
Nú vill svo til, að samkv.
efnagreiningu, sem jeg er hefi
sjeð hjá Helga Sigurðssyni,
hiiaveitustjóra, eru í heita
vatninu á Reykjum 83 milli-
grömrn af kísilsýru (Si02) í
hverju.m lítra. Fá menn því þar
mörgurn sinnurn meira af þessu
efni en líke.minn þarfnast.
Ætla mætti, að þeir læknar,
sem ráðleggja fólki að neyta
þessa vatns, hafi sannfært sig
um, að þetta geysilega kísil-
magn komi ekki að sök, og
væri fróðlegt að fá að vita,
hvort sú skoðun er bygð á er-
lend.um'cða innlendum rann-
sóknurn eða hverjar eru for-
íendur hennar.“
•
Er heita vatnið
holt eða óholt?
í LOK BRJEFS SÍNS segir
' B.L.J.:
! ,.Jeg veit um marga, sem
forðast heiía vatnið til neyslu
vegna kísilmagnsins. Þeir
veigra sisr líklega við að eta
m'eira grjót en þörf krefur. Þótt
þeir máske þurfi ekki að ótt-
ast, að kísillinn stífli í þeim
garnirnar eins og sumar hita-
voitupípur, þá halda þeir, að
hann geti gert einhvern annan
óskuhda innan líkamans.
Jeg vil því spyrja: Er full
vissa fyrir því, að hitaveitu-
vatnið í Reykjavík sje ósak-
næmt til neyslu?“
Það er nú einmitt þetta, sem
rpurt var að hjer í dálkunum
á dögunum. Það þarf að gera
ítarlegar rnnnsóknir um heita
vatnið og birta almenningi þær
niðurstöSur til þess að ekki
| þurfi að ganga að bví grufl-
j andi, hvort heita vatnið frá
i Reykium er holt eða óholt, eða
kanski -skaðlaust fyrir líkam-
ann.
MEÐAL
ANNARA ORDA
0f stuff fil þes:
I erlendu smáhefti sem ný-
lega er komið út, stendur smá-
grein á þessa leið:
Lífið er of stutt til þess að
eyða því í smámuni. Það var
spekingurinn Disraeli, sem við
hafði þessi orð. En aldrei er
góð vísa of oft kveðin.
Spakmæli þetta hefir orðið
mjer til stuðnings í mörgu and
streymi. Altof oft látum við
smámunina trufla sálarfrið
okkar, smámuni, sem eru ekki
þess virði, að hafa þá i huga
stundinni lengur.
Það kann að vera að einhver
náungi, sem við hofum hjálp-
að á einhvern hátt, sýni okk-
ur ekki verðskuldaðan þakk-
arhug, eða kona, sem við
treystum til alls hins besta,
hafi talað illa um okkur á bak,
eða að ökkur er neitað um
laun, eða viðurkenningu fyrir
það sem okkur finnst að við
höfum vel gert, og eigum því
skilið þakkir fyrir. Þetta og
annað eins getur orkað svo á
taugar okkar og sálarró, að við
neytum hvorki svefns nje mat-
ar af áhyggjum, og ánægjan
af vinnunni er rokin út í veð-
ur og vind.
Hvílík fásinna. Vissulega eru
árin ekki svo mörg sem við
lifutn á þessari blessaðri jörð,
að því sje §ffi
að við höfum íírna til, eða efni
á, að eyða jafnvel mörgu.m
árum samanlagt í áhyggjur og
önuglyndi út af smámunum,
sem allir aðrir, og jafnvel við
sjálfir, erurn búnir að stein-
gleyma áður en árið er liðið.
Við eigum -að helga. líf okk-
ar aðgerðum og hugsunum sem
eru þess virði, að eytt sje okk-
ar stutta dýrmæta tíma í þær.
Menn eiga að nota æíina fyrir
miklar hugsjónir, hreinan kær-
leik og verk, sem hafa varan-
legt gildi. Lífið er altof stutt,
til þess að menn sjeu smámuna
samir.
'tz
Greinin var ekki lengri en
þetta, og það er alveg nóg. j
Hver einasti einn, nei, það er,
kannske heldur mikið sagt, en j
óhætt að í’ullyrSa að flestir!
sjeu með því marki brendir, |
sem sagt er í greininni.. að þeir
gera sjer lífið altof erfitt með
alskonar smámunasemi.
Kennarar og uppfræðarar j
ungu kynslóðarinnar ættu að j
brýna þær lífsreglur fyrir j
nemendum sínum að varast að j
eyða æfinni, eða miklum hluta j
hennar, í slíkt fánýti og vit-
leysu. Fróðelikur um þá hluti.
í ímámimaseim
er festi r.ætur í hugum manna,
kæmi þeim, að mun meira
gagni, cn marg't það, sem í ung
lingana. er troðið á skólaþekkj
unum.
- J, Ifibjör
Framh. af bls. 2
| Hann hefir um skeið veri'ð
1 ræðismaður Norðmanna á Ak-
i ureyri, og hefir rækt það starf
ssm önnur, með mikilli kost-
gæfni. Því hann er hvor-
tveggja í senn, góður Norðmað
ur, og velunnari íslands og ís-
lenskra framfara og velgengni.
Enda hefir hann sem fyr segir
staðið framarlega í nýbygging
þess atvinnuvegar sem gefið
hefir þjóðinni skjótteknastan
gróða á undanförnum árum.
Stálu víni.
LONDON: — Þjófar brutust
fvrir skömmu síðan inn í hús
Sherwoqd lávarðar í South-
Audley.street, London, og kom-
ust undan með vín, sem virt
var á 530 sterlingspund.