Morgunblaðið - 23.02.1947, Blaðsíða 7

Sunnudagur 23. febr. 1947
MuKG UNBLAÐIB
7
REYKJAVÍKURBRJEF
Laugardagur
22. fehrúar.
Ingóifur árnarson.
MERKASTI viðburðurinn
með þjóð vorri síðastliðna viku
var það, er hinn fyrsíi togari,
af þeim 32, sem samið er um
smíði á í Englandi, kom til
landsins. Ingólfur Arnarson.
Skipkoma þessi vakti svo mikla
athygli, að naumast hefir nýum
skipum verið eins vel fagnað
síðan hingað komu fyrstu skip
hins nýstofnaða Eimskipafjelags
•— Enda eru miklar vonir
tengdar við hinn nýja fiskiskipa
flota. Þess er vænst að 38 hinna
nýju togara komi fyrir áramót.
Þessi skip eru, sem kunnugt
er, gerð þannig úr garði, að
þar kemur að notum öll sú
reynsla sem íslendingar hafa
fengið 1 togaraútgerð, á 40 ár-
um, og er ekkert til sparað,
til þess, að öryggi skipanna, að-
búð skipverja og hæfni togar-
anna til veiða verði sem best.
Það eitt, að hinir nýju tog-
arar eru stærri en tíðkast hefir,
og geta 'því betur sókt afla sinn
langar leiðir, en hinir eldri,
ætti að auka á öryggi útgerð-
um, þar sem þetta skip leggur
leið sína“.
Öll þjóðin tekur undir þá óslr,
og að hún megi ekki aðeins ná
til þessa skips, heldur til allra
hinna sem á eftir koma hir.s
nýja veiðiskipaflota.
ú
■ i
EINS og lesenöunum er vel
kunnugt. hefir það verið ágrein
ingsmál hjer á milli stjórnmála-
flokka, hvort heppilegri væri
bæjarrekstur á togurum eða að
einstakir menn eða fjelög gerðu
þáút. Með tilkomu Ingólfs Arn-
arsonar er hafin Bæjarútgerð
Reykjavíkur, og þar með fallist
ir, sje að bera uppá þær raka-
lausar lygar, geta verið á sömu
skoðun og Einar, að hann hafi
með framkomu sinni á Alþingi
á mánudaginn var verið að
vinna að því, að við fengjum
viðurkenningu Breta fyrir
rýmkun landhelginnár. En allir
aðrir hljóta að sjá, að hann var
þar að vinn?. skemdaverk sem
kommúnistum einum er trúandi
til, með þjóð vorri.
Þegar Bjarni Benediktsson
utanrríkisráðþarra hefir á
Alþingi rekið álygar Einars of-
aní hann, svo hann getur ekk-
ert sagt til þess að afsaka fram-
komu sína, þá byrjar Þjóðvilj-
inn á miklu rausi um það, að
á, að láta reynsluna skera úr nú muni stjórnarflokkarnir ætla
’því, hvað happadrýgra verður
í framkvæmd hjer í bæ, einka-
rekstur togara eða bæjarútgerð.
*r.
ÞÓ íslendingar eignist veiði-
skip sem geta sókt aflann um
sjer að ,.svíkja þjóðina í land-
helgismálunum“.
Svikin.
arinnar í framtíðinni. Því sýnt ^enSri veg, en hin fyrri, þá
er, að fiskigöngur eru breyting- | breytir það að engu leyti þeirri
um undirorpnar og það svo1 manna, að iá landhelgina
miklu munar. Með vaxandi rýmkaða, ef þess væri nokkur
sjávarhlýindum hjer um slóðir,! bostúr. Ljeð hefir verið máls á
má búast við að sækja þurfi t»ví- sem kunnugt er, að erlend-
lengra í framtíðinni, en verið , ar Þjóðir sem hlut eiga að máli,
hefir, til góðra fiskimiða. fjellust á, að Faxaflói allur yrði
friðaður fyrir botnvörpuveið-
um, vegna þess hve þar eru
mikilsverðar klakstöðvar fyrir
verðmæta nytjafiska.
En fyrir þjóð okkar hlýtur
það ao vera áhyggjuefni, að öll
fiskimiðin á landgrunninu, sem
eru fjær landsteinum en 3 sjó-
mílur, skuli vera alþjóðavett-
vangur, og hver megi þar veiða
eins og hann vill.
