Morgunblaðið - 25.03.1947, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ [
Prlöjudagur 25. mars 1947
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgSarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Ámi Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlanda.
kr. 12,00 utanlands.
f lausasölu 50 aura eintakið, 60 aura með Lesbók.
Of dýrir forystumenn
ÞAU EINSTÖKU tíðindi gerðust á Siglufirði í fyrrinótt,
að máttarviðir stærstu síldarskemmu landsins hrundu
undan snjó, sem sest hafði á þakið. Þetta var stærsta hús
landsins, nýbygt og átti ekki að vera neitt hrófatildur.
Hús þetta var eitt af stórvirkjum nýsköpunarinnar, sem
landsmenn setja alt sitt framtíðartraust á.
Og svo skeður það, að þeir, sem byggingunni rjeðu
hafa gleymt að reikna með því, að það kemur fyrir, að
snjór fellur á íslandi og leggst stundum þungt á húsþök,
ekki síst á Siglufirði, einhverju snjóþyngsta hjeraði
landsins.
Það hafði verið ágreiningur um þessa byggingu milli
byggingarnefndarinnar og stjórnar síldarverksmiðja ríkis-
ins. Stjórn síldarverksmiðjanna taldi að byggingin væri
ekki nógu traust. Því miður hefir nú komið í ljós, að
verksmiðjustjórnin hafði á rjettu að standa.
Tjónið af þessu er metið á aðra miljón krónur. Þar bæt-
ist álitleg upphæð enn við kostnað þann, sem orðinn er
af hinum nýju síldarverksmiðjum og farið hefir svo langt
fram úr áætlun, sem alþjóð er nú kunnugt orðið.
Okkar litla þjóð hefir ekki ráð á, að hafa jafn dýra for-
ystumenn og þá, sem ráðið hafa framkvæmdum við hinar
nýju síldarverksmiðjur. Við höfum ekki efni á þeirri ráðs-
mensku, sem lýsir sjer svo átakanlega í því, sem skeði
norður á Siglufirði, er þakið á síldarskemmunni fjell und-
en snjónum, sem hafði setst á það. Með slíkri forystu
verður nýsköpunin of erfið og of dýr.
Það má segja, að menn geti leikið sjer að „Falkur-
útgerð“, eða öðrum æfintýrum upp á eigin spýtur og
ábyrgð, en þegar farið er að nota til þess opinbert fje,
er gengið feti framar én sæmilegt er, eða þolað verður.
Framtíð Þýskalands
UTANRÍKISRÁÐHERRAR STÓRVELDANNA hafa
nú setið á rökstólum í Moskva í tvær vikur og er ekki
sjeð að um mikinn árangur af þeim viðræðum hafi verið
að ræða. En vonandi stendur það til bóta og heimurinn
væntir þess að þeir valdamenn, sem þar ræðast við, komi
sjer saman um hvað gera skuli við Þýskaland og þar með
hvernig friðurinn í heiminum verði best trygður.
Á Potsdam-ráðstefnunni, sem haldin var skömmu
eftir að ófriðnum í Evrópu lauk komu hinir þrír stóru
sjer saman um í aðalatriðum hvernig Þýskalandi skyldi
stjórnað í framtíðinni. Eitt mesta ágreiningsefnið á fund-
inum í Moskva nú er hvernig Þjóðverjum skuli gert að
greiða stríðsskaðabætur. í Potsdam varð samkomulag
um, að Þjóðverjum yrði gert að greiða skaðabætur í
vörum, en þó þannig, að þeir yrðu sjálfum sjer nógir og
yrðu ekki byrgði á bandamönnum fyrir, að skaðabæturn-
ar yrðu svo þungar, að þeim yrði um megn að greiða þær.
Annað, sem samþykt var í Potsdam, var að Þýskaland
skyldi verða ein fjárhagsleg heild.
Bæði þessi samkomulagsatriði hafa verið brotin. Rúss-
ar hafa ekki getað látið sjer nægja, að fá unnar vörur
upp í skaðabótakröfur sínar, heldur hafa þeir tekið vjelar
og verksmiðjur frá Þýskalandi og flutt þær til Rússlands.
Rússar fengust heldur ekki til að ganga inn á, í fram-
kvæmdinni, að Þýskaland yrði gert að einni fjárhags-
heild og fór því svo, að Bretar og Bandaríkjamenn gerðu
sín yfirráðasvæði að fjárhagslegri heild fyrir nokkru.
Litu Rússar það óhýrum augum og hafa ekki sparað gagn-
rýni á þá ráðstöfun.
Það er ekki nema eðlilegt, að nokkur ágreiningur verði
milli Rússa og hinna vestrænu þjóða. Lífsskoðanir þeirra
eru svo ólíkar okkar lífsskoðunum. En þess er að vænta,
að utanríkisráðherrarnir nái samkomulagi síri á milli
um framtíð Þýskalands, þótt báðir þurfi að láta eitthvað
undan í kröfum sínum. — Á samkomulagi um framtíð
Þýskaland'; getur heimsfriðurinn oltið.
f-ar:
urerji álnja
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Hrakningar
skíðafólksins um
helgina.
