Morgunblaðið - 15.11.1947, Qupperneq 2

2
MORCUNBLAÐIÐ
Laugardagur 15. nóv. 1947
Fjórðungssjúkrahúsið
verður mesta stórhýsi
á Akureyri
1 SUMAR hefur verið unnið að því að reisa fjórðungssjúkrahús
á .Akureyri og er það nú komið ur.dir þak. ííúsið stendur á
Eyrarlandstúninu sunnan og ofan við bæinn og er mesta stór-
hýsi, sem reist hefur verið á Akureyri.
ÚR HEIMAHÖGUM:
FREGNIN hjer í blaðinu um
frjettaburð Halldórs Kiljans í
Oslo hefir vakið athygli. Mönn-
um þykir frjettamenska hans
mjög keimlík þeirri, sem tíðkuð
er fyrir austan járntjaldið. Sbr.
Moskvafrjettina í sumar um
það, að amerískt fjármagn rjeði
yfir svo til öllum fyrirtækjum
hjer á landi. Og íslendingar
hefðu safnað miklum skuldum
í Ameríku á stríðsárunum.
Nú upplýsir Halldór Laxness
skáld það í Oslo nýverið, að
hann hafi þurft að fá amerísk
yfirvöid til að stimpla á passa
sinn, til þess að hann fengi a'ð
fara af landi burt. Ekki kom
það í Ijós í gréininni. sém um
þetta birtist í kommúnista-
blaðinu „Friheten11, að tíðinda-
maður blaðsins hefði farið þess
á ieií við Halldór, að hann
sýndi þar passa sinn með hinum
ameríska stimpli. Flokksmaður
Halldórs sem við hann talaði,
hefir tekið fregnina sem góða
og gilda vöru.
Aftur á móti mun íslending-
um leika hugur á að sjá passa
Halld.órs, með hinum ameríska
stimpli eða uppáskrift. — Væri
hægðarleikur fyrir Halldór að
láta gera mynd af vegabrjefi
sínu frá síðustu utanferð hans
svo menn sæju svart á hvítu
hvernig passinn er stimplaður.
Því eins o'g allir sjá, er hjer
ekki nema um tvent að ræða.
Annað hvort er passi Halldórs
stimplaður amerískum stimpli,
ellegar Halldór sjálfur er stimpl
aður sem opinber ósanninda-
maður frammi fyrir alþjóð
manna.
Vilji Halldór ekki una stimpl
inum á sjálfum sjer, þá er hon-
urn nauðugur einn kostur að
birta mynd af passanum.
Sijérnniálðiiásn-
slkeið Heimdallar
héfsi í gærkvðld!
STJÓRNMÁLANÁMSKEIÐ
Heimdallar var sett í Sjálfstæð
ishúsinu í gærkvöldi kl. 8,20.
Gunnar Helgason form. Heim-
dallar setti námskeiðið. Vilhjálm
ur Þ. Gíslason skólastjóri flutti
fyrirlestuf um erlenda stjórn-
málasögu frá 1918. Var erindi
hans yfirgripsmikið og stórfróð
legt. Gerði hann námkvæma
grein fyrir helstu stefnum og át
burðum á þessum tíma.
Þessi fundur námskeiðsins var
f jölsóttur og. hafa um áttatíu
manns látið innrita sig sem þátt
takendur. — Námskeiðið mun
standa yfir í tæpar þrjár vikur
og munu um tuttugu fyrirlestiar
verða fluttir á því.
Næsti fundur námskeiosins
verður á mánudagskvöldi kl.
8.15.
Undirbúning námskeiðsins hef
ur fsæðslunefnd Heimdallar ann
ast, en hana skipa: Gunnar
Heígason, Jón Vilhjálmsson,
Þorbjórn Guðmundsson, Eyjolf-
ur Kr. Jónsson, Jón ísberg, ing-
var Ingvarsson, Einar Bene-
diktsson.
Vinnan við byggingu hússins
hófst fyrir alvöru í maímánuði í
vor, en tmdirstöðui ^voru gerðar
í fyrrahaust.