LIÐIN eru 40 ár og einu bet-
ur, síðan fyrsti togarinn kom
til landsins, sem smíðaður var
fyrir íslendinga. Var það Jón
forseti, byggður fyrir hið ný-
stofnaða togaraútgerðarfjelag
Alliance, en forstjóri þess og
aðalhvatamaður að fjelagsstofn
uninni var Thor Jensen.
Jón forseti var á sinni tíð
einn hinn vandaðasti togari sem
þá hafði verið smíðaður á bresk
um skipasmíðastöðvum. Fram
að þejm tíma, hafði það verið
keppikefli íslendinga að eign-
ast skútur þær, sem voru að
verða úreltar meðal enskra
fiskimanna. Með smíði Jóns
forseta var tekin upp sú stefna,
að láta sjer ekki nægja nema
hið besta veiðiskip sem fáan-
leg væru.
Jón forseti var happaskip
mikið langa hríð, en skipstjór-
inn var Halldór Þorsteinsson í
Háteigi sem kunnugt er, einn
hinn ágætasti sjósóknari er
Island hefir átt á þessari öld.
Enn fá Islendingar togara af
bestu fáanlegu gerð til lands-
ins. Og það ekki einn einstak-
an, heldur rúmlega 30. Eru hjer
mörkuð tímamót í sögu hins'
stórtækasta atvinnuvegar lands
manna.
Hending rjeði því að sá fyrsti
þeirra fjell í hlut Reykjavíkur.
En nafngiftin var sjálfsögð, að
láta hann heita í höfuð land-
námsmannsins. Er borgarstjóri
Gunnar Thoroddsen tók við
hinu nýja skipi, komst hann
m. a. þannig að orði:
,,Vjer berum nú fram til for-
sjónar vors fagra lands þá ósk,
að gifta fylgi nafni, og að far-
sæld Ingólfs landnámsmanns
megi jafnan svífa yfir vötnun-
ORÐIÐ ,,svik“ er þeim sem í
Þjóðviljann rita æði tungutamt.
Sem eðlilegt er. Því öll hugsun
og alt starf kommúnistanna er
meira og minna svik við þjóð-
ina, við hugsjónir hennar, svik
við alt sem er Islendingum hjart
fólgið og heilagt.
Kommúnistar þykjast, sem
kunrrugt er, vera hinir mestu
ættjarðarvinir. Alt, hvert ein-
asta orð, sem þeir láta út úr
sjer í þeim eínum eru svik og
ekkert annað en svik.
Það er vitað mál að allir ráða
menn kommúnistaflokksins eru
hjer starfandi fyrir erlent her-
veldi. Það er vitað, að þeir hafa
selt þessu erlenda herveldi sál
sína og sannfæringu. Það er
þeim gagnslaust að mótmæla
þessu því þeir eru hjer undir
sömu sök seldir, og skoðana-
bræður þeirra og flokksbræður
með öðrum þjóðum.
Þeir þjóna hinum erlenda
málstað, í einu og.öllu, og hlýða
þeim fyrirskipunum, sem þeir
fá þaðan í blindni og auðmýkt.
Þeir þykjast vera unnendur
jafnrjettis. Þar sem flokksmenn
þeirra ráða, er meiri munur á
lífskjörum þjóðfjelagsstjettanna
en í nokkru öðru ríki í Evrópu.
Þeir þykjast unna þjóðfrelsi.
En þeir geta aldrei dulið gleði
sína er hinir miskunarlausu
kúgarar, húsbændur þeirra, fá
færi á að kyrkja frelsi einhverr
ar þjóðar í greip sinni.
FreEsisþrá og
undirgefni.
ÞANNIG mætti lengi telja,
sem kunnugt er, hin skefja-
lausu svik kommúnista við þjóð
ina, við málstað hennar, og allra
frelsisunnandi þjóða.
Svo halda þessir auðnuleys-
ingjar, að íslensk þjóð fáist
nokkru sinni til þess, að lúta í
auðmýkt erlendu einræði, og
vilji eiga afkomu sína undir
geðþótta þeirrar harðstjórnar,
hinni auðsveipnu hlýðni komm
únistaforingjanna við hið er-.
lenda vald.
