Morgunblaðið - 23.08.1947, Qupperneq 6

6

MORGVNBLAÐIÐ
Laugardagur 23. ágúst 1947
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
yrjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlands.
kr. 12,00 utanlands.
f lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með Lesbók.
Hrakin hey. Minni mjólk
ÓÞURKARNIR í sumar geta haft hinar örlagaríkustu
afleiðingar fyrir bændur á Suður- og Vesturlandi. A öllu
svæðinu frá Mýrdalssandi vestur í Dali og eystri hluta
Barðastrandasýslu hafa töður bænda stórhrakist og á ein-
stökum býlum hefur varla tugga verið hirt.
Að áliti búnaðarmálastjóra, getur svo farið að mjólkur-
framleiðslan dragist mjög saman á komandi vetri og mundi
það þýða mjólkurskort hjer í Reykjavík Ef að bændur
fá hinsvegar nóg af fjölbreyttum fóðurbæti væri hægt
að draga nokkuð úr áhrifum hins ljelega heyskapar.
Það er ^essvegna ekki nóg að afla nægilegs síldarmjöls
lil fóðurbætis. Bændur verða jafnframt að eiga kost á
því, að fá keypt maísmjöl og annan þann fóðurbætir, sem
nauðsynlegur er.
Hjer er ekki aðeins um að ræða vandamál bændanna
einna. Þeir hafa að vísu fyrst og fremst þurft að berjast
við örðugleikana, sem óþurkunum eru fylgjandi. Fátt er
raunalegra fyrir þá, sem landbúnað stunda, en að sjá
töður sínar og annan heyafla hrekjast. Á heyöfluninni
byggist afkoma bóndans að verulegu leyti. Búpeningur-
inn verður að fá nægilegt fóður. Það þykir lítil búmenska
að setja á guð og gaddinn. Og það veldur hverjum bónda
miklum sársauka að þurfa að skera niður stofn sinn,
hvort heldur er kýr eða kindur. En hin válynda og kenj-
ótta íslenska náttúra spyr ekki að því. Þess vegna gera
óþurkasumrin ekki boð á undan sjer..
En óþurkarnir og afleiðingar þeirra geta, eins og áður
var drepið á, bitnað á fleirum en bændum. Víðast hvar á
landinu, er mjólkurframleiðslunni þannig háttað að al-
menningur í kaupstöðum og þorpum fær síst of mikla
mjólk og sumsstaðar allt og litla. Lítil hey og skemmd
þýða minni framleiðslu, færri mjólkurlítra á borð fólks-
ins við sjávarsíðuna. Óþurkarnir og hinn ljelegi hey-
skapur bænda á Suður- og Vesturlandi eru þess vegna
sameiginlegt áhyggjuefni allra íbúa þessara landshluta.
Til þess ber þessvegna brýna nauðsyn að allt verði
gert sem unt er til þess að útvega eins mikið af hverskon-
ar fóðurbæti og möguleikar eru á. Verður að treysta því,
að þar til bær stjórnarvöld láti ekki undan fallast að
gera nauðsynlegar ráðstafanir í þessu efni.
•UR DAGLEGA LIFINU
Bílaljósin, sem blinda.
NÚ ER DAGINN farið að
stytta svo mikið, að bifreiðar
aka með Ijósum mikinn hluta
kvölds og nætur. Þá skapast á
ný hætta sú, sem stafar af bíla-
ljósunum, sem blinda. Fjölda
mörg slys verða og hafa komið
fyrir vegna ófullnægjandi ljósa
útbúnaðar. Það er gat á bifreiða'
lögunum, að ekki skuli vera
ströng ákvæði um það hvernig
bílaljósin eigi að vera. — En
lög eða lög ekki. Bifreiðaeftir-
litið og lögreglan verða að gera
gangskör að því nú í haust að
kippa þessu í lag.
Þá má ekki hætta á að fleiri
slys hljótist af þessu en þegar
er orðið.
Fótgangandi
vegfarendur.
KOMIÐ HEFIR það fyrir, að
bifreiðum hefir verið ekið á
fótgangandi á vegum úti í
myrkri vegna þess, að bifreið-
arstjórinn hefir ekki sjeð menn
ina á veginum. Einhverntíma
var það góða ráð gefið fót,-
gangandi vegfarendum, að
ganga jafnan á hægri brún veg-
arins, því með því sjá þeir öku-
tæki þau, sem koma á móti
þeim, en hin sem koma á eftir
eru á — eða eiga að vera — á
þeim hluta vegarins, sem fjær
er hinum fótgangandi.
Þá er góð regla, að menn,
sem ganga um vegi í myrkri,
haldi á einhverju ljósleitu, t. d.
hvítum vasaklút í þeirri hendi,
sem veit inn á veginn.
•
Osiðir.
ÞAÐ ER ALTAF verið að
skamma unga fólkið-fyrir ósiði.
