Morgunblaðið - 29.04.1948, Blaðsíða 6

6
ÍIORGUNBLAÐ4B
Fimnitudagur 29.(apríl 1948.
Útg.: H.í. Árvakur, Reykjavík.
Fraxnkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgSarm.).
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstrœti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði, iimanlands,
kr. 12,00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið. 75 aura með Lesbók.
íslensk samfylking
KOMMÚNISTAR kvarta yfir sundrurig innan verkalýðs-
fjelaganna. Þeir finna til þess, að margir fjelagsmenn, sem
fylgt hafa stjórn Aiþýðusambands Islands, eru nú tregir til
.að fyikja sjer undir merki þau, sem kommunistar halda á
lofti. Þeir þykjast ekki skilja, hvemig á þessu stendur. Viija
kenna þvi um, að menn sem kunna ekki við undirbúning
kommúnista undir 1. maí sjeu andsnúnir verkalýðshi’eyfing-
. unni.
Fyrir nokKru síðan gáfu núverandi stjómendur Alþýðu-
sambands Islands út einskonar „dagskipun“ til fjelaganna í
samtökum verkalýðsins. Þar var stefnan gefin. Skýr og af-
dráttarlaus. Aðal f jelagssamtök hins íslenska verkalýðs áttu
þ. 1. maí árið 1948 að fylkja sjer undir merki þeirra manna,
sem hafa játast undir heimsyfirráðastefnu kommúnismans.
Það átti að nota 1. maí til að auglýsa, innanlands og
utan, að íslenskur verkalýður hafi sagt skilið við lýðræði
vestrænna þjóða, hafi snúið baki við almennum mannrjett-
indum til þess að ganga hinu austræna kúgunai'valdi á hönd.
Þeir Islendingar, sem vilja lýðræði, f jelagafrelsi, skoðana,
frelsi, fundafrelsi, málfrelsi, ritfrelsi, þeir sem íylgja þeim
lrelsishugsjónum er frá fyrstu tið Islandsbygðar hafa verið
lífsloft íslenskrar menningar og þjóðlífs, allir þessir menn
eru nu í málgagni kommúnistaflokksins nefndir sundrung-
armenn verkalýðsins. (!)
Hingað til hafa verkalýðsfjelögin beitt sjer fyrir bættum
►kjörum verkamanna. Látið er í veðri vaka í Þjóðviljanum
að tilgangur f jelagssamtakanna sje hinn sami enn í dag. En
eins og kunnugt er, erú vegir kommúnistanna nokkuð ein
kennilegir. Það sýnir sig best einmitt nú.
Hinir kommúnistisku erindrekar krefjast þess, að is
lenskt verkafólk hylli hið rússneska stjómarfar á hátíðis-
degi sínum. Væri þá ætlandi, að Þjóðviljinn gerði nokkra
grein fyrir því, hvernig kjör verkafólksins em í ríki komm-
únismans. Þjóðviljinn er fáorður um það. Hann þegir yí'ir
því, að í riki Stalins sem ísl. kommúnistar vilja að nái hingað,
em verkalýðsfjelögin rjettlaus og áhrifalaus, verkfallsrjett-
urinn afnuminn með öllu. En hver verkamaður fær einskonar
einkunnabók, sem setur hann á bekk með ánauðugum þræl-
um fortíðarinnar. Verkamaðurinn hefur engin áhrif á, við
hvaða kjör hann verður að sætta sig. Hann ræður engu um
það hvar hann vinnur eða í hverskonar þrældóm hann er
hneptur. En í ríki hans em 10—20 miljónir manna í nauð-
ungarvinnu, í fangabúðum stjórnarinnar, undir skilyrðum
sem minna á fangabúðir nasismans. Þangað fara m. a. þeir,
sem minna á fangabúðir nasismans.
Eh í ríki því sem kommúnistar vilja, að allur verkalýðux’-
inn óski sjer til handa, er kosningarjetturinn ekki lengur til
En hver sem lætur undir höfuð leggjast, a ðsýna einræðis-
stjóminni hollustu, hann á það á hættu, að verða sóttur að
næturþeli, tii þess að sendast í fangabúðir eða aðra kvala-
staði stjórnarinnar.
