Morgunblaðið - 29.10.1947, Side 7

Miðvikudagur 29. okt. 1947
MORGZJNBLAÐIÐ
Evita, kona Peróns forseta
ir Johri Herling
Fyrri grein
TVEIR bílar þjóta frá for-
setabústað Argentínu og beygja
inn á Avenida Alvear. Vjelar
þeirra rjúfa morgunkyrrðina í
Buenos Aires.
I öðrum bílnum er Evita,
kona Peróns forseta, í alvarleg-
um viðræðum við einn eða tvo
samstarfsmenn sína um einhver
mikilvæg málefni. Hinn bíllinn
er troðfullur af óeinkennis-
klæddum, vopnuðum vörðum.
Evita fer út úr bílnum hjá
verka- og fjelagsmálaráðuneyti
Argentínu. Hún er komin á á-
fangastaðinn, þar sem hún vinn
ur að málefnum ríkisins. Hún
hefur heilan hóp af skrifurum
og hraðriturum sjer til aðstoð-
ar og í fordyrinu bíða hennar
nokkrir ljósmyndarar.
Piccard á hafsbofn

Stjórnar- Argentínu
Starf frú Peróns er ekki kall-
að neinu opinberu nafni. En
eins og maður hennar, forset-
inn, er hún önnum kafin við
hið vandasama verk að stjórna
Argentínu. Þau eru valdamestu
stjórnmálamenn í landinu.
Perón er 51 árs, en Evita er
næstum helmingi yngri en
hann.
Perón er að reyna að fram-
kvæma í Argentínu fimm ára
áætlun. Þessi áætlun inniheld-
ur allt, frá þjóðdönsum upp í
rafmagnsvatnsstíflur, kaþólskri
skvldutrúarbragðafræðslu upp
í hervæðingu, kosningarjetti
kvenna og leitun og vinnslu
málma, sem hafa hernaðarlegt
gildi. í fimm ára áætluninni er
hvergi minnst á frú Perón. En
hún er orðinn mikils ráðandi
i stjórn Argentínu.
Skiftar skoðanir.
Löndum hennar finst mikið
til um hana — á annan hvorn
veginn. Annað hvort finnst
þeim hún harðbrjósta, slægvit-
ur tækifærissinni, sem svífst
einskis, eða þeir segja, að hún
sje boðberi miskunnseminnar,
sem eigi skilið að komast í
heilagra manna tölu. Sumum
finnst hún vera blíð eins og
hjálpræðishersstúlka. Sumir
segja, að hún sje honum mikil
stoð í stjórnmálum Aðrir segja,
að hún muni spilla fyrir hon-
um.
Þó að skoðanir manna sjeu
svona skiptar um skapferli ir til að halda skemmtanir til
hennar bæði í stjórnmáium og ágóða fyrir þá, sem eftir lifðu.
einkalífi, eru allir þó sammála Meðal leikkvennanna var Eva
um, að hún vinni af kappi, bæði nokkur Duarte. í maímánuði
Evita Perón.
Mesta itikkona, eða . . .
Þeir, sem hafa kynnt sjer
ástandið vandlega, segja, að
Evita hafi ekki enr.þá ákveðið,
hvort hún vilji láta telja sig
mestu leikkonu Argentínu, sem
nú leikur það hlutverk, að vera
kona forsetans, eða forsetafrú,
sem vill' vera talin mesta leik-
kona Argentínu. Eitt er víst:
Hún iætur engan gleyma því,
að hún er kona forsetans.
Astir Evitu og Peróns hófust
eftir að jarðskjálfti hafði ger-
eyðilagt borgina San Juan í
janúarmánuði 1944 Juan Perón
herforingi, sem þá var verka-
og fjelagsmálaráðherra, fór
þangað til að hefja hjálparstarf
semi. Hin hernaðarlega stjórn-
arbylting, sem hafði komið hon
um til valda sjö mánuðum áður,
hafði gert það að verkum, að
hann var talinn harður í horn
að taka. Nú var tækifæri til að
fá orð á sig fyrir góðgirni.