Svo halda þessi lítilmenni,
sem stjórna kommúnistaflokkn
um, að andstöðuna við þá,
sje hægt að skoða sem undir-
gefni og dekur við önnur ríki.
Islendingar unna frelsi og eiga
tilveru sína frá upphafi frelsis-
þrá sinni að þakka. Það er
trygð við hinn íslenska málstað,
íslenska þjóðarsál, að hata og
fyrirlíta þjóðarúrþvætti einsog
leiguþý hins austræna valds á
landi hjer.
Hitt er það, að eðlilegt er að
þeir, sem hafa gefið erlendum
valdhöfum sál og sannfæring
sína, eigi dálítið erfitt með að
skilja, að aðrir, sjeu ekki fáan-
legir til, að selja sömu vöru
fyrir síld og þorsk. En allir vita
að aldrei verður það nema sára-
lítill hluti þjóðarinnar sem er
tilleiðanlegur að fallast á slíka
verslun.
ÞAÐ gefur auga leið, og get-
ur engum heilvita manni bland
ast hugur um, að ef við íslend-
ingar eigum að fá rýmk-vaða
landhelgina, og fá til þess nauð-
synlegt sámþ. eflendra þjóða,
þá þarf til þess lipurð og lægni
í allri málsmeðferð.
En þó þetta mál sje á al-
gerðu byrjunarstigi, þá er þeg-
ar komið í ljós að óheilla flokk
ur manna í landinu, hefir ákveð
ð
ið að spilla málinu eftir fremstu
getu, með því að taka upp þá
aðferð sem óskynsamlegust er
og líklegust til að koma í veg
fyrir, að nokkuð ávinnist.
Það var varaformaður komm
únistaflokksins Einar Olgeirs-
son, sem kvað upp úr með þá
aðferð, en ljest einsog fyrri dag
inn, ekkert skilja eða vita hvað
hann var að gera. Þegar hann
tók sig til og bar fram þær stað-
hæfingar á Alþingl, að Bretar
hefðu neitað að viðurkenna
stofnun hins íslenska lýðveldis,
nema íslendingar bindu sig við
þriggja mílna landhelgina, þá
þóttist Einar vera að vinna að | sem ágengnust er í heiminum
Hvað er liersföð.
SIÐAN íslenska ríkisstjórn-
in keypti öll mannvirkin, sem
eftir voru í Hvalfirði, eftir þar-
veru sjóhersins ameríska, hefir
Þjóðviljinn fengið eitt æðiskast
ið enn, ,og talað einsog hann
væri að bjarga heimsfriðnum.
En til þess að friður hjeldist,
eftir því sem Þjóðviljinn segir,
má engin herstöð vera í Hval-
firðinum.
Hugtakið hvað sje ,,herstöð“,
er nokkuð á reiki hjá því blaði.
Og eðlilegt, þar sem svo mikið
er í húfi að það verði skilgreint
sem nákvæmlegast. í Hvalfirði
munu vera enn olíugeimar og
Þi'yggi3. er að dómi Þjóðvilj-
ans ógni heimsfriðnum og sje
.,herstöð“ og eigi að jafnast við
jörðu, og það sem fyrst enda
mun um þetta vera komin fyr-
irskipun frá þeim stöðvum^ sem
að dómi Þjóðviljans, eiga ekk-
ert skylt við herstöðvar, en eru
heilagar ,,stöðvar“ af því það-
an fær Þjóðviljinn fyrirskipanir
sínar.
áuslrænar frggnlr.
NÝLEGA birtist í hinu aust-
ræna útvarpi fregn um það, að
Bandaríkjamgnn gerðust nú svo
ósvífnir að hafa nýlega aukið
herafla sinn hjer á landi!
Þjóðviljinn sveikst um að
birta þessa fregn. Sennilegt er,
að Kristinn Andrjesson rit-
stjóri Þjóðviljans hafi trúað
þessu. Hann er orðinn því svo
vanur, að trúa öllu sem kemur
úr þeirri átt. En einhver hafi
haft vit fyrir honum og fengið
hann til þess að sleppa þessu úr
hinum dagl. skamti af ósannind
um, .sem honum er skamtað og
hann lætur blað sitt flytja frá
hinum austrænu frjettalindum.