Það er nú einu sinni svo, að
hinir eldri og reyndari sjá hvað
betur má fara, jafnvel þótt þeir
hafi ekki hagað sjer sem skyldi
er þeir sjálfir voru unglingar
og ef til vil ennþá betur fyrir
það.
Hollráð til unglinganna eru
ekki gefin af ótugtarskap, síð-
ur en svo. En það er oft auð-
veldara að benda á ósiðina hjá
ungum, sem gömlum, en bæta
úr þeim.
.•
Hóparnir við sam-
komuhúsin.
LJÓTUR SIÐUR er það að
sjá fólk — og þá nær eingöngu
ungt fólk — hópast saman við
samkomuhúsin í bænum eftir
að þeim hefir verið lokað. —
Þetta fólk hefir orðið seint fyr-
ir, ekki náð sjer. í miða, eða
komið eftir að húsinu var lok-
að samkvæmt ákvörðun lög-
reglusamþyktarinnar.
Og þarna hangir það í hóp-
um frameftir allri nóttu í þeirri
veiku von, að það verði einhver
smuga, sem það kemst inn um.
Nú eru slíkar smugur fágætar
og eiga ekki að vera til. Og
það er því alveg tilgangslaust
að bíða.
Verkefni fyrir lög-
regluna.
OFTAST NÆR verða ein-
hver leiðindi útaf þessu hangsi
manna fyrir utan samkomuhús
in. Þar eru ölvaðir menn, sem
gera uppsteit og ósjaldan kem
ur það fyrir að úr verða áflog,
skammir og illindi.
Hjer er greinilega verkefni
fyrir lögregluna. Hún ætti að
gera sjer að reglu að dre'ifa
þessum hópum og koma þessum
leiða ósið af með öllu.
Úlfaþytur í bíó.
ÞÁ ER ÞAÐ einn ósiður ung-
linga, sem „fer í taugarnar“ á
fólki, en það er ,,úlfaþyturinn“
í kvikmyndahúsunum. Ungir
strákar gera sjer að reglu að
ýlfra og blístra eins og óðir
væru ef sýnd er mynd af fall-
egri stúlku, eða fáklæddri. Þeir
halda víst piltarnir að þetta sje
fínt, því þeir hafa heyrt er-
lenda hermenn skrækja svona.
•
Læknavörður allan
daginn.
ÞAÐ ER EKKI öllu lengur
hægt að komast hjá því að hafa
læknavörð allan sólarhringinn
hjer í Reykjavík. Það vita þeir
best, sem hafa þurft að sækja
lækni um hábjartan daginn og
ekki tekist að ná í einn einasta
lækni.
Ennfremur er það orðið altof
lítið að hafa aðeins einn nætur
lækni í jafnstórum bæ og
Reykjavík. Þegar næturlæknir,
sem býr t. d. lengst vestur í bæ
er sóttur inn í Kleppsholt, seg-
ir það sig sjálft að hann er lengi
í slíkri ferð og þá er ekki hægt
að ná í annan þótt líf liggi við.
Það verður að fara að taka
þessi mál til rækilegrar yfir-
vegunar. Besta lausnin — og
eina rjetta lausnin — er góð
læknavarðstofa, eða bæjarspít-
ali, en á meðan hann er ekki til
verður að gera það sem næst-
best er.
•
Eftir röð.
ÞAÐ ÞYKIR nú orðið svo
| sjálfsagt, að fólk sje afgreitt
eftir röð, að það þykir engum
afgreiðslumanni stætt á því
lengur, að hafa það öðruvísi.
Það er líka sjálfsagt, að það
fyrirkomulag sje haft, að ,,þeir,
sem fyrstir koma fái sig fyrst
afgreidda".
Þar sem aðgöngumiðar eru
seldir, í kvikmyndahúsum og
víðar^ raðar fólk sjer upp og
bíður eftir að röðin komi að
því. En stundum verður lítið
gagn að þessu fyrir þeim frekj-
um, sem vaða inn í röðina og
fá þenna eða hinn til að kaupa
fyrir sig miða.
Það getur enginn komið bet-
ur í veg fyrir þetta en fólkið
sjálft, sem í biðröðinni stend-
ur. Þegar það verður vart við,
að einhver ætlar að skjóta sjer
framfyrir með því að láta ann-
an, sem lengra er kominn í röð-
inni kaupa fyrir sig, eiga þeir,
sem fyrir aftan eru að mót-
mæla og sá maður sem tekur
! að sjer, að kaupa fyrir einhvern
annan, sem síðar kom, á að
missa röð sína og færast aftur
fyrir á enda.
MEÐAL ANNARA ORÐA ....
Á mestum hluta Vestfjarða, Norðurlandi og Austur-
landi hefur heyskapurinn í sumar gengið sæmilega o&
sumstaðar ágætlega. Tún hafa þar víða verið mjög vel
sprottin og nýting heyjanna góð.