Leikfiokkar voru skipulagð-
sem eiginkona forsetans og ráð-
herra án sjerstakrar stjórnar-
deildar.
Hún er grannvaxin, fimm fet
og fjórir þumlungar á hæð, ljós
hærð. Hún hefur brún augu, lifðu. Upp frá því voru þau óað-
sem bæði geta verið blíð og skiljanleg. Eva varð, eins og
kuldaleg. Hún er varaþykk, en ^ herforinginn. frægari með degi
munnvikin síga ofurlítið. Hún hverjum. Aimenningur hafði
1944 kynnti Perón herforingi,
sem verið hafði ekkjumaður í
sjö ár, hana fyrir útvarpshlust-
endum á skemmtu.n, sem haldin
var til ágóða fyrir þá, sem eftir
hefir mjúka og fallega húð, sem
hún getur að miklu leyti þakk-
að vandvirkni bestu andlits-
snyrtistofnanna í Buenos Aires.
Hún er ákaflega vel búinn,
sem ekki dregur úr glæsileik
hennar, þegar hún kemur fram
opinberlega. Stundum er hún í
klæðnaði, sem vel hefði getað
verið saumaður Hóllywood,
með . áprentuðupi. slágóyðúijn, rnn , (þ
svo mii.iar mælur á henni, að
hann kaliaðj hana Evitu, sem
er stytting á skírnarnöfnum
hennar.
Mikið reyndi á Iryggð Evitu
v:ð Perón, þegar hann var rek-
inn frá völdum og settur í
fangelsi í októbermánuði 1945.
Hún hjelt tryggð við hann, þeg
árKáð?!háei:lu'ð'ú 'W' snúá við hdn
en. vika
JF
áður
hjer og hvar, eins og t. d. var iiðin, hafði hann fengið aft-
„Aldrei hafa .avona margig. átt ‘íir volcl síh,"ó& há'hri'hjélt áffárr)
svona mikið jafn fáum að .•þ#iggjá'íátta'»baréttu-einfli<:til áð
þakka“, og „Góða lendingu". | verða fcrseti- með stuðningi
hersins. Hann kvæntist leik-
konunni, sem hafði ekki brugð-
ist honum. Og nokkurum vik-
um síðar varð hann forseti, kos
inn á löglegan hátt, þó að kosn-
ingarnar hafi þótt helst til vand
lega undirbúnar.
Evita er nú orðin forsetafrú
og þarf því ekki lengur að vera
að hugsa um, að hjer hafi ekki
tekist að verða fræg leikkona.
Nú drottnar hún yfir leikkon-
um þeim, sem áður veittu henni
snuprur. Nú eiga þær allt undir
duttlungum hennar, en hún er
sinn eigin herra. Aldrei, síðan
Marion Davies leið. hefur nokk-
ur verið eins mikið ijósmynd-
aður. Hún þarf ekki að hafa
áhyggjur út af framleiðslu-
kostnaði. Og á stjórnmáialeik-
sviðinu leikur hún ávallt fyrir
fullu húsi.
Aldrei hefur nokkur einræðis
herra á vorum dögum leyft
eiginkonu sinni eða hjákonu að
taka eins mikinn og áberandi
þátt í störfum sínum og Perón
leyfir konu sinni. Hitler kvænt-
ist Evu Braun augnabliki áður
en yfir lauk. Mussolini ljet
ekkert bera á konu sinni, og
hjákona hans kom ekki fram
með honum opinberlega, fyrr
en hún var hengd við hiið hans.
Líklega gerir Evita Perón ör-
uggari. Hún er honum stoð og
stytta. Perón er kvíðafullur
foringi. Það er ekkert öryggj í
starfi hans.
