Morgunblaðið - 18.09.1948, Qupperneq 6

MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 18. sept. 1948
w>'6íí\ víí íslenska risann
Los /.rr;-’cs í sept. Jeg afsakaði við hann. að jeg
FLESTIR íslcndir gar munu skyldi koma þannig til hans, en
kannast við T/’ •: I. Pjeturs- hann kvað það vera allt í besta
son, eða Jóh.mtr , -fdæling, lagi, og dægrastytting fyrir sig,
ems og hr.’in '•'tnc; '•fndur. því dagurinn væri langur, eða
Var þvi v ’r.d ’tt okk frá kl. 12 á hádegi til miðnætt-
iu- landa ) 'ngel- is- Að vísu sagði hann að vinn-
es langaði J’. c.b ’ ! ” Þeg- an væri ekki erfið, aðeins að
ar hann vcr 1 I < ; ’ . æstu sýna sig og horfa á hinn marg
grösum, rð í ilc :T • . /, en breytilega lýð, sern kæmi til
eins og flfc"tir vita, þ/ ' "v- þess að glápa á hann,-
wood eijnx ’ ?••;• J < A ' gc’ >s Jeg sagði honum að ekki
borgar. • væri að undra þótt fólki yrði
Jóhann Svarfdæ ingur cr starsýnt á stærð hans, og ekki
einn eða eitt nf brer> ?. :n síst heridur og fætur. Þó fanst
veraldar sem r : ■;• 0 rinr- mjer hann samsvara sjer prýði
leikahús) sækþ-st eft ;• hafn lega, þrátt fyrir þessa gífur-
með á leiksjmingum sinrm, en legu hæð.
hjer var um að ræða sýningar Tók hann þessum ummælum
Ringling Brothers cg Rarnum uinurn hið besta og !jet þar
& Bailey, svo að kvöíd citt var j
ferðinni Jieitið til þess að sjá
Jóhann Svarfdæiing augliti til \
augxits, og hafa tal af honum. j
Á því reyndust heldur engir i
agnúar, því að afarstór mynd j
af honum blasti við okkur, með
áletruninni: „Hæsti maður í
heimi og hann kom frá Is-
landi11..
Við gfcngum inn í tjaldið, og
begar við vorum komin fram
hjá negra-hljómsveit mikilli,
komum við auga á Jóhann, þar
sem hann sat eins og konung-
ur í ríki sínu, í hásæti, bjartur
á brún og brá og prúðbúinn.
Þegar jeg hafði óboðinn,
gengið upp á efsta þrep í t>'öpp
unum upp að hásæti lians, hróp
aði jeg: „SæU og bícssaður“,
sem hann tók mjög vingjarn-
lega, en sfcgir svo, efíir að við
höfðum kynt okkur: „Þetta er
einkennilegt. Einmitt í dag kom
hjer norskur maður og sagði
mjer af þjer“.
ið sitja.
Fjögur dvergsystkini voru
h rna' hjá honum á pallinum,
en þegar jeg horfði orð á smæð
*'•' ’rra, sagði hann að jeg hefði
d : að sjá peðið — eða minsta
mann í heimi, eins og hann
v ríist álíta hann — sem hann
hafði ferðast með árum sam-
an um Þýskaland, Frakkland
op Hanmörku, en mjer fannst
nír um þessi fjögur, enda má
sogja að þau hafi litið upp til
banj í orðsins fylstu merk-
ingu.
Jó! ann er fæddur á Akur-
eyri 9. febrúar 1913 og er son-
m Pje urs Gunnlaugssonar og
8’gurj xu Jóhannsdóttur, en
’-ann er alinn upp í Svarfað-
. d.d g er því Norðlending-
ur í lo.'.ð og hár.
Það. frm maður tekur sjer-
• ; ’ lega eftir í fari Jóhanns er
þfcita: K íum liggur lágt róm-
ui, talar hreint mál og skýrt
Frh. á bls. 12.
Sjaldsjei dýr í dýra-
garði Hafdar
ÓKAPINN, eitt sjaldsjeðasta
og merkilegasta spendýr ver-
aldarinnar, er nú kominn til
Norðurlanda. Áður hafði tekist
að útvega þetta dýr til dýra-
garðanna í New York, París,
London og Amsterdam. Frjetta-
maður Morgunblaðsins átti tal
við forstjóra Dýragarðsins í
Höfn, Axel Reventlon, í tilefni
af þessu og sagðist honum svo
írá:
Árið 1947 gaf Belgía Dönum
einn Ókapa. í maí síðastliðn-
um flaug jeg ásamt aðstoðar-
manni mínum, Benzon, suður
til Belgisku Kongó að sækja
hina dýrmætu gjöf. Við höfð-
um byggt búr í flugvjelinni, en
Ókapinn sparkaði það sundur
svo að við urðum að byggja
annað traustara. Við sóttum
dýrið til Leopoldville. Þaðan
eru 20,000 kílómetrar til Dan-
merkur. Þetta var vandasamt
ferðalag því Ókapinn er jafn
viðkvæmur og hann er sjald-
gæfur. Með hjálp dr. Benzons
komst hann þó heill á húfi til
Hafnar. Ferðin tók 5 sólarhringa
og gátum við aðeins flogið á dag
inn, til þess að eiga ekki á
hættu að hinn dýrmæti farþegi
fengi kvef. Nú er hann hingað
kominn og við hlúum að hon-
um á allan máta.
