Morgunblaðið - 23.01.1948, Blaðsíða 2

V
f 2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 23. janúar 1948,
Reksturshagnaður Reykjavíkurbæjar varð
Á BÆJARSTJÓRNA'RFUNDI
í gær var fjárhagsáætlun bæj-
arins fyrir árið 1948 til 1. um-
ræðu.
1 frumræðu sinni rakti borg-
arstjóri fyrst fjárhagsafkomu
bæjarins á árinu sem leið, áður
en hann vjek máli sinu að áætl-
uninni fyrir þetta ár. Komst
hann að orði á þessa leið:
FRUMVARP að fjárhagsáætlun
Reykjavíkurbæjar fyrir árið 1948
er nú lagt fram til fyrri umræðu.
Háttvirtir bæjarfulltrúar munu
hafa fengið það í hendur. Áður en
•jeg ræði það í einstökum atriðum,
tel jeg rjett að gefa yfirlit um
fjárhagsafkomu ársins 1947 og um
ýmsar framkvæmdir bæjarins á
liðnu ári.
Að sjálfsögðu er örðugt að gera
svo fljótt eftir áramót upp hag
og afkomu bæjarins. — Margar
greiðslur og tekjur, sem tilheyra
reikhingsárinu, koma ekki til út-
og innbörgunar fyrr en nokkru
eftir nýár. Ríkissjóður og bæjar-
sjóður hafa um margrá ára skeið
ekki lokað reikningum sínum
fyrr en í marsmánuði. Það er ó-
gerningur að gera upp strax um
áramót ýmsartekjur og gjöld árs
ins endanlega. Jeg mun samt gefa
hjer bráðabirgðayfirlit um rekst-
ursafkomu bæjarsjóðs á síðast-
liðnu ári. Það er fyrir frábæra
elju pg dugnað borgarritara, aðal-
bókara og forstöðumanns endur-
skoðunarskrifstofu bæjarins, að
mögulegt hefur orðið að gefa
slíkt yfirlit, aðeins þrem vikum
eftir áramót.
Þær tölur, sem jeg nú mun
rekja, eru bráðabirgðatölur. Þær
geta því breytst eitthvað í end-
anlegum rekstursreikningi, en
varla mun miklu skakka.
Bráðabirgða-rekstursreikningur
bæjarsjóðs 1947 er á þessa leið:
14 miljonir árið 1947
Útgjöldin fóru ekki fram úr áætlun
Kafli úr ræðu Gunnars
Thoroddsen borgarstjóra
í gær
Afgangur á rekstrarreikningi
hefur þannig orðið um 14 millj-
ónir, sem mun við endanlegt upp-
gjör í reikningi skiftast í tvo liði:
afskriftir og hreinar tekjur.
Útkoman á rekstursreikningi 5
síðustu ára hefur verið þessi:
1942: hreinar tekjur 4.100.000.00
Fyrningarafskr. 400.000 00
4.500.000.00
1943: hreinar tekjur 4.600.000.00
Fyrn. afskr. 1.200.000.00
5.800.000.00
1944: hreinar.tekjur 8.500.000.00
Fyrn. afskr. 2.500.000 00
11.000.000.O0
1945: hreinar tekjur 4.800.000 00
fyrn. afskr. 1.900.000.00
6.700.000.00
1946: hreinar tekjur 730.000.00
Fyrn. afskr. 5.900.000 00
6.630.000.00
Gagnvart viðskiftaláni og
sjóðseign bæjarsjóðs hefur hag-
ur breyst þannig, að í ársbyrjun
TEKJOK
Tekjur af eignum bæjarins......
Fasteignagjöld.................
Endurgreiddur framfærslustyrkur
Ýmsar tekjur...................
Sjerstakir skattar.............
