Morgunblaðið - 06.05.1947, Blaðsíða 7

aiiiiiiiiiiiiiliiiifitiiiiiiiiiiiiitiirfiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiitiiniiiiiiiiiitiiiiiiiifmniiiiiniiiiiiiiiitiititiiititiMiiiiiiiiiiiiiriniiiiifiiitiiiiifiiiiiiiiiiiiin iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiEiinniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiniiiiiiiiiiiiiiiniininniiiiiiiiiiiiiiiiiinniimniiiiniininiininBmmnnninnmimimiinnmiimiimnnmmnimniiHTHiinrnmTnimininiinTiiini;nnnmmfniiirnnmnnninirminnminnmmniirt»iii
Þrij5judagur 6. maí 1,94,7
M.O.R G IJ N B L A.Ð IÐ
' ( I I . 5 . » t . v ' ■: i f
Héskna*
Sendisreinn
óskast strax.
VERSLUN
O. ELLÍNGSEN H.F.
Barnlaus hjón óska eftir
litlum
í nágrenni bæjarins. Svar
sendist afgr. Mbl. merkt:
„Fljótt — 895“.
2 samliggjandi
sóEríkar stoíur
í kjallara í Austurbæn-
um til leigu, helst fyrir
hreinlegan iðnað. — Til-
boð sendist afgr. Mbl. fyr-
ir 10. maí merkt: „Sólrík-
ar stofur — 896“.
Sendisveinn
óskast.
Verslun Páls Hallbjörns
Leifsgötu 32. Sími 5776.
iiiiimiiimniiiimiininMiiiminiiiiimiiiiiiiinmii
Duglegur ,
‘'bakarameistari
sem nú er erlendis óskar
eftir stöðu hjer í bænum
seinni part sumars. 2ja—
3ja herbergja íbúð áskilin.
Tilboð sendist Mbl. merkt:
„Bakari — 898“.
’1111111111111
IHH^tHHHHIIH
......... ;
Tveggja til fjögra
herbergja
til leigu eða kaups. —
Upplýsingar í síma 6013
eftir kl. 7 á kvöldin.
18 feta, til sölu. — Byrð-
ingur úr oregonpine, yfir-
bygging og sætin úr ma-
hogny, 22 hestafla utan-
borðsvjel fylgir. — Tilboð
merkt: „20 sjómílur —
901“ sendist blaðinu fyrir
föstudagskvöld.
MintniMinmtninii' -
ftífiii
&
Híkisversluii
og borð_ með tvöfaldri
nlötu (hnota) til sölu
Framnesveg 50.
6 mansia biðreið
Vil skifta á 6 manna bif-
reið, model ’41, og jeppa
eða 4ra manna bíl. Verður
til sýnis við Sörlaskjól 13
kl. 5—7 e. h. Til sölu er
einnig á sama stað 2 djúp-
ir stólar og ottoman.
FYRIR nokkru var lagt fram
á Alþingi frumvarp um kola
og saltverslun ríkisins og er
það nýjasta tilraunin til að lög-
leiða einkasölu á tilteknum
vörutegundum hjer á landi..
Aðaldrættir frumvarpsins.
Ríkisversluninni er ætlað að
ná til steinkoía og salts að fóð-
ur og borðsalti frátöldu. Fyrir-
tækjum, sem stunda útgerð eða
siglingar má þó heimila að
flytja vörur þessar til landsins
á eigin skipum til eigin nota.
Eíkisstjórninni á að vera
heimilt að taka eignarnámi eða
leigunámi hverja þá fasíeign
eða hvert það tæki, sem nú er
notað í landinu við kola og salt-
verslun.
Verslunina skal reka ágóða-
laust, en verði samt gróði á að
leggja hann í varasjóð og verði
tap þá skal jafna það úr vara-
sjóði eða stofnsjóði, en vara-
sjóðurinn er tiltekjnn hundraðs
hluti af vörusölunni.