Súgþurkunin, sem víða hefur verið reynd, hefur gefist
misjafnlega vel. Þar sem loftið hefur verið jafn rakt og
hjer sunnanlands, hefur hún verið erfið þar sem þurkað
hefur verið með köldu lofti. Sumsstaðar hafa hreyflar
þeir, sem tækin hafa knúð, reynst of litlir og margvíslegir
aðrir örðugleikar hafa reynst á þessari þurkunaraðferð.
En hjer er samt vissulega um athyglisverða tilraun að
ræða, sem sjálfsagt er að halda áfram að endurbæta.
Mun reynslan í þeim efnum sem öðrum verða sá skól-
inn, sem best hentar. Að því verður að stefna á þessu
sviði sem flestum öðrum, að gera starf mannsins, sem
óháðast dutlungum náttúrunnar. Bóndinn hefur lengstum
átt alt sitt „undir sól og regni“, eins og Klettafjallaskáldið
og bóndinn Stefán G. Stefánsson kvað. En tæknin getur
einnig ljett honum störf hans og skapað honum aukið ör-
yggi. Ef það gæti tekist að finna upp fullkomna aðferð
til þess að þurka hey í húsum inni, væri það eitt stærsta
spor, sem stigið hefur verið í málum landbúnaðarins. i
Súgþurkunin stefnir áreiðanlega í rjetta átt þótt reynslan
af henni sje enn sem komið er misjöfn.
Eft það, sem mestu máli skiftir nú, það sem mest er (
áðkallandi, er að bændum verði tryggð aðstaða til þess j
að bæta hin litlu og hröktu hey sín upp með nægilegum 1
og fjölbreyttum fóðurbæti Það er hagsmunamál framleið-1
enda og neytenda í senn.
--------———- - - ■■■■— • ■ •
Hvernig sfendur Öryggisráðið sig?
SUMUM hefði fundist þeir
krakkalegir, þar sem þeir sátu
og nöguðu blýantsendana sjer,
til afþreyingar. En þetta voru
mennirnir, sem hjeldu á örlög-
um alheimsins í höndum sjer
og voru að skapa nýja mann-
kynssögu.
Þetta eru menn aiveg eins og
jeg og þú í útliti, klæddir
venjulegum jakkafötum og með
mislit hálsbindi. Þeim jafnvel
leiðist þegar umræðurnar verða
of langdregnar og þvælnar og
þá geispa þeir og draga ýsur . .
Komast í blöðin!
Hið eina, sem þeir hafa fram
yfir venjulega menn er að þeir
eru fulltrúar hver sinnar þjóð-
ar í Öryggisráðinu. Og þess-
vegna er hvert orð, sem þeir
segja þarna skrifað upp og það
er talað um þá í heimsfrjett-
unura á fyrstu síðu í dagblöð-
unum.
Þessa viku var verið að
leggja mörg mál undir Örygg-
isráðið og hvert þeirra um sig
var eins og prófsteinn á hvortj
nokkuð gagn væri að því. Mál)
in voru: Balkanskagamálið,
sem var nú endurtekið eftir j
að Balkannefndin hafði gefið
skýrslu sína. Indónesíumálið (
vegna hernaðaraðgerðanna þar
og svo nokkru síðar Egypta-
landsdeilan milli Egypta og
Breta.
Og hvernig stóð Öryggisráð-
ið sig? Það er ef til vill of
snemt að segja, að það sje al-
gjörlega gagnslausý en frammi
staða þess er ekki til #5 hrósa
sjer af.
Griklandsmálið.
Ef við tökum sem dæmi
fyrstu umræðuna um Grikk-
landsmálið. Bandaríski fulltrú-
inn stakk upp á því að friði
væri komið á á landamærum
Grikklands og hinna ríkjanna
og síðan yrði nefnd frá Sam-
einuðu Þjóðunum falið að hafa
eftirlit með því að friðurinn
yrði haldinn. . Þetta átti að
koma í veg fyrir að Balkan-
skaginn yrði enn einu sinni
púðurtunna Evrópu, sem með
einlægum skærum gæti komið
á stað þriðju heimsstyrjöldinni.
Og nú, þegar þessi tillaga var
borin fram var hin brennandi
spurning aðeins, hvort Rússar
myndu beita neitunarvaldinu
gegn henni.
Neitunarvaldið í
ellefta skifti.
Formaður Öryggisráðsins Pól
verjinn Oscar Lange bar til-
löguna undir atkvæði. Níu
greiddu atkvæði með henni.
Síðan, hverjir voru á móti. Pól-
verjinn sjálfur rjetti upp hend-
ina og nú var alra augum beint
að fulltrúa Rússa Andrei Gro-
myko og jú, hann rjetti hand-
legginn hægt og hægt upp, og
þannig beittu Rússar neitunar-
valdinu í ellefta skifti í hinni
stuttu sögu Öryggisráðsins.
Saurgim á neitunar-
valdinu.
Herschel Johnson fulltrúi
Bandaríkjanna talaði síðar um
þetta: Þetta er, sagði hann, sví-
virðing á því valdi, sem þeim
er ferigið í heridúr, það er saurg:
un á neitunarvaldinu. Slíkt má
Framh. á bls. 8