Morgunblaðið - 05.09.1948, Qupperneq 8

V
BRJEF:
Hafnarstræti
morgunblaðið
Hr. riístjóri.
ÞAÐ hefur lengi verið á vit-
orði allra bæjarbúa, að í Hafn-
arstræti eru allan sólarhring-
inn nokkrir ólánsmenn —
margir kalla þá róna, sumir
fyrirlíta þá og telja þá best
komna í fangelsi eða betrun-
arhúsi, — þetta eru þó aðeins
sjúklingar, sem ganga með al-
varlegan sjúkdóm — áfengis-
löngun, sem sviftir þá allri dóm
greihd og manndómi. En enda
þótt málið virðist auðskilið og
að það sje sjálfsagt að koma
sjúkum mönnum undir læknis-
Kendi og í sjúkrahús — þá er
það nú ekki svo auðleyst. Það
éru énnþá alltof margir þeirr-
ár skoðunar, að maður, sem
drekkur sjer til dóms'og áfell-
ingar, sje ekki maður með mönn
urn og eigi ekki skilið að neitt
tillit sje til hans tekið. „Hann
gétur látið vera að drekka“,
segja menn. „Þetta er honum
sjálfum fyrir verstu og hann á
áð hafa vit fyrir sjer“. Þetta
er ræfill, sem ekki getur hætt
að drekka, þegar hann vill, en
það get jeg“, er svo venjulega
bætt við.
Þessum skoðunum þarf að
breyta. Þjóðin þarf að skilja og
vita að drykkjumaður, „alko-
holisti“, er sjúkur maður, sem
þjáist af voðalegum sjúkdómi,
áfengislöngun, sem er allri
skynsemi, velsæmi og dreng-
skap yfirsterkari, og sem hefur
gert og gerir enn þann dag í
dag, fjölda ágætra manna að
,,rónum“ eins og það er kallað.
Það hefir verið reynt að koma
upp og starfrækja hæli fyrir
drykkjumenn, en svo hafa þess
ir áfengissjúklingar einnig ver-
ið nefndir. Rekstur þessara
hæla hefur því miður endað á
eirin veg — hælunum hefur ver
ið hætt þrátt fyrir að til þeirra
hafi verið varið í stofnkostnað
mörgum hundruðum þúsunda
og að rekstur þeirra hafi einnig
kostað stórfje. Af hvaða ástæðu
hælin hafa hætt skal ekki rætt
hjer, en við svo búið má ekki
standa, og því varð það. að
JAfengisvarnarnefnd Reykjavík-
ur ákvað að hefjast handa um
’* rékstur hjúkrunarstofnunar fyr
ír mennina úr Hafnarstræti og
fjðra þá, sem eru haldnir þess-
um sjúkdómi, áfengislöngun, í
svo ríkum mæli, að þeir ráða
þar sjáífir ekkert við. Hefur
nefndin skrifað Bæjarstjórn
Reykjavíkur og óskað eftir að
fá húsnæði í Franska spítalan-
um. Bæjarráð synjaði um þetta
húsnseði þar sem það verður j
notað fyrir kenslu — en að
sjálfsögðu þarf þá að útvega
annað, fyrir þessa væntanlegu
starfsemi til bráðabirgða. Verð-
ur að sjálfsögðu aðeins um
byrjun að starfsemi að ræða,
sem stefnir að því að koma upp
og reka á vegum nefndarinnar
fullkomin hæli fyrir þessa
áfengissjúklinga — og verður
sjerfróður læknir, ávallt með í
ráðum með alla þessa starf-
semi, ef úr verður.
En hvers vegna þarf að segja
„ef úr verður“? Er ekki sjálf-
sagt að hefjast handa í þessum
efnum. Er ekki nóg komið af
þessum mönnum, sem hjálpa
þarf og hjálpa verður? Er ekki
nógu lengi búið að tala um
þessi mál, án þess að markvisst
sje að þeim unnið? Jú, það er
áreiðanlega komið nóg af orð-
um, ræðum og blaðagreinum,
það eina sem dugar eru fram-
kvæmdir.
Hjer er um eitthvert mesta
velferðarmál fjölda manna að
ræða, bæði þeirra, sem þetta
snertir beint — bæði áfengis-
sjúklingana sjálfa og svo ekki
síður hina, sem svo oft er
gleymt, en það eru börn þeirra,
eiginkonur, mæður og feður —
fólkið, sem við sárast á að binda
— og þeirra vegna — þjóðar-
innar vegna — vona jeg að
Afengisvarnarnefndin í Reykja
vík fái alla hugsanlega aðstoð
til framkvæmda í þessu máli.
Gísli Sigurbjörnsson.
- Gjaldeyrisskorfur
Framh. af bls. 5.
bjóði ekki fjárhagslegri getu
okkar, þótt það kosti meiri eða
minni frest ýmiskonar fram-
kvæmda, sem okkur leikur hug
ur á að ráðast í. Eins og nánar
verður vikið að í síðari grein
minni, tel jeg að með slíku væri
jafnframt stigið stórt spor í átt-
ina til þess að leysa þau önnur
vandamál er nú valda mestum
áhyggjum, verðbólguvandamál
ið og fjárhagsvandamál ríkis-
sjóðs.