Verslunin á að vera undan-
þegin greiðslu skatta til ríkis-
sjóðá.
Ástæður flutningsmanns.
Flutningsmaðurinn telur á-
stæðurnar aðallega tvær. ,í
fyrsta lagi að ríkisverslun þessi
sje nauðsynleg til að tryggja
skipulega flutninga á vörunum
til landsins og dreyfingu henn-
ar um landið. Telur hann að
athugandi væri að koma á verð
jöfnun, einkpm á kolum, milli
einstakra staða á landinu, sjer-
staklega vegna verðmunar á
þeim milli Reykjavíkur og ann
ara staða. I öðru lagi telur
hann ríkisverslunina nauðsyn-
lega til að afla kola og salts frá
útlöndum.
Flutningsmaðurinn telur
sá skortur, sem verið hafi á
kolum og salti í landinu sje að
kenna innflytjendum en ríkis-
verslunin muni koma því sleif-
arlagi úr sögunni.
Þetta má telja aðalatriði grein
'1::; ... :
í:

ItiIJI
«nin9/fií»0i
Frumvarp
! í H:I i'iborr • | <■' aw- mi íit nii.id.íi I rr
Gylía Þ. Gíslasonar
mundi takast að þæta úr skipa- 1 eru þessar stofnanir ekki versl-
skorti í þili framyfir það sem
innflytjendum er unt enda
bendir G. Þ. G. ekki á neina
sjerstaka leið í því efni.
Hvað saltinu viðvíkur er ekki
hörgull á þeirri vöru erlendis
en skipaskorturinn hefir ein-
göngu valdið þeim saltskorti*
sem orðið hefir. Það hefir
reynst sjerstaklega erfitt að fá
skip til flutnings á salti til
hafna umhverfis landið.
Sú aðferð sem innflytjendur
hafa haft við flutning salts er
sú að saltskip hafa flutt saltið
beint frá útlöndum til ýmsra
hafna við landið en hafi skort-
ur orðið einhversstaðar hefir
saltið verið flutt þaðan sem
meira var til handa þeim, sem
minna höfðu. Innflytjendur
hafa vitanlega gert það sem í
þeirra valdi hefir staðið til að
dreyfa vörunni jafn hagkvæm-
lega og unt er. Þeir hafa líka.
augljóslega engan hagnað af
því að dreyfa vörunni ílla.
Skipulagning sú, sem G. Þ. G.
gerir ráð fyrir að ríkisverslun-
in mundi koma á dreyfinguna
er ekki annað en draumórar
manns, sem heldur að öll mein
í viðskiftum læknist ef hið opin
bera tekur verslunina í sínar
hendur.
Einkasöhtr eða
einstaklingsverslun.
G. Þ. G. telur í greinargerð
sinni að mjög hafi dregið úr
andstöðunni gegn opinberum
rekstri á síðari árum. Þetta er
rangt. iVegna styrjaldarinnar
varð það nauðsynlegt og óhjá-
kvæmilegt að ríkisvaldið hefði
meiri afskifti af verslun en áð-
uf, svo sem um útvegun vara
fneð milliríkjasamningum og er
líklegt að svo verði enn um
argerðarinnar en annars er hún j hríð meðan eftirköst styrjald-
þvælingsleg og ekkert lík því arinnar standa yfir. En andúð
sem greinargerð með lögum á almennings á Islandi gegn einka
að vera og frumvarpið sjálft j rölunr mun ekki hafa minkað.
ólióst, eins og síðar verður vik- j G. Þ. G. nefnir sem dæmi um
anir nema að öðrum þræði
heldur er einn aðaltilgangurinn
einskonar skattheimta í ríkis-
sjóð; A það má minnast að þeg-
ar Tóbakseinkasalan eldri var
lögð niður, kom það í ljós að
ríkið hafði meiri tolltekjur af
frjálsri verslun með tóbak á
eftir en hagnaðurinn hafði ver-
íð af einkasölunni.