Mikill áhugi er ríkjandi .4 Ak-‘
ureyri fyrir þessum byggingar-
framkvæmdum, og hefur Kven-
fjelagið Framtíðin þar á staðn-
um hefur sýnt sjerstakan dugn
að varðandi þetta mál. Hefur
þetta fámenna fjelag safnað
um 300 þús. kr. til sjúkrahúss-
ins.
Vilja 25% launahækkun.
Um 100,000 menn eru nú í
verkfalli í Marseilie, og krefj-
ast þeir 25% launahækkunar.
Er enginn vafi á því, að það
eru kommúnistar, sem standa
fyrir verkfalli þessu, sem og
óspektunum í Le Havre, en þar
hafa þeir mótmælt því, að
maður, sem ekki fylgir flokki
þeirra, skyldi hafa verið kosinn
borgarstjóri borgarinnar. Láta
þeir það sig engu skifta, þótt
þeir í bæjarstjórnarkosningun-
um síðustu -hafi tapað rrveiri-
hluta sínum 1 bæjarstjórn, en
halda uppteknum hætti, líkt og
þeir telji sig ennþá eina alls-
ráðandi.
Fjárhagsráð hefur afgreitt
fjárfestingu til áframhaldandi
framkvæmda við bygginguna,
og verður unnið að framkværrd-
um í vetur eftir því sem föng
eru á.
Yfirsmiðir við bygginguna
eru byggingameistararnir Odd-
ur Krisíjánsson og Bjarni Rós-
antsson. 35—40 manns hafa unn
íð þar að staðaldri í sumar.
Þýskir blaðamenn
lil London
Berlín í gærkvöldi.
FJÓRIR þýskir blaðamenn
munu í næstu viku ferðast til
London á vegum frjettastofa og
blaða á hernámssvæði Breta.' —
Verða þeir viðstaddir fundi ut-
anríkisráðherra f jórveldanna,
sem nú eru um það bil að hefj-
ast, en þar verða meðal annars
íæddir væntanlegir friðarsamn-
ingar við Þýskaland og Austur-
ríki.
Franska stjórnin boðar
aðgerðir gegn óeirð-
arseggjum
Kommúnistar í Marsellle beita austrænum
„lýðræðisaðferðum"
París í gærkvöldi.
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter.,
FRANSKA stjórnin tilkynti í dag, að hún mundi grípa til
víðtækra ráðstafana til að koma í veg fyrir uppþot þau, sem
orðið hafa í Marseille, Le Havre og víðar. Verða leiðtogar ó-
eirðarseggjanna handteknir og þeim embættismönnum hegnt,
sem ekkert gera til þess að koma í veg fyrir ófremdarástand
þetta.
r
Einar Arnason á Evrar-
landi látinn
1 GÆR varð bráðkvaddur að
heimili sínu Eyrarlandi í Eyja
firði, Einar Árnason fyrv. al-
þingisforseti, tæpra 72 ára að
aldri. Á fundi í Sameinuðu Al-
þingi í gærdag flutti Jón Pálma
son forseti þingsins eftirfarandi
minningarorð um hinn látna:
Einar Árnason fæddist 27.
nóv. 1875 á Etömrum við Akur
eyri, sonur Árna bónda þar og
síðar á Naustum og Eyrarlandi
Guðmundssonar og konu hans
Petreu Sigríðar Jónsdóttur
bónda á Ytra-Laugalandi Hall-
dórssonar. Hann útskrifaðist úr
gagnfræðaskólanum á Möðru-
völlum 1893, vann síðan að
mestu í foreldrahúsum til 1900
en stundaði farkenslu á vetr-
um. Árið 1901 reisti hann hú
á Eyrarlandi og bjó þar góðu
jbúi til dauðadags. Hjeraðsmenn
kusu hann snemma til ýmissa
trúnaðarsta.rfa. Hann átti sæti
í hreppsnefnd frá 1903 og var
oddviti liennar næstu 6 árin,
sat i stjórn Kaupfjelags Eyfirð
inga frá 1906 og var formaður
þess frá 1917, var sýslunefndar
maður frá 1939, og í fasteigna
matsnefnd Eyjafjarðarsýslu
1916—18. Árið 1936 var hann
kosinn í stjórn Sambands ísl.
samvinnufjelaga og var jafn-
framt formaður sambandsins
frá þeim tíma til dauðadags.