Útsvör (Auk 5—10% umfram) ..
a. Innheimt á árinu 45.500.000.00
b. Óinnheimt...... 4.500.000.00
Aætlun:
1.440.000.00
1.480.000.00
275.000.00
455.000.00
2.950.000.00
46.417.700.00'
Reikningur:
1.500.000.00
1.500.000.00
374.000.00
550.000.00
5.050.000.00
50.000.000.00
Samtals kr. 53.017.700.00 58.974.000.00
. G J O L D Áætlun: Reikningur:
Stjórn kaupstaðarins............•... 3.485.000.00 3.700.000.00
Löggæsla ............................ 2.335.000.00 2.203.000.00
Heilbrigðisráðstafcínir ............. 4.533.000.00 4.487.000.00
Fasteignir ............................ 560.000.00 833.000.00
Framfærslumál ....................... 3.525.000.00 3.765.000.00
Gjöld samkv. ákvæðum almannatrygg
ingarlaga.................. 9.000.000.00 8.181.000.00
Til almennrar styrktarstarfsemi .... 1.388.500.00 1.400.000.00
Til gatna . .. .......•............. 6.280.000.00
a. Viðhald, lýsing og umferða-
merki .'.......... 3.160.000.00
Nýjar götur,
helmingur kostn. 2.668.000.00
Til annarra
verklegra framkv. 175.000.00 6.003.000.00
Ráðstafanir til tryggingar gegn elds-
voða .............................. 1.325.000.00 1.232.000.00
Barnaskólar ......................... 2.437.000.00 2.630.000.00
Til menningarmála ................... 1.299.200.00 1.446.000.00
Til íþrótta og útiveru .............. 2.295.000.00 2.336.000.00
Ýmsar greiðslur . .'.......... 2.400.000.00 2.884.000.00
Tillög til sjóða .................... 1.355.000.00 1.495.000.00
iVextir af lánum............... 700.000.00 400.000.00
Tíi byggingaframkv. og áhaldakaupa 1.900.000.00 1.900.000.00
Til innlausnar á erfðafesturjettindum 500.000.00 120.000.00
' b.
c.
Samtals kr. 45.317.700.00 45.015.000.00
Jíeksturshagnaður (og ætlað til afskrifta)
13.959.000.00
58.974.Ö00.00
1947 var skuld á viðskiftaláni 3
millj. 865 þús. Sú skuld var um
áramót greidd að fullu og inn-
eign 898 þús.
Þegar gera skal upp greiðslu-
jöfnuð bæjarsjóðs koma nokkrir
liðir tihviðbótar reksturstekjum,
svo sem innborgaðar eftirstöðv-
ar bæjargjalda, hagnaður af ýms-
um fyrirtækjum bæjarins ný lán
til fyrirtækja o. fl.
í greiðslujöfnuði bætist hins-
vegar við rekstursgjöldin greiðsl
ur vegna húsbygginga, nýrra
gatna (þar er samkvæmt venju
helmingur kostnaðar færður á
rekstursreikning), kaupa á fast-
eignum og áhöldum, afborganir
lána o. fl. — Endanlegar niður-
stöðutölur um greiðslujöfnuðinn
er ekki unt að láta í tje nú, m. a.
er .þessa dagana verið að ganga
frá lánum úr ríkissjóði til Skúla-
götuhúsanna, en óhætt er að fuil-
yrða, að greiðslujöfnuður ársins
1947 verður hagstæður.
Eins og fram -kemur af yfirliti
þessu hefur reksturshagnaður
bæjarsjóðs á árinu orðið sem
næst 14 milj., að meðtöldum
væntanlegum afskriftum, og er
það mesti rekstursafgangur sem
orðið hefur hjá bæjarsjóði. Tekj-
urnar hafa lsomið allvel inn. —
Skattar- frá ríkisstofnunum og
•útsvör eínstaklinga hafa orðið 2
millj. yfir áætlun. Útsvörin hafa
greiðst mjög sæmilega. Um ára-
mót var búið að innheimta 88.9%
af áætluðum útsvörum. Um ára-
mótin 46—47 var talan 86.4%, an
næstu áramót.þar á undan 91.1%.
Varðandi útgjöldin hefur verlð
reynt eftir fremsta megni að gæta
hófs og sþarnaðar og fara ekki
fram úr fjárhagsáætlun. Á sum-
um liðum hefur reynst óhjá-
kvæmilegt að verja nokkru um-
fram áætlun, m. a. vegna þess að
vísitalan hækkaði seinustu mán-
uði ársins, en á öðrum liðum
hefur tekist að verða undir áætl-.
un. Heildarútkoman á reksturs-
reikningi er sú, að áætluð út-
gjöld Voru 45 millj. 318 þús., en
verða í reikningi 45 milljónir og
15 þús. eða 300 þúsundum undir
áætlun.