Annars er ekkert rúm nú til
að gera upp sakirnar við ein-
okrarana og kryfja það til
mergjar hvernig reynslan hefir
orðið af ríkisrekstri hjer á
landi. Frumvarp G. Þ. G. er
sýnilega einskonar veifa. Það
minnir á æðarvörpin þar sem
marglitar veifur eru settar upp
til að hæna æðarkollurnar a5
varpstaðnum. Þetta frumvarp
er ein af hinum marglitu veif-
um, sem G. Þ. G. setur upp í
því skyni að hæna einhverja
kj'ósendur að sinni persónu. Eng.
um dettur í hug að frumvarpið
um einkasölu á kolum og salti
nái fram að ganga og vafalaust
ekki G. Þ. G. sjálfum en það
er ekki óeðlilegt að almenning-
ur fái að kynnast nokkuð þeim
eggjum, sem þessi maður ung-
ar út, að því er virðist eftir
stutta setu. Flokksblað hans
sjálfs leggur sýnilega, af viss-
um ástæðum, ekki mikla á-
herslu á að kynna og sýna það
sem G. Þ. G. lætur frá sjer
fara.
Nýr skattur á
Reykvíkinga.
G. Þ. G., sem er einn af þing-
mönnum Reykjavíkur, talar um
i greinargerð fyrir frumvarp-
inu að til greina gæti komið
verðjöfnun, einkum á kolum,
milli Reykjavikur og einstakra
staða á landinu. Slíkt yrði vit-
anlega til að hækka kolaverðið
hjer í bænum. Það er athug-
unarvert að íbúar Reykjavík-
ur hafa lagt mikið fje í fram-
kvæmdir við hafnargerð í
t
* 11 I.
hálfan eða allan daginn.
Elín Friðriksson
Hólatorgi 6.
að.
Ors^kirnar til kola og
salískortsins.
roirikandi andstöðu gegn ríkis
rekstri að
núverandi
Reykjavík en sú höfn er lang-
í málefnasamningi, stærst á landinu og ein af þeim
"■ríkisftjórnar hafi j fáu„sem öruggt er að sje ætíð
verið fallist á að koma á
fót,
+;i
Það er rjett að treglega hefir opinberri innkaupastofnun
gemrið að fá kcl og salt til rð snnast um kaup á efni og
landsins með köflum, en það tækjum til opinberra fram-
st.afar 'af þeim ruglingi, sem kvæmtla. Þetta sannar vitan-
nú er. á siglingum og verslun- , lega ekkert um hugarfarsbreyt-
arháttum og er bein afleiðing ingu sjálfstæðismanna. G. Þ. G.
styrjaldarinnar en innflytjend- j ætti að vita að þegar flokkar
ur eiga þar enga sök. | með allólík sjónarmið gera með
Eins og kunnugt er hefir sjer samning, sem á að vera
mest verið keypt af kolum frá undirstaða ríkisstjórnar, þá
Englandi hingað til lands en
um langan tíma hafa Englend-
ingar ekkert getað selt okkur
af kolum og lítið útlit f j»tir að
þeir geti selt okkur nokkuð af
kolum á þessu ári. Englending-
/erða aðilarnir nokkuð að hliðra
til hvor fyrir öðrum svo samn-
ingar megi taka.st, Það skal
alveg ósagt látið hvort hið opin
bera hagnast á innkaupastofn-
un þeirri, sem G, Þ. G. talar
’jr hafa ekki svipað því nóg kol um. Tíminn á eftir að leiða það
i Tnda sjálfum sjer gg eru því í Ijós. Andúðin gegn einkasöl-
ekki aflögufærir. Þessvegna j unum er ekki í rjenun pg það
hefir verið leitað til annara! er vegna þess að almenningur
landa, svo sem Póllands. Einnig ; hefir sjeð ->svo fávísleg dæmi
kernur hjer til greina skipa- ; þess hvernig verslun hefir farið
skortur sem er mjög tilfinnari- í hö»dum þess opinbera,
legur og er bein afleiðing sty£j- G. Þ. G. minnist í þessu sam-
aldarinnar. Það eru ekki nein- bandi á ríkisverslanirnar með
ar líkur til að ríkisverslun, áfcngi og tóbak. í raun rjettri
íslaus auk þess, sem lega henn-
ar hefir marga aðra kosti. Ef
á þetta er litdð sýnist tæplega
sanngjarnt að íbýar Reykjavík-
ur greiði sjerstakan skatt, sem
felst í verðjöfnuninni, vegna
þess að vörur sjeu lagðar upp á
höfn Reykjavíkur. Reykjavík-
urhöfn er, eins og áður er ságt,
algerlega bygð af íbúunum
sjálfum og er öllu landinu til
tryggingar gegn vöruskorti.