Eyfirðingar kusu hann ó þing
1916 og átti hann þar sæti óslit
ið til 1942 eða um 26 ára skeið
Hann var forseti sameinaðs Al-
þi-ngis 1932 og forseti efri deild
ar 1933—42. Fjármálaráðherra
var hann um tveggja ára skeið
1929—1931. Þess má og geta,
að hann var forseti landsbanka
nefndar á árunum 1937—1946.
Einar Árnason var fyrir
margra hluta sakir liinn merk
asti maður. Um búsýslu alla
var hann, eins og í öðru,' snyrti
menni, glöggur á það. sem til
framfara horfði, og með mestu
umbótamönnum í hjeraði sínu
Eins og drepið var á í yfirliti
um störf hans hóf hann
snemma að taka þátt í sam-i
vinnufjelagsstarfseminni, var
mjög áhugasamur um þau mál,
innan hjeraðs og utan, gerðisí
og brótt einn meðal helstu for-
vígismanna samvinnuhreyfing-
arinnar. Kom það og í ljós að
hann hafði meira, traust í þeim
fjelagsskap en flestir menn aðr
ir, þar sem hann var kosinn í
hinar æðstu trúnaðarstöðm-,
honum falin formenska um
langt skeið í stærsta kaupfjeh
landsins og síðan jafnframt for
mennska í Sambandi ísl. sam-
vinnufjelaga síðustu 11 ár
ævinnar. Yar almennt talið, að
hann rækti störf sín á þessu
sviði af áhuga og trúmensku.
Á Alþingi naut Einar Árna-
son mikils trausts og vinsælda,
Hann var stiltur maður og hóg
látur, en heitti sjer af árvekni
og áhuga við þingstörf. Hann
ljet samvinnu- og landbúnaðar
málin mest til sín taka auk
margháttaðra framfaramála
hjeraðs síns, var prýðilega máli
farinn, rökvís og laginn að
koma fram málum sínum. For-
setastörfin fóru hon am mjög
vel úr hendi, enda var maður
inn glöggur qg athugull.
Jeg vil biðja hv. þm. að votta
minningu þessa merkismanns
og h j eraðshöf oing j a virðingu
sina með því að rísa úr sætum.
TiIIaga um rjettindi Mend-
iiiga á Grænlandi tögð fram
íj C*
á Alþingi I
PJETUR OTTESEN flytur í
sameinuðu þingi tillögu til þings
ályktunar um rjettindi íslend-
inga á Grænlandi. Tillagan hljóð
ar svo:
„Alþingi ályktar að skora á
rikisstjórnina að gera nú þegar
gangskör að því, að viðurkendur
værði rjettur íslendinga til at-
vinnureksturs á Grænlandi og
vtó strendur þess.
iínrieg greinargerð fylgir og
segir svo í upphaii hennar:
Enn l'.efur ekki verið gerð
gangskör að því af hálíu Alþing-
is og ríkisstjórnar, að viðurkend
ur verði rjettur íslendinga til
atvinnurekstrar á Grænlandi og
við strendur þess. Við svo búið
n.á eKki sitja lengur. Verður nú
án tafar að taka upp mál þetta
rr cð festu og röggsemi og leggja
það fvrir gerðardóm á alþjóöa-
vel ívangi, ef Danir, sem nú sitja
vfir rjetti íslenciinga í Græn-
landi, verða ekki reíjalaust við
þessari kröfu vorri. Tillögu um
þetta efni, samhljóða þeirrí, er
hjer birtist, flutti jeg á Alþingi
1245
B. B. C. 25 ára
London í gærkvöldi,
B.B.C. (breska útvarpið) varð
tuttugu og fiinm ára í dag. — í
tilefni afmælisins. hefur bonsti
fjöldi heillaóska víðsvegar að,
meðal annars margar frá erlend
um útyarpsstöovum. — Reuter*