Þegar Evita var vboðin til
Spánar, sagði Perón: ,,Það er
ómögulegt. Hún fer ekki. Það
er alltof mikið að gera fyrir
hana hjer.“
Evitu gramdist þetta. Hún
sagði við kunningja sinn:
„Gamli maðurinn getur ekki
einu sinni verið án mín, þegar
allt er með kyrrum kjörum.“
Og svo þá hún boðið um að
koma til Spánar.
Oskubusku hlutverkið.
Evita er aðeins á pappírnum
helsta konan í Argentínu. Meðal
heldra fólksins finnst henni hún
vera útundan. Hið vanabundna
heldra fólk í Buenos Aires hef-
ur ekki tekið hana i sinn hóp.
Kona nokkur úr þeim hópi seg-
ir: „Aðstaða okkar kann að
virðast hrokafull Það væri
ákaflega skemmtilegt að hugsa
sjer Evitu rem úina hógværu
söguhetju í Oskubusku, en
Evita er engin Oskubuska. Hún
er harðbrjcsta, hefnigjörn og á
margan hátt ómöguleg.“
Menn brostu hæðnislega, þeg
ar það frjettist, að Evita væri
orðin ákafur stuðningsmaður
kirkjunnar. Margir Argentínu-
búar telja, að eitthvað búi und-
ir hinum mikla áhuga hennar á
að kofna á skyldutrúarbragða-
færðslu í kaþólskum sið í skól-
■um landsins. Sú saga gengur,
að hún búist við að verða gerð
að greifafrú kirkjunnar. Þá
m.uncíi' bejdra fólkið vérða að
..taka hána í 'sinp póp. En a með-
an.skemmtir Evita sjer við að
(Framhald ó bls. 8)
Auguste Piccard, hinn kunni
svissneski prófessor, sem vakti
á sjer athygli mcð því að fljúga
upp í hálofíin í stálkúlu, hefir
nú breytt um stefnu og ætlar
niður á við í stað þess að fara
upp í loftin. Er hann á íeiðinni
til Guina-flóa í Vestur-Afríku,
þar sem hann ætlar að reyna
að komast niður á 4,000 metra
dýpi í sjerstakri kafarakúlu,
esm hann hefir látið gera sjer.
Vísmdi á slyrjaklair-
límum. Fyrirleslur
Þorbjarnar Siggeirs-
ureyri setlur
MENNTASKÓLINN á Akur-
eyri var settur formlega 26. okt
í Hátíðasal skólans, að við-
stöddum kennurum, nemend-
um og allmörgum gestum. Sig
urður Guðmundsson skólameist
ari bauð gesti velkomna og
setti skólann. Þetta er í 68 sinn
sem skólinn er settur. Gat skóla
meistari þess að skólastarfið
væri hafið fyrir um það bil
mánuði, þótt formleg setning
hefði ekki farið fram fyrr.
Skólameistari minntist frú
Steinunnar Frímannsdóttur,
ekkju Stefáns Stefánssonar
skólameistara, en hún ljest síð
astl. sumar.
Fór hann lofsorðum um
hina látnu skólameistarafrú er
hann taldi hafa verið mikla
konu, sem hefði rækt störf sín
af alúð og dugnaði og verið
rausnarkona á ' heimili. Þá
skýrði skóiameistari frá kenn-
araskiftum. Dr. Kristinn Guð-
mundsson hefði látið af þýsku
kennslu, þar sem hann hefði
verið skipaður í eignakönnun-
arnefnd. Frú Erla Geirsdóttir
og Hreinn Benediktsson stúdent
hefðu einnig látið af störfum.
Sigurður L. Pálsson tæki nú
aftur við fyrra starfi sínu og
Otto Jónsscn sem kenndi fyrir
Sigurð í fvrra, hefði verið skip
I aður kennari við skólann. Frið
rik Þorvaldsson tekur við
kennslu dr. Kristins og Örn
Snorrason kennir við skólann
i vetur. Skólameistari þakkaði
förnum kennurum það sem
jþeir hefðu vel gert í þágu skól
ans.