Kommúnistamir í stjóm Alþýðusambands Islands óska
þess, eða öllu heldur heimta það, að ekki aðeins þeirra eigin
flokksmenn, heidur allur verkalýður landsins, sem er í verka
lýðsfjelögunum, sameinist undir merki þessarar stefnu. Og
þeir sem hlýða ekki fyrirskipunum Jóns Rafnssonar, eða
annara slíkra burgeisa i kommúnistaflokknum, eiga að
stimplast sem „sundrungarmenn“ og „óvinir verkalýðsins
Það er engu líkara, en þeir, sem nú em í stjórn Alþýðu-
sambands Islands hafi mist ráð og rænu, ef þeir láta sjer
detta í hug, að íslenskur verkalýður sameinist undir þessa
stefnu þeirra.
En önnur sameining verkaiýðsins stendur hjer fyrir dyrum. Hún
er þegar komin á, með nágrannaþjóðum okkar og frændþjóðum
Dönum og Norðmönnum. Það er sameining allra flokka gegn komm
únistum og öllu þeirra athæfi, og öllum þeirra vjela- og fanta
brögðum.
Með þeim Norðurlandaþjóðum, sem lentu í klóm ofbeldis
og harðstjómar í nýlokinni styrjöld, eru kommúnistar, skoð
aðir álíka óþriíalýöur innan þjóðf jelagsins, eins og Quisling
ar Hitlers vom, á meðan Hitlersveldið stóð að baki þeim og
otaði þeim fram, til landráða gegn þjóð sinni.
'UíLverji óhrifep
UR DAGLEGA LIFINU
Flugpóstmerkin.
FLUGFJELAGIÐ „Loftleiðir“,
hefir sent mjer nokkur merki
til að setja á flugpóstbrjef, sem
eru smekkleg og vel prentuð
litum, en það nfal var gert að
umræðueíni hjer í dálkunum.
Það er aðeins eitt um það að
segja, að Loftleiðir ættu ekki að
setja ljós sitt undir mæliker,
heldur láta sem flesta fá þessi
merki, því þau eru falleg og
til sóma og það er einmitt það,
sem vantaði hjá mjer.
•
Hugleiðingar uni
veðurfrjettir.
Jón Eiríksson skipstjóri skrifar:
ALMÁTTUG UR. en gú mæða,
að eiga svona börn“. — Mjer
dtittu þessi yísuorð þans Ste-
fáns Jónssönar í hug, þegar jeg
las kveinsíafi forstöðukonu Veð
urstofunnar yfir samvinnustirð
leika okkar skipstjórannaf i
dálkum Víkverja 7. apríl s.L
Huggun mun þó vera fyrir for-
stöðukonuná, að til er eitt ..góða
bárnið“ á meðal vor. Það er að
vísu eitt af því, sem mæðurnar
mæðir, að börnin vilja ekki
kannast við pretti sína og af-
salca sig með öllu móti. Jeg æfla
nú samt • að vera einn í þeim
hópi, Jeg kannast álls ekki við,
að tilmæli hafi komið til mín
frá Veðurstofunni um, að senda
veðurfregnir og veðurlýsingar,
því siður að jeg hafi fengið þau
„hvað eftár annað“, og jeg kann
ast heldur ekki við að Veður-
stofan hafi snúið sjer í eitt ein-
asta skifti, hvað þá heldur „æ
ofan í æ.“ til sjómannafjelags
þess, Skipstjórafjelags Islands,
sem jeg er meðlimur í, og leitað
eftir samvinmi í þessum efnum.
Fins og skilja má af framan-
skráðu tala jeg hjer eingöngu
fyrir .mig sjálfan og Skipstjóra-
fjelags íslands. Hvort hinir ó-
þægðarormarnir vilja bera hönd
fyrir höfuð sjer, læt jeg þá
sjálfa um.
Samvinna æskileg.
JEG ER forstöðukonunni sam
mála um það, að samvinná Veð- J Stáklega þau, sem sigla til Ame
urstofunnar við sjómenn, og þá
auðvitað fyrst og fremst skip-
stjórnarmenn og loftskeyta-
menn, sje æskileg og eiginlega
sjálfsögð. Mig hefur satt að
segja furðað mjög á því, að til-
mæli þar um hafa ekki komið
frá nefndri stofnun. —- Hvort
frjetirnar lesnar það hægt í
mjer, að þær sjeu þýðingar-
rnestar.