Mestur hluti af því sem hon-
um er sagt' a? setja í blað sitt,
er rógur og þvættingur, um hin-
ar vestrænu þjóðir. Sennilega
álíka nálægt -qannleikanum og
fregnin um aukin herafla
Bandaríkjamanna hjer á landi.
Samtímis fregninni um lið-
safnað Bandaríkjamanna á ís-
landi birti sænska stórblaðið
Göteborgs Handels- og Söfarts-
tidning grein um Svalbarðamál
ið, þar sem blaðið segir m. a.
,,að herstöð>'\hugur stórvcld-
anna hafi fengið mikið áfall i
fyrra, er við Islendingar neit-
uðum Bandvrýkjamönnum um
herstöðvar hjer á landi“. Þetta
er yfirleitt skoðun Norðurlanda
þjóða. Að þæs> hafi mikinn
styrk gagnvart hverskonar á-
sælni stórveldanna í frariikomu
okkar, minst’; þjóðarinnar, í
herstöðvamálinu í fyrra. Þenna
sannleik reynir Þjóðviljinn, af
skiljanlegum ástæðum að dylja
í lengstu lög. En meðan komm-
únistar hafa eþ.ki fengið afnum-
ið prentfrelsi, einsog þeim að
sjálfsögðu leikur hugur á, þá
geta þeir ekkf ráðið því, livaða
fregnir berast til almennings.
Lygar þeirra ná ekki almætti
sínu eins og þar sem þeir einir
ráða ríkjum.
Kuldarnir,
FREGNIRNAR um hina
miklu kulda bæði austanhafs og
vestan, vekja daglega mikla at-
hygli. Þeir hafa nú staðið lengi,
á meginlandi Evrópu, og vald-
ið miklum vandræðum og óþæg
indum, heilsu- og eignatjóni,
Og eins í Englandi. Enda brá
™aI°g bryggj,Ur',Sk;ld,i aU brp.ska ráðherranum við, sem
kom hjer á dögunum, hve mik-
Hvaifjörður.
EN NÚ vill svo til að það eru
víðar en í Hvalfirði bæði olíu-
landhelgismálunum á hinn skel
eggasta hátt.
Á Álþingi.
ÞEIR sem líta svo á að væn-
legasta ráðið, til þess að ná
samningum við erlendar þjóð-
í dag og ógnar heimsfriði með
framferði sínu.
Fylgi kommúnista hjer á
landi, einsog það hefir verið
undanfarin ár, byggist fyfst og
fremst á því, a'ð rnargir Islend-
ingar hafa ekki enn áttað sig
slíkt ekki á máli Þjóðviljans
geta heitið herstöðvar? Teldu
kommúnistar það ekki tryggi-
legast fyrir friðinn, að engin
slík háska mannvirki væru til
í landinu? Því sjóher mun geta
notað olíur, sem hjer eru geymd
ar, þó ekki væri í Hvalfirði. Og
hvernig er með fjörðinn sjálf
an? Liggur hann þar ekki og
gapir út í Faxaflóa alla daga,
og er svo bráðóforskammaður
meira að segjg að gapa í vestur.
I stað þess að kommúnistgr
gapa í austur. Er þetta ekki
hættulegt friðnum, að áliti
kommúnista? Myndu þeir ekki
vilja „afnema“ Hvalfjörðinn
sjálfan. Eða fá vini sína til þess
að hagnýta sjer hann, til þess
að þgngað kæmist enginn ann-
ar en þeir, sem halda uppi
merki ófrelsis og kúgunar í
ið hlýrra var hjer, en á heima-
slóðum hans.
Þeir sem vanir eru orðnir
Hitaveitunni hjer í Reykjavík,
eða þeim miðstöðvarhlýindum,
sem tíðkast, þar sem nóg eru
kol, en nú eru úti í Danmörku,
eiga ekki sjö dagana sæla. En
þeir undrast, hve Danir eiga
mikið af jafnaðargeði og æðru-
leysi, er þeir geta haft skap í
sjer til þess að skopast að vand-
ræðum sjálfra sín í öllum kuld-
unum.
•]
Ljeffara hjal.
nægilega á stefnu, framferði, og heiminum?
*
ÞAR verða nenn að norpa í
óupphituðum steinhúsum. þar
sem alt. er frosi ð, en frostið úti
er þetta 15—18 gráður. Má
Framh. á bls. 8