! Að lokum flutti skólameist-
ari ræðu eða öllu heldur hug-
vekju um skólamál. Ilæddi
hann mjög um galla i starf-
semi skólanna cg sagði að sjer
heíði alltaf fundist eitthvað rot
ið í skólakerfinu. Að siðustu
kvatti hann nemcndur til að
rækja skyldur sínar við sjálfa
sig, þroska :;ihn óg skólann og
vera erfiðismenn í skólastarfJ
inu. Við skólasetninguna sungu
■svo nemendur undir stjórn Fler
manns Stefánssonar.
Á MÁNUDAGSKVÖLD flutti
Þorbjörn Siggeirsson magister
fyrirlestur 5 Náttúrufræðif jelag-
inu um rannsóknir vísinda-
manna einkum eðlisfræðinga í
Ameríku á styrjaldarárunum.
Var frásögn hans mjög fróðleg.
Hann jýsti því m. a. hvernig-
alt hefði verið gert frá hendi
hins opinbera, til þess að eðlis-
fræðingar og aðrir vísindamenn
er fengust við mikilsverðar upp-
götvanir, fengju að njóta sín
sem allra best. Og árangurinn
hefði líka orðið sá að framfarir
í ýmsum greinum vísindanna
hefðu á þessum árum orðið
meiri, en menn gátu að órenydu
ímyndað sjer, að gætu átt sjer
stað á svo skömmum tíma.
Ræðumaður lýsti fyrst rann-
sóknum þeim, sem fram hafa
farið á hinum dularfullu „vír-
usum“ sem menn vita ekki enn
hvort beldur eru lífverur eða
ekki. Því að sumu leyti líkjast
þeir hinni jíflausu náttúru þó
af einni ögninni komi margar
þegar „vírusarnir“ eru í snert-
ingu við lífverur.
Þá lýsti hann hinum merlci-
legu radartækjum og þýðingura
þeirra bæði á friðar og ófriðar-
tímum, og tækjum þeim, sem
fundin voru til þess að finna
kafbáta, og má vera að hægt sje
að nota, til þess að finna fisk-
torfur í sjó. Og síðan lýsti hann
kjarnorkunni og hvernig hún er
framleidd í aðalatriðum. En síð-
ast kom ræðumaður fram meA
nokkrar hugleiðingar um það,
hvílík hætta mannkyninu geti
stafað af því, er tortryggnin fæi
að þróast í þeim heim, þar sem
mennirnir hafa umráð yfir slík-
um ægivopnum, sem þeir geta
gert sjer með atomorkunni.
IL
nffisp m
armálifrumvarpið
ALMENNUR fundur í fje-
lagi íslenskra iðnrekenda hinn
25. okt. s.l. samþykkti í einu
hljóði svofellda tillögu:
Fundurinn lýsir ánægju
sinni yfir því að fram er kom
ið á Alþingi frumvarp til laga
um iðnaðarmálastjóra og fram
leiðsluráð, þar sem til þess er
ætlast að iðnaðurinn njóti við-
urkenningar þess opinbera á
borð við landbúnað og sjávar-
utveg.
Fundurinn þakkar flutnings
manni, Gisla Jónsyni, fyrir á-
gætan skilning á þýðingu og
þörfum íslensks iðnaðar, eins
og fram kemur í frumvarpinu
og hinni glöggu greinargerð
gerð þess.
Jafnframt telur fundurino
sjálfsagt, að samtökum verk-
smiðjuiðnaðarins í . landinu,
Fjelagi íslenskra iðnrekerida,
sjé ætlað að tilnefria fúlltrúa í
vætítárilegt framleiðsiuráð, þar
eð>: í ■ megiriefni frum varpsins
bcinist að v„erksmiðjuframleiðsl
urmi. • -r