*
Fyrirspurnir
EN FYRST jeg er nú farinn að
skrifa urn þessi mál, þá vil jeg
að lokum spyrja nokkurra spurn
nauðsynlegt er, eða jafnvel, inga um fáein atriði viðvíkjandi
hvort það væri heppilegt, að j veðurfrjettum og lestri þeirra í
allur sá fjöldi skipa, sem við j útvarpið, sem jeg hef verið að
strendur landsins sigla — og J velta fyrir mjer.
fiska — sendi samtímis veður- [ 1. Hvað nær veðurspáin langt
fregnir margsinnis á,dag, er jeg út á hafið frá landinu?
alls ekki viss um. Togarar t. d.
eru oft margír saman á svip-
uðuhí slóðum og vaeri það auð-
vitað hreinasti óþaríi, að þeir
sendu ajlir veðurfrgenir, nuk
þess sem það hlyti að skapa
gluhdroða. Mjer skilst, að þetta
þyrfti að skipuieggja þannig,-
að, ákveðinn fjöldi skipa. sendi
frjettirnar og að „sjerstuklega
væri þá tékið tillit til þess, að
þær fengjust sem víðast að.
*
Erfitt aft spá veftri.
JEG HEF tii þessa-ekki fvlt
2. Er ekki hægt, að gefa veð-
urhorfur fyrir hafið milli ís-
lands og Skotlands. eða í það
minsta niður til Færeyjanna?
Svo mörg íslensk skip sigla Um
þetta svæði, að það virðist ekki
ástæðulaust, að íslenska veður-
stofan gæfi þeim fregnir af -veð-
urfarinu þar. '
3. Er ekki hægt að -fá veður-
frjettirnaar lesnar það hægt i
útvarpinu, að unt sje að skrifa
þær upp? Segjura tvisvar á dag.
4. Hversvegna eru veðurathug
Unarstöðvarhar kring um lándið
þann hóp, sem beíur kvartað; ekki teknar í rjettri röð þegar
vfir ónákvæmni yeðurspáa Veð -yeðurlýsing er lesin? (Kvígind-
urstofunnar, og mjer hefur jsdalur, Hvallátrar í stað Hval-
stundum fúndist kyartanir-þær nátrar, Kvígindisdalur)..
sem: fram hafa komið, ekki lýsá 5. Hversvegna eru aðeins
miklum skilningi á störfum veð! nefnd bæjarnöfn án þess að geta
urfræðinganna. Þó jeg hafi ckki jum leið einhvers þekts staðar,
grúskað mildð í veöurfræðinni, sem bærinn stendur við?
þá .er það þó nóg til þess, að
jeg get skilið erfiðleikana við
að gefa hárnákvæmar veður-'
spár, er gilda skal jafnt fyrir
hafið kringum landið, firði þess
og flóa og dali, og jeg hefi ald-
rei efast um, að starfsmenn Veð
urstofunnar yimu störf sín af
fullri samviskusemi, þó mistök
hafi orðið stöku sinnum. Jeg
veit, að veðurspár byggjast
fy.rst og fremst á þeim frjettum,
sem Veðurstofan fær frá Veð-
6. Hvers vegna eru veðurfr jett
ir ekki lesnar í útvarpið á sama
tíma alla daga vikunnar?
7. Hversvegna er hvergi að
finna tímatöflu yfir það, á hvaða
tíma veðurfrjettirnar eru lesnar
í útvarpið, sem almenningur hef
ur aðgang að, t. d. í dagblöðun-
um einu sinni í viku. Þegar tím-
anum var breytt nú fyrir nokkru
var það tilkynt í útvarpinu, en
var lesið svo hratt, að engin leið
var að skrifa það upp. Þess ber
urathuganastöðvum, jafnt á | líka að gæta, að margar tilkynn
landi sem á skipum, og því hef ^ ingar ,sem lesnar eru aðeins einu
jeg eins og fyr segir, furðað mig sinni eða tvisvar í útvarpinu,
á því, að íslensku skipin skuli fara framhjá þeim sjómönnum,
ekki vera notuð til að senda sem þá eru staddir í útlöndum.