-Jeg vona að þjer hafið náð
góðum myndum af honum?
Hafa menn lengi þekkt til þessa
dýrs?
Dvergþjóðum Kongó hefur
hann verið kunnur frá ómuna
tíð, en hvítir menn sáu hann
fyrst um síðustu aldamót. Það
var ekki fyr en um 1920 að það
tókst að fanga eitt dýr.
Er það rjett, að Ókapinn sje
skyldur gíraffanum?
Já, hann er álíka skyldur
gíraffanum og manneskjan öp-
um. Þ. e. a. s- hvorirtveggja
eru komnir af sömu útdauðu
tegund. Aftur á móti er Okap-
inn ekkert skyldur Zebru eða
hjartardýrum eins og margir
halda.
Hvað margir Okapar haldið
þjer að sjeu til nú?
Því er’erfitt að svara, en út-
breiðslusyæði þeirra er aðeins
lítill hluti Norðaustur Kongó,
og þar eru þeir þó sjaldsjeðir.
gæfir.el dpnfyr iró
Hvaða framkvæmdir jeg hefi
í huga á næstunni. — Að stækka
dýragarðinn svo að rýmra verði
um birnina og önnur rándýr.
Jeg get ‘frætt yður á því að í
dýragarðinum eru nú 2334 dýr
og árleg gæsla þeirra kostar
230,000 kr. Matfrekastur er
,,Jumbo“, stærsti fíllinn okk-
ar. Dýragarðurinn í Höfn er
eini dýragarður veraldarinnar
sem á Nashirning.
Hafa dýragarðar veraldar-
innar nokkur samtök sín á
milli?
Það er til alþjóðasamband
dýragarðsstjóra sem hefur fund
einu sinni á ári. Sá næsti verð-
ur í Kaupmannahöfn.
Le Fred.
„Of mikið að gera“.
BIRMINGHAM — Rússneskir
atomfræðingar hafa hafnað boði
Birminghamháskóla um þátttöku
í alþjóðlegri atomvísindaráð-
stefnu. Astæðan: Rússarnir telja
sig hafa of mikið að .gera-
l^isiningarorð tim
Ola Konr< x 3sson
í DAG er til grafar borinn á
Akureyri Óli Kristinn Konráðs-
son, netagerðarmeistari. Hann
ljest hinn 7. þ. m. úr krabba-
meini eftir skamma legu á,
Landsspítalanum í Reykjavík.
Óli Konráðsson varð aðeins I
rösklega 48 ára, fæddur 27. |
mars 1900, að Búðum við Fá- 1
skrúðsf jörð. Foreldrar hans
voru Guðlaug Ólafsdóttir og
Konráð Sigurðsson, bæði ættuð
að austan, sapmdar- og dugnað-
arhjón. Er Konráð enn á lífi,
atorku- og fjörmaður og mörg-
um að góðu kunnur.
Árið 1924 kvæntist Oli eftir-
lifandi konu sinni, Kristínu Jón
asdóttur, bónda í Hnappadals-
sýslu, Gunnlaugssonar og konu
hans, Elínar Árnadóttur. Var
Kristín hin besta heimilismóðir
og marfni sínum í senn ágæt
eiginkona og önnur hönd í hví-
vetna jafnan er á reyndi. Óli
lætur eftir sig tvö uppkomin
börn, Bellu Kristínu og Anton,
sem bæði eru búsett á Akur-
eyn.
Enda þótt Óli Konráðsson
byrjaði lífið með tvær hendur
tómar og án þeirrar menntun-
ar, sem nú þykir óhjákvæmi-
legur undirbúningur til allra
starfa, jafnvel þótt hún sje oft
ekki annað en falskur stimpill,
þá var það ekki vilja hans og
framtakssemi að skapi að vera
til langframa óbreyttur og at-
hafnalaus verkamaður eða sjó-
maður. Hann settist að á Akur-
eyri og hóf þar útgerð, en ekki
tókst hún vel, enda á þeim ár-
um, sem útgerðin stóð hóílum
fæti. Skömmu síðar, eða um
1930, tók hann að fást við neta-
ög nótabætingar í fjelagi við
Ólaf Jakobsson úr Glerárþorpi.
Byrjuðu þeir smátt, en færðu
brátt úr kvíarnar, komu sjer
upp litunarstöð á Gleráreyrum
og reistu bætingaverkstæði á
Oddeyri. — Ólafur Jakobsson
hætti störfum sökum vanheilsu,
en Óli Konráðsson hjelt atvinn-
unni áfram. Var hann vakinn og '
sofinn í því að endurbæta og
fullkomna allt, sem að neta- og .
nótagerð laut, einkum þó litun •
og hirðingu þessara veiðar- [
færa, enda er það atriði sjer-
staklega þýðingarmikið fyrir
endingu snurpinóta og hefur
ekki verið eins mikill gaumur
gefinn og vert væri.
Árið 1945 hóf hann að byggja
nótastöð á Gleráreyrum, og
mun hún vera ein hin fullkomn
asta sinnar tegundar hjer á
landi. Þá var Óli og farinn að
hnýta botnvörpur fyrir togara.
Hafði hann mikinn hug á endur
bótum á sviði iðnar sinnar, þeg-
ar dauðinn tók í taumana,
skyndilegar en nokkurn hafði
órað fyrir. Vegna atvinnu sinn-
ar var Óli kunnur sjómönnum
og útgerðarmönnum víða um
land. Hygg jeg óhætt að full-
yrða, að flestir, sem við hann
skiptu að marki, hafi fundið
drenglund hans og velvilja og
geti borið það, að hann vildi
vanda sem best það, sem hann
tók að sjer að vinna. Hitt er
svo annað mál, að erfitt er að
segja fyrir hvernig snurpinætur
reynast þegar í sjóinn kemur,
en þar sanna nótagerðarmenn
oft, að árinni kennir illur ræð-
ari.
Þegar jeg hóf nám við
Menntaskólann á ■ Akureyri
haustið 1929, kynntist jeg þeim
hjónum Óla Konráðssyni og
Kristínu Jónasdóttur, og varð
upp frá því daglegur gestur þar
og stundum heimamaður. Var
heimili þeirra jafnan hið vist-
legasta, hvað sem kjörunum
leið, og viðmót þeirra hjóna
með ágætum. Er mjer það.
kunnugt að þau vildu hvers
manns vandræði leysa, að svo
miklu leyti, sem þau gátu og
máttu. Alveg sjerstaklega er
mjer hugstætt glaðlvndi Óla
Konráðssonar og góðvild, þrek
hans og óbilandi bjartsýni. —
Hann fann allt af leið úr hverj-
um vanda, enda veitti ekki af,
því örðugleikar eru jafnan
margir fyrir þá, sem vi.lja
stofna til umfangsmikils at-
vinnureksturs án öruggrar fjár
hagslegrar aðstoðar. En þrátt
fyrir umkomuleysi hins efna-
litla og ólærða manns, tókst
Óla Konráðssyni að ryðja sjer
braut á sviði athafnalífsins. —-
Slíkum mönnum er sjaldan of-
aukið, allra síst hjá okkur ís-
lendingum, þar sern skrifstofu-
stóllinn er á góðri leið að setja
óafmáanlegan svip á bakhluta
hálfrar þjóðarinnar.
Það væri, ofan á allt annað,
lítt bærilegt að hafa það sífellt
í huga, að við lifum í návist
dauðans. Samt sem áður er það
eitt af því fáa, sem við vitum
með vissu, að lögmál þess lífs,
sem við þekkjum, er dauði. En
þrátt fyrir þessa vissu, eða'ef
til vill vegna hennar, verður
okkur sviplega við, þegar sigð
dauðans er skyndilega og óvænt
brugðið -á lífsþráð, sem virðist
sterkur og endingarlegur.
Svo varð mjer að minnsta
kosti við þegar jeg frjetti. lát
Óla Konráðssonar. Jeg taldi lík
legt, næstum víst, að hann ætti
eftir að inna af höndum langt
starf og þarflegt. En örlög vildu
skipa því öðruvísi, og ekki þýð-
ir um að sakast nje um tilgang
að spyrja. Þeir, sem þekktu Óla
Konráðsson, votta ástvinum
hans samúð sína og hluttekn-
ingu. Fjelagar hans, vinir og
vandamenn kveðja hann hinsta
sinni, og geyma um hann þá
minningu, að þar hafi fallið í
valinn drengur góður og dug-
andi.
Bárður Jakobsson.
Fljúgandi smyglarar
handleknir
London í gær.
LÖGREGLAN í Singapore
kyrrsetti í morgun Katalinu-
flugbát, sem sannað þykir að
notaður hefur verið að undan-
förnu við vopnasmygl til Singa-
pore. Flugbáturinn er skrásett-
ur i Manilla, og áhöf r hans —
þrír Bandaríkjamenn og einn
Filipseyjamaður — hefur verið
handtekin.
í flugbátnum fundust 40
kassar af vopnum, þar á meðal
margar vjelbyssur. — Reuter.