Ól. B.
Sfærsti logarafarm-
urinn, 38© smáiestir
TOGARINN Mars frá Reykja-
vík seldi afla sinn í Bremer-
haven fyrir nokkru og reynd-
ist aflinn vera 380 smálestir,
rúmlega 6000 kitt, en það er
mesti fiskfarmur, sem íslenskur
togari hefir aflað í einni ferð
og flutt milli landa.
Afla þennan fekk skipið á
einum 7 dögum fyrir Austur-
landi. Afli skipsins í þessari
einu ferð er rúmlega hálf milj.
króna virði.
Gyðingar unnu Ar-
aba í knattspyrnu
- 5:1
Jerúsalem 1 gær.
KNATTSPYRNUKAPPLEIK-
UR var háður í borginni Ne-
gev í Suður-Palestínu milli Ar-
aba og Gyðinga, en áður en
leikurinn hófst leituðu leik-
menn hvor á öðrum að vopnum.
Það var egyptskur lðsfornigi,
sem stakk upp á því, að leikur
þessi yrði háður, éftir því, sem
Gyðingablaðið „Ionion“ skýrir
frá. Fyrst, þegar )iann kom
yfir í herbúðir Gyðingæ og fór
þess á leit, hjeldu Gyðingar að
um pretti væri að ræða, en
þegar þeir höfðu fullvissað sig
um að svo var ekki, samþyktu
þeir að leikurinn færi fram
daginn eftir.
Gyðingar báru sigur úr být-
um með 5 mörkum gegn 1. —
Að leiknum loknum buðu þeir
sem töpuðu hinum til kaffi-
drykkju „einhvern daginn“.
—Reuter.
NÝR FÁNI FYRIR
KOSTARÍKA
SAN JOSE — Stjórn Kosta-
ríka gaf nýlega út tilskipun um
breytingu á fána landsins. Verð-
ur fáni þess hjeðan í frá eins og
fánar hinna Mið-Ameríku ríkj-
anna. Þrjár lárjettar rendur, blá,
hvít og blá.
SJÖ MENN DREPNIR.
TRIESTE: Sjö ítalskir flótta-
menn frá landsvæðinu, sem Jú-
góslavar fengu frá Italíu, voru
drepnir er þeir voru að reyna
að komast yfir landamærin til
ítalíuu.
Kauphöllin
er miðstöð verðbrjefavið-
skiftanna, — Sími 1710,
Framh. af bls. 3.
Áklæði á húsgögn hefir frú Kar
ólína Guðmundsdóttir ofið, en
efni í það er frá Ullarverksm.
Framtíðin. Veggskreytingu þá,
er hjer er á veggnum hefir gert
hr. myndhöggvari Sigurjón Ól-
afsson.
f þágu elsta atvinnuvegar
þjóðarinnar.
Sumir kunna að segja, að í
of mikið hafi verið ráðist. Jeg
lít svo á, að Búnaðarbankinn
hafi haft ráð á að ráðast í þetta
fyrirtæki, og sje, engu síður eft-
ir en áður, fjárhagslega sterk
stofnun.
Jeg á enga ósk betri til handa
þeim atvinnuvegi, sem sú stofn-
un er kennd við, sem jeg hef um
langt skeið unnið fyrir, en þá,
að forustumenn þessa atvinnu-
vegar, og raunar þjóðarinnar
allrar, megi jafnan setja markið
hátt með fullri djörfung og
trausti á sterkan málstað, en þó
svo, að fyrst og fremst sje gætt
‘raunsæis og öryggis.
■ Hilmar Stefánsson lauk máli
sínu á þessa leið:
Jeg skal hreinskilnislega játa
það, að að það er ekki með öllu
laust við, að jeg sje ofurlítið upp
með mjer af því að hafa átt
drjúgan þátt í því, að hjer hef-
ur stofnun, sem kennd er við
ísl. landbúnað, eignast stórt og
fallegt hús, sem á engan hátt
ber keim minnimáttar. — Það
gleður mig líka að geta hjer í
dag sýnt hæstvirtri ríkisstjórn
og fulltrúum annara stjetta,
ásamt öðrum góðum gestum,
sem hingað hafa komið í dag,
þetta hús sem er fyrst og fremst
reist í þarfir elsta atvinnuvegar
landsins, þess atvinnuvegar, sem
varðveitt hefur í 1000 ár blóm-
lega byggð í þessu landi, menn-
ingu og sögu þjóðarinnar, tungu
hennar og frelsi.
- Kosningsbaráttan
Framh. af bls. 3.
komuhúsum stórborganna fyr-
ir tugi þúsunda fólks. Viðræð-
ur við stjórnmálaleiðtoga um-
ræður um þjóðmál í útvarp.