YFIRLIT UM
NOKKRAR FRAMKVÆMDIR
BÆJARINS Á ÁRINU 1947
íbúðarbyggingar
Byggingu hinna 72 íbúða við
Skúlagötu var haldið áfram og að
mestu lokið á árinu, þannig, nð
íbúar fluttu í allar þessar 72 íbúð-
ir á árinu 1947. Við Miklubraut-
arhúsin hefur verið haldið áfram,
en þar eru í smíðum 32 íbúðir.
Gert er ráð fyrir nú, að þær íbúð
ir geti verið tilbúnar í sumar, en
á þessari byggingu urðu tafir í
sumar, vegna þess, að ekki var
hægt að fá múrara.
Bæjarráð ákvað áframhald á
byggingu íbúðarstórhýsa við
Miklubraut, en leyfi Fjárhags-
ráðs fjekkst ekki.
Þá var sjúkrahúsinu í Camp
Knox breytt í íbúðir, og fengust
þar um 30 góðar íbúðir, með
vatnsleiðslu, frárensli, salerni o.
s. frv. Eru þessar íbúðir allt arm-
ars eðlis heldur en hínar venju-
legu braggaíbúðir.
Skólabyggingar ,
Haldið var áfram byggingu
Laugarness- Og Melaskóla. Ákveð
ið hafði verið af bæjarstjórn að
ráðast svo í byggingu nýrra
barnaskóla, sem yrðu minni en
þeir, sem til eru. Átti að byrja á
skóla fyrir Langholt og Laugar-
ás, en leyfi fjekkst ekki til þeirr-
ar byggingar.
Eimtúrbínustöðin
Smíðí hennar var haldið áfram
á árinu. Fyrri hluta árs var gert
ráð fyrir, að hún gæti tekið til
starfa um haustið. Tafir urðu þó
á því, að vjelar og aðrar efnivör-
ur kæmu til landsins-. Frá því í
miðjum október til miðs desem-
bers, eða í tvo mánuði, tafði verk-
fall verkið.
Sogsvirkjunin
Unnið var eftir föngum að und-
irbúningi hinnar nýju virkjunar
á Sógi. Sjerstakur ráðunautur
hefur verið ráðinn til að undirbúa
útboð og hafa eftirlit með fram-
kvæmd verksins, norski verk-
fræðingurinn Berdal, sém veitti
einnig sjerfræðilega aðstoð við
fyrri Sogsvirkjanir. Prófspreng-
ir.gar fóru fram á s.l. hausti við
Sogið. Viðræður hafa farið fram
við ríkisstjórnina um það, hvort
hún vilji notfæra sjer heimild
laganna um Sogsvirkjun til að
gerast þátttakandi í virkjun þess-
ari, og er það mál enn til athug-
unar hjá ríkisstjórninni. Um það
verður rætt nánara í bæjarstjórn-
inni, áður langt um líður.
Vatnsveitunni
nýju var lokið á árinu og hún
tekin í notkun 1. okt. Það mikla
mannvirki kostaði rúmar 6 milj.
kr. og hefur bætt úr miklum
vatnsskorti, sem hefur gert vart
við sig hjer undanfarin ár. Þó er
rjett að hafa í huga, að þær stækk
anir, sem gerðar hafa verið á
Vatnsveitunni, hafa ekki ein-
göngu verið nauðsynlegar vegna
fólksfjölgunar og stækkunar bæj
arins, heldur vegna stóraukinnár
vatnsneyslu á hvern íbúa að með
altali. Þannig flutti vatnsveitan
fyrst, er hún var bygð 1908 301
líter á hvern íbúa á sólarhring.
Eftir stækkunina 1927 flutti hún
415 lítra á sólarhring á íbúa. Eft-
ir stækkunina 1933 650 1. Og eftir
þessa nýju viðbót 865 1. á sólar-
hring á hvert mannsbarn í bæn-
um.
Kaupín á Reykjahlíð
Á s.l. ári var formlega gengið
frá kaupunum á Reykjahlíð og
hitarjettindum tveggja nágranna
jarða. Hitaveitan liefur látið fara
þar fram boranir með tveim jarð
borum á s.l. ári, með þeim ár-
angri, að nú er svo komið, að í
Reykjahlíð fást nú í kringum 50
1. á sek. af heitu vatni. Bæjarráð
hefur þegar ákveðið, að leiða
þetta vatn til bæjarins hið allra
fyrsta, og er ekki vonlaust um,
að það geti orðið á næsta hausti,
sem þessir 50 1. bættust þá við þá
300 sek.l., sem hitaveitan nú flyt-
Jarðeignir bæjarins.