HRAKNINGAR skíðafólksins
um helgina ætti að vera mönn-
um áminning um, að gá betur
til veðurs og gæta þess að
leggja ekki upp í tvísýnu á fjöll
um hávetur. Það getur haft og
hefir haft alvarlegar afleiðing-
ar. Því miður er það svo, að
þrátt fyrir allar aðvaranir gæta
menn þess ekki að klæða sig
nógu vel í fjallaferðir. Einkum
eru það blessaðar dömurnar,
sem hugsa meira um útlitið, en
heilsuna þegar þær fara í skíða
ferðir.
Forystumenn skíðafjelaga og
skíðafólk alment ætti að gera
sjer að reglu, að kynna sjer
hjá Veðurstofunni hvernig veð
urútlitið er, áður en lagt er af
stað í skíðaferð, einkum þegar
veðurútlit er þannig. að það
getur brugðist til beggja vona.
Það hefir hreint ekki verið
skemtilegt fyrir skíðafólkið að
vera í hrakningi upp á heiðum
allan sunnudaginn og mánu-
dagsnóttina. En hrakningana
hefði verið hægt að forðast, ef
forsjáin hefði verið meiri en
kappið að komast á skíði.
•
Waldoza.
HVAR, sem komið er í bæn-
um um þessar mundir er minst
á Ernesto Waldosa og listir
hans og hæfileika til að dá-
leiða menn og láta þá gera ým-
islegt í dáleiðsluástandinu, sem
þeim annars ekki dytti í hug
að gera. — Waldoza gerir á-
hoTfendur sína að fisksölum,
lögreglumönnum, kvennabós-
um, sem faðma stokka og
steina, þegar Waldoza lætur þá
halda, að stólarnir sjeu fagrar
konur. — Waldoza breytir
vatni í vín o. s. frv.
Þetta er alt græskulaust gam
an. sem engum gerir neitt til.
— Dáleiðsla er ekki neitt nýtt
fyrirbrigði í heiminum. En það
ér fullyrt að ekki sje hægt að
láta menn gera neitt í dáleiðslu
svefni, sem sje andstætt sam-
visku hans og hugmynd um al
ment velsæmi. — En það dá-
samlegasta við dáleiðsluna er,
að það er hægt að nota hana
til lækninga og hefir eitt slíkt
tilfelli átt sjer stað nú á með-
an Waldoza dveliír hjer. — Til
þess að fyrirbyggja misskilning
og forða slúðri sem vafalaust
kemst á kreik, ef að vanda læt
ur, þá er best að segja það
strax, að hjer er ekki um nein-
ar undralækningar að ræða nje
straum og skjálfta á "einn eða
annan hátt. —
Pilturinn með
kreptu fingurna.
ÞAÐ var á einni kvöldskemt
uninni hjá Waldoza hjer á dög
unum, að einn áhorfenda, sem
gaf sig fram var ungur piltur,
sem ekki gat rjett úr fingrun-
um á annari hendinni. — Wal-
doza tók eftir þessu og piltur-
inn sagði, eins og var, að hann
væri búinn að vera svona lengi
með krepta fingur og það hefði
ekki tekist að rjetta þá. Wal-
doza reyndi þá með dáleiðslu,
að rjetta úr fingrum piltsins og
tókst. það sæmilega vel, en þó
ekki alveg. Síðan hefir piltur-
inn komið nokkrum sinnum til
Waldoza og er nú svo komið
að hann rjettir alveg úr fingr-
unum, en þeir eru nokkuð stirð
ir ennþá, en munu verða alveg
eðlilegir áður en langt líður.
/ Ekkcrt yfir-
náttúrulegt.
ÞAÐ er vitanlega dásamlegt
að drengurinn skuli hafa feng-
ið heilbrigða hendi, en hjer er
ekki um neitt yfirnáttúrlegt
að ræða. — ,,Vöðvarnir“ í hand
legg piltsins voru heilbrigðir,
en það sem ekki var í lagi voru
taugarnar, sagði Waldoza við
mig er jeg átti tal um þetta til-
felli við hann. „Það má segja,
að skipunin frá heilanum tM
handarinnar um hreyfingu
fingranna hafi ekki komist
fram. — Það var alt og sumt.
Þannig má hjálpa mörgum
og menn geta hjálpað sjer sjálf
ir, því trúin flytur fjöll. — En
Waldoza tekur það fram, að
hann sje enginn læknir, þó það
hafi komið fyrir að hann hafi
getað aðstoðað lækna í einstök
um tilfellum.
Er lítið um
drykjumenn.
NOKKRIR ölkærir menn hjer
í bænum hafa leitað til hans
og spurt hann hvort hann gæti
ekki fengið þá til að hætta að
drekka. — Telur hann líklegt
að það sje hægt. en hann seg-
ist ekki vilja eiga við það, því
drykkjuskapur sje sjálfskapar-
víti, sem menn geti sjálfir van
ið sig af, ef þeir aðeins vilja
og trúa því, að þeir geti það.