þéssar frjettir, og þá alveg sjer | Jón Eiríksson.
MEÐAL ANNARA ORÐA
Eflir g. j. Á.
„Styðjið sjúka til sjálfsbjargar".
M. I. skrifar:
Islendingar standa fremst
ir allra Norðurlandaþjóða
í berklavörnum og vinnu-
heimilið Reykjalundur á
engan sinn líka í víðri
veröld.
REYKJALUNDUR er í raun
rjettri dálítill b§sr og þangað
er gaman að koma í heimsókn.
Fólkið þar er glaðlegt í viðmóti
ög virðist innilega sátt við lífið
og tilveruna. Það er fólk, sem
hefir háð sína baráttu — og
sigrað —.svo að það hefir líka
ástæðu tii þess að vera ánægt.
Að Reykjalundi ijómar allt af
hreinlæti og snyrtimensku.
Sierhver íbúi í litla bænum
virðist leggja sig í líma við að
ganga eins vel og snyrtilega um
og unt er. Þannig ætti það að
vera í fleiri bæjum.
• *
EF REYKJALUNDUR
VÆRI EKKI TIL . . .
Það kannast sjálfsagt hvert
mannsbarn í landinu við vinnu
heir/.ilið Reykjalund. Það er
staðurinn þar sem fólk, útskrif-
að af berklahælunum dvelur á
meoan það er að safna nægileg-
um kröftum til þess að geta
hafið skefjalausa lífsbaráttuna
á nýjan leik. Ef vinnuheimilið
væri- ekki til, yrði fólk þetta
að dveljast um kyrt á hælun-
um — í drepandi iðjuleysi —
enda þó.tt það sje fyllilega
vinnuíært, við viss skilyrði. Ell-
egar það íærj að vinna venju-
lega vinnu, sýktist aftur eftir
2—3 ár — og þegar svo er
kcmið, er það oft dauðinn einn,
sem framundan bíður.
Að Reykjalundi er fólkið
undir stöðugu lækniseflirliti.
Þar vinnur hver eins og hann
hefir getu til, 3—6 tíma á dag,
með hvíldúm. Þess'er.vandlega
gætt að enginn ofreyni sig —
markniiðið er að allir verði al-
heilbrigðir og íærir í flest.an
sjó. Og meðan hinir 44 íbúar í
Reykjalundi eru að ná fullum
bata. vinna þeir að nýtilegri
: framleiðslu. í fyrstu var meg-
! ináherslan lögð á verkstæðin,
en nú er mikil áhersla lögð á
' nám í sambandi við þau, til
þess að íóíkið verði sem allra
best samkeppnisfært i hinum
ýmsu iðngreinum.
MARGVISLEG
FRAMLEIÐSLA.
Vinnustofurnar eru í 20 mjög
snyrtilegum bröggum. Þar eru
smíðuð leikföng, saumaðir kjól
ar og borðdúkar, smíðaðar stál-
grindur í stóla og ýms önnur
húsgögn, og framleiddir gorm-
ar í húsgögn, sem eiga að geta
fullnægt eftirspurn allra lands-
manna. Er svo mikil eftirspurn
eftir ýmsum af framleiðsluvör-
um Reykjalunds, að fólkið hef-
ir ekki undan. Allirfá föst laun
fyrir sína vinnu og af^eim eru
j svo greidd ákveðin gjöld til
1 heimilisins.
| íbúðarhúsin eru 11 að tölu,
| hvítmáluð og hreinleg —- en ráð
! gert er að þeim verði fjölgað
jum helming í framtíðinni. Hús-
in eru öll innrjettuð eins. Búa
fjórir í hverju húsi, en þar eru
1 tveggjamannaherbergi og' 2
einsmannsherbergi, auk setu-
stofu, smáeldhúss og baðher-
bergis.
• •
RÁÐHÚSIÐ
S.Í.B.S. hefir þegar lagt 4,7
milj. króna í framkvæmdir að
Frh. á bls. 7. .