Ræður haldnar í sjónvarp eða
inná hljóðfilmur. Allt kostar
þetta gífurlega áreynslu bæði
líkamlega og andlega.
Nokkrum dögum fyrir úr-
slitadaginn lýkur kosninga-
baráttunni með útvarpsræðum
Trumans og Deweys, þar sem
þeir gera grein fyrir stefnu-
skráratriðum sínum.
liimiiimiiiiMiiiiimsiimniiiiiimmiimiiiMiiiiiMiiuiiiiiimiimiiiitiiiMmiiiiiiiiiiiiimimmiiiiiiiiiiiiiiiiMiimmmnmiiiiiiiimiincíiMmii imiiiiiimiiiiimiuim!iiiiiiiiiiiiiimi»iimimiiiiniii9miiii»iiniiiiiiuiiuimmimiii»iifi
Markús
£t A■. ák
Eftir Ed Dodd
Sfifimmm 111111111111111111111 n
immmmi
iiiiiiiMiiimiiiiiiiimiiiiiiiiiiiimiimMmiMiimiiMiiiiiiimmmmir,
— Pabbi, hvað er að? j Cherry hringir til læknisins.
— Ó, það er hjartað. Stingur i — Og hraðaðu þjer, því að hann
í hjartað. I finnur mikið til,
— Jeg kem undir eins, svarar — Og Cherry, kveiktu bál, svo
Iæknirinn. að jeg sjái, hvar jeg get lent á
flugvjelinni minni.
Sunnudagur 5. sept. 1948.
lærogfjær
Frh. af bls. 7.
Ef kosningar færu fram í
haust til breska þingsins ættu
styrkleikahlutföll flokkanna að
verða sem hjer segir:
íhaldsflokkurinn, 48% kjós-
enda, Verkamannaflokkurinn,
39%, Frjálslyndi flokkurinn
13%.
í þingkosningunum sumarið
1945 voru styrkleikahlutföllin
hinsvegar þessi:
Verkamannaflokkurinn 48%,
íhaldsflokkurinn 40%, Frjáls-
lyndi flokkurinn 9% og ýmsir
smáflokkar 3%.
Enda þótt hinar nýju aðferð-
ir við skoðanakönnun hafi oft
sýnt að þær fara mjög nærri
um afstöðu almennings til
stjórnmála er ekki Lægt að
fullyrða um áreiðanleik þeirra.
En um það ber öllum þeim sam
an, sem best fylgjast með bresk
um stjórnmálum að Verka-
mannaflokkurinn hafi tapað
verulega af fylgi sínu og að
hægri menn hafi unniö mikið
á eins og best kom í Ijós í bæj-
arstjórnarkosningunum, sem
fóru fram í fyrra og sýndu stór
felt tap vinstri flokkanna.
- Enskt mentaió^k
Framh. af bls. 2.
jeg athygli, hve nýr groður er
fljótur að búa um sig, á því
svæði, sem jökullinn hörfar af.
Ekki meira en svona tíu metra
frá jökulbrúninni, er þegar
kominn lægri gróður svi sem
mosar og skófir, en 30 metra
frá eru æðri jurtir, svo sem
steinbrjótar.
Sífelhl rigning og þoka.
— Höfðuð þið ekki gott veður
til rar.nsóknanna?
— Nei, er svarið. Þó veðrið
hafi verið gott á láglendinu, vai
oftast rigning eða þoka kríng-
um jökulinn. Sjerstaklega var
þokan oft bagaleg, því að þá sá ■
um við ekki til við landmæling-
arnar. Það var líka oft rok ei
stóð frá jöklinum og þá kalt.
— Hvar höfðuð þið bækistöðv
ar ykkar til rannsóknanna?
— Við tjölduðum fyrir fram
an skriðjökulinn og höfðum að-
albækistöðvar í svonefndum
Hólum, en síðan setíum við upp
aukatjöld undir Lnkabúfu í
Hvítmögu og við jökuljaðarimf
upp af Sólheimum. Þaðan fór-
um við austur að Kötlu. Þar
sjást engin verksummerki rú,
eftir gosið 1918.
— Ætlið þið að rannsak;1.
fleiri jökla hjer á landi?
— Nei, en við ætlum þó ac
fara í ferð að Langjökli og sjí
skriðjökulinn, sem fellur í Hvít'
árvatn hjá Skriðufelli.
Voru duglcg við starfið
Leiðangursfólkið lætur ekki
mikið yfir sjer, en það hef jeg
heyrt frá Jóni Eyþórssyni, að
verkið, sem þau hafa unnið
þarna sje mikið og unnið af þol-
inmæði og dugnaöi. Þau eru öll
á aldrinum 23 til 27 ára. Karl-
mennirnir voru allir í breska
landhernum eða flotanum á
stríðsárunum, en hófu nám í
náttúruvísindum við Durham-
háskóla í stríðslok. Við vonum,
að þeim líki vel dvölin hjer í
jöklalandinu.
Þ. Th.