Waldoza er enginn galdra-
maður, heldur kunnáttumaður
í efni, sem vísindin þekkja og
viðurkenna. — Hann skemtir
fólkinu á græskulausan hátt
með kunnáttu sinni og er ekki
nema gott eitt um það að
segja.
•
Nýbreytni í
skemtanalífinu.
SÚ nýbreytni hefir verið íek
in upp í veitingasölunum að
Hótel Borg, að hætt er að hafa
dansmúsik á sunnudagskvöld-
um, en í stað þess eru leikin
sígild verk og borð sett á dans-
gólfið. Teppi var sett á gólf
Gylta salsins og veitingasal-
irnir gerðir eins vistlegir og
frekast var unt, með blómum
á borðum o. s. frv.
Það hefir oft verið yfir því
kvartað, að all sukksamt væri
á Borginni á sunnudagskvöld-
um vegna dansfólks, sem kem
þar aðeins til að fá „sjer
snúning“. Allir gangar eru full
ir af þessu dansfólki og hvert
borð setið, en dansararnir
þamba í sig gosdrykki, sem
stundum eru ‘bættir með ein-
hverjú sterkara. Þeir, sem hafa
viljað koma til að gera sjer
' dagamun í mat á sunnudegi
hafa ekki komist að. Nú hefir
veitingastjórinn hugsað sjer að
' bæta úr þessu og fyrsta til-
(raunin gafst einstaklega vel.
Það var alt annar svipur á
Borginni á sunnudagskvöldið
var en verið hefir áður.
,|,. .... - „ m m -_- ,r ,r rn T . •., .... „ __________________^
MEÐAL ANNARA ORÐA . . : . |
. , -„n—----------------------„-
Norðmenn undirbúa víðtæka upplýsingr larfsemi
í OSLOARBLAÐINU „Aften
posten“ er nýlega skýrt frá til-
lögum og fyrirætlunum Norð-
manna til að kynna land sitt
og framleiðsluvöru erlendis. I
þeim tilgangi er í ráði að stofna
sjerstaka upplýsingassjóð, sem
útflutningsfyrirtæki í Noregi
leggja sinn skerf til og sem
notaður verður sem sameigin-
legur sjóður til upplýsinga og
auglýsingastarfsemi fyrir
norskar vörur um allan heim.
Til þess , að kynna norskar
vörur á erlendum marköðum
og vinna þeim nafn er í ráði
að selja allar norskar útflutn-
ingsvörur undir einu og sama
merki og á þetta merki að
tryggja kaupendum að aðeins
sje um fyrsta flokks vörur að
ræða.
í greininni segir, að Norð-
menn hafi margskonar fram-
leiðslu, sem hægt sje að selja
á erlendum markaði með góð-
um árangri ef rjett sje að farið.
Með því að allir útflytjendur
slái saman og til verði sam-
eigiölegur sjóður til upplýs-
inga og auglýsinga erlendis sje
hægt að lyfta Grettistaki á
þessu sviði.
Byrja með
landkynningu.
SJERFRÆÐINpAR Norð-
manna í kynnningarmálum
telja, að fyrst eigi að byrja að
kynna lahidið og þjóðina er-
lendis og nota sjer af frægð
þektra Norðmanna með því að
nota nöfn þeirra óspart, t. d.
eins og Fridtjof Nansen og
listamenn Noregs eigi að taka
þátt í þessari kynningu, t. d.
málarar, myndhöggvarar, tón
skáld, rithöfundar, ' arkitektar
og verkfræðingar.
Það eigi að leggja áherslu á
að kynna hina gömlu menn-
ingu Norðmanna og minna al-
menning erlendis á átak Norð-
manna í styrjöldinni.
Þegar þannig sje búið að
kynna Norðmenn og Noreg
erlendis verði hægara að selja
norskar vörur.
Upplýsingastarfsemi sje nauð
synleg til að kynna landið og
þjóðina, sem framleiðslan sje
frá, en síöan sje hægt að byrja
á auglýsingastarfsemi fyrir
sjálfar vörurnar og hið sam-
eiginlega gæðamerki þeirra.
Þegar merkið sje orðið þekt
sje svo hægt að selja á erlend-
um markaöi allar þær vörur,
sem Norðmenn geta framleitt
fyrir samoærilegt verð og aðr-
ar þjóðír.
Norskar stúlkur sem
fegurðarfyrirmynd.
Þá er gert rað íyrir, að hægt
verði að flytja fegurðarmeðul
kvenna irá Noregi og auglýsa
með því, að norskar stúlkur hafi
yfirlit fallegt útlit. -Það sje
hægt að nota norskar stúlkur
sem fegurðarfyrirmyndir. Er
bent á, að það sje fyrst og
fremst auglýsingastarfsemi að
þakka hve Bandaríkjamönnum
hefir gengið vel að útbreiða
Framh. á bls. 8.