Skatttillaga G. Þ. G., sem er
einn af þingmönnum bæjárins,
eins og áður er sagt, ætti að
vera íbúum Reykjavíkur eftir-
minnileg.
Eignatakan.
G. Þ. G. vill heimila rikinu
að taka af einstaklingum öll
tæki og fasteignir, sem nauð-
synlegar eru til kola og salt-
verslunar. Þarna birtist ein
eignarnámsheimildin enn. Eiris
og kunnugt er eru í Reykjavík
Framh. á bls. 12
IBS
og einstakar íbúðir til sölu |
og sumarbústaðir í ná- |
•ig.renni bæjarins. — Uppl. I
gefur » ]
Gísli Björnsson, |
fasteignasali,
Barónsstíg 53. Sími 4706.
í Digraneshálsi ásamt hálf- |
bygðu húsi og nokkru |
efni, er til sölu. — Til- |
boð. merkt: ,,Framtíð — |
884“ sendist afgr. Morg- 1
unblaðsins fyrir föstu- g
dagskvöld.
VönabiM
Stór vörubíll til sölu í
ágætu standi. Heppilegur
f til langferða og ákvæðis-
vinnu til sýnis og sölu við
Leifsstyttuna kl. 6—8 í
kvöld.
Stúlka óskast
hálfan eða allan daginn.
Stórt sjerherbergi, — Gott
kaup.
GarSar Þorsteinsson
Sími 9295.
HltlMlllllllllllllllllimillllllMtllllltlMIIIIIIIIIIIMII
IMatsveinn
óskar eftir starfi við mat-
reiðslu á mótorbát.
Upplýsingar á Vinnu-
miðlunarskrifstofunni kl.
10—12 í dag.
MMMIMMMIIMMMMIMMIIIMMMMMMIMMIIIIMIIIIIIIIU
Góð stofa
] til leigu í Austurbænum.
Ársfyrirframgreiðsla. •—
Tilboð óskast sent Morg-
unblaðinu fyrir miðviku-
dagskvöld rnerkt: „Rólegt
— 890“.
IIIMMIMIIIIMIMIIIIMMIIMIIMIMMIMMIinillllllMMIIII
Til söin
Svefnsófi, borð og leni-
stóll og standlampi til sölu.
RYDELSBORG.
Skólavörðustíg 1S)
frá kl. 11—7.,
MÍiiiiiiii»i«iiiiiiiiiiiMi*iiiiiiniiHMimin**iiii*****,i*
JVSatsveinn
óskar eftir stöðu á sumar-
hóteli, helst strax. Getur
einnig útvegað starfsfólk.
Tilboð merkt: „Ábyggi-
legur — 872“ sendist á af-
greiðslu Morgunblaðsins.
1 fyrir fimtudagskvöld.
||iiii^if)iiimmniHm)|fi|iI)HHiIM)illHy|IHIVlllMl»MMlllllllllllllll*ll<IUIIIIUIIIIUUIIUUJI>lllllllu:i‘,ll>>l||llll|<1111.mi*|»|l|lU*||Hi1iH,<