Að hagnýtingu þeirra hefur
verið unnið kappsamlega á s.l.
árí. Mjög mikill skurðgröftur og
framræsla hefur farið fram á
jörðum bæjarins til undirbúningd
frekari ræktunar.
Á Korpúlfsstöðum var ráðist í
gagngerðar endurbætur á fjósinu
og er þeim nær lokið. Fjósið var
mjög illa komið, einangrun öll
ónýt, bæði á útveggjum og lofti,
rafleiðslur og vatnsleiðslur í ó-
lagi og þurfti því mjög mikilla
ehdurbóta við. Næst verður haf-
ist handa úm viðgerðir á íbúðum
-á Korpúlfsstöðum.
Ennfremur hefur samkvæmt á-
kvörðun bæjarstjórnar, bústofn
verið stóraukinn. í ársbyrjun
1947 voru nautgripir þar 63 að
tölu, en eru nú 116.
Útgerð
Þann 17. febrúar 1947 lagðist
fyrsti nýsköpunartogarinn og
fyrsti togari Reykjavíkurbæjar,
Ingóifur Arnarson, að landi. Með
honum hófst bæjarútgerð Reykja
víkur.
Um afkomu þeirrar útgerðar á
s.l. ári liggja ekki enn fyrir reikn
ingar. Á bæjarins vegum eru fjói’
ir togarar í smíðum, til viðbótar
Ingólfi Arnarsyni, en bæjarstjórra
in hefur samþykt að láta af hends
hinn síðasta.
Strætisvagnar
í ársbyrjun var komið í mesta
öngþveiti með strætisvagna,
vegna þess að endurnýjun hafðí
ekki fengist nægileg á þeim að
undanförnu. Var hafist handa um
öflun nýrra vagna. Hefir það tek:
ist svo, að á árinu 1947 bættust
við og Voru £egar teknir í notk-
un 12 nýir vagnar. En auk þeirra
eru 5, sem koma í notkun nú á
næstunni.
Að endingu er rjett að taka það
fram, sagði borgarstjóri að á síð-
astliðnu ári keypti bærinn all-
mkiið af ýmsum vinnuvjelum og:
tækjum, sem gerði kleift að fram-
kvæma ýms verk sem að. öðrum
kosti hefði verið óframkvæman-
leg og dregið hafa úr kostnaði m.
a. við gatnagerð og gert það að
verkum að fljótar hefur unnist.
Bærinri hefur t. d. keypt tvær
jarðýtur, steypublöndunarvj el,
vjelskóflu, dráttarvjelar 14 vagna
til götuhreinsunar, bifreiðar og
ýmsar aðrar vjelar og tæki.
Það kviknaði ekki í
■ ■
jelinni - Orygg-
isfækin voru í lagi
ÞAÐ er ekki rjett, sem eitt
Reykjavíkurblaðanna segir í
gærmorgun (þriðjud.) að kvikr*
að hafi í Skymasterflugvjel, sem
var á leið frá Stokkhólmi til
New York. Hinsvegar kom að-
vörunarljós fram í mælaborði
flúgmannsins, sem benti til þess
að eldur myndi vera í farþega-
flutningsklefa. Slökkvitæki, sem
er í farþegaflutningaklefanum
var sett í gang frá stýrisklefa
flugvjelarinnar. Viðvörunarljós-
ið hvarf þá, en kom •fran*
skömmu síðar á ný og annað
slökkvitæki var sett í gang.
Þótt að flugstjórinn teldi, að
það myndi vera eitthvað að að-
vörunarkerfi vjelarinnar , en
ekki eld að ræða, gerði hann ail
ar varúðarráðstafanir, sem hugs
ast gátu. Hann sendi skeyti til
Keflavíkur og bað um að björg-
unarflugvjel yrði tilbúin, ef á
þyrfti að halda.
Er vjelin hafði lent heilu og
höldnu á Keflavíkurflugvellí.
sýndi rannsókn að ekki hafði
verið um eld að ræða. En þrátt:
fyrir það var vjelin látin bíða f
Keflavík, þar til hægt var aS
flytja flugleiðis ný slökkvitækS
frá New York. Það var búist vi<S
að þau kæmu í dag. Önnur Sky-
mastervjel kom til Keflavíkur-
flugvallar í morgun frá Frank-
furt og tók hún farþega þá, sem
